Zomervacht
Jaap Robben

Ergens op een afgelegen terrein woont de dertienjarige Brian met zijn vader, Maurice. Dat is een egoïst, een man die zijn verantwoordelijkheid niet kent, een scharrelaar, en oplichter. Met de moeder is geen contact meer.
De reden daarvan ga je begrijpen naarmate het verhaal vordert, maar toch: hoe kan een moeder haar zoon achterlaten onder de hoede van deze man? Er blijkt ook een gehandicapte zoon te zijn, vier jaar ouder is dan Brian, verstandelijk en lichamelijk beperkt. Lucien slijt zijn dagen in een instelling 'Lucien is opgeborgen', waar hij goed verzorgd lijkt te worden.

De zomervakantie breekt aan, de instelling wordt gerenoveerd, maar de moeder is op vakantie. Aanvankelijk  maakt de vader zich er niet druk om, maar als hij iets hoort over een vergoeding die hij zou kunnen krijgen, neemt hij onmiddellijk zijn zoon mee.
Maar: hij woont in een aftandse caravan, hij heeft slechts af en toe werk, er is geen geld. Je kan van een dertienjarige niet verwachten dat hij voor zijn broer zorgt. Maar dat doet Maurice dus wel: hij laat de jongens alleen om zijn eigen gang te kunnen gaan. Brian houdt van zijn broer, en hij doet zijn best. Maar hoe verschoon je een grote sterke jongen, die niet meewerkt?

Het is per ongeluk, en ook omdat een dertienjarige deze verantwoordelijkheid helemaal niet aan kan, dat hij eigenlijk het goede doet voor Lucien; hij vergeet de medicijnen, laat ze vallen, en laat het dan maar helemaal achterwege. Juist daardoor knapt Lucien op: hij kan steeds beter lopen, en is ook meer aanspreekbaar. Daardoor echter ook moeilijker te verzorgen, en dat zorgt er voor dat de situatie helemaal uit de hand loopt.  Als Lucien met zijn voet in een stuk glas getrapt is, zoekt Brian hulp bij Emile, ‘de huurder’.

‘Het is mijn schuld’, zegt Brian, ‘ik heb niet goed opgelet.’ Emile, de man die bij Brian en zijn vader een caravan huurt, denkt daar anders over: ‘Je doet wat je kunt. Iemand als je broer bezeert zich snel. Je bent als een soort vacht voor hem. Zonder jou had hij vast nog meer schrammen en blauwe plekken opgelopen.’

Deze huurder is een leraar Engels, die bij zijn vrouw weg is en zijn toevlucht heeft gezocht op het terrein waar Brian woont. Tussen hem en de jongen ontstaat een voorzichtige vriendschap, maar natuurlijk zal de vader daar wel een stokje voor steken.
Maurice gedraagt zich abominabel. Hij jaagt iedereen tegen zich in het harnas, door zijn agressieve dronk en oplichterijtjes.

Brian heeft een oogje op een meisje in de instelling. De hormonen winnen het van het inzicht dat dit toch echt niet kan, al werkt het meisje gewillig mee, lijkt ze hem zelfs uit te lokken. Hij laat zijn broer alleen om naar Selma te gaan. Hij bindt Lucien vast, of denkt: Rico - de hond - past wel op…
Op die momenten is hij net als zijn vader onverantwoordelijk bezig. Maar hoe kan het anders met zo’n voorbeeld?
Toch is er in de grond wel moreel besef aanwezig bij de jongen, maar hij kan niet tegen zijn vader op. Emile lijkt te kunnen helpen maar dat staat de vader niet aan.

Net als Birk is dit een roman die heel goed door jongeren gelezen kan worden, het is een coming of ageroman in een bijzondere setting.
En net als Birk is dit een prachtig verhaal in mooie en duidelijke taal, die nieuwsgierig maakt naar het einde.

Jaap Robben (1984) won met zijn romandebuut Birk de Nederlandse Boekhandelsprijs 2015. Hij was al bekend als dichter en maakte samen met illustrator Benjamin Leroy de jeugdboeken De Zuurtjes.
Birk wordt vertaald in het Duits, Turks en het Engels. Marinus Groothof werkt met CTM Producties aan de verfilming van Birk.

ISBN 9789044525014 | hardcover | 365 pagina's | De Geus| september 2018

© Marjo, 15 september 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER