Schoonvader van Poetins geheim agent
Tien jaar oorlog en liefde
Roel van Duijn

In dit boek bespreekt de auteur de Russische inval in Oekraïne (februari 2022), de voorgeschiedenis ervan, het verloop van de strijd, de propagandaoorlog en de noodzaak om Oekraïne uit alle macht te ondersteunen. Daardoorheen vlecht hij het verhaal van een relatie met de veel jongere Russische Zjenja. Die relatie loopt stuk als de dochter van Zjenja trouwt met een agent van Poetins geheime dienst. Zjenja wilde haar dochter niet laten vallen. Van Duijn wilde niet de schoonvader worden van Poetins geheim agent.

Het verhaal wordt verteld aan de hand van dagboekaantekeningen. Dat maakt het boek levendig om te lezen. Omdat de auteur vanuit het heden teruggrijpt op de dagboekaantekeningen is dit geen doorlopend chronologisch verhaal geworden. Veel onderwerpen komen op meerdere plaatsen in het boek aan de orde. Van Duijn heeft een vlotte stijl, zodat dit niet storend is. Vaak maakt hij van een herhaling gebruik om aanvullende informatie te geven.

Zijn scherpzinnige observaties zijn gebaseerd op het nauwkeurig volgen van het nieuws en op boeken van gerenommeerde historici. Het stelt hem in staat om feiten te onderscheiden van propaganda, zijn mening te baseren op solide argumenten en niet op emotie. Toch schemert er nog wel een naïef idealisme in de beschouwingen door, afkomstig uit de jeugdjaren van Van Duijn. Een voorbeeld daarvan is zijn hoop op een toekomstige wereldordening waar in overleg wereldproblemen worden aangepakt. Dit is een eeuwenoude illusie die steeds weer stukloopt op botsende belangen. De Verenigde Naties waren bij de oprichting bedoeld als zo’n overlegplatform, maar de praktijk geeft een ander beeld. Een ander voorbeeld is zijn huwelijk met Zjenja, gezien als bijdrage aan een harmonieuze multiculturele samenleving. Na een veelbelovend begin bleken politieke en culturele meningsverschillen in werkelijkheid onoverkomelijk.

Van Duijn zet Poetin en zijn kliek neer als een bende schurken met bloed aan hun handen, die geen middel schuwen om zichzelf te verrijken en hun macht te vergroten.
Poetin heeft het Westen in slaap gesust met zijn gascontracten. Hij sloot ook akkoorden waarin hij toestond dat Polen, Tsjechië en Hongarije lid werden van de NAVO. Hij garandeerde zelfs de soevereiniteit van Oekraïne in ruil voor het afstaan van hun kernwapenarsenaal. De Verenigde Staten hebben een half miljard dollar betaald voor het transport van de kernwapens naar Rusland.

Na jaren van opbouw en voorbereiding rukte Poetin het masker af en viel hij zijn buurland binnen onder voorwendsel dat de NAVO een bedreiging zou zijn voor de Russische veiligheid.
Van Duijn geeft uitstekend aan hoe Rusland gelegenheidscoalities smeedt met China, Noord-Korea en Iran om de Amerikaanse militaire en economische hegemonie te doorbreken. In feite zijn Rusland en China keiharde rivalen, maar deze ‘roofdieren’ houden dat nu nog zo veel mogelijk verborgen. Hij is heel kritisch over de zwakke opstelling van Europa. Wapenleveranties zijn veel te laat op gang gekomen, in onvoldoende aantallen en bepaalde wapensystemen zijn niet geleverd om niet ‘bij te dragen aan escalatie’.

“De bewoners van de democratische landen tonen een pijnlijk gebrek aan besef dat je voor het behoud van de democratie moet strijden tegen de bedreiging ervan.” (blz. 418)

Van Duijn trekt hieruit vergaande consequenties.
In de eerste plaats moet Europa zich tot het uiterste bewapenen om Poetin te stoppen.
In de tweede plaats moet de productie van wapens in Europa topprioriteit krijgen.
En in de derde plaats zal Europa moeten beschikken over een flink arsenaal atoomwapens. (blz. 419)
Dit alles ‘ligt niet in mijn vroegere lijn’ voegt Van Duijn eraan toe. Dat zal waar zijn! Ik heb als beginnende leraar in het voortgezet onderwijs lesgegeven over Roel van Duijn, oprichter van Provo, pacifist, demonstrant tegen kernbewapening. Wat een omslag heeft Van Duijn in zijn denken gemaakt! Moedig, want vroegere medestanders zal hij van zich vervreemd hebben. Eerlijk, want hij spaart zichzelf niet. Verstandig, want inderdaad pacifisme heeft nog nooit een oorlog voorkomen.
Kortom: een boeiend boek, met een schat aan informatie.

Roel van Duijn (1943) medeoprichter van Provo en de Kabouterbeweging, oud-wethouder van Amsterdam, publiceert boeken en artikelen.

ISBN 9789464563559 | Paperback | Omvang 423 blz. | Uitgeverij Walburg Pers Zutphen | 23 februari 2024

© Henk Hofman, 2 april 2024

Lees de reacties op het Forum en/of reageer, klik HIER.