Het eiland van Jean Rhys
Op zoek naar de bronnen van een schrijverschap
Jan Brokken

 
Mensen die in deze lockdowntijd er even uit willen, moeten vooral dit boek gaan lezen met de laptop, tablet of iets dergelijks erbij. Dat heb ik namelijk gedaan en ik ben daardoor samen met Jan Brokken naar Dominica geweest. Dat is het eiland waar de schrijfster van De wijde Sargossazee, Jean Rhys, haar jeugd doorbracht.
Telkens als Jan Brokken een straat, plek of huis noemde, zocht ik de beelden erbij. Ondanks dat er een kaartje voorin het boek staat had ik eveneens de kaart van Dominica erbij gezocht en zo trok ik met de schrijver mee over het eiland en kon ik het bijzondere verhaal over de schrijfster én het eiland zowel lezend als visueel volgen.

Jan Brokken is namelijk gefascineerd door het boek De wijde Sargassozee waarin Jean Rhys de voorgeschiedenis vertelt van Bertha Mason, de eerste - krankzinnig verklaarde - half-Caraïbische vrouw van Mr. Rochester die door Charlotte Brontë is opgevoerd in haar beroemde roman Jane Eyre.
Jean Rhys heeft negen jaar gedaan over dit boek, want het was nogal een waagstuk om dit zo beroemd geworden verhaal een voorgeschiedenis te geven. Het moet dan naadloos aansluiten en net zo perfect geschreven worden. Het frappante is de schrijfster heel veel van haar eigen leven in dit boek verwerkt heeft. En dát is nu precies wat Jan Brokken zo fascineerde. Hij besloot naar Dominica af te reizen om de plekken uit het boek met eigen ogen te aanschouwen.

Het vulkaaneiland heeft iets mysterieus, het stoot af en trekt aan. De begroeiing is overweldigend maar ook overheersend. 'Te veel blauw, te veel purper, te veel groen. De bloemen te rood, de bergen te hoog, de heuvels te dichtbij.' zegt Jean Rhys over Dominica in De wijde Sargassozee.

Samen met Mr. Royce zijn stugge gids wil hij naar Geneva Estate, het huis dat zo'n belangrijke rol speelde in het boek, maar Mr. Royce voelt er niet veel voor. Het is een slechte plek, volgens zijn zeggen. Natuurlijk ziet Jan Brokken het huis toch, net als heel veel andere 'bekende' plekken, en hij voelt de 'slechtheid' van de omgeving rond het huis. Maar toch is hij ook gegrepen door de uitstraling van het geheel.

In de mooie taal die Jan Brokken zo eigen is, lezen we verder over de familie van Jean Rhys, haar eenzaamheid als béké zijnde (blanke Creoolse), haar leven op Dominica maar ook over de geschiedenis van het eiland zelf. Er vinden heel bijzondere, onverwachte ontmoetingen plaats, waardoor er opeens een ander stukje van Jean Rhys belicht wordt. En langzamerhand raak je zelf ook in de greep van het eiland, het boek van Jean Rhys, én de bijzondere sfeer die op het eiland hangt.
(Het is overigens aan te bevelen om De wijde Sargossazee eerst te lezen, maar dit boek kan ook makkelijk als 'stand alone' gelezen worden.)

In totaal is Jan Brokken drie keer naar het eiland teruggekeerd, hij heeft daardoor wel enkele dingen toegevoegd die hij later te weten kwam. Maar de allereerste indrukken heeft hij gelaten voor wat ze waren en dat geeft het boek een fascinerende puurheid.
Na dit boek kom je nooit meer helemaal los van Dominica en Jean Rhys.
Het viel me zwaar de reis te beëindigen. Prachtig boek!

Enkele linken:

Interview met Jan Brokken

Foto's van het huis waar Jean Rhys tot haar vertrek naar Engeland woonde. In de boom speelde Rhys als kind.

ISBN 9789045041377 | Paperback | 142 pagina's met foto's | Atlas Contact | september 2020

© Dettie, 16 januari 2021

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER