Niet mijn moeder
Tussen verzet en verlangen
Diane van den Heuvel
De moeder van Diane is enorm beschermend. En dat is erg vervelend voor Diane.
"Het haalt de kleur uit elk plezier weg'.
'Het maakt mijn leven grijs.'
Diane moet stoppen met haar gezeur en gedrein zegt vader. 'Ge weet dat ons mam ziek is.'
Maar ze wil geen braaf meisje zijn.
"Eind jaren tachtig ben ik op een missie. In Nijmegen, zo ver mogelijk van huis. Eindelijk vrij. [...]
Ik ben op een missie naar de waarheid. Ik moet en zal begrijpen hoe de mens in steekt en waarom die doet zoals ie doet. De week breng ik grotendeels door in de collegebanken van de Katholieke Universiteit Nijmegen."
Diane studeert psychologie. Een hele stap. Haar vader heeft alleen de lagere school doorlopen, moeder een jaar huishoudschool. Helpen kunnen ze haar Moeder kwakkelt met haar gezondheid, wordt vaak opgenomen. Thuis zit moeder stil te puzzelen, is afwezig, kijkt soapseries. Zo wil Diane niet worden.
Maar na het overlijden van moeder komen er vragen, kende ze haar moeder eigenlijk wel? "Ze had nog zoveel plannen" staat te lezen op het bidprentje Welke plannen? vraagt Diane zich af. Moeder lachte zelden, had altijd een waas van angst om zich heen, en dat voelde Diane altijd, later leerde ze waarom die angst zo aanwezig was.
De titel van het boek krijgt een heel andere betekenis als blijkt dat Diane ernstig ziek is, net als haar moeder... Het benauwd haar, slaat haar lam, maakt haar sterk, een vechter. Toch gaat het leven door. Ze heeft haar kinderen, haar zorgen voor hen en voor zichzelf. Toch blijft als een zwaard van Damocles het beeld over haar moeder boven haar hoofd hangen. Ze zal niet zoals haar moeder worden.
We leren Diane kennen als een vrouw die probeert het leven te bevatten, die intens verdriet voelt, zoals bij de ontroerende dood van haar vader, maar ook dan tegelijkertijd iets goed kan maken waarvan ze vond dat ze bij haar moeder verkeerd deed. Ze beseft dat ze mogelijk erkenning zocht, maar ook onder de verstikkende zorgzaamheid van haar moeder vandaan vluchtte. In de loop der tijd leert ze om haar moeder op een andere manier te bekijken. We zien haar poging om zich te ontworstelen van haar moeders normen, waarden, aanpassingen en mogen ook Dianes uiteindelijke bevrijding meemaken.
Dit alles wordt op een opmerkelijke manier beschreven. Met kleine gedichtjes die de gemoedstoestand van dat moment haarfijn weergeven. Met teksten die beschrijven, maar ook laten invoelen.
Het boek is bijna als een gesprek die je met een goede vriendin kan hebben. Je bespreekt alles, gaat van de hak op de tak, maar toch is er samenhang, is er (h)erkenning, krijg je een gevoel dat je samen met je vriendin de dingen van het leven bespreekt, beziet en doorleeft. Het is een gesprek waar je later nog vaak aan terugdenkt. Heel bijzonder.
ISBN 9789493425354 | Paperback | 221 pagina's | ParisBooks | 1 september 2025
© Dettie, 4 november 2025
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
