Er lag een trommeltje in het gras
illustraties: Sanne te Loo
tekst: Edward van de Vendel

Een trommeltje in de tijd
Edward van de Vendel en Sanne te Loo publiceerden voorafgaand aan de kinderboekenweek over geschiedenis (En toen…2020) het prentenboek Er lag een trommeltje in het gras. Een bijzonder prentenboek dat het idee van een tijdlijn en het verleden voor de jongste kinderen aanschouwelijk maakt.

Er lag een trommeltje in het gras is een aansprekend verhaal over een jongetje dat op een rommelmarkt een trommeltje koopt dat hem aanstaat. Hoewel dat niet met zoveel woorden wordt gezegd, kun je je door de illustraties alleszins voorstellen dat je dat trommeltje wilt hebben; het oogt exotisch en er staat een leeuw op. Waar komt het vandaan?

De lezer vindt het trommeltje aan het begin van het boek in het gras, maar Sebastiaan, de hoofdpersoon in het prentenboek, vond het eerder op de rommelmarkt. Hij verloor het echter direct weer, op weg naar huis. Het trommeltje belandt in het gras aan de kant van de weg. We zien het gebeuren op één van de prachtige prenten van Sanne te Loo (waarover later meer). En vanaf die plek in het gras neemt Edward van de Vendel ons aan de hand mee het verleden in, via de rommelige zolder van de net overleden oma Lina, waarvan we in vier stappen teruggaan naar haar vroegste jeugd: “En daarvóór was lieve oma Lina, mevrouw Lien, gewoon Lien, lieve Lientje.” We leren dat Lientje het mooie trommeltje ooit kreeg en verstopte in de kast met porselein, waarna ze vergat dat ze het had. De illustraties laten zien dat Lientje in haar kindertijd in Indonesië woonde en hoewel dit verder geen thema is, geeft het wel subtiel aan dat niet iedereen zijn roots in Nederland heeft. Gezien de huidige aandacht voor diversiteit in kinderboeken is dit een prettige bijkomstigheid.

Vanaf dat punt in het verleden van Lientje, gaat Edward van de Vendel weer vooruit in de tijd. Best ingewikkeld voor jonge kinderen, maar Van de Vendel markeert de sprongen in de tijd nadrukkelijk door herhaling van de woorden “En daarvóór” en “En daarná”. Het blijkt dat zelfs het jongetje Sebas zich bevindt in een tijd die al achter ons ligt, want we komen, ook weer in vier stappen, uiteindelijk uit in het heden bij lieve opa Bas.

Van de Vendel zet een voor een prentenboek ongewone en ingewikkelde tijdlijn neer, die het nodige zal vergen van de literaire competentie van jonge lezers (of eigenlijk luisteraars), maar dat maakt het prentenboek interessant en geschikt om het te hebben over tijd en het verstrijken daarvan en over geschiedenis.

Het is ook zeker de verdienste van illustratrice Sanne te Loo dat we de tijdlijn in het boek kunnen blijven volgen, want de teksten zijn kort, terwijl de illustraties gedetailleerd en realistisch zijn en zodoende aanvullende informatie geven. De stijl van Te Loo kenmerkt zich door toegankelijke, vriendelijke beelden in levendige kleuren. Altijd weer tekent en schildert ze een wereld waar je graag even in zou willen stappen.

Aan de illustraties is verder interessant, dat Sanne te Loo haar kleurenpalet aan lijkt te passen aan de tijd die zij uitbeeldt. De illustraties van het meisje Lientje dat in een ver verleden in Indonesië woonde, zijn in bruintinten getekend, zoals foto’s in sepia uit die tijd. De jonge man Sebastiaan zit in waarschijnlijk de jaren ‘60/’70 tegen een oranje achtergrond te drummen.
Ook aan de kleding van de personages kunnen we het tijdsbeeld aflezen; zo draagt bijvoorbeeld het jongetje Sebas een korte broek met kniekousen, zoals dat vroeger voor jonge jongens gebruikelijk was. 
De Indonesische drumstokjes en een masker die in het trommeltje zaten, vormen een telkens terugkerend motief in de tekeningen.

Om de tijdlijn van het verhaal te verduidelijken, nam Te Loo één illustratie op over twee pagina’s, die voornamelijk met zwarte pen is uitgevoerd en waarin we de verschillende episodes uit het boek in volgorde terug zien. Heel handig om met je kind of met de leerlingen in je klas nog eens goed te bekijken.

Er lag een trommeltje in het gras is een prettig en sfeervol verhaal in tekst en beeld, over het verstrijken van de tijd. Zowel de prenten als het verhaal bieden veel mogelijkheden voor gesprekken. Over vroeger, over herkomst, over spullen die je dierbaar zijn en niet te vergeten: Over mensen die je dierbaar zijn en die je je blijft herinneren. Bijvoorbeeld door een trommeltje. Een trommeltje dat de tand des tijds heeft doorstaan. Een trommeltje in de tijd.

Zie ook het inkijkexemplaar

ISBN: 9789045124889 | Hardcover | Nu 273 | Querido | 22 september 2020
Leeftijd ca. 4-5+

© Mariska Venema, 18 oktober 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER