Alleen de eenzamen
Andre Platteel

‘Ik weet al precies wat er straks over me verteld zal worden. Als je de klos bent komen mensen met de gekste verhalen maar het gaat nooit over wie jij bent.’

Wie is hij dan wel? Aan het woord is Sam, die al jong de verantwoordelijkheid kreeg over zijn broers en zus. Hun ouders hadden nooit kinderen moeten krijgen, zijn broers Dirk en Theo accepteerden Sams gezag nauwelijks. ‘Sams fantasie was dictatoriaal,’ zegt  broer Dirk. ‘Hij zette de verhaallijnen uit. Hij was regisseur en wilde boven anderen staan om over jou en je broer en zus te domineren.’

Sam is behalve dominant ook een man met uitstraling, hij wist iedereen voor zijn karretje te spannen, vooral de vrouwen. Inclusief zus Corry. Maar als hij ook de familie betrekt bij zijn zwendelpraktijken, is er geen steun meer voor hem als het mis loopt.

Sam sjoemelt met wijn, valt door de mand en vlucht naar Amerika. Hij is dan al gescheiden van zijn vrouw Nel, die hem overigens door middel van nachtelijke telefoongesprekken op de hoogte houdt van het wel en wee van de familie. Hun zoon Kees wordt militair. Na het verlies van zijn kameraad in de oorlog in Irak zit hij met oneervol ontslag thuis. Vol wrok, vooral richting zijn vader. Als na twintig jaar vader Sam terugkomt uit Amerika, opnieuw met achterlating van een dubieus verleden, weigert Kees zijn vader te zien.

Die  terugkeer zet toch de verhoudingen binnen de familie al op scherp. Nel vindt contact prima, dochter Rita is zelf ook verwikkeld in een familiedrama. Sams broer Dirk zit in het klooster, heeft met niemand contact, maar schrijft via een dagboek. Broer Theo wil Sam graag ontmoeten, maar hun afspraak loopt fout.
Corry is intussen overleden, maar zwager Jan wil wel met Sam praten, al is dat vooral omdat Sam hem nog veel geld schuldig is. Jans zoon Jonathan is altijd dol geweest op zijn oom, hij is de enige die hem bezocht heeft in Amerika. Maar ook Jonathan zit met zichzelf in de knoop.

Het lot is voor geen van de familieleden gunstig geweest, een stabiele relatie of een gunstige carrière lijkt niet voor weggelegd. Een goede gezondheid evenmin.
Om en om vertellen ze een deel van het verhaal, ook Sam, die in het tweede deel niet meer aan het woord komt, maar nog steeds de spil is waar alles om draait. Dingen die men jaren als waarheid heeft aangenomen blijkt niet de juiste weergave van de feiten te zijn.

‘Je weet toch hoe Sam was, een doodgewoon leven was niets voor hem. Hij verzon altijd iets groots met hemzelf in de hoofdrol.’

Dat lukt dan ook wel, maar groots is niet per definitie positief.

Vrolijk word je niet van deze roman. Het begint al met met een gebroken gezin, opgroeiend in een niet al te best milieu. Sam denkt dat hij wel het spreekwoordelijke kwartje kan worden, maar moet zijn meerdere erkennen in het lot.
Het verhaal van vader en zoon is tragiek van de bovenste plank, en het overige ligt daar vlak onder. Platteel weet zijn lezer wel van begin tot einde te boeien. Hij wisselt van verteller, van tijd en plaats waardoor het af en toe best wel puzzelen is maar dat komt steeds weer helemaal goed.
De personages hebben ieder een eigen verhaal, een eigen invulling van wat hen overkomt, en doen dat op een eigen manier, soms de lezer verbijsterd achterlatend.

André Patteel (1969) schreef eerder Alles hiervoor (2014, de Arbeiderspers) en Net Veertien (2016, Magonia). In zijn derde boek overtuigt hij de lezer opnieuw van zijn kunnen.

ISBN 9789492241337 | Paperback | 228 pagina’s | Uitgeverij Magonia | november 2019

© Marjo, 24 december 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER