Valentino & De moeder
Natalia Ginzburg
Een bundeltje met twee verhalen. In Valentino, het eerste verhaal, lezen we dat Caterina, de ik verteller, opgroeit in een gezin waar alles draait om haar broer Valentino.
"Mijn broer studeerde geneeskunde en er was altijd geld nodig, nu eens voor een microscoop, dan weer voor boeken en colleges. Mijn vader dacht dat hij een groot man zou worden: daar was misschien geen reden voor, maar hij dacht van wel [...]"
Maar Valentino's leven draait alleen om Valentino. Af en toe studeert hij maar vaak verdoet hij zijn tijd met een beetje rondhangen of nieuwe kleding aanschaffen. Hij is ijdel, een nietsnut en heeft regelmatig een beeldschone vriendin die hij thuis steevast voorstelt als zijn verloofde, maar drie weken later is er vaak alweer een nieuwe 'verloofde'. Groot is de schok dan ook als Valentino aankondigt dat hij gaat trouwen met Maddalena. Zijn aanstaande is een kleine, dikke, lelijke vrouw met een snor. Maar ze is wel doortastend, rijk en bezit een grote villa en landgoederen.
Vader stort in, hij schaamt zich, zijn zoon trouwt om geld. Ook al beweert Valentino bij hoog en laag dat het niet zo is. Vader gaat zelfs op bezoek bij Maddalena om het uit haar hoofd te praten maar hij komt verslagen terug. Het huwelijk krijgt zijn zegen. Maar moeder en gehuwde zus Clara blijven een afkeer houden van deze lelijke vrouw hoewel Maddalena goed voor ze zorgt. Caterine is de enige die wèl op bezoek gaat en later zelfs bij haar broer en zijn vrouw intrekt als haar beide ouders overleden zijn.
Het huwelijk van Valentino is op zijn zachts gezegd vreemd te noemen. Valentino en Maddalena gaan hun eigen gang, er komen wel kinderen maar dat is een bijkomstigheid. Als Valentino 's avonds maar thuis is, dan is alles prima. Huisvriend Kit wordt ook aanvaard als zijnde een familielid en even lijkt het erop dat hij dat ook daadwerkelijk wordt. Alles lijkt prima en huiselijk maar langzamerhand verschuiven de verhoudingen en wordt hun leven totaal op zijn kop gezet.
Het zou zomaar een doorsnee verhaal kunnen zijn ware het niet dat Natalia Ginzburg Caterine een heel eigen stem heeft gegeven. De zesentwintigjarige lerares bekijkt alles vanuit een bijzonder perspectief. Zij ziet het egoïsme van haar broer, de afhankelijkheid van Maddalena, de ledigheid van Kit maar oordeelt niet, ze zijn zoals ze zijn en juist dàt maakt het verhaal bijzonder.
In het zeventien pagina's tellende opzichzelfstaande verhaal De Moeder maken we kennis met twee broertjes die samen met hun moeder proberen te overleven. Eigenlijk zijn de kinderen een beetje bang voor de magere, kleine vrouw die zich hun moeder noemt en nooit echte beslissingen neemt.
"De jongens vonden het maar raar dat zij uit haar waren geboren. Het was veel minder raar om uit oma of Dormira geboren te zijn, met die grote warme lichamen die de angst tegengingen en die beschermden tegen onweersbuien en dieven."
Gelukkig is moeder zelden thuis, na haar werk vertrekt ze weer, waarheen weten de kinderen niet. Zij kennen hun moeder feitelijk niet.
Wij als volwassenen leren de moeder beter kennen en lezen tussen de regels door hoe het de moeder werkelijk vergaat. En dat is niet goed...
Ook dit verhaal is indrukwekkend. In die paar pagina's wordt een hele wereld weergegeven die je even stil achterlaat. Ginzburg verstaat de kunst van 'show don't tell' uitstekend. Na afloop heb je het gevoel een dik boek gelezen te hebben in plaats van die paar pagina's. Heel knap.
Natalia Ginzburg (Palermo 1916 - Rome 1991) is een van de belangrijkste naoorlogse schrijvers van Italië. In haar werk komen familierelaties, politiek en filosofie telkens terug, vaak in samenhang met de tijd waarin ze schreef. Ze publiceerde zowel romans als essays en toneelstukken en haar werk is in vele talen vertaald en bekroond.
ISBN 9789038816449 | Paperback met flappen | 86 pagina's | Nijgh & Van Ditmar | 3 juni 2025
Uitstekend vertaald door Jan van der Haar
© Dettie, 21 juli 2025
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
