Tyfoon
Rob Verschuren

Dit bijzonder mooie verhaal speelt zich af in een visserswijk in een dorp, ‘waar het altijd naar vis rook.
Naar rotte vis, gedroogde vis, gezouten inktvis en naar de zwarte dampen van de vissausfabriek, die op sommige dagen alle andere geuren overstemden.’

Het land wordt niet nader benoemd, maar het is duidelijk dat het gebaseerd is op Vietnam. Er is sprake van een jonge vorst, die een zeer luxe leventje leidt, waartegen de bevolking in opstand komt. Er volgt een oorlog, met een verdeling van het land in Noord en Zuid. Later wordt het land weer een geheel, onder een communistisch bewind. Maar zoals altijd spelen zich onder invloed van de Grote Gebeurtenissen, zoals die in de geschiedenisboeken belanden, ook vele kleine drama’s af, naast verhalen waarin het de mensen juist goed gaat.

Dit verhaal gaat over drie kinderen, onafscheidelijk in hun jeugd. Duc, Vinh en Mai, die elkaar plechtig beloven altijd bij elkaar te blijven. En dat gebeurt, ook al houdt de buitenwereld hen angstvallig in de gaten: Mai zal toch wel een van de twee jongens kiezen om een huwelijk mee te sluiten?

Maar Mai blijft met beide jongens omgaan. Ook als ze na school ieder huns weegs gaan, wordt alle vrije tijd gezamenlijk doorgebracht. Duc en Vinh gaan - zoals voor jongens gebruikelijk - de zee op, vissen, en Mai werkt op de vismarkt.

Op een van de eilanden voor de kust woont een man die De Buffel wordt genoemd. Hij ‘oogst’ vogelnestjes, ten behoeve van de Chinese markt, en heeft daar een monopolie in. Als Vinh en Duc een strooptocht ondernemen en betrapt worden, eindigt dat met een baan voor Duc: hij gaat nestjes plukken. Dit valt ongeveer samen met de volksopstand, waar Vinh zich bij aansluit. Duc blijft in het dorp, al dreigt dat te betekenen dat hij in het officiële leger ingelijfd gaat worden.
Het is door de oorlog dat de vriendschap tussen de drie jonge mensen op scherp komt te staan. Er moeten keuzes gemaakt worden en die hebben gevolgen.
Hun levens zullen met elkaar verbonden blijven, maar niet zoals zij zich dat gedroomd hadden.

‘Kijk eens omhoog, naar deze boom waaronder we zitten,’ zei Vinh.
Duc keek op.
‘Is het een mooie boom, vind je? Ik vind van niet. Iedereen zal het er wel over eens zijn dat het een lelijke boom is. Met uitgegroeide takken aan de ene kant en stompen aan de andere kant. Maar dat is de enige manier om een grote boom in een kleine tuin te houden. Zo is het ook in mijn werk, Duc. Er is weinig moois aan, maar we zijn hier met grote dingen bezig.’

Het is het verhaal van tegengestelde levens, van twee mensen die anders denken over de veranderende wereld. Rob Verschuren schetst de teloorgang van een traditionele beschaving, waarbij symbolen en beelden het werk doen. Feiten moeten af en toe verteld worden, maar de opgeroepen beelden zijn onmiskenbaar en onontkoombaar. Eenmaal in dit verhaal gezogen, kan je er niet meer uit.
De lezer voelt de spanning en kent de afloop, het is een verhaal zoals dat vaker verteld is, maar waarschijnlijk niet in eenzelfde prachtige taal.

En durf je nog je vakantie door te brengen in degelijk land als je dit leest?

‘De vooruitgang hing als een donkere wolk boven de boulevard’
‘Moet je dat nou zien!’ zei hij.
Het schouwspel was nieuw voor hem en moeilijk te vatten. Op de smalle strook zand tussen de boulevard en de zee stonden ligbedden en op de ligbedden lagen buitenlandse toeristen zo goed als naakt in de volle zon. Er lag meer vlees dan op de hele Riviermarkt. En wat voor vlees.’

Tyfoon is met zijn magische elementen een sprookjesachtig mooi verhaal geworden, dat zich in je geheugen vastklampt, en nooit meer loslaat. Helaas is het ook een realistisch verhaal, over de moderne tijd en de Vooruitgang, die misschien helemaal niet zo goed is als men dat graag wil denken.

Rob Verschuren (1953) schreef eerder een verhalenbundel ‘Stromen die de zee niet vinden’; dit is zijn romandebuut. De schrijver kent de achtergrond van zijn verhalen goed: hij is getrouwd met een Vietnamese en woont tegenwoordig in Vietnam.

ISBN 9789062659968 | Paperback | 172 pagina's | in de Knipscheer | maart 2018

© Marjo, 28 juni 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER