Gewoon anders
Luc Descamps

In dit boek is het fictieve verhaal te lezen over Samuel, een zeventienjarige jongen die zwaar autistisch is. Zijn moeder Roos probeert van alles om met hem in contact te komen, maar dat lukt niet echt goed. Samuel leeft in zijn eigen wereld vol vaste rituelen. Als hij vakantie van school heeft zit hij het liefst alle dagen buiten op het stoepje voor de voordeur. De tuin uitgaan wil en durft hij niet tenzij alles hem van tevoren heel duidelijk uitgelegd wordt en dan nog kost het hem heel veel moeite buiten zijn vertrouwde omgeving te zijn.

Roos houdt van haar kind en blijft positief en blijft geloven in hem, maar vader Chris vindt het heel moeilijk dat zijn zoon autistisch is. Hij kan totaal niet met dat feit overweg. Het echtpaar heeft dan ook vaak ruzie omdat Chris weer eens vervelende, denigrerende opmerkingen maakt over zijn zoon.
Via 'dagboekfragmenten' kunnen we lezen hoe Samuel zelf alles ervaart. Hij is bang voor het geschreeuw van zijn vader en wil niet dat mensen zijn wereld binnenkomen. Hij zal, zeker voor zijn vader, zijn innerlijke deur stijf dichthouden.

Maar op een dag krijgen ze nieuwe buren en het is zijn buurmeisje Rani die zijn deur op een kier weet te zetten. Dit is te danken aan haar prachtige stem. Als zij zingt dan voelt Samuel zich goed. Moeder Roos ziet dat de ogen van Samuel anders, meer naar buiten gericht, staan als hij Rani hoort.

Rani, die van dezelfde leeftijd als Samuel is, maakt kennis met haar nieuwe buren en aanvankelijk vindt ze Samuel een beetje griezelig met zijn vreemde gedrag. Maar al snel komt er een kentering, Rani schijnt de goede toon gevonden te hebben en langzaam maar zeker voltrekt zich een klein wonder. Samuel zet zijn innerlijke deur voor haar steeds verder open. Zij mag zijn wereld binnenkomen. Op een dag glimlacht hij zelfs als hij haar ziet.

Voor Rani is het ook prettig, ze voelt zich ergens wel gevleid en vindt het fijn dat Samuel haar zo vertrouwt, ook al is de omgang met hem lang niet makkelijk. Vooral als er onverwachte dingen gebeuren zoals de keer dat Rani getreiterd werd door haar ex-vriendje.
Dat vriendje werd handtastelijk en probeerde Rani te zoenen tegen haar zin in. Samuel werd zo ongekend kwaad dat iedereen, inclusief Samuel, er enorm van schrok. Maar verder gaat het steeds beter met Samuel.

Moeder Roos heeft het er soms moeilijk mee dat Rani wel lukt wat zij al die jaren geprobeerd heeft. Rani weet echt contact te krijgen met Samuel. Natuurlijk is het niet zo dat hij opeens met iedereen om kan gaan en praten doet hij zeker niet, hoewel hij het vroeger wel kon. Samuel blijft toch veel in zijn innerlijke wereld maar Rani weet hem wel uit huis te krijgen, zelfs mee naar haar muziekopleiding waar hij in verrukking luistert naar haar stem. En dan... ontdekken ze iets waardoor Samuel ineens met heel andere en positievere ogen bekeken wordt, zelfs door zijn vader.

Het is een mooi positief verhaal. Het laat zien dat niet iedereen die anders is gelijk niets kan of niets kan betekenen voor een ander.
Door middel van de ruzie makende ouders van Samuel laat de schrijver zien hoe mensen al dan niet om kunnen gaan met autisme en worden de vooroordelen die er zijn met name door Chris uitgesproken.

Door steeds dagboekfragmenten van Samuel door het verhaal heen op te voeren kunnen we ook lezen wat er in zijn hoofd omgaat. Toch is dit het minst overtuigende gedeelte van het boek. Rani houdt ook een dagboek bij en dat komt veel realistischer over.
Het lijkt erop alsof de schrijver wel geprobeerd heeft te begrijpen wat een zwaar autistische jongen moet voelen, maar hij is daarin niet helemaal geslaagd. Hij weet wel weer te geven dat een autistisch persoon heel erg in een eigen wereld leeft en wat hij moeilijk vindt, maar de toon klopt niet, die van Rani wel.

Zonder de dagboekfragmenten van Samuel was het waarschijnlijk een beter boek geworden. Rani en Roos geven al genoeg aan hoe Samuel is en wat er mogelijk in hem omgaat.
Toch is het verhaal zelf wel boeiend. Autisme is niet iets wat je vaak tegenkomt in boeken voor jongeren, en zeker niet in een wereld van zeventienjarigen. Daarover te lezen is interessant en op zich is wel goed duidelijk gemaakt wat autisme inhoudt. Het verhaal zelf is verder goed en vlot geschreven en is lekker positief, daarom toch een aanrader.

Achterin het boek houdt de schrijver nog een kort pleidooi om vooral toch iedereen te accepteren zoals hij of zij is en niet gelijk met een oordeel klaar te staan.

"Autisme vraagt een andere blik.  Je hoeft heus geen expert te zijn om samen een stap te zetten in de wereld - al kan een dosis kennis ook geen kwaad natuurlijk. Maar zoals Rani laat zien, begint het begrip van autisme bij een brok autismevriendelijkheid. Of eigenlijk: mensvriendelijkheid."

ISBN 9789059329010 Hardcover met leeslint (elastiek) 168 pagina's, Uitgeverij Abimo september 2012
Een boek uit de 'Portret' serie, een serie voor young adults met actuele thema's
Leeftijd 13+

© Dettie, 6 maart 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER