De correcties
Jonathan Franzen

Eigenlijk een verhaal over een misschien wel doorsnee Amerikaans gezin. Enid en Alfred zijn de ouders van Chip, Denise en Gary.
Alfred begint oud te worden, brengt zijn dagen door in een grote stoel in het souterain en is licht dementerend. Hij is gepensioneerd. Enid probeert voortdurend hem weer actief te krijgen maar Alfred wil niet en kan het feitelijk ook niet. Enid probeert de schijn op te houden, ze is haar leven constant aan het vergelijken met dat van de buren en vrienden. Ze wil voor zichzelf niet weten dat Alfred aftakelt.
De kinderen zijn kinderen zoals iedere ouder zou kunnen hebben. Gary de oudste is de meest succesvolle van de drie. Hij is getrouwd, heeft kinderen, een goede baan en een groot huis. Precies wat Enid gehoopt had, maar toch... het botert niet tussen Gary en zijn ouders. Gary 'weet wat goed voor ze is' maar staat totaal niet voor hun behoeften en verlangens open. Hij voelt zich verantwoordelijk en neemt graag de leiding en wil beslissingen forceren.
Denise is een mooie meid, is getrouwd geweest en is top-kok in een populair restaurant. Enid is niet erg vriendelijk voor haar. Ze snapt niet dat Denise geen feest wilde toen ze trouwde, ze vindt het afschuwelijk dat Denise gescheiden is en plaatst vele hatelijke insinuaties richting Denise omdat ze nog geen nieuwe vriend heeft. Denise ziet dat het slecht gaat met haar vader, heeft medelijden met hem, maar wordt horendol van haar moeder.
En dan is er nog Chip, de jongste. Hij gaat zijn eigen gang. Hij is ontslagen op de universiteit waar hij les gaf en probeert nu een filmscenario te schrijven. Hij krijgt het benauwd van zijn ouders en probeert zo veel mogelijk onder allerlei bezoekjes en telefoontjes uit te komen.
Er volgen allerlei verwikkelingen maar de spil van het verhaal is Alfred en zijn aftakelende geest. Enid klaagt wel maar geen van de kinderen ziet eigenlijk hoe slecht het met vader gaat. Het is Enids grootste wens de kinderen, kleinkinderen en Caroline, Gary's vrouw, tijdens de kerstdagen bijelkaar te hebben in haar huis. Caroline vrouw piekert er niet over en Gary wordt heen en weer geslingerd tussen de argumenten van zijn vrouw en zijn plichtsgevoel als zoon. Chip wordt bij het idee al niet goed en Denise weet dat ze alleen de eerste dag aan kan en daarna enorm chagrijnig wordt. Maar Enid dringt aan, suggereert dat het misschien wel de laatste kerst wordt dat het kan.

Dit is in wezen de strekking van het verhaal maar er gebeurt veel meer natuurlijk, af en toe lijkt het wel een soap zeker de verhalen rond Chip. In mijn ogen is het een persiflage op de Amerikaanse levensstijl. Alles komt aan de orde. De onderlinge strijd van de middenklasse om toch maar net iets beter te zijn en meer te hebben dan de buren. Het elkaar de ogen uitsteken met grotere auto's, woningen, duurdere vakanties enz. Maar ook de drang naar perfectionisme, ziekte mag niet, daar worden wondermiddelen voor gemaakt die zelfs Alzheimer of Parkinson doet verdwijnen. Het eten moet gezond en vol vitaminen zitten en mag vooral niet dik maken. Gezondheid staat hoog genoteerd.
De waanzin van een succes en de harde klap als het succes wegvalt. Zelfs de onderwereldfiguren, de drugs en de drank en de jet-set ontbreken niet in dit boek, alles passeert de revue en wordt uitvergroot. Niemand is goed zoals hij of zij is, alles moet beter, mooier, frisser, gezonder, grootser, rijker. Kortom alles moet gecorrigeerd.

Het is een boek dat je niet even snel kan lezen, daarvoor gebeurt er teveel maar ook de schrijfstijl maakt dat je het aandachtig moet lezen. Soms worden lange zinnen gebruikt en er zijn gedeelten in het boek die langdradig zoals de lezing over het wondermedicijn tegen Alzheimer. Maar daarentegen zijn de beschrijvingen over Enid en vooral Alfreds aftakeling prachtig en ontroerend.
Als ik het verhaal een cijfer moest geven kreeg het van mij een 7.

ISBN 9044600478 Hardcover 504 pagina's Prometheus oktober 2001
vertaald door Gerda Baardman, H. Groeneberg

© Dettie, 3 juli 2005

Lees de reacties, klik hier!