De vergeten vrouw
Als mensensmokkel een gezicht krijgt
Reina ten Bruggenkate

Reina ten Bruggenkate woonde met haar man en kinderen enkele jaren in Katunayaka, Sri Lanka. Daar ontmoet ze Dewi die een piepklein, armoedig schoenwinkeltje runt. Als snel zijn Dewi en Reina heel goede vriendinnen. Dewi is zeer gelukkig getrouwd met Ranjith. "Ze liet prachtige kleurenfoto's zien van haar huwelijksdag en streek verliefd met haar vingers over het gezicht van haar echtvriend. Poëzie in gebaar was het." Ranjith werd aanvankelijk niet door de familie geaccepteerd omdat hij afkomstig was uit een lagere klasse. Maar voor Dewi was het een uitgemaakte zaak. Het was Ranjith of niemand. Vanaf het moment dat ze hem zag wist ze dat hij voor haar op de wereld was gezet. Uiteindelijk wist Dewi haar familie te overtuigen en konden ze trouwen. Ze krijgen een dochtertje en het stel probeert een schoenwinkeltje op te zetten maar Ranjith blijkt een slechte schoenmaker dus wordt er een schoenmaker ingehuurd. Ondanks alle gebeden van Dewi gericht aan haar grote vriend de heilige Antonius, lukt het Ranjith maar niet om een goede baan te vinden hoewel hij grootse dromen heeft. Hij wil een ecologisch hotel beginnen, een eigen taxibedrijf starten maar ja daar heb je wel geld, een opleiding en doorzettingsvermogen hebben en dat heeft Ranjith dus alle drie niet.

Gita, de zus van Dewi, heeft een goedlopende stoffenzaak. Zij is de regelaar binnen de familie, de spil. Iedereen komt altijd naar Gita, zij heeft altijd eten of een slaapplek, alles kan bij Gita. Zij regelt de financiële zaken, zij bemiddelt. Als Reina vragen heeft dan kan ze altijd bij de twee vrouwen terecht, ze geven haar advies, vertellen haar wat ze kan doen of beter kan laten etc. Maar Dewi is de leuke, opgewekte, tikje ondeugende vriendin en blijft de vriendin. Met de zakelijke Gita ontstaat er niet zo'n hechte band als met gevoelige Dewi.
Eenmaal terug in Nederland blijven de twee vrouwen contact houden. Dewi bevalt van een doodgeboren kindje, een zoon, en haar baarmoeder moest daarna verwijderd worden. Voor Dewi zal er nooit de felbegeerde zoon komen.
Reina schrijft trouw maar haar brieven komen vaker niet dan wel  aan en langzamerhand wordt het contact steeds minder. Maar dan gaat Reina, na zeven jaar, een paar weken op vakantie naar Sri Lanka en natuurlijk bezoekt ze dan Gita en Dewi.
Alles is veranderd. De man van Dewi werkt nu al jaren illegaal in Zwitserland. Ze hoort nauwelijks iets van hem. Volgens Reina is Ranjith haar gewoon vergeten als ze de verhalen zo hoort. Gita wil dat Dewi Ranjith ook vergeet maar Dewi is koppig, het is en blijft Ranjith en niemand anders. Komt hij niet naar haar terug dan gaat zij wel naar hem... En zo gebeurt het.
Gita en Dewi bedenken een gevaarlijk plan maar dan hebben ze een vriendin nodig die Dewi in Nederland uitnodigt voor een korte vakantie. Na heel veel papiergeregel en gedoe is het dan zover. Dewi duikt een paar dagen onder bij Reina en dan wordt ze volgens plan opgehaald door mensensmokkelaars en naar Zwitserland gebracht... De liefde van Dewi voor haar man is enorm, ze sterft duizend doden van angst maar toch gaat ze, eindelijk zal ze weer bij Ranjith zijn, hij is haar leven. Hun dochter blijft voorlopig bij Gita.
Daarna wordt het al vrij snel stil rond Dewi. Reina probeert nog wel het een en ander te weten te komen via Gita maar die vertelt erg weinig en wat ze vertelt klopt niet, blijkt later... Reina is teleurgesteld, ze is regelmatig in Sri Lanka maar naar Gita gaan doet ze niet meer, ze is er helemaal klaar mee... En dan gaat jaren later in alle vroegte de telefoon, het is Romesh, de jongere broer van Dewi...

Het verhaal beslaat een periode van meer dan twintig jaar. Al die tijd maakte de schrijfster aantekeningen van de contacten met haar Srilankaanse vriendin, maar een eind had het verhaal nog niet. Ze zegt hierover: ‘Ik heb geduld moeten oefenen, maar uiteindelijk diende het einde zich spontaan aan en kon ik gaan schrijven vanuit mijn eigen belevenissen en de herinneringen die Dewi zorgvuldig voor mij had bewaard. Ik heb er niets aan toe hoeven voegen. Het is zoals het was.’

Reina ten Bruggenkate vertelt het verhaal bijna als een roman, echter zonder de sentimentele dramatiek die vaak in waargebeurde verhalen tentoongesteld wordt. Daardoor is het een zeer prettig leesbaar boek geworden. Omdat Reina een tijd in Sri Lanka woonde weet ze ook veel over de sociale gebruiken te vertellen en weeft ze deze heel fraai door het verhaal heen. In de jaren die volgen op haar verblijf keert ze bijna jaarlijks terug naar het land in verband met haar vrijwilligerswerk als bestuurslid van twee hulporganisaties. Met name de weeshuizen en de wederopbouw na de verschrikkelijke tsunami hebben de aandacht. Over dit werk vertelt ze wel, en met zeer veel liefde, maar de rode draad blijft het leven van Dewi. Een leven dat bijna onvoorstelbaar is maar toch de enorme kracht van vrouwen weergeeft. Dewi vocht en vecht nog steeds voor haar en haar man. Mooi is wel dat je ziet hoe iedereen volwassener wordt en hoe houdingen en verhoudingen kunnen veranderen. Er komt meer inzicht, meer begrip, meer wijsheid en bovenal meer respect tussen de vrouwen onderling maar ook daarbuiten.
Goed en indrukwekkend boek.

ISBN 9789490364235 Paperback 243 pagina's Compaan november 2011

© Dettie, 18 november 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER!