123 superslimme dingen die je moet weten over het klimaat
Mathilda Masters

Samen met Hans Bruyninckx, directeur van het Europees Milieuagentschap, verzamelde Mathilda Masters een heleboel gegevens die met het hedendaagse klimaat te maken hebben. Maar wat is klimaat eigenlijk? Het is niet hetzelfde als het weer waar je iedere dag mee te maken hebt. Het weer, dat is wat je dagelijks ziet en voelt: het regent, of de zon schijnt. Het kan stormen, of sneeuwen, maar dat is niet wat er bedoeld wordt als men het heeft over het klimaat.

Het klimaat is het weer dat op een bepaalde plek op aarde meestal voorkomt in een periode van dertig jaar. Wetenschappers nemen het gemiddelde en kunnen zo zeggen of het klimaat op die specifieke plek een zeeklimaat is, of een landklimaat of nog anders. Dat het warmer is aan de evenaar en kouder aan de polen dat is logisch, dat heeft te maken met de stand van de zon en daar kan de mens weinig aan veranderen. En toch hebben wetenschappers moeten constateren dat er iets aan het veranderen is. De conclusie is dat de mens toch invloed heeft op het klimaat. En omdat men ook ziet dat het er niet beter op wordt, is de boodschap van dit boek duidelijk:
Alles wat je kan doen om er voor te zorgen dat het niet slechter gaat, doe dat ook!

‘Doe het licht uit als je een kamer uitgaat’ ‘Koop zo weinig mogelijk wat in plastic verpakt zit’ ‘Gooi je afval in de prullenbak.’

Ja, maar waarom dan? Wat heeft dat met het klimaat te maken? En daar lees je alles over in dit boek. Dan weet je niet alleen hoe je kan meewerken aan een beter milieu, maar ook waarom. En mocht iemand niet begrijpen waarom jij niet die vervelende mug doodslaat, dan kun je uitleggen waarom je dat niet doet!

Milieu en nog een moeilijk woord, Ecosysteem, dat hoor je ook vaak. Het wordt allemaal heel duidelijk uitgelegd. Er zijn vast heel veel dingen waarvan jij niet alleen niet wist dat het het klimaat beïnvloedt, of dat het een gevolg is van een verslechterend klimaat, er zijn ook een heleboel weetjes die je ouders of juf ook niet weten. Vertel het hen!

Vertel hen dat de Noordpool en de Zuidpool de airco van de wereld zijn: als de ijskap smelt dan wordt het steeds heter op aarde. Vertel hen dat haaien hartstikke belangrijk zijn. Zij zorgen voor evenwicht in het leven in de oceaan omdat zij geen speciaal voedsel hebben, maar allerlei dieren eten. Als er geen haaien meer zijn wordt een andere vissoort ‘de baas’ en men heeft ontdekt dat zo de koraalriffen verdwijnen. Maar dat koraal is een soort stormbreker, het land wordt beschermd tegen overstromingen. Gezien de stijgende zeespiegel is dat heel belangrijk. In het koraal kunnen ook de jonge visjes een schuilplek vinden, zodat ze niet meteen opgegeten worden door grotere vissen. Zonder koraal is er geen schuilplek, en dus sterft de vis uit.

Vertel hen over de koe (1,5 miljard zijn er op aarde), en het schaap (1,1 miljard), en de kip (19 miljard)…al die dieren hebben eten nodig. Vergeet ook de ezels niet, de honden en katten, en de vogels en konijnen die we houden. Twee derde van het land dat beschikbaar is voor landbouw dient om voedsel voor die dieren te verbouwen! En ze hebben zoet water nodig. Eén dag per week geen vlees eten scheelt al een hele slok op een borrel: dan hebben we minder van die dieren nodig.

Het is geen blijde boodschap die dit boek brengt: de lucht raakt vervuild en nog steeds worden bomen die diezelfde lucht zuiveren gekapt; het zoete water raakt op; de temperatuur van de aardbol en dus het water stijgt; de zeespiegel stijgt; we drinken plastic, want dat kan bijna niet meer uit het water weg gefilterd worden, en helaas is er nog veel meer.

In het laatste deel van het boek staat wat we kunnen doen om het tij te keren...
Als eerste: allemaal samenwerken. Dan weet je meteen hoe moeilijk het gaat worden. Amerika bijvoorbeeld is niet van plan om mee te doen om de klimaatdoelstellingen te halen.
Toch blijven wetenschappers zoeken naar nog meer: andere soorten energie bijvoorbeeld. Misschien andere materialen om huizen mee te bouwen. De overheid kan er voor zorgen dat er meer bomen geplant worden en dat de natuur meer zijn gang mag gaan. En wat vind je van eetbare verpakkingen?

En ook de (jonge) lezer kan helpen: iedere stap, ieder klein ding dat je doet, is meegenomen. Dus vind je achterin allerlei tips: sorteer afval, gooi het niet op straat. Douche niet te vaak, en dan niet langer dan vijf minuten. (‘van ons mag je zelfs een plasje doen onder de douche…’) Neem een lunchbox mee naar school, haal opladers uit het stopcontact. Vraag je ouders of de verwarming een graadje lager kan, of je vaker een vleesloze dag mag doen, en natuurlijk: ga zo veel mogelijk lopend of fietsend naar school!

Dit is een heel belangrijk boek: er wordt heel duidelijk uitgelegd wat er op dit moment in de wereld speelt, en wat er gebeurt als er niets aan gedaan wordt. Waarom wij ons gedrag moeten veranderen, voor onszelf, maar vooral voor onze kinderen en kleinkinderen.

De 123 weetjes staan in korte behapbare stukjes in verschillende categorieën verdeeld, met steeds grappige kleine tekeningetjes erbij. Dat geeft een speels effect en verduidelijkt ook. Het is jammer dat er geen index in staat, maar er staat wel aangegeven welke delen er zijn.
Een boek om in zijn geheel te lezen, en dan nog eens in terug te bladeren en af en toe open te slaan om een stukje te lezen. En voor te lezen, dat is ook een goed idee! Laat iedereen horen hoe slecht het gesteld is met onze aarde, en wat we kunnen doen om dat te veranderen!

ISBN  9789401463003 | Paperback | 144 pagina’s | Uitgeverij Lannoo | november 2019
Illustraties van Louise Perdieus | Leeftijd vanaf 10 jaar

© Marjo, 6 februari 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER