De woorden van zijn vingers

Als je de cover van dit boek ziet, een hand met gekromde vingers in het gras, verwacht je een thriller. Het ziet er uit alsof iemand dood in het gras ligt. Zoals bekend is, lees ik niet graag thrillers, maar wat ben ik blij dat ik me over de drempel heb heen gezet. Het is namelijk geen thriller maar een schitterend, aangrijpend, ontroerend boek.

Het verhaal begint met de ontmoeting van Clara en Rembrandt in de trein. Beiden studeren in Leuven. Rembrandt is vanaf zijn tiende jaar helemaal doof dus hij hoort ook niets als er omgeroepen wordt dat er problemen zijn met de bovenleiding van de trein. Ze moeten uitstappen en verder met bussen. Rembrandt blijft natuurlijk zitten en Clara begrijpt ineens waarom hij nergens antwoord op gaf. Clara's broertje is ook doof, daardoor kan ze in gebarentaal Rembrandt duidelijk maken wat er aan de hand is. Samen reizen ze met de bus verder en Rembrandt loopt mee tot Clara's studentenhuis. Hij zelf woont op een kleine gehuurde kamer. Deze ontmoeting is het begin van een relatie die zeer moeizaam zal verlopen.
Rembrandt is een erg in zichzelf gekeerde jongen. Elke keer als Clara denkt dat ze elkaar nader komen dan vlucht Rembrandt weg... om toch steeds weer terug te komen. Het blijkt dat Rembrandt vroeger wel heeft kunnen horen en het bevreemdt Clara dat hij nu niet meer praat. Bij haar thuis praat haar doofgeboren broertje wel en ze gebruiken altijd gebarentaal, ook al praten ze niet met het broertje maar met bijvoorbeeld visite. Dat staat in schril contrast met de situatie bij Rembrandt thuis. Nadat hij het eerste weekend thuiskwam van de dovenschool reageerde zijn moeder Chantal als volgt:

"Rembrandt keek zijn moeder blij aan, ging wat van haar af staan em zei trots: "dag mama, het was leuk op school." Ontsteld keek Chantal naar de handen van haar zoon. Ze begreep er niets van en werd misselijk bij de aanblik ervan. Het leek alsof hij een grote stempel op zijn voorhoofd drukte waarop stond: Ik ben doof.Chantal greep boos zijn handen en ze: 'Stop ermee! Je hebt een mond om te praten! Er is niks mis met je stem, Rem. Ik wil die onzin niet in mijn huis! Niet in mijn huis, hoor je. Doe normaal!'
Rembrandt trok geschrokken zijn handen terug. [...] Al zijn enthousiasme werd in de kiem gesmoord. Hoe bevrijdend was het geweest die nieuwe taal te leren. Zo weigerachtig als hij er de eerste dagen tegenover had gestaan, zo vanzelfsprekend werd het toen hij het eenmaal probeerde. Ze begrepen hem. [..] Elke avond hadden ze geoefend omdat hij zijn moeder wilde verrassen, haar een mogelijkheid laten zien om weer met elkaar te praten. En zij werd kwaad."

Heel langzaam, in flashbacks, komen we achter het trieste verhaal waarom Rembrandt zo moeilijk contact maakt, waarom hij zo vreemd reageert en niet meer praat. Dat verhaal is erg schrijnend. Clara moet alle zeilen bijzetten om Rembrandt uit zijn zelfgeweven cocon te halen. Tegelijk beseft ze dat een leven met Rembrandt niet makkelijk zal zijn, wil ze dat wel? Door alle heftige gevoelens bij beiden zakken de schoolresultaten behoorlijk en Clara mag Rembrandt voorlopig niet meer zien. En dat terwijl hij haar juist nu zo enorm nodig heeft... De relatie met Clara brengt innerlijk een hoop bij hem teweeg.

Als je de vele thema's bekijkt die in dit boek behandeld worden, zoals doofheid, eenoudergezin, zware problemen thuis, seksuele intimidatie etc., dan krijg je des te meer bewondering voor de schrijfster. Zij heeft dit allemaal zeer mooi, aannemelijk en invoelend bij elkaar weten te brengen. Door dit verhaal voel je hoe doofheid moet zijn, wat het betekent voor diegene zelf en de omgeving, hoe je er mee om kan gaan en hoe niet. Hoe belangrijk een goede opvang en begeleiding is. Vooral de openheid en eerlijkheid over het doof zijn maakt het boek zo bijzonder.
De schrijfster heeft vooral gebruik gemaakt van tegenstellingen in veel opzichten.
De open, directe Clara versus de in zichzelf gekeerde Rembrandt. De doofheid die geaccepteerd wordt bij Clara thuis versus de afweer van Rembrandts moeder. De horende wereld versus de niethorende wereld. De vrije en open seksuele ontwikkeling van Clara versus de angst voor seksualiteit van Rembrandt enz.
Ik zou tegen iedereen willen zeggen: 'Lees het!'. Het is een prachtig verhaal.

ISBN 9789044809534 Hardcover 256 pagina's | Uitgeverij Clavis | oktober 2008
Leeftijd: 15+

© Dettie, december 2008

Reageren? Klik hier!