Janny van der Molen

Vergeet mij niet
Anne Franks vrienden en vriendinnen
Janny van der Molen

Aan de hand van een schets van twaalf vrienden en vriendinnen van Anne Frank wordt verteld hoe het leven was voor joodse jonge mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De nadruk ligt niet op hun Joods-zijn, maar het is natuurlijk wel – naast hun vriendschap met Anne Frank – de verbindende factor bij de meesten. Zonder deze achtergrond hadden ze immers niets te vrezen gehad van de Duitsers. Ze waren jong en hadden dromen voor een fijne toekomst, hoe konden ze vermoeden dat die ruw verstoord zouden worden door mensen die ze niets gedaan hadden?
Maar dat was wel wat er gebeurde.

Janny van der Molen vertelt in een voorwoord hoe naast het dagboek het poëziealbum van Anne de leidraad was om deze vrienden te vinden. Over deze mensen zocht ze gegevens bij elkaar: hun achtergronden, hun wederwaardigheden kort voor en tijdens de bezetting, en hoe het met hen afgelopen is.

En natuurlijk vertelt ze over hun band met Anne, de een inniger dan de ander, maar ze waren stuk voor stuk voor Anne belangrijk. Ze kwamen op haar verjaardagsfeestje, of zaten bij haar in de klas. En allemaal dachten ze dat Anne en haar familie ontkomen waren. Naar Zwitserland. Jacqueline van Maarsen en Hannah Goslar, die zijn al eerder bekend geworden. Er zullen evenwel weinig mensen zijn die Juultje Ketellapper kennen, of Ietje Swillens, zij was niet Joods overigens.

Ieder verhaal begint met een korte biografie waar een bewerkte foto bij staat. Daarna volgt een verhaal, dat wel op feiten berust, maar gefictionaliseerd is. Verhalen die zo gewoon beginnen, vertellen over gewone mensen, en die dan veelal zo vreselijk eindigen.
In de verhalen is ook een vorm van chronologie aangebracht, in de zin van dat het eerste verhaal begint in 1938, met de Kristalnacht in Berlijn, en het laatste zich kort na de bevrijding afspeelt.
Dan volgt er nog een plattegrond van de wijk waar de betrokkenen woorden, en foto's uit de collectie van de Anne Frank Stichting.

Mooi en indrukwekkend. We hadden liever niet hoeven lezen over deze mensen. We hadden liever nooit geweten wie zij waren. Maar nu we het wèl weten, hebben zij alleen doordat hun leven gelopen is zoals we zojuist hebben gelezen, de wereld iets belangrijks te vertellen:

‘Je bent pas dood als men je naam niet meer noemt.’

Janny van der Molen (Burgum, 1968) schrijft voornamelijk kinder- en jeugdboeken. Haar werk is het best te omschrijven als ‘verhalende non-fictie’.

Martijn van der Linden (1979) is een Nederlandse illustrator van kinderboeken. Zijn werk verschijnt in meer dan twaalf landen en won verschillende prijzen, waaronder in 2016 de Woutertje Pieterse prijs voor het boek dat hij maakte met schrijver Edward van de Vendel: Stem op de okapi.

Lees de reacties op het forum, klik HIER

alt Buiten is het oorlog
Janny van der Molen

Ieder jaar opnieuw komen kinderen van de basisschool vragen om boeken over de tweede wereldoorlog, met name over Anne Frank. Zou zij die zo graag een beroemd schijfster wilde worden, blij zijn met deze aandacht, die eigenlijk vrij weinig met haar literaire kwaliteiten te maken heeft. Want ook al heeft ze er zelf voor gezorgd dat haar verhaal is blijven leven, de blijvende belangstelling draait toch vooral om dat verhaal en de link met de Holocaust. Niet om haar schrijverschap.
Haar verhaal is in een nieuw jasje gestoken, dit keer speciaal voor de jongere kinderen, die je niet meteen het Dagboek zelf zou laten lezen.
Janny van der Molen heeft overigens de dagboeknotities wel degelijk gebruikt, alsmede andere boeken die over Anne zelf of over bekenden van haar gaan. Ze is er voor naar Amsterdam gereisd, naar Westerbork en naar Auschwitz, om alles zo goed mogelijk te kunnen vertellen.

Behalve een fictief verhaal, dat dus de werkelijkheid zo goed mogelijk volgt, zijn er voor er een hoofdstuk begint twee informatieve pagina’s over wat er gebeurt in de buitenwereld, en waarom er dat gebeurt met de familie Frank wat we nu allemaal weten. Die pagina’s zijn in kleur. Je kunt ze dus heel snel terugvinden door snel bladeren, dat is handig als je het nodig hebt voor een werkstuk. De informatie wordt in duidelijke, begrijpelijke taal verteld.
Maar als je gewoon alleen maar Annes verhaal wilt lezen, dat kan ook. Dat leest vlot, met veel dialogen, prettig veel witruimte en mooie tekeningen van bijvoorbeeld bekende situaties uit het Achterhuis.
Anne komt ook in dit boek duidelijk naar voren als een meisje dat weet wat ze wil, en bereid is daar voor te werken. En helaas is haar einde even duidelijk en onvermijdelijk.

Janny van der Molen is er zeker in geslaagd het verhaal van Anne duidelijk te vertellen voor jongere kinderen. Ook is het boek door de indeling heel geschikt om voor te lezen.
En nog een extraatje: een lesbrief! Heel mooi opgezet, met een kleurplaat van het Achterhuis en foto’s die je uit mag knippen.

ISBN 9789021670447 | hardcover |144 pagina's | Ploegsma | januari 2013
Leeftijd vanaf 8 jaar
Illustraties van Martijn van der Linden.
Met historische foto’s.

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Non-fictie jeugd

Janny van der Molen