Jaren van liefde
Cilja Zuyderwyk

Andreas en Fay zijn als het ware voor elkaar geschapen. Ze voelen elkaar goed aan en genieten van elkaar en de wederzijdse interesses. Het enige mogelijke obstakel is het leeftijdsverschil. Andreas is twintig jaar ouder dan Fay. Vroeger was dat nooit een punt, maar nu hun dochter de deur uit is en de zeventigjarige Andreas een mysterieuze ziekte heeft waardoor hij weinig meer kan, breekt het Fay wel op.

Fay is beeldhouwster, vooral gespecialiseerd in beelden van vogels, ze heeft een atelier aan huis. Andreas was meubelontwerper.
Dankzij de ziekte van Andreas is Fay veel thuis en ziet weinig mensen meer. Ze voelt zich vaak eenzaam, vooral ook omdat ze de oude Andreas mist, haar maatje en grote liefde.
Helaas is die tijd voorbij.

Op een dag krijgt ze een verzoek via Irina, een oude vriendin, of zij aan iemand haar gastenverblijf wil verhuren. Thomas, de kandidaathuurder, is achter in de veertig, architect en blijkt sympathiek. Al snel betrekt hij het verblijf. Daardoor wordt alles voor Fay en Andreas beter en vrolijker. Andreas knapt zelfs wat op van de aanwezigheid van Thomas. Maar langzamerhand komt er een kentering... Er ontstaat onrust en blijken zaken anders in elkaar te zitten dan Fay dacht. Wie is Thomas eigenlijk?

Cilja Zuyderwyk verstaat de kunst van 'show don't tell'.
Fay en Andreas komen in elkaar afwisselende hoofdstukken aan het woord waardoor wij als lezer meer te weten komen dan zij aan elkaar durven te vertellen. Maar er wordt de lezer ook niet álles verteld waardoor het verhaal spannend en boeiend blijft, er wordt wel subtiel naar zaken verwezen.
Mede doordat het stel elkaar hun gevoelens én de waarheid niet vertellen, ontstaat er een afstand tussen beiden, die ze moeilijk vinden, maar het kan niet anders denken ze...
Thomas vormt een mysterieuze maar ontwrichtende schakel tussen hen twee, hoewel ze daar geen weet van hebben. Al met al maakt dit dat het een bijzonder boek is, zowel qua stijl als inhoud, bovendien heeft het een zeer verrassend einde.

.Opnieuw een mooi boek van Cilja Zuyderwyk met als hoofdthema, de ontwrichting door dingen te verzwijgen...

Cilja Zuyderwyk (1949) schrijft poëzie en proza. Er verschenen van haar vier poëziebundels. Jaren van liefde is haar vijfde roman.

ISBN 97894650139077 | Paperback | 214 pagina's | Brave New Books | 27 maart 2024

© Dettie, 11 april 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

De reuzin
een eigentijds verhaal in een historisch jasje
Cilja Zuyderwyk

In deze vierde roman van Cilja Zuyderwyk maken we kennis met Lizet, de dochter van Sari en Jep geboren in september 1690. Ze weegt zeker negen pond. Al bij haar geboorte valt op hoe groot haar voeten zijn 'ze liggen als oesterschelpen op het witte laken'. Ook haar handen zijn groter dan normaal.

Het meisje groeit op en blijkt uitermate intelligent. Haar ouders die op het platteland wonen, beseffen dat ze een bijzondere dochter hebben en daarom mag ze op jonge heel jonge leeftijd o.a. Latijn gaan studeren in de provinciestad, waar ze intrekt bij haar tante Leida en oom Dirk, die chirurgijn is. Bij hem leert ze enorm veel over planten en hun geneeskrachtige werking. Door deze kennis weet ze zalven te prepareren die uitstekend werken.

Oom Dirk is een goed mens, hij helpt ook de daklozen en bedelaars die zich veelvuldig in het stadje ophouden. Maar veel inwoners hebben een hekel aan deze 'vieze' vreemdelingen en jagen ze hardhandig de stad uit. Er is vooral één specifieke groep die zich daarmee bezighoudt en een daarvan is Klaas, de zoon van oom Dirk. Dat gegeven levert Lizet nog akelige problemen op.

Ondertussen is Lizet uitgegroeid tot een beeldschoon meisje, dat vrij lang is en daarom de reuzin wordt genoemd. Mensen zijn afgunstig op haar intelligentie en schoonheid. Gelukkig trekt Lizet zich daar niet veel van aan. Zij is daarvoor ook té gedreven, ze heeft namelijk besloten dat ze net als oom Dirk ook chirurgijn zal worden waardoor ze de eerste vrouwelijke chirurgijn zal zijn. Maar de regels op de universiteit zijn streng, vrouwen mogen niet studeren...
Toch zet Lizet alles op alles om haar dromen waar te maken, want naast chirurgijn heeft ze nog één droom, ze wil de zee zien.

Door het leven van een intelligente vrouw, zoals Lizet, te volgen wordt ook goed duidelijk gemaakt hoe het destijds was om als vrouw te moeten functioneren en hoe hard er geknokt moest worden om haar intelligentie te kunnen omzetten in studie en daden die ertoe doen. 'Lizet had geen talent voor ondergeschiktheid'

Ondanks dat het verhaal zich afspeelt aan het begin van de achttiende eeuw, zijn er veel eigentijdse problemen in te vinden, zoals de ondertitel al aangeeft. Op de flaptekst staat al vermeld dat de vreemdelingenhaat ook toen bestond en nu nog net zo doorgaat, net als vele andere zaken zoals de armelijke arbeidsomstandigheden en het achterstellen van vrouwen evenals het grensoverschrijdend gedrag bij vrouwen én mannen etc. Helaas moet je opmerken dat er in feite nog weinig veranderd is.

De stijl die Cilja Zuyderwyk voor dit boek gebruikt heeft, is wel even wennen. Er gebeurt veel, maar net op de meest spannende momenten stopt zij het verhaal en schakelt ze over op een paar jaar later waarin je uiteindelijk toch wel te weten komt hoe het allemaal afgelopen is. De overgang is soms wel vrij groot en af en toe is deze aanpak jammer, maar vaak ook prettig. Als een rode draad loopt ook nog een moord door het verhaal. Waardoor het verhaal een extra prikkel krijgt.
Al met al is het een prettig leesbaar boek waarbij je veel opsteekt van de tijden van weleer.

ISBN 9789464659993 | Paperback | 314 pagina's | Brave New Books | 13 januari 2023

© Dettie, 10 februari 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Lieve Vogel
een kleine roman
Cilja Zuyderwyk

Mijn vader houdt van vogels, meer van vogels dan van mensen.

Dit schrijft Noortje en het lijkt erop dat ze gelijk heeft. Haar vader is namelijk weg. Al twee jaar 'voor zijn werk'.
Maar er is veel meer aan de hand. Vier jaar geleden is haar broertje doodgegaan, door een ongeluk, het was papa's schuld, zegt mama. Hij had tenslotte Mimi de poes in huis gehaald. Zonder die poes leefde Lukas nog... Dit verlies vreet aan iedereen.
Twee jaar na het ongeluk en twee dagen na haar achtste verjaardag roept Tosca, Noortjes moeder, haar bij zich.

'Noortje,' zei ze, 'ik moet je iets vertellen. Het gaat over papa en mama.'
Ze wachtte even met praten.
'We zijn niet meer zo blij met elkaar, gelukkig, uh, we vinden elkaar niet meer zo leuk. Je hebt vast wel gehoord dat we de laatste tijd vaak ruzie maakten.'
Ik knikte.
'Papa gaat ergens anders wonen.'

Papa gaat niet echt ergens anders wonen, hij leeft namelijk vanuit zijn rugzak. Hij is bioloog met als specialisatie ornothologie (vogelkunde) en woont in hotels vanwege zijn onderzoekswerk en skypet veel met zijn dochter. Ondertussen heeft mama een nieuwe relatie, met de rare Bo, en die neemt zijn even rare, vervelende zoontje Eis (12 jaar) mee. Zij komen bij hen wonen. Eis krijgt de kamer van Lukas...

Het bovenstaande lijkt het begin van een kinderboek. Maar het is toch veel meer dan dat. De vader, Paul, heeft namelijk ook een stem in het verhaal. Hij vertelt vanuit zijn gezichtspunt over de jaren die volgden op het verschrikkelijke ongeluk. Hij en zijn vrouw wilden wel maar konden niet samen het verdriet om hun zoon verwerken, uiteindelijk ging het niet meer en Paul vertrekt en zwerft de wereld rond en werkt keihard om het verdriet niet te hoeven voelen. 

Maar het lot wil dat de verwerking van een onderzoeksproject langer duurt dan Paul gedacht had en onverwacht heeft hij vrij. Hij gaat naar Nederland en trekt in een huisje in de duinen. Eindelijk, na twee jaar is hij weer in Nederland tot grote vreugde van Noortje! Zij hernieuwen en verdiepen hun toch al goede contact met elkaar en opnieuw is er een vogel die een belangrijke rol speelt...

Wie nu verwacht dat het een triest boek is, heeft het mis. Juist door de eerlijkheid van de achtjarige Noortje worden lastige dingen eenvoudiger en helderder en soms grappig. Zij beziet alles met haar eigen kinderlogica. Natuurlijk heeft zij ook verdriet om Lukas, ze praat of schrijft zelfs af en toe met hem - iets wat ze fijn vindt -. Alleen zij heeft de rem die een volwassene heeft nog niet. Zij zegt gewoon zoals het is, waardoor ze haar vader in feite ook enorm helpt.

Cilja Zuyderwyk heeft met dit boek een pareltje van een 'kleine roman' geschreven. Het is een boek over verlies en rouw maar met zoveel liefde, humor en lichtheid geschreven dat je het glimlachend dichtslaat en het boek daarna nog even aait. Het is goed zo.

ISBN 9789402197242 | Hardcover | 104 pagina's | Uitgeverij Brave New Books | oktober 2019

© Dettie, 6 november 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Een urn vol kinderdromen
Cilja Zuyderwyk

Na drie gedichtenbundels komt Cilja Zuyderwyk nu met haar debuutroman. Vaak zijn eerstelingen autobiografisch, of dat hier ook zo is, dat blijft in het ongewisse. Het vertelperspectief is in ieder geval in de derde persoon.

Cecilia, tien jaar oud, begint. Zij vertelt over haar leventje in de jaren zestig. Ze woont met haar ouders in een dorp, haar vader vaart en is dus veel weg, haar moeder heeft een naaiatelier.
Dat haar moeder zo goed kan naaien heeft ze van haar moeder geleerd, want oma, die in de stad woont met tante Vlek (echte naam is Maria) heeft ook altijd genaaid.

‘Oma heeft stijl, haar rijzige gestalte dwingt respect af. Haar jurken zijn japonnen, haar jas heet mantel. Ze draagt kousen van zijde en de hakken van haar schoenen zijn net iets te hoog voor haar leeftijd.’

Oma komt regelmatig logeren, maar die logeerpartijtjes eindigen nooit in een prettige sfeer. Er is iets waar haar moeder en oma over ruzieën; Cecilia heeft geen idee wat het is, oma geeft geen directe antwoorden op haar vragen en het kind voelt dat ze liegt. Iets zit er niet goed.
Tante Vlek met wie ze veel optrekt als ze zelf bij oma logeert, biedt geen uitkomst. Ook zij vertelt niet veel. En Cecilia durft niet door te vragen.
Boven oma woont het bejaarde echtpaar Appeljan, bij wie Cecilia met haar tante op bezoek gaat als zij er logeert. Een paar jaar later vertelt Cecilia over de nonnenschool, en over andere belevenissen met haar vriendinnen. Een gewoon tienerleven in de jaren zestig, de tijd waarin taboes verdwijnen. Dan moet dat familiegeheim ook maar eens onthuld worden!

Af en toe verandert het perspectief: dan is er de verhaallijn met als derde-persoonsverteller mevrouw Appeljan. We zijn ook een stuk terug in de tijd, het blijkt de crisistijd te zijn voor de oorlog. Er wordt gesproken van de verloving van Juliana, dat was op 8 september 1936.
Het is dan dat oma zonder haar echtgenoot maar met haar acht kinderen in de woning trekt.
Meneer Appeljan is bevriend met Max Dzialiner. Het moge duidelijk zijn: die is joods en de oorlog komt er aan...
Nog verder in het verhaal komt er een derde verhaallijn: Willem. Hij is Cecilia's opa.

Het is niet zozeer het verhaal dat dit boek mooi maakt, maar meer de manier waarop het in elkaar steekt, en de stijl van vertellen. De lezer mag zelf uit de details opmaken waar en wanneer de verhalen spelen en hoe ze in elkaar passen. Wat is gebeurd dat oma zo nors doet? Wat is het verhaal van opa?
De combinatie derde persoon en tegenwoordige tijd in alle verhalen maakt het geheel indringend. Cilja Zuyderwijk creërt op deze manier zowel afstand (de derde persoon) als  nabijheid (de tegenwoordige tijd geeft een ‘nu’ aan). Gecombineerd met een aansprekend verhaal, dramatiek van de oorlog versus de lichtvoetigheid van onschuldige meisjes, die langzaam wijzer worden, heb ik hier een mooi debuut, dat nieuwsgierig maakt naar een tweede boek!

ISBN 9789461534118| paperback |196 pagina's | Uitgeverij Aspekt |december 2013

© Marjo, 13 januari 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER