Of ik gek ben
Michiel Stroink

Benjamin verveelt zich. Hij komt uit een warm nest, zijn leven loopt op rolletjes en hij verdient geld als water. Het leven lacht hem toe maar zo ziet Benjamin het niet. Het is saai. Samen met zijn al even verveelde vrienden zoekt hij naar interessant vermaak. Ze belanden op een afterparty waar drugs en drank rijkelijk voorhanden zijn. Wanneer Benjamin de volgende ochtend in zijn eigen bed wakker wordt, heeft hij geen idee hoe hij daar is gekomen. Tijd om daarover na te denken heeft hij niet want hij wordt door de politie hardhandig van zijn bed gelicht en afgevoerd naar een politiecel.

De ontzette Benjamin wordt herhaaldelijk ondervraagd en hierbij wordt de – al sinds 1996 verboden - Zaanse verhoormethode toegepast. Tegen de tijd dat Benjamin voor de rechter moet verschijnen, heeft hij al dagen niet geslapen en hij maakt dan ook geen al te beste indruk. Hij wordt naar het Pieter Baan Centrum gestuurd waar hij aan zo veel onderzoeken wordt onderworpen dat hij uiteindelijk zijn kont tegen de krib gooit. Aan de hand van de diagnoses die gesteld worden krijgt Benjamin een Tbs-behandeling opgelegd. En zo belandt Benjamin in de Tbs-kliniek.

Op een toon die verbittering verraadt, vertelt Benjamin over zijn leven in de kliniek. Een leven dat in het teken staat van orde en regelmaat. Van zorgvuldig uitgedachte activiteiten. Hoewel het leven het grootste gedeelte van de tijd uiterst traag voortkabbelt, gebeuren er ook nare dingen. Mensen draaien door en verwonden zichzelf en elkaar. Het zijn beelden die voorgoed op Benjamins netvlies gebrand staan.

Nog steeds weet Benjamin niet wat er die bewuste nacht is gebeurd. Het is hem wel verteld en hij heeft foto’s gezien maar hij weigert zijn daad onder ogen te zien. Hij herinnert het zich niet. Toch zal hij moeten. Pas als hij zijn daden erkent, kan hij behandeld worden en uiteindelijk de kliniek verlaten. Tot die tijd gaat hij nergens heen. Benjamin heeft geen keus en uiteindelijk breekt hij. Hij zal vanaf dat moment moeten leven met de schaamte en het schuldgevoel die hem overspoelen.

Dan neemt het verhaal een bijzondere wending. Niets is wat het lijkt. In eerste instantie voel ik me teleurgesteld. En laat dat nu net de bedoeling van de schrijver zijn! Alles leek uiteindelijk goed te komen en daar was ik blij mee. Eind goed al goed. Benjamin zou gered worden en zich weer keurig naar de wensen van de maatschappij voegen. En dat is wat wij mensen graag willen, ontkennen heeft geen zin. We laten ons van een label voorzien en in een hokje indelen. We laten ons maar al te graag door een ander vertellen wat het beste voor ons is. We zijn kuddedieren en houden niet van verassingen. Als iets ons maar vaak genoeg wordt voorgehouden, nemen we het vanzelf als waarheid aan. Ik was er voor het lezen van dit boek van overtuigd dat ik niet zo in elkaar zit, maar nu twijfel ik. De verhaalwending brengt immers een gevoel van teleurstelling met zich mee. De auteur neemt mijn gevoel van comfort weg en heeft me hiermee flink aan het denken gezet. Dat levert hem een dikke pluim op.

Michiel Stroink heeft tijdens zijn studie les gegeven aan tbs-patiënten. De verhalen die hij tijdens deze periode te horen kreeg, hebben hem geïnspireerd tot het schrijven van dit boek. Het boek is vlot geschreven en leest als een trein. De spitsvondige opmerkingen die Benjamin regelmatig tussen haakjes toevoegt, helpen om de vaart erin te houden. Het blijft boeien, het blijft de nieuwsgierigheid prikkelen. Een uiterst knap debuut waarin misstanden vanuit een uiterste originele invalshoek aan de kaak gesteld worden.

ISBN 9789029088220| paperback |208 pagina's |  Uitgeverij Meulenhoff| februari 2012

© Annemarie, 18 oktober 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER