Mungo
Douglas Stuart

De protestantse Mungo Hamilton (15 jaar) is het jongste kind van Mo-Ma, zoals ze hij zijn moeder noemt. Mungo aanbidt zijn moeder, zal nooit kwaad over haar spreken terwijl ze dat niet echt verdient. Haar grote liefde is namelijk de fles. Ze verdwijnt ook regelmatig als ze een nieuwe man aan de haak geslagen heeft, elke keer is Mungo bang dat haar iets overkomen is.
Zijn intelligente zus Jodie is degene die de probeert te redden wat er te redden valt. Zij is de veilige haven voor Mungo.
Oudere broer Hamisch is de geduchte bendeleider van de protestantse groep. En Mungo is de vriendelijke, niet al te slimme jongen die alles een beetje sullig over zich heen laat gaan.

De Hamiltons wonen in een achterstandswijk in Glasgow waar misdaad hoogtij viert. Het is overleven. De sterkste overheerst.
Mungo is in feite vrij eenzaam, school boeit hem niet en thuis is er niemand op af en toe Jodie na. Mo-Ma en Hamisch zijn altijd weg en als Mo-Ma er is haalt ze iedereen in huis die drank heeft. Het is Mungo die dan oplet, voor haar zorgt, haar in bed stopt. En dat doet hij met liefde.

Mungo is dan ook blij als hij James ontmoet. Ze worden vrienden maar niemand mag het weten want James is katholiek! Er speelt echter meer, de vriendschap wordt meer dan dat. De jongens zijn ontzettend blij met elkaar. Ze leven in hun gelukzalige bubbel en tasten elkaar voorzichtig lichamelijk en geestelijk af.
Ook James heeft een vreselijk thuis in de vorm van een totaal onverschillige vader. Hij weet dat James op jongens valt en accepteert het niet. Hij eist dat James een meisje zoekt.
Zolang James, vader van huis is, is alles goed. Is er een vorm van vrijheid waar ze dankbaar gebruik van maken.

Maar het blijft niet zo. Hamisch wil dat zijn broer zich aansluit bij zijn groep. Ze willen de confrontatie aangaan met de katholieken en dat is tegen alles wat Mungo zich voor  kan stellen. James die er lucht van krijgt, wenst hem dan niet meer te zien. Mungo staat voor een vreselijk dilemma, wat moet hij doen? Trouw blijven aan zijn familie of aan zijn grote liefde? En hij vertelt zijn macho broer wat hem dwars zit... en dat had hij niet moeten doen.

Wat dan volgt is enorm. De woede, de haat, de wanhoop van de mensen die voor alles moeten knokken en vechten komt tot een uitbarsting. Er moeten zondebokken gevonden worden... En Mungo en James zitten er middenin.
Zowaar vindt Mo-Ma dat ze iets moet doen en stuurt Mungo met twee wildvreemde mannen weg, hij mag een weekend kamperen en vissen... Het wordt een weekend dat te triest voor woorden is.

Het is natuurlijk een typisch Schots verhaal zoals we gewend zijn. Veel drank, veel armoede, veel geweld en proberen overeind te blijven. Het eerste deel van het boek borduurt daar te lang en teveel op door. Het kost moeite om door te lezen. Maar halverwege komt de focus meer op de beide jongens en vooral op hun geaardheid te liggen. De nietsontziende omgeving, de dreiging daarvan voel je bijna. Het is hartverscheurend hoe beide jongens zich moeten ontzien en nooit vrijelijk hun genegenheid voor elkaar kunnen tonen. Alleen bij James thuis, zonder vader, is het goed. Maar het is vooral Mo-Ma die de onvergeeflijke fout maakt Mungo weg te sturen nadat ze de reden daarvan aan beide mannen verteld heeft.
De gevolgen laten zich raden...

Het boek zindert nog even na. Wat een schrijnend verhaal. Gelukkig geven de laatste zinnen een beetje hoop...

ISBN 9789046832301 | Paperback | 398 pagina's | Wereldbibliotheek | 7 april 2022

© Dettie, 3 september 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER