De laatste liefde van mijn moeder
Dimitri Verhulst

Dimitri Verhulst is in 1972 in Aalst geboren. Zijn jeugdjaren zijn erg bewogen en triest. Hij verwoordt het zelf als volgt: ‘Moeder nam medicijnen tegen kinderen. Ik was haar enige ziekte.’
Dimitri is een onverwacht en ongewenst kind. Zijn vader is alcoholist en pleegt huiselijk geweld. Zijn moeder vertrekt en laat Dimitri achter.

Die alcoholistische vader komt in dit boek weer ter sprake. Na jaren van huiselijk geweld en ellende heeft moeder Martine eindelijk vader verlaten en woont nu samen met haar nieuwe vriend, Wannes.  Maar in dit boek heeft ze haar elfjarige zoontje Jimmy wel meegenomen. 
Het zijn de jaren tachtig. Ze wonen pas sinds februari samen, in een mooie huurflat, met tapis-plain (kamerbreed tapijt) bekleedt. Zowel Wannes als Martine werken en nu gaat al het geld eens niet op aan drank. Ze sparen voor de inrichting van het huis. 

'Voorlopig aten ze nog met z'n drieën aan een keukentafeltje waarop amper plaats was voor een spelbord scrabble, om de kosten te spreiden en niet meteen hun hele uitzet bij elkaar te kopen.'

Moeder heeft wel televisie en dat is haar grote geluk, haar favoriete programma is 'Home is where my children cry'. Martine is zeer tevreden met haar huidige leven. En dan wil Wannes op vakantie. Martine hoeft niet zo nodig, zonde van het geld eigenlijk, maar Wannes dringt subtiel, doch dringend aan. De keus valt op een weekje naar het Zwarte Woud. Ze gaan met de bus zodat ze wat meer sociale vaardigheden op zullen doen. Martine is, doordat ze constant een blauw oog werd geslagen, weinig gewend wat dat betreft.

Hoe je het ook draaide of keerde en welk geldig excuus er ook viel in te roepen: verfijnd waren haar sociale vaardigheden geenszins. Goedendag sprak ze uit alsof het haar geld kostte [...]

Geruisroos leven, een groter verlangen kende ze niet. Een leven dat mocht bestaan uit zo min mogelijk oogcontact met anderen.[...]

Haar hele karakter was gebouwd op schaamte. Schaamte om haar afkomst, haar kleurloosheid, om haar zielenpoten van ouders, om haar diploma 'naad en snit', om haar miezerige baantjes, om haar zuipende echtgenoot, haar ongewenste kind, haar kop vol builen en blutsen, haar stukgeslagen meubilair, haar uitdijende lichaam, de treurige huurhuisjes die ze zich maar net kon veroorloven, de muizen die daar introkken... [...]

En haar werd nu gevraagd zich in te schrijven voor een groepsreis?

Wannes vindt dat hij Jimmy een gunst verleent door hem mee te nemen. Wannes en Martine hebben zelfs, met veel plezier, een heel gezamenlijk verleden bedacht. Alleen Jimmy kon de spelbreker zijn als hij weigerde om Wannes met 'vader' aan te spreken. Vlak voor het vertrek wordt hem dan ook verzocht om Wannes, vader of pa te noemen zodat ze een echt gezin lijken. Jimmy denkt er het zijne van, hij heeft al een vader, en besluit om helemaal niets meer tegen Wannes te zeggen. Martine heeft dat de hele vakantie niet eens in de gaten.
Ondanks haar aanvankelijk tegenzin geniet ze enorm, ze eet gebak, worst, véél braadvlees, die vakantie is een waar eetfestijn en de omgeving is prachtig. En Wannes... Wannes wil met zijn Martine vrijen maar Martine wil dat niet met die jongen erbij...
Langzamerhand voel je de spanning oplopen. Jimmy die niet tegen Wannes praat, Martine die alles langs zich heen laat glijden, Wannes die wil vrijen maar niet mag. En dan gebeurt het... Jimmy en Wannes komen tegenover elkaar te staan. Het is voor Jimmy erop of eronder. Hij zal de wilskracht moeten hebben, de keus moeten maken...
Het einde is verrassend.

De reis, de vakantie  en de aanloop daartoe worden breedvoerig gebracht, de taal is bloemrijk. Persoonlijk vind ik dit het beste boek van Verhulst. Problemski hotel  was tot nu toe mijn favoriet en de andere boeken van Verhulst deden mij niet zoveel. Ook zijn veelgeprezen Mevrouw Verona niet. 
De titel is het antwoord op een vraag van  Martine. In Luxemburg mag het gezelschap namelijk uit de bus en massaal wordt er gewinkeld in de superrette. Om Jimmy te betrekken in het gebeuren vraagt zij, als ze bij de parfumafdeling staan, welke naam hij aan een parfum zou geven. Hij weet op dat moment niets te bedenken maar  dagen later weet hij een naam... De laatste liefde van mijn moeder.

Dit boek raakte me, vooral omdat onder het humoristisch gebrachte verhaal een ander, schrijnend verhaal zit van een jongen die te vroeg te veel heeft gezien en meegemaakt. Ronduit schitterend maar ook triest is de reden van Martine om niet te vrijen weergegeven.
Verhulst zet zo levensecht de personages neer dat je denkt dit moet haast echt gebeurd zijn, is dit wel fictie? (Ik wist niet dat hij werkelijk een alcoholistische vader had gehad.)
De mop die Martine aan het reisgezelschap vertelt, is zo goed dat het hele gezelschap buldert van het lachen, alleen, hoewel het als mop gebracht werd, was het geen mop maar trieste waarheid. Door enkele zinnetjes gooit Verhulst een achtergrond open waaruit de verstrekkende ellende die Jimmy en Martine hebben meegemaakt, blijkt.
Toch zit je regelmatig ook te grinniken door de manier waarop Verhulst bijvoorbeeld de busreis beschrijft. Ze bezoeken McDonald's dat toentertijd iets nieuws was  en totaal niets wordt gevonden. Je moet zelf je eten halen, de broodjes waren 'alsof ze een etmaal hadden liggen weken in de wasbak'. En natuurlijk zit die bus vol schlagerzingende feestneuzen. Het hele gezelschap bestaat uit zuipende en vretende mensen, precies zoals vaak gedacht wordt over die reizen. Daartussen zitten Wannes en Martine die er zo graag bij willen horen en Jimmy die alles bekijkt, nadenkt en zwijgt...
Geweldig boek!


ISBN 978 90 254 74607 Paperback 235 pagina's | Uitgeverij Contact | augustus 2010

© Dettie, 26 augustus 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER