De schoenen van Heydrich
Waar 'HhhH' stopt, begint zijn verhaal...
Ben Bouter

Het is februari 1942. David, een 21-jarige Bijbelonderzoeker, verlaat na een gesprek met een medegelovige, de twee-onder-een-kap woning in Nootdorp. Hij wordt meteen gearresteerd. In 1944 stuurt Himmler hem, samen met veertien geloofsgenoten, vanuit concentratiekamp Sachsenhausen naar het landgoed van Lina Heydrich. Haar man is vermoord. Tussen de Bijbelonderzoekers en Lina ontstaat een opmerkelijke symbiose.
Wie heeft David verraden? Johannes, zoon van de enige protestant in het dorp, wil het weten. Hij begint een zoektocht die meer overhoop haalt dan hij ooit kon vermoeden.

'Roman Gebaseerd op een waar gebeurd verhaal' staat op de titelpagina te lezen en dat verhaal is verbijsterend en adembenemend. Ben Bouter heeft namelijk een huzarenstukje geleverd door allerlei verbanden te leggen tussen oorlog, geloof, geweld en menselijk handelen.

Het boek draait om de jonge Johannes en zijn drang om de waarheid rond de arrestatie van David boven tafel te krijgen. Hoe ouder hij wordt, hoe meer hij hoort over een gebeurtenis in de Tweede Wereldoorlog, hoe groter zijn verlangen wordt om alles uit te zoeken.

Het begint allemaal nogal onschuldig. We ontmoeten Johannes Smolders in zijn ouderlijk huis, waar zijn streng gelovige vader naar de Bijbel leeft. De zeer intelligente Johannes heeft er moeite mee, vooral met al het geweld in de wereld. Geweld dat in feite ook goedgepraat wordt in de Statenbijbel. Moeder Anja begrijpt Johannes, vader Jaap niet. Hij staat niet open voor elke vorm van discussie, hij wil niet luisteren naar de vragen en argumenten van Johannes. Wat in de Bijbel staat is waar. Punt.

‘Wat ik niet begrijp’, probeerde ze (Anja) zonder op te kijken, ‘is waarom zoveel mensen moeten lijden.’ [...]
‘Kwam dat alleen maar omdat Eva van de verboden vrucht had gegeten?’[...] ‘Hoe zie jij dat nou? Kan een fruithapje zoveel narigheid veroorzaken? Als God liefde is...’ Jaap zette als door een slang gebeten het lege glaasje met een klap op tafel en stond op. Zijn bovenlip trilde. ‘Als je niet snapt wat er in de Bijbel staat, moet je meer bidden, vrouw. Smeek de Heere om inzicht. Bid dat je bekeerd mag worden.’ Het was alles wat hij kon uitbrengen.[...]
Zo ging het bijna altijd. Vragen stellen over God was oneerbiedig.

Johannes is, tot grote ergernis van Jaap, niet zo volgzaam als zijn moeder, en als hij het huis verlaat om te gaan studeren gaat er een wereld voor hem open. Hij ontdekt kunst, muziek, toneel. Maar hij ontdekt ook dingen over zijn vader die Johannes' vragen over o.a. het geloof nog groter maken. We lezen de prachtige discussies die Johannes voert over dat geloof, over de denkwijze van Spinoza, Thomas van Acquino etc. maar ook het werk van Klaas Hendrikse, Geloven in een God die niet bestaat, wordt besproken. Het zijn fascinerende en leerzame gesprekken. Het begrijpen van geweld is overigens nog steeds een issue.

Daarnaast volgen we een heel ander verhaal, dat zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog. Dat verhaal gaat over de nazikopstuk Reinhard Heydrich, en zijn vrouw Lina. Vanwege zijn wreedheid had Heydrich de bijnamen Slager van Praag, het blonde beest of de beul.
Ze leven in weelde dankzij hun connecties met Himmler en Hitler. (Zie ook de vpro uitzending Himmlers hersens heten Heydrich) Heydrich is verantwoordelijk voor de gaskamers. Het is soms schokkend zoals het stel over de Joden praat. Die moeten zo snel mogelijk opgeruimd worden volgens Lina en Reinhard.
Het is overigens niet Heydrich die de hoofdrol in dit boek speelt maar Lina.

Langzamerhand werkt Ben Bouter toe naar de connectie die Lina en Johannes hebben en wordt ons ook onthuld wat voor enorme rol de aanvankelijk relatief onbekende David gespeeld heeft in het leven van vele mensen.
Het is voor ons als lezer een adembenemende reis door de tijd en situaties die nagenoeg onvoorstelbaar zijn. Je leest soms met ingehouden adem wat er zich allemaal afspeelt in Duitsland en Nederland. Alles heeft in dit verhaal met elkaar te maken, alles haakt in elkaar en Ben Bouter houdt het verloop van de gebeurtenissen knap in de hand.
Een boek dat enorme indruk maakt en lang na blijft werken.

ISBN 978-90-9034895-7 | Paperback | 248 pagina's | NUR 301 | Uitgeverij Woensdag | 9  juli 2021

Dettie, 5 juli 2021

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER