Boetegrond
Peter Drehmanns

Karel is een veertiger, een mislukte veertiger. Zijn vrouw heeft hem verlaten, hij wordt keer op keer ontslagen, hij verwaarloost zichzelf en zijn woning. Het gaat niet goed met Karel Voeldert.
En dan op een dag ontwaakt hij en hij beseft dat hij niet meer de persoon is die bij die naam hoort. Hij is niet meer die minkukel, hij heeft een doel, een missie.

‘Er was iets in hem neergedwarreld, een visioen, een opdracht, een Boodschap! Hij wist, met verpletterende zekerheid wist hij dat hij in bloei stond en weldra – aanstonds! –het punt bereikt zou hebben om door de wereld te worden geoogst. Grenzeloze opwinding doorgolfde hem. Doorkrieuwelde hem. Hij handelde niet meer in lachpatronen maar in geloofszaken!  Voortaan was het zijn taak kond te doen van de werken der duisternis. De mensen verbijsteren, angst en verwarring zaaien, afgrijzen wekken. Ze in een donker bos droppen. Zodat ze de strijd moesten aangaan. Met het blinde toeval. Met hun eigen demonen. Dàt dus! Woorden op hen afvuren die hen uit hun baan zouden slingeren. Onherroepelijke woorden! Onverbiddelijke woorden!’

Maar voor het zover is, voor hij deze nieuwe taak op zich kan nemen moet er het een en ander gebeuren. Wat precies, dat komt vanzelf wel. In een verbijsterende opeenvolging van gebeurtenissen lezen we hoe de man steeds gekker wordt. Steeds reageert hij op de wereld om hem heen, op een manier die je niet als mentaal gezond zou beschouwen.
Eerst is daar zijn naam. Karel Voeldert? Nee, dat kan niet meer. Hier is duidelijk hoe hij ad hoc reageert. Hij ziet op straat een affiche waarop een tentoonstelling aangekondigd wordt van Henk Helmantel. En Karel weet: hij moet Helmantel heten. Out of the blue komt daar de naam Marnix in hem op.
Marnix Helmantel zal hij zijn. En niet langer moet hij alles maar laten gebeuren, nee, nu moet hij actief ingrijpen. De mensen toespreken. Daarvoor behandelt hij zijn verhemelte met keiharde broodkorsten en gescheurd vlees:  'een vuurmond heeft hij, om staalharde en vlijmscherpe woorden te kunnen katapulteren'.
Zijn uiterlijk: een lange baard zou mooi zijn, maar hij komt niet verder dan een miezerig snorretje.
Een speciaal jasje en een voodoohoed vindt hij in een feestwinkel. Een profeet zoals hij nu is, moet boven het volk uittorenen en hij is vrij klein. De oplossing is er al: hij heeft een oude ambulance, die ooit van zijn broer was. Hij schaft zich nog een kruisboog aan en een megafoon. Klaar is Marnix. Hij gaat op pad.

Naar plekken waar de ellende voor het oprapen ligt, plaatsen die bekend staan als poelen des bederfs. Op eenzelfde impulsieve manier vindt hij zijn weg. Voor hem is alles vanzelfsprekend, voor de lezer is duidelijk dat de man niet meer zomaar depressief is, maar een fanatische gek. Als hij geen volgelingen krijgt – het verbaast hem nog ook! – is dat niet zijn schuld, maar die van de mensen die niet willen luisteren. De lezer kan in Helmantel de fanatici herkennen die ook onze wereld bevolken. Complotdenkers, die misschien wel het beste voorhebben met de wereld, maar dat op een foute manier overbrengen. Mensen die geen oog meer hebben voor de werkelijkheid en ageren tegen dingen die in hun ogen fout zijn.
Ook de waanzin van Helmantel loopt de spuigaten uit, hetgeen leidt tot bizarre situaties. Maar:

‘Onthutst liet hij zich op het bed zakken. Hij wist steeds minder wie die profeet in hem was: een hemelbestormer, een pantoffelheld, een sufferd of een sluwe zwendelaar, een brokkenpiloot of een luchtfietser, een vriend of een verrader.’

De wollige taal, de vele beeldspraak, en de wonderlijke luchtigheid die naast alle ellende in de tekst verweven is, maken dit eigenaardige verhaal boeiend. Karel Voeldert is als een tegenhanger van Tijl Uilenspiegel, een schelm, maar met nefaste gevolgen. 
Er zitten vele verwijzingen in dit boek - de Bijbel, Dante, en naar hedendaagse problematiek - met iedere lezing zullen er andere interpretaties in je hoofd opkomen. Het is een boeiende roman, waar je met verbijstering kennis van neemt.

Peter Drehmanns debuteerde in 1999 met de roman De blindganger. Voor zijn gehele oeuvre won hij in 2015 de Halewijnprijs. Hij studeerde Italiaans en Literatuurwetenschap en was recensent voor Vrij Nederland en NRC Handelsblad. Zijn roman Altijd maar begraven werd in het Duits vertaald, de roman De begeleider in het Italiaans.

ISBN 9789493214828 | Paperback | 190 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | juni 2022

© Marjo, 24 augustus 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER