Kom hier dat ik u kus
Griet Op de Beeck

'Kom hier dat ik u kus'. Het is Louis die deze woorden tegen Mona zegt. En juist deze woorden zorgen voor de grote ommekeer. Mona  is het beu.
Het is die commanderende toon dat die omslag veroorzaakt. Hij had immers net zo goed even naar Mona kunnen lopen om  haar een kus geven. Louis is  immers gewend dat zijn eisen normaal zijn en ingewilligd worden. Maar er is iets geknapt in Mona, zij wil niet meer opdraven als een ander iets wil. Dat gebeurt haar hele leven al. Het is genoeg geweest.
Ze wil vrij zijn, doen en laten wat ze zélf wil en niet meer geïnstrueerd worden door een ander, niet meer woorden inslikken en zich schikken.

Het begint al in haar jeugd. Moeder Agnes overlijdt jong en vader hertrouwt snel met Marie, een labiele vrouw die overal bevestiging in zoekt. De negenjarige Mona zegt bepaalde dingen maar niet, probeert altijd te schipperen tussen iedereen om vooral de lieve vrede te bewaren. Ze noemt Marie af en toe maar mama, omdat Marie dat zo graag wil.

Marie is ongelukkig in haar huwelijk en Mona, gevoelig als ze is, krijgt daar alles van mee. Vader verschuilt zich in zijn tandartsenpraktijk en de naar liefde en waardering hunkerende Marie zoekt dat dan maar bij de kinderen van vader. Als ze een eigen kind krijgt, gaat het van kwaad tot erger. Opnieuw is het de jonge Mona die de postnatale depressie van Marie opvangt.
Griet op de Beeck weet dit invoelend en in mooie taal weer te geven. Je voelt de spanning in dit gezin als het ware. Die eisende moeder Marie en het meisje dat maar probeert om alles op de rails te houden. Mooi, ontroerend en fascinerend om te lezen.

Als Mona in de twintig is, heeft ze het redelijk naar haar zin in haar werk. Toch is het opnieuw schipperen en zoeken naar balans. Ze heeft een erg creatieve baan, maar moet daarin alle neuzen één kant op zien te krijgen, het is een soort herhaling van zetten waarmee ze al sinds haar  jeugd mee bekend is. Als ze dan de schrijver Louis ontmoet, die een stuk ouder is, voelt ze zich gevleid en ze past zich opnieuw aan.

In het laatste deel van het boek is Mona vijfendertig. Haar vader is ernstig ziek, stervende, en daardoor komt veel op scherp te staan. Marie voelt zich min of meer onmisbaar en zit dag in dag uit aan het ziekenhuisbed, maar elke opmerking, elk gebaar, elk woord van een ander veroorzaakt een kleine 'crisis' waarbij Marie zich weer de mindere voelt. Vader ondergaat het oeverloze, inhoudsloze gebabbel van Marie gelaten. Mona en haar vader komen echter wel veel meer nader tot elkaar, meer dan ooit te voren. Louis laat Mona alles alleen ervaren, hij heeft altijd wel smoezen waardoor hij niet mee kan, haar verhalen niet kan aanhoren etc.. Hij is sowieso erg onachtzaam naar haar toe en vertrouwt er op dat zij elke keer opnieuw zijn gefleem, als hij haar nodig heeft, voor zoete koek zal slikken.

Het stervensproces en de gesprekken die Mona met vader voert zijn ontroerend en diepgaand. Mona ontmoet mensen die belangrijk voor vader waren en ziet hem nadien met andere ogen. En juist dit hele proces maakt dat Mona de wereld ook op een nieuwe manier gaat zien. Haar normen en waarden veranderen. Het worden langzamerhand haar éigen maatstaven en regels die ze gaat hanteren. De commanderende toon van Louis die zegt 'Kom hier dat ik u kus' vormt hét omschakelpunt. Vanaf die tijd zal alles anders worden... Van háár worden...

Een boek dat de kwetsbaarheid en vechtlust van mensen laat zien. Een verhaal dat toont hoe één beslissing vele mensenlevens laat veranderen. Hoe mensen in hun wil om goed te doen, anderen kunnen verstikken. Hoe eenzaam mensen in een gezin kunnen zijn en hoe verschillend daar mee omgegaan wordt. De rode draad is de familiebanden en hoe bepaalde zaken flink kunnen doorwerken tot de latere generatie aan toe.
Kortom, een boek als het leven zelf. Prachtig neergezet door Griet op de Beeck.

ISBN 97890-44623109 | Paperback | 384 pagina's | Uitgeverij Prometheus | maart 2018 (druk 35)

© Dettie, 13 maart 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER