Maria heeft altijd al geweten dat ze actrice wilde worden. Maar hoever ga je in je droom om een góede actrice te worden?

"Elke maandagavond naar toneelles in een uithoek van Rotterdam. Stapels boeken had ik verslonden, over Russische en Engelse en Amerikaanse gezelschappen, over het echte levende theater. Ik had vooral heel goed naar de foto's gekeken. The Living Theatre! Toneelspelen in oude gebouwen, fabrieken overal. Dat was wat ik wilde."

Als ze dan ook op negentienjarige leeftijd aangenomen wordt aan het Fiora Bramling's College of Speech and Drama in Londen, zijn haar verwachtingen hoog gespannen. Ze weet dat ze uitblinkt in typetjes, daarmee krijgt ze de lachers op haar hand, maar het is niet genoeg...
Ze wil meer maar ziet ook dat andere leerlingen net dat beetje meer hebben dat hen tot échte toneelspelers maken. Zij wil dat ook, Kunst met een grote K maken. Ze is te jong vindt ze, ze kan niet spelen zonder levenservaring. Ze gaat met een vriendin mee naar de achterbuurten van Londen en is geschokt door wat ze daar ziet. Het doet haar wel besluiten tijdelijk, na haar lessen, als zwerver door het leven te gaan. Die ervaring gebruikt ze voor haar toneeltoets maar haar toneelspel wordt niet gewaardeerd, eerder is dit het begin van het eind. Onrechtstreeks wordt haar verteld dat er getwijfeld wordt aan haar toneelcapaciteiten...
Thuis in haar oranje (to make you feel as home as a Dutch girl) kamer schrijft ze lange brieven naar Felix, hij is haar enige houvast in een wereld waarin ze steeds verder afglijdt. Omdat ze niet de leuke, gezellige meid is die haar hospita zich gewenst had wordt haar de huur van haar kamer opgezegd. Tot overmaat van ramp wordt ze bestolen en schrijft Felix dat het over is. Gelukkig kan ze terecht in een pand van een leraar en daar ziet ze Faye, de veelbelovende fotografe, weer. Ze worden goede vrienden totdat Faye haar een gemene streek levert...

Een Bildungsroman of een Coming of age roman wordt dit boek genoemd. Een bildungsroman is een psychologische roman die verhaalt over de emotionele, morele en intellectuele groei van het (meestal jonge) hoofdpersonage. Zo zou ik het niet willen noemen. Het boek beschrijft een paar maanden, hooguit een jaar, over het toenmalige leven van Maria. Een meid vol zelfvertrouwen die het wel even gaat maken, maar in een crisis belandt wat haar tot een randfiguur in de maatschappij maakt. Ze belandt letterlijk in de goot. Ze heeft geen huis of inkomen meer. Het is in één klap een ander leven, in één klap vallen al haar zekerheden en toekomstidealen weg en ze is totaal op zichzelf aangewezen. De groei was er nog niet, het is afzien, proberen te overleven, overeind te blijven. De groei volgt, in mijn ogen, later pas bij het verwerken van deze ervaringen maar dat verwerken wordt niet vermeld.

Mariëtte Haveman heeft een mooi beeld geschetst over de innerlijke drijfveren en latere verwarring van Maria. Maria blijft wel ongrijpbaar, je wordt toch steeds verrast door haar handelen. Wat knap is van Haveman, is dat het geen tragisch en ellendig verhaal is geworden. De zelfreflectie van Maria draagt daar zorg voor. Ondanks haar ellende voel je dat ze er wel uit komt.
Het enige minpuntje is dat Haveman af en toe te veel, te lang de gedachten en gevoelens van Maria beschrijft. Voor de rest... een uitstekend debuut!

ISBN 9789059362000, hardcover, uitgeverij Cossee 2008

© Dettie, september 2008

Reageren? Klik hier!