In Barbarije
Zonen van Jafeth Deel 2
John Meilink

Om deze lijvige roman over de Nederlandse slavernijgeschiedenis ten volle te kunnen volgen is enige kennis van de achtergrond wel prettig:

Barbarije was van de 16e tot in de 19e eeuw de naam van een gedeelte van de kustgebieden van Noord-Afrika. Het bestreek de huidige Noord-Afrikaanse landen zoals: Marokko, Algerije, Tunesië en Libië. De Middellandse Zee was in die eeuwen niet veilig. Schepen van de West-Indische Compagnie  die zich voornamelijk bezig hield met slavenhandel en daarom op Westelijk Afrika en Suriname en de Antillen voer. Uit Afrika werden slaven gehaald om op de plantages in de Nederlandse koloniën te werken. Onderweg kregen ze vaak te maken met piraten: Barbarijnse zeerovers, moslims die op hun beurt de blanken op de gekaapte schepen verhandelden als slaven.

In die periode zijn er meer dan een miljoen Europeanen ontvoerd. Als je geld waard was, had je kans dat er onderhandeld werd voor losgeld. Had je dat niet, dan werd je te werk gesteld onder vreselijke condities, met een zekere dood als gevolg.

Het verhaal van ‘In Barbarije’ begint in 1678. De Sint Joris, een Hollands fluitschip, is onderweg naar Suriname. Aan boord is koopman Cornelis Cats, met zijn vrouw en dochter, en zijn koopwaar: jenever. Ook aan boord is Anthonie de Wildt, een jonge boekhouder. Zij vormen samen met twee scheepslieden, Mooie Han en Kokker de hoofdpersonen die het verhaal vertellen.

Hun schip wordt gekaapt door de kapitein van de Oranjeboom – een eerder gekaapt VOC-schip. Monstafaris is slavenhandelaar in Algiers.
De bemanning wordt naar Algiers gebracht, en wordt ternauwernood in leven gehouden. Zij moeten zwaar werk doen. Over de koopman en zijn gezin zal onderhandeld worden. Alleen Anthonie heeft geluk: door zijn talenkennis wordt hij al snel gekocht om als assistent te dienen bij een geletterde Algerijn.
De zeelui Kokker en Mooie Han krijgen het hard te verduren, maar het zijn geharde mannen. Zij doen een ontsnappingspoging.

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden heeft in die periode een gezant gestuurd. Commissaris van de Staten-Generaal Thomas Hees moet onderhandelen over een vredesakkoord, om er voor te zorgen dat Nederlandse schepen niet meer aangevallen zullen worden. Engeland en Frankrijk doen overigens ook hun best om een verdrag te sluiten. Thomas Hees wordt gek van de manier van onderhandelen die de Dey - de hoogste machthebber in Algiers - er op na houdt. Hij wordt aan het lijntje gehouden, maar hij is machteloos. Dat akkoord is namelijk vreselijk belangrijk.

In Barbarije is het verhaal dat weinig mensen kennen: hoe Nederland meedeed aan de slavenhandel is nu wel bekend, maar dat ook blanken in slavernij belandden en dat de manier waarop zij behandeld werden min of meer gelijk was aan hoe blanken zelf zwarten behandelden, dat wordt niet verteld in geschiedenislessen. Geen woord over Barbarije en wat daar gebeurde. Daarom is de reeks boeken die John Meilink schreef zeer belangrijk. Hij baseert zijn verhalen op de feiten, op historische, persoonlijke journaals van enkele personages. Soms worden die voor de leesbaarheid wel wat gemanipuleerd - zoals hij in zijn nawoord vertelt - maar die toch het verhaal goed vertellen. Ook een aantal personages hebben echt hun rol gespeeld in de geschiedenis.

Er zijn hoofdstukken in het boek verwerkt waarin dieper ingegaan wordt op de voorgeschiedenis van de belangrijkste personages.
Behalve dat het een historisch verantwoord verhaal is, wordt het ook meeslepend, en erg beeldend verteld. Je zou denken dat je zelf op zo’n schip zit, gevangen in het ruim. Dat je zelf de stank van de pest – die ook nog rondwaart! – ruikt.
En ja, af en toe is het schokkend om te lezen hoe het leven toen was. Af en toe zijn de details heel akelig. Maar zo zal het vast ook geweest zijn in die tijd.

Met een uitgebreide inhoudsopgave, een lijst met belangrijke personages en topografische kaarten voorin, en met aantekeningen, een woordenlijst en een literatuurlijst achterin. En voor illustraties is er de website: https://www.inbarbarije.nl

John Meilink (1961, Amsterdam) is opgegroeid in de Zaanstreek en woonachtig in Den Bosch. Naast zijn werk in de ICT heeft hij bijna zes jaar aan zijn debuut Kroesvee gewerkt, een historische roman over de Hollanders en de slavenhandel in de zeventiende eeuw.
In Barbarije is een losstaand tweede deel van de Zonen van Jafeth, een vierdelige serie historische romans over de Hollanders en de slavenhandel in de zeventiende eeuw.

ISBN 9789460229978 | paperback | 504 pagina's | Uitgeverij LM Publishers| mei 2022

© Marjo, 12 september 2022

Lees de reacties op het forum, klik HIER