De correcties

Er staat op de flap dat het "een hilarische en overrompelende visie op de ziel van de westerse maatschappij is", maar zo wil ik het boek niet lezen. Deels niet omdat het een overduidelijk Amerikaans boek is- met het Vrijheidsbeeld op de voorflap- waardoor veel verwijzingen en namen mij niets zeggen. Maar vooral niet omdat ik het boek vooral lees als een roman.

Enid en Alfred zijn een bejaard echtpaar met drie volwassen kinderen. Alfred is een man van principes, hardwerkend, trouw en traditioneel in zijn opvattingen. Enid -die in het boek minder duidelijk uit de verf komt- delft in dit huwelijk meestal het onderspit. Ze is geen ster in het huishouden, maar heeft er ook altijd alleen voor gestaan. Omdat Alfred zo dominant is, is ze er toe overgegaan om op min of meer slinkse wijze toch haar zin te krijgen: ze speelt de leden van het gezin tegen elkaar uit. Natuurlijk valt dit niet in goede aarde.
Alfred heeft een paar weken voor zijn pensionering zijn baan opgezegd, zonder iemand te willen vertellen waarom. Hij krijgt steeds vaker last van hallucinaties, en vergeet steeds meer. Nu hun vader zich steeds meer in zichzelf terugtrekt, geen deel meer wil hebben aan het leven, en hij de eenvoudigste dingen niet meer gedaan krijgt, probeert Enid de kinderen duidelijk te maken dat het niet goed gaat. Maar ze geloven haar niet, willen haar niet geloven.
Ze hebben alledrie hun eigen problemen: Chip was veelbelovend docent aan de universiteit, maar heeft zijn loopbaan verspeeld door zich met een van zijn studentes in te laten. Hij probeert het hoofd boven water te houden door een scenario te schrijven, en leent intussen enorme bedragen van zijn zus Denise. Het geld glijdt als water door zijn vingers. Als hij een Litouwse zakenman ontmoet die een zwendeltje op wil zitten in zijn land, gaat hij met de man mee, letterlijk en figuurlijk.
Denise is een succesvol kok, en eigenaar van een restaurant. Maar ze is gescheiden, en nieuwe relaties werken ook niet. Zij doet -vergeefse- moeite om de familie enigszins bij elkaar te houden.
Gary is vader van drie kinderen en een succesvol zakenman. Hij moet schipperen tussen zijn ouders en zijn vrouw Caroline, die om verder niet verklaarde reden, een hekel heeft aan haar schoonouders. Zodanig dat ze Gary zelfs chanteert en de kinderen omkoopt. Wil hij zijn ouders bezoeken, dan moet hij in z'n eentje. Hij doet verwoede pogingen om het leven van zijn ouders te regelen, het 'makkelijker' te maken. Enid heeft haar zinnen gezet op een laatste Kerst als gezin, heeft de steun van Denise, maar vlak voor het zover is verdwijnt Chip, en Gary kampt met de tegenwerking van Caroline. Voor Kerstmis maken de ouders nog een cruise, waarbij de aftakeling van Alfred niet meer verborgen kan worden gehouden. Nu moeten er maatregelen genomen worden...

Het is een veelomvattend boek, waarbij mijn eigen sympathie vooral uit gaat naar het oudere echtpaar. Hun worsteling met de onvermijdelijke aftakeling is pijnlijk. Chip en Gary vind ik slappelingen.
Correcties aanbrengen, dingen verbeteren, beter maken: iedereen stelt continu zijn leven bij, in de relatie met de buitenwereld, met de mensen om zich heen. Franzen laat een medicijn " correcktall" als een rode draad door het boek lopen en zijn laatste hoofdstuk, dat ik zie als een soort naschrift, heet 'correcties'. Maar corrigeren doet iedereen, in het boek, en in het echte leven.
Vooruit dan: daar kan ik wel maatschappijkritiek in zien: er zou heel veel gecorrigeerd moeten worden in de maatschappij.

ISBN 9044600478 Hardcover 504 pagina's Prometheus oktober 2001 vertaald door Gerda Baardman, H. Groeneberg

© Marjo

Lees de reacties, klik hier!