Centaur
Chris Polanen

Hij wordt Gili genoemd, kort voor Guillaume. Hij is de ik-verteller en zal ongeveer twintig jaar oud zijn. Het is crisis in zijn land, Suriname. Sinds de staatsgreep, vijftien jaar eerder, gaat het er niet goed meer.
Gilli wilde graag studeren, maar op de universiteit wordt nauwelijks les gegeven. Hij probeert de kost te verdienen met zijn hobby: paarden. Rijlessen geven aan verwende rijkeluiskinderen, terwijl hij spaart wat hij kan om naar Nederland te kunnen. Hij wil dierenarts worden.

Gili is een bedeesde en bescheiden jongeman, gevoelig en te lief voor deze wereld. Hij heeft niet eens door dat de meisjes hun hoofd draaien als hij in de buurt is, want hij kijkt altijd naar de grond.
Zo denkt hij ook dat zijn dromen nooit uit zullen komen. En dat terwijl zijn vader rijk is. Maar die man, Pieter noemt hij hem, heeft zich nooit iets gelegen laten liggen aan zijn zoon en diens moeder. Het is in Suriname heel gewoon voor een man om meerdere vrouwen te hebben, buitenvrouwen, en naar hun kinderen kijken ze nauwelijks om.
Heel af en toe is er contact, te weinig voor een warme vader-zoonrelatie.

Als Pieter hem vraagt om zijn huidige vrouw les te geven -  voor deze Joan is Pieter wel bereid te dokken! - zou Gili graag weigeren, maar dat kan hij zich niet permitteren. Zelfs niet nu hij zijn hoop heeft gevestigd op het winnen van een paardenrace. De prijs is genoeg om te kunnen studeren in Utrecht. Eenmaal daar ziet hij wel verder. En hij maakt een grote kans, zijn hengst Norbert is een uitstekend springpaard. Alleen: het is een Hollands paard, niet gewend aan de droge hitte van Suriname. En het is en blijft heet.

Gili en Norbert hebben een bijzondere band, iets waar de jongen niet over wil praten. Hij wordt toch al met de nek aangekeken, als hij gaat vertellen dat hij via Norbert dingen aanvoelt, lachen ze hem zeker uit!
De weken voor de wedstrijd verstrijken en het weer slaat niet om. Langzaam neemt Gili’s hoop af.

‘Zaterdag is de wedstrijd, maar door de hitte heb ik nog niet eens een simpel parcours met Norbert kunnen springen. Ik moet accepteren dat ik ga verliezen en daarmee al mijn dromen kwijtraak: Nederland, dierenarts worden, Maaike weer zien en na mijn studie met haar terugkeren naar Suriname.’

Dat is het andere waar Gili zich mee bezig houdt: hij is nog maagd. En als hij eindelijk een (Nederlands) meisje ontmoet is het haar laatste avond in Paramaribo!
En natuurlijk duikt dat andere meisje op, een Franse amazone, die hij een jaar eerder al leerde kennen. Deze jongedame vormt een dubbel  probleem: ze is een geducht concurrent, maar ook een mooie meid. Zijn intussen overleden vriend Hugo heeft hem altijd laten delen in diens vele veroveringen, in theorie kan Gili alles. En hij kan toch niets beginnen met deze Louise?

Dan wordt Pieter opgepakt, verdacht van het plannen van een aanslag op de Baas. Gili voelt zich verplicht om hem te bezoeken, vooral omdat zijn halfbroers zich niet laten zien. Toch is het meer dan plicht, ontdekt hij. Pieter is immers zijn vader.
De dag van de wedstrijd nadert. Zal het weer op tijd omslaan? Zal Norbert nog een keer kunnen vlammen? En hoe gaat het met de liefde?

Centaur is een fantastisch verhaal. Alles komt er in samen: liefde en leven in al zijn hoedanigheden met veel dramatiek, maar ook humor.
Een roman over volwassen worden, in een zeer overtuigende monologue intérieur, waarbij ook de overleden vriend geregeld zijn zegje mag doen. Alleen had Gili niet het zelfvertrouwen om zijn vriend te geloven:

‘Vrouwen houden van paarden, van spiritualiteit, wat dat ook precies mag zijn, en ze houden van gevoelige mannen. Jij bent alles ineen. De jackpot.’

De opbouw leidt tot spanning: we beginnen drie weken voor de wedstrijd, en naderen langzaam de grote dag. En dan is het nog een (summiere) geschiedenis van Suriname, politiek en cultureel, verweven natuurlijk met Nederland.
Polanen schrijft in prachtige zinnen, rake observaties, die je soms meteen herleest:

‘Nu, vlak voor de schemering, is er niemand en lijkt de boom zich geen raad te weten met de leegte in zijn schaduw.’

Chris Polanen (Suriname, Paramaribo, 1963) is een Nederlands schrijver van Surinaamse komaf. Naar eigen zeggen doet hij het schrijven erbij; zijn beroep is dierenarts. In 2001 was hij een van de winnaars van de Kwakoe Literatuurprijs voor beginnende auteurs. Hij schreef columns en korte verhalen die zich in Suriname afspelen. Was de eerdere roman Waterdrager al een prijs waard, deze verdient een hoofdprijs! Wat een boek!

ISBN 9789048854912 | Paperback | 352 pagina's | Uitgeverij Lebowski | juni 2021

© Marjo, 1 oktober  2021

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER