Luchtmeisjes
Ingrid van der Chijs

Op de voorflap staat: ‘Luchtmeisjes’ met als ondertitel ‘verzet en collaboratie van twee stewardessen’.
Maar dit boek biedt veel meer: het is in het kort ook de geschiedenis van de beginjaren van de KLM, en het geeft een beeld van de jaren dertig, met daarop volgend de oorlogsjaren. Allerlei aspecten van de tweede wereldoorlog komen aan bod: de NSB-beweging, het oostfront, het Englandspiel, zelfs Nederlands-Indië.
Maar het zou vooral gaan om twee meisjes die tegen de tijdgeest in van hun werk hun leven maakten. Hilda Bongertman en Beatrice Terwindt, pioniers van het huidige stewardessenbestand.  Je kunt je nu geen vliegreis voorstellen zonder deze dames in strakke pakjes, maar in het begin was het nogal omstreden om vrouwen ander werk te laten doen dan iets in de zorg of het huishouden. Maar Albert Plesman, de eerste directeur van de KLM stond er op: er moesten leuk uitziende meisjes in zijn vliegtuigen! Het succes volgde zoals we weten...
De dames zijn heel verschillend: Hilda komt uit een familie waar men geloofde in de bloeiende economie van Duitsland en in de politiek van Hitler. Hilda zelf was af en aan lid van de NSB, en erg Duitsgezind.
Ze overleeft een vliegtuigongeluk, en wordt hoofdstewardess. Een huwelijk betekent het einde van haar roerige loopbaan. Haar lidmaatschap van de verkeerde beweging betekende evenwel dat ze ongewenst persoon werd.
Trix had vooral gesolliciteerd omdat ze vrij wilde zijn, weg van het gelovige regime van thuis. Zij raakt in de oorlog betrokken bij het verzet, wordt verraden en vindt bijna haar dood in verschillende concentratiekampen.

Het is het verhaal van twee bijzondere vrouwen, sterke vrouwen, die steeds weer opkrabbelden als het leven niet meezat. Alleen al daarom is het een boeiend verhaal geworden. Er had in mijn ogen wel wat beknibbeld mogen worden in al die zijpaden die de schrijfster bewandelt. Natuurlijk heeft de groei van Schiphol en de oorlog hun leven beïnvloed en moet dat uitgelegd worden, maar dat had beknopter gemogen. Nu verslapt de aandacht nogal eens.
Ingrid van der Chijs gebruikt ook regelmatig een foefje dat mij irriteerde: zij begint met het noemen van een feit of gebeurtenis, en legt dat dan daarna uit. In een roman werkt zoiets, dan zijn het flashbacks. Maar in een non-fictieboek is het verwarrend als je eerst leest over iets dat gebeurt in 1936 en daarna de tekst vertelt over 1932 om dan weer toe te werken naar 1936. Het maakt het lezen vermoeiend.
Niettemin:  een interessant verhaal over twee bijzondere vrouwen.

ISBN 9789038894348 |Paperback | 301 pagina's | Nijgh en Van Ditmar | april 2012
Met zwart-wit foto’s  en een literatuurlijst

© Marjo, 28 oktober 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER