Kamer
Emma Donoghue

Het is één ding om een idee in je hoofd te hebben, als schrijver, maar als je dan dat idee ook nog uit kunt werken tot een indrukwekkend verhaal, nou, dan ben je een grote! Het kan haast niet anders of de schrijfster van ‘Kamer’ heeft grondig onderzoek gedaan en haar verhaal ook terdege laten controleren, want zelfs de enkele keer dat ik denk, hm, nou, echt? Kan bij nadere overweging alles best kloppen.
Als je geloofwaardig over kunt brengen dat een jongen van vijf jaar oud dit verhaal vertelt, dan ben je een hele goede.
Ok, het verhaal: Jack is dus vijf, en hij woont met Mam in Kamer. Een afgesloten ruimte, het enige contact met Buiten is Ouwe Nick die ’s avonds komt, en ook boodschappen meeneemt voor Mam en Jack.  Kamer heeft Dakraam, en is iets meer dan drie bij drie zoals Jack meet als hij dat leert. Ze hebben een wc, zonder deksel, later hoort Jack waarom dat er niet is. Er is een kleine koelkast met vriesvak, er is Bed, en Kast, Schommelstoel, Spiegel, en nog wel wat meer dingen. Al die dingen duidt Jack aan zonder lidwoord, en met hoofdletter. Voor hem zijn ze dus heel belangrijk. Niet zo gek als duidelijk wordt dat dit zijn wereld is. Meer kent hij niet. Voor hem is het genoeg, hij weet niet beter. Want ook al hebben ze Tv, hij mag van Mam niet de hele dag kijken. En de dingen die hij daar ziet, zijn niet echt.

‘Om 8.30 druk ik op de knop van Tv, en probeer alle drie. Ik vind Dora de Explorer, joepie! Mam draait Haas heel langzaam rond om het beeld beter te maken met zijn oren en zijn kop. Een keer toen ik vier was ging Tv dood, en moest ik huilen, maar in de nacht brengde Ouwe Nick een magisch omvormerkastje om Tv weer levend te maken.’

'Dora zegt sommige dingen die niet in echte taal zijn, die zijn Spaans, zoals lo bicimos. Ze heeft altijd Rugzak om die vanbinnen groter is dan vanbuiten, met alles wat Dora nodig heeft zoals ladders en ruimtepakken voor als ze gaat dansen en voetballen en blokfluit spelen en avonturen beleven met Boots haar beste vriendaap. Dora zegt altijd dat ze hulp nodig heeft, of ik kan helpen een toverding te zoeken of zo, en dan wacht ik tot ik ja zeg. Ik roep ’achter de palmboom!’ en de blauwe pijl klikt precies achter de palmboom, en ze zegt: dank je wel’

Zo krijg je een idee van hoe Jack is. Een kind nog, maar met een vaak volwassen blik. Hij heeft dan ook nooit een andere volwassenen  dan zijn  Mam gekend. Als Ouwe Nick komt moet hij Kast in, die telt niet mee.
Op een dag vertelt Mam hem dat er buiten Kamer ook een echte wereld is. Jacks wereld komt volledig op zijn kopte staan: Mam vraagt hem te helpen met een ontsnapping.
Dit boek is het verhaal van Kamer, van een besloten klein wereldje dat ineens immens groot blijkt te zijn. De eenheid ‘Mam en ik’ is weg. Mam is niet meer alleen van hem.
Prachtig is de belevingswereld beschreven van een jongen die zulk een beperkte wereld is opgegroeid. Hij kan niet traplopen, heeft immers nog nooit een trap gezien. Hij kan uitstekend rekenen, maar een speeltuin? Wat moet hij daar doen? En hij begrijp niet zo goed wat die mensen allemaal zeggen. Hij begrijpt niet hoe andere mensen praten, en trouwens, zoveel mensen, zoveel dingen als er zijn, hij kan het niet bevatten.
En dan is er vanuit zijn ogen nog het verhaal van Mam.
Een hartverscheurend verhaal. Er is geen vals sentiment, het komt recht vanuit het hart van een kleine jongen en zijn  beleving. Juist dat maakt indruk. Een fenomenale roman van Emma Donoghue.

Emma Donoghue (Dublin, 1969) is een Iers-Canadese schrijfster die in Canada woont. Naast romans schreef ze ook hoorspelen, toneelstukken en filmscenarios. Met Kamer beleeft ze haar internationale doorbraak en bereikte ze de shortlist van de Man Booker Prize.

ISBN 9789045802664| Paperback |336 pagina's | Mouria Uitgeverij | midprice editie | oktober 2011
Vertaald uit het Engels door Manon Smits

© Marjo, 28 oktober 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER