Het hebzuchtgas
Jan Terlouw

'In de Bijbel staat: Eerder gaat een kameel door het oog van de naald dan dat een rijke ingaat in het koninkrijk der hemelen. En er is een volksrijmpje dat zegt: vijf en zes die geven niet, één en twee die kunnen niet, maar vier en drie die geven vrij.'

Het fictieve land, Tradicië, is overstroomd. Er was al jaren gewaarschuwd voor het stijgende waterpeil, men was al wel begonnen met het ophogen van de dijken. Te laat! Het watergeweld dat het land bedreigde toen de orkaan Diana zich ontwikkelde, was niet tegen te houden. Een stoomwals van water, twee of drie meter hoog, rolde over het land, en verzwolg alles wat in de weg stond. Elk levend wezen dat zich ter plekke bevond was reddeloos verloren.
Julia, op dat moment bezig met haar eindexamen, weet zich te redden door in de kerktoren te klimmen. Zij is de kleindochter van de president, Stefan de Wolf, die zich bezig houdt met het terugdringen van het broeikaseffect.

Na de ramp kan Julia alsnog haar examen halen door stage te lopen. Daarvoor gaat ze naar Solide, een bedrijf dat zich bezig houdt met het winnen en verwerken van olie en andere energiedragers. De directeur Alphons Bovenwoning nodigt haar uit op de bovenste verdieping waar hij werkt en woont. Haar stageopdracht is onderzoeken hoe mensen met afval omgaan, om te ontdekken hoe er nog zuiniger omgegaan kan worden met energie. Tijdens dat onderzoek ontdekt Julia dat Alphons Bovenwoning, net als de andere machtige en rijke directeuren in het land, behept zijn met het hebzuchtgas. Zij kunnen alleen maar denken aan geld, nog meer geld, nog meer macht. Dat moet veranderen, vindt Julia.
Samen met enkele andere jongeren verzint ze een plan om de directeuren van hun verslaving af te helpen.

Dit boek, in 2014 geschreven, zou het derde deel zijn in de Katoren-reeks. Maar er is weinig waardoor je het een vervolg kan noemen. Alleen het feit dat ze alle drie een fikse portie maatschappijkritiek bevatten, is niet genoeg.
Het eerste boek, Koning van Katoren dat in 1971 werd geschreven, vertelt het verhaal van Stach, een jongen die in het fictieve land Katoren zeven opdrachten moet vervullen voordat hij koning mag worden. In 2007 kwam er een vervolg op het boek, Zoektocht in Katoren. In dit verhaal belandt een herder, die gewoonlijk in afzondering op een berg woont, voor het eerst in zijn leven in de maatschappij.

In Het Hebzuchtgas is er geen sprake meer van een koning. Er is een president. De hoofdrolspelers zijn ouder. Het lijkt me een pittig boek voor de kinderen die na de eerder genoemde boeken dit boek zouden gaan lezen als derde deel.
Het is dus een goede keuze dat er op deze uitgave geen enkele verwijzing staat als zou het een derde deel zijn. ‘Een sprookje voor jong en oud’ staat er. En dat is het. Helaas.

'De klimaatcrisis is een glasheldere illustratie. Eigenlijk weet iedereen wat we zouden moeten doen. Ik zeg als natuurkundige: het probleem is simpel oplosbaar. Simpel. De zon schijnt iedere dag een enorme hoeveelheid energie op de aarde; 98 procent ervan gaat zo weer het heelal in. Het winnen van duurzame energie uit die overvloed is een peulenschil.'

Want al is dit de overtuiging van de nu vijfentachtigjarige Jan Terlouw, ik ben bang dat een boek als dit niet genoeg is om de verantwoordelijken van ons eigen land, dat immers ook voor een groot deel onder de waterspiegel ligt en onder zal stromen als het water blijft stijgen, wakker te schudden. Maar wie weet schudt het enkele - liefst meerdere - lezers wakker, want ook wij zijn verantwoordelijk...

Luister hier terug naar Jan Terlouw bij Vroege Vogels.

ISBN 9789462970441 | Hardcover | 224 pagina's | Uitgeverij De Kring | november 2016

© Marjo, 8 december 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER