Een vreemde aap
In de schaduw van de Chimpansee
Illustraties: Jenny Bakker
Tekst: Li Lefébure

In Tanzania, in het oerwoud waar het Gombe Stream National Park is, wonen naast andere dieren ook de chimpansees. Ze leven in groepen, met een leider. Het gefictionaliseerde verhaal in dit boek gaat over de groep die in de jaren zestig van de vorige eeuw geleid werd door Goliath, maar deze chimpansee is niet degene die nu het verhaal vertelt. Dat is David. Deze chimpansee werd door de mensapendeskundige (primatoloog) Jane Goodall Grijsbaard genoemd.

Voor volwassenen is Jane Goodall geen onbekende naam. Dat zij nu ook meer onder de aandacht van kinderen wordt gebracht is een uitstekend idee. Haar verhaal spreekt bovendien tot de verbeelding, kinderen zullen het zeker waarderen!

Het was in de jaren zestig dat Goodall, Engelse antropologe en biologe, bekend werd door haar ervaringen met de chimpansees. Ze wist hun vertrouwen te winnen met de hulp van bananen, waar chimpansees echt razend gek op zijn. Tot dan toe dacht men dat zoiets niet kon. Apen, zelfs mensapen, dat waren dieren. Beesten. Hoe kon je daar nu contact mee maken? Jane Goodall deed het, en vanaf dat moment hebben we een veel betere kennis van hoe deze dieren samenleven: hoe zij net als wij werktuigen gebruiken, wat er op hun menu staat en vooral hoe zij met elkaar communiceren, zelfs oorlog voeren en samen jagen! Gedrag waarvan de mens toch echt dacht dat het onmogelijk was!

Wat zij ontdekte is door Li Lefébure enigszins geromantiseerd, misschien wel enigszins meer vermenselijkt dan mogelijk is. De namen van de chimpansees zijn de namen die Jane hen gegeven heeft.

‘De indringer ziet hem aankomen en klimt razendsnel de boom in. Maar David is sneller. Hij grijpt de onbekende chimpansee en sleurt hem naar benden. De aap weet zich los te rukken en snelt gillend weg.‘

Dat is een weergave van het gedrag dat je kan zien. Niets mis mee. Maar dan volgt dit:

‘David voelt zich warm van binnen, alsof er vuur door zijn lijf raast.  (-) De stilte klinkt heel even vreemd in Davids oren, na het gekrijs en getrommel van daarnet.’

Dit soort interpretaties zijn er regelmatig, en daar kan je vraagtekens bij zetten. Gelukkig heeft de schrijfster geen dialogen in het verhaal verwerkt, op af en toe een zinnetje na ‘praten’ de apen niet echt met elkaar. Het zijn immers wel dieren, hoe ‘menselijk’ hun gedrag ook is.
Aan de andere kant maakt deze manier van vertellen het verhaal over de eerste ontmoeting met ‘De witte aap’ wel toegankelijk voor jonge kinderen!
Die witte aap, die in een vreemde gladde grot woont is natuurlijk Jane. De observaties die zij in zo’n veertig jaar genoteerd heeft, zijn verwerkt in dit spannende, maar vooral leerzame verhaal over David en Goliath.

Heel goed is de manier waarop aangegeven wordt dat het Jane Goodall was die deze apen bestudeerde. Haar kant van het verhaal komt terug in kleinere stukken tekst, cursief op licht gekleurde pagina’s. Ook volgt in het nawoord wat meer informatie.
En laten we zeker de prachtige tekeningen van Jenny Bakker niet vergeten! Wie eerder boeken van dit koppel zag weet hoe mooi die zijn!

Zie ook https://www.janegoodall.nl
en http://www.janegoodall.org

ISBN 9789044832549 | Hardcover | 88 pagina's | Uitgeverij Clavis | mei 2018
Leeftijd 9+

© Marjo, 6 juni 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER