De eeuw van Azië
een onafwendbare mondiale machtsverschuiving
Kishore Mahbubani

De opkomst van Azië wordt in het Westen vaak met angst en beven tegemoet gezien. Dit is echter een optimistisch boek. De opkomst van Azië, zo zegt de schrijver, zal de wereld goed doen. Honderden miljoenen mensen zullen gered worden uit de klauwen van armoede. De modernisering van China heeft het aantal Chinezen dat in absolute armoede verkeert al terug gebracht van zeshonderd miljoen tot tweehonderd miljoen. De groei van India heeft dezelfde ingrijpende gevolgen. Een van de belangrijkste redenen waarom de Verenigde Naties hun ontwikkelingsdoelstellingen voor het millennium gehaald hebben, is het feit dat China en India erin geslaagd zijn de armoede in belangrijke mate terug te dringen.
De voordelen zijn niet alleen ethisch van aard, de hele wereld zal door deze opkomst stabieler worden. Er is een mars naar moderniteit gaande die ongekende gevolgen zal hebben. Momenteel ligt het tempo van ontwikkeling in Azië bijna honderd keer hoger dan tijdens onze industriële revolutie en stijgt de levensstandaard met zo’n 10.000 procent per mensenleven. Het Westen heeft deze mars naar moderniteit in gang gezet en zou dus blij moeten zijn met deze veranderingen, maar het tegendeel is het geval.

Dit boek is één grote oproep aan het Westen om zich wél open te stellen voor die veranderingen en wel nú. De komende jaren zouden wel eens cruciaal kunnen worden voor de richting waarin de wereld zich gaat ontwikkelen. Er liggen grote kansen, groter dan ooit misschien wel, maar dan zal het Westen zijn superieure rol als leider van de vrije wereld wel los moeten laten.
Nog steeds deelt het Westen op het wereldtoneel een groot deel van de lakens uit en vindt dat ze daar het volste recht toe heeft. Ze realiseert zich niet genoeg dat er naast 900 miljoen Westerlingen óók 5.6 miljard andere wereldburgers zijn, die steeds minder bereid zijn te accepteren welke besluiten er namens hen door het Westen genomen worden zonder dat ze daar inspraak in hebben. Het leidt nergens toe als 12 % van de wereldbevolking denkt dat ze het lot kunnen bepalen van de overige 88% van de bevolking, van wie vele het gevoel hebben nieuwe energie en macht te hebben gekregen. Op dit moment is de meerderheid van hen bereid samen te werken met het Westen. Als het Westen echter probeert zijn dominantie in stand te houden, is een terugslag onvermijdelijk. Er zouden dan ook nieuwe instituties ontwikkeld moeten worden die de belangen van álle wereldburgers behartigen. Het kan bijvoorbeeld niet langer zo zijn, aldus Mahbubani, dat de vijf permanente leden van de VN Veiligheidsraad, waarvan er twéé Europees zijn, zeggenschap hebben voor die 6.5 miljard, die daar geen enkele invloed op hebben. Het tijdperk van de Westerse overheersing heeft zijn tijd gehad. Als de Westerse denkers en beleidsmakers zich minder bedreigd zouden voelen en bereid zouden zijn hun positie in de wereld te herzien, zou dat ongekende kansen bieden op een grotere wereldwelvaart en een grotere stabiliteit.

Het wordt tijd, aldus Mahbubani, dat het Westen de mogelijkheid gaat overwegen dat andere landen en gemeenschappen net zo competent kunnen zijn bij de aanpak van mondiale en regionale problemen als zij. Tot nu toe zijn de meest succesvolle partnerschappen - bijvoorbeeld het trans-Atlantisch bongenootschap tussen VS en EU - die tussen Westerse landen geweest. Er zouden even sterke bondgenootschappen tussen Oost en West moeten worden opgezet. Het Westen moet hierbij, aldus Mahbubani, wel een aanzienlijk minder moralistische toon aan slaan, veel pragmatischer worden en ophouden met denken dat ze de wereld naar hun eigen beeld kunnen hervormen. Zaken die in het Oosten, en de rest van de wereld, vaak als hypocriet ervaren worden omdat er in hun optiek vaak met twee maten gemeten wordt.

Als lezer ontkom je bij dit boek toch niet aan een paar vragen. Hoe zit het bijvoorbeeld met thema’s als  mensenrechten, democratie, rechtshandhaving en vrijheid van meningsuiting? Zaken die in veel Aziatische landen, maar vooral  in China grote zorg wekken. Tot halverwege het boek is het oorverdovend stil over deze onderwerpen daarna volgt er gelukkig een uitgebreide uiteenzetting die er op neer komt dat democratie vrijheid van meningsuiting en het naleven en streven van mensenrechten in China inderdaad nog lang niet in orde is. Er is wat dat betreft nog een lange weg af te leggen, maar er zijn wel degelijk ontwikkelingen gaande. Er is echter tijd nodig om verbetering op deze punten tot ontwikkeling te laten komen.

Het heeft iets heel verfrissend om eens met niet Westerse ogen naar de ontwikkelingen in de wereld te kijken, en het bezorgt je ook een gevoel van nederigheid. Het boek is boeiend geschreven, ook voor leken heel goed leesbaar, en het  biedt interessante perspectieven. Het zet je in ieder geval aan het denken over de vraag of het inderdaad niet eens tijd wordt om ons als Westerse samenleving iets bescheidener op te stellen en ons wat meer aan te passen aan de veranderende wereld.

Kishore Mahbubani studeerde filosofie in Singapore en in Canada. Hij werd diplomaat, was ambassadeur voor de Verenigde Naties en schreef diverse boeken over dit onderwerp die wereldwijd onder een groot publiek aftrek vonden.
Deze maand verschijnt zijn nieuwe boek Naar één wereld, over een nieuwe mondiale werkelijkheid.


ISBN 978 90 468 04759 Paperback 336 pagina’s Uitgeverij Nieuw Amsterdam 2008
Vertaling Amy Bais

© Willeke, 8 april 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER