Zes mijlpalen voor schrijvers om naar te streven
Creatief schrijven is een zwaar vak met maar weinig beloningen in het verschiet. Des te meer reden om de mijlpalen die je met het schrijven behaalt extra te vieren.
Je eerste verhaal
Of het nou een gedicht, kort verhaal of een hele roman is, dit is natuurlijk de mijlpaal die elke schrijver eens gaat behalen. De laatste hand aan je verhaal leggen kun je vergelijken met het uitlezen van een uitstekend boek of het behalen van een belangrijke deadline op je werk: dat voelt geweldig. Je hebt hier veel werk in gestoken, dus of je hem nu uitgeeft of niet, dit is absoluut het vieren waard.
Je schrijfwerk voor het eerst laten lezen
Als je nog maar net bent begonnen met schrijven, is het doodeng om jouw werk aan anderen te laten lezen. Beschouw dit dan ook als een prestatie: je zet jezelf over een drempel heen en zegt: ‘Dit is hoe ik schrijf’. Natuurlijk bestaat de kans dat je kritisch commentaar terugkrijgt, maar dat is beter dan het werk jaren voor jezelf te houden. Je kunt immers pas leren schrijven als je weet waar je aan moet werken. En dat leidt naar de volgende mijlpaal.
De eerste feedback die je ontvangt
Dit kan van een vriend of kennis zijn, van een jury na deelname aan een schrijfwedstrijd of het commentaar van een uitgever of literair agent. Natuurlijk hoop je de eerste keer op positieve feedback, maar weet dat de meest waardevolle kritiek juist opbouwend is. Je kunt immers niks met het commentaar: 'Ik vind het goed geschreven'. Als je wilt leren, moet je horen waarom iets goed of juist slecht is.
Wees dus niet bang om je werk in te sturen naar bijvoorbeeld een schrijfgroep of deel te nemen aan een schrijfwedstrijd waarbij je jurycommentaar krijgt. De kritiek kan soms zwaar zijn, maar als je je openstelt kun je al snel de behulpzame stemmen eruit pikken en je schrijfwerk verbeteren. En dat is toch zeker een pluimpje waard.
Je eerste schrijfwedstrijd winnen
Als publicatie een mijlpaal is, dan is het winnen van een schrijfwedstrijd dat al helemaal. Vooral als je voor de eerste keer een schrijfwedstrijd wint, heb je het recht om het groots te vieren. Natuurlijk is dit afhankelijk van het aantal deelnemers en het niveau van de wedstrijd, maar als beste uit de bus komen gaat altijd een goed gevoel teweegbrengen. Schroom dus niet je verhaal in te sturen naar schrijfwedstrijden. Wat heb je immers te verliezen?
Je eerste betaling
Of het nu een (geld)prijs door het winnen van een wedstrijd is, of de uitbetaling van de royalty’s van je eerste gepubliceerde boek, het is een ware prestatie om je eerste betaling op je rekening te zien verschijnen. Als iets je motiveert om verder te schrijven, dan is dit het wel.
Je eerste publicatie
Dit zijn eigenlijk twee mijlpalen: één voor een online publicatie, en één voor een publicatie in print. Voor online kun je denken aan een blogpost - je gedachten eindelijk met iedereen delen - of een verhaal dat gepubliceerd wordt door een online uitgever. Vooral het laatste is een prestatie die een beloning waard is.
Maar een publicatie in print is hetgeen waar we allemaal naar streven. Je naam zien staan in een magazine is een geweldig gevoel en de eerste keer dat je een exemplaar van jouw boek in je handen krijgt, is een ervaring gelijk aan euforie. Uitgeven in eigen beheer openen voor veel schrijvers de weg om dit doel te behalen, dus wat houdt je tegen?
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zeven tips om te herschrijven
Voor de één is het een vervelende taak, voor de ander begint het schrijfproces er pas bij. Eén ding is zeker: herschrijven is een cruciaal onderdeel van schrijven. Met deze schrijftips structureer je jouw herschrijfproces en kun je efficiënter te werk.
Rond de eerste versie af
De neiging om tijdens het schrijven al te gaan herschrijven is veelal aanwezig. Maar herschrijven kun je beter voor later bewaren. Negeer die neiging en maak eerst de eerste versie af, tenzij de aanpassing echt noodzakelijk is. Blijft het idee in je hoofd rondspoken? Sla het dan in een apart document op. Zo heb je het toch opgeschreven en kun je later nog beslissen of je het wil gebruiken.
Laat het liggen
Eerste versie af? Berg hem op. Verstop hem desnoods in je boekenkast of in een reeks mapjes op je computer waar je nooit zoekt. Het beste is om het verhaal nu een paar dagen of zelfs weken te laten liggen zodat je jouw gedachten kunt ordenen en afstand kunt nemen van het geschrevene. Je zult zien, na deze 'rustperiode' kijk je met andere ogen naar jouw manuscript en kun je efficiënter herschrijven.
Herlees je manuscript
Maar voordat je gaat herschrijven, moet je het verhaal analyseren. Herlees je verhaal van begin tot eind en vink aan waar de zwakke schakels zich bevinden. Maak ook aantekeningen voor overige onjuistheden en stel jezelf vragen als: klopt de verhaallijn? Verlopen de gebeurtenissen in een logische volgorde? Waar gaat de plot of een subplot de mist in? Schrijf deze punten op in een apart document zodat je een duidelijk overzicht krijgt van de benodigde werkzaamheden en je geen dubbel werk gaat doen.
Herschrijf
Nu kun je aan de slag. Houd te allen tijde het overzicht erbij zodat je systematisch door je manuscript heen kunt werken. Voeg je bijvoorbeeld een detail toe, dan moet je die waarschijnlijk verderop in het verhaal terug laten komen. Schrijf dit soort veranderingen ook op zodat je alle losse eindjes aan elkaar knopt. Wees na de revisieronde overigens niet bang om nogmaals het verhaal te analyseren. Veel schrijvers herschrijven tot wel tien keer of meer voordat ze hun verhaal definitief inleveren bij de uitgever. Het belangrijkste is dat jij tevreden bent over de versie die je aflevert.
De puntjes op de i
In de vorige stappen let je vooral op de inhoud van het verhaal en je schrijfstijl, maar tijdens het herschrijven stuit je ongetwijfeld ook op spelfouten en grammaticale fouten. Probeer deze eens te bewaren voor een aparte herschrijfronde. Zorg eerst voor die definitieve versie, print dan het verhaal en ga op zoek naar alle schoonheidsfoutjes. Op papier zie je fouten namelijk veel sneller dan vanaf een scherm.
Laat je verhaal proeflezen
Zelfs na tien keer herschrijven kunnen er nog fouten of onlogische scènes en gebeurtenissen in je verhaal zitten. Als schrijver heb je immers een gekleurd beeld van je verhaal en is het bovendien moeilijk het objectief te bekijken. Proeflezen is dan ook een belangrijke stap die niet overgeslagen mag worden. Het beste is om een redacteur ernaar te laten kijken, of een gedegen manuscriptbeoordeling uit te laten voeren.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Voor de één is het een vervelende taak, voor de ander begint het schrijfproces er pas bij. Eén ding is zeker: herschrijven is een cruciaal onderdeel van schrijven. Met deze schrijftips structureer je jouw herschrijfproces en kun je efficiënter te werk.
Rond de eerste versie af
De neiging om tijdens het schrijven al te gaan herschrijven is veelal aanwezig. Maar herschrijven kun je beter voor later bewaren. Negeer die neiging en maak eerst de eerste versie af, tenzij de aanpassing echt noodzakelijk is. Blijft het idee in je hoofd rondspoken? Sla het dan in een apart document op. Zo heb je het toch opgeschreven en kun je later nog beslissen of je het wil gebruiken.
Laat het liggen
Eerste versie af? Berg hem op. Verstop hem desnoods in je boekenkast of in een reeks mapjes op je computer waar je nooit zoekt. Het beste is om het verhaal nu een paar dagen of zelfs weken te laten liggen zodat je jouw gedachten kunt ordenen en afstand kunt nemen van het geschrevene. Je zult zien, na deze 'rustperiode' kijk je met andere ogen naar jouw manuscript en kun je efficiënter herschrijven.
Herlees je manuscript
Maar voordat je gaat herschrijven, moet je het verhaal analyseren. Herlees je verhaal van begin tot eind en vink aan waar de zwakke schakels zich bevinden. Maak ook aantekeningen voor overige onjuistheden en stel jezelf vragen als: klopt de verhaallijn? Verlopen de gebeurtenissen in een logische volgorde? Waar gaat de plot of een subplot de mist in? Schrijf deze punten op in een apart document zodat je een duidelijk overzicht krijgt van de benodigde werkzaamheden en je geen dubbel werk gaat doen.
Herschrijf
Nu kun je aan de slag. Houd te allen tijde het overzicht erbij zodat je systematisch door je manuscript heen kunt werken. Voeg je bijvoorbeeld een detail toe, dan moet je die waarschijnlijk verderop in het verhaal terug laten komen. Schrijf dit soort veranderingen ook op zodat je alle losse eindjes aan elkaar knopt. Wees na de revisieronde overigens niet bang om nogmaals het verhaal te analyseren. Veel schrijvers herschrijven tot wel tien keer of meer voordat ze hun verhaal definitief inleveren bij de uitgever. Het belangrijkste is dat jij tevreden bent over de versie die je aflevert.
De puntjes op de i
In de vorige stappen let je vooral op de inhoud van het verhaal en je schrijfstijl, maar tijdens het herschrijven stuit je ongetwijfeld ook op spelfouten en grammaticale fouten. Probeer deze eens te bewaren voor een aparte herschrijfronde. Zorg eerst voor die definitieve versie, print dan het verhaal en ga op zoek naar alle schoonheidsfoutjes. Op papier zie je fouten namelijk veel sneller dan vanaf een scherm.
Laat je verhaal proeflezen
Zelfs na tien keer herschrijven kunnen er nog fouten of onlogische scènes en gebeurtenissen in je verhaal zitten. Als schrijver heb je immers een gekleurd beeld van je verhaal en is het bovendien moeilijk het objectief te bekijken. Proeflezen is dan ook een belangrijke stap die niet overgeslagen mag worden. Het beste is om een redacteur ernaar te laten kijken, of een gedegen manuscriptbeoordeling uit te laten voeren.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf tips voor autobiografisch schrijven
Autobiografisch schrijven is een vak apart. Met deze schrijftips kun je aan de slag met het verhaal dat alleen jij kunt vertellen.
Verzamel herinneringen
Bij het ophalen van herinneringen kun je enkele hulpmiddelen gebruiken. Denk aan foto’s en video-opnames van vroeger, of speelgoed waar je vroeger aan gehecht was. Veel van zulke voorwerpen kunnen een herinnering loswroeten waar je anders niet aan had gedacht. Locaties uit je verleden opzoeken kan ook erg nuttig zijn in het ophalen van herinneringen.
Maak een schema
Het schrijfproces van een autobiografisch verhaal kan redelijk chaotisch verlopen, omdat sommige herinneringen pas later de kop opsteken. Bepaal daarom eerst hoe het verhaal zal verlopen (chronologisch of niet, et cetera). Vervolgens kun je belangrijke gebeurtenissen qua tijd indelen. Wat komt waar in het boek? Wat waren de keerpunten in je leven? Wat moet de lezer wel of niet weten om de emotie te voelen zoals jij dat wil? Zodra dit schema vorm krijgt, zul je een duidelijker overzicht krijgen van hoe je verder kan gaan.
Hanteer pijn en verdriet niet als overheersende thema’s
Veel schrijvers gaan aan de slag met een autobiografie om hun pijn en verdriet van traumatische ervaringen te verwerken. Zij zullen vooral vertellen wat er met hen is gebeurd en wat voor pijn en verdriet dat teweeg bracht. Als lezer voelt het echter verstikkend om telkens over deze pijn te lezen. Het verhaal biedt geen vooruitgang. In het ergste geval zal de lezer het boek afdoen als een roep om aandacht.
Een autobiografie moet om meer gaan dan de negatieve ervaringen in je leven. Het moet een levensweg portretteren die bijzondere wendingen neemt, goede ervaringen afwisselt met slechte en de lezer telkens voorschotelt met een nieuwe uitdaging. In feite is een autobiografie een roman met jou als hoofdpersonage. Bedenk daarom goed waarom je een autobiografie schrijft: om je herinneringen te verwerken, of om je verhaal tot kunst om te vormen?
Zoek de juiste soort afstand
Dit is één van de moeilijkste opgaven tijdens het schrijven van een autobiografie. Om de lezer te laten voelen wat jij hebt gevoeld, zul je de herinneringen tot in detail moeten navertellen. Dat betekent dat je tijdens het schrijfproces alles moet herbeleven om het op papier te krijgen.
De kans is echter groot dat je de ene gevoelsbeleving na de andere opschrijft en zo de lezer overdondert met informatie. Een andere optie - jezelf loskoppelen van het verhaal - kan daarentegen zorgen voor gevoelloze beschrijvingen van de gebeurtenissen. De uitdaging zit hem in de middenweg vinden. Herleef de intimiteit van de situatie, maar neem ook een stapje terug. Bekijk jezelf, realiseer wat je voelde en waarom je dat voelde. Dan ontstaat er ruimte waarin je de lezer vrij laat om zijn eigen gevoel te vormen bij de situatie die jij hebt beleefd.
Zorg dat je een unique selling point hebt
Stel: je hebt een turbulent leven geleid in gevaarlijke omstandigheden, en die heb je keer op keer op uitzonderlijke wijze overleefd. Dan is dat jouw verkoopargument, de manier om lezers geïnteresseerd in jouw verhaal te maken.
Sommige mensen willen een autobiografie lezen om iets op te steken, anderen omdat ze geïnteresseerd zijn in het leven van een ander, maar uiteindelijk wil iedereen iets lezen dat hen raakt. Ook in non-fictie bestaan clichés. Als jij iets hebt meegemaakt waar men al talloze keren over heeft gelezen, dan is het niet interessant. Dit klinkt misschien bot, maar zo werkt de markt nu eenmaal.
Dit is echter niet allesbepalend. Het belangrijkste is natuurlijk dat het boek goed geschreven is. Als je erin slaagt de lezer op het puntje van zijn stoel te laten zitten, hem het gevoel te geven dat hij in jouw wereld is beland, dan ziet hij een uitgekauwd onderwerp al vlug door de vingers. Dus houd in gedachte: dit is jouw verhaal, alleen jij kunt dit zo vertellen en niemand anders.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Autobiografisch schrijven is een vak apart. Met deze schrijftips kun je aan de slag met het verhaal dat alleen jij kunt vertellen.
Verzamel herinneringen
Bij het ophalen van herinneringen kun je enkele hulpmiddelen gebruiken. Denk aan foto’s en video-opnames van vroeger, of speelgoed waar je vroeger aan gehecht was. Veel van zulke voorwerpen kunnen een herinnering loswroeten waar je anders niet aan had gedacht. Locaties uit je verleden opzoeken kan ook erg nuttig zijn in het ophalen van herinneringen.
Maak een schema
Het schrijfproces van een autobiografisch verhaal kan redelijk chaotisch verlopen, omdat sommige herinneringen pas later de kop opsteken. Bepaal daarom eerst hoe het verhaal zal verlopen (chronologisch of niet, et cetera). Vervolgens kun je belangrijke gebeurtenissen qua tijd indelen. Wat komt waar in het boek? Wat waren de keerpunten in je leven? Wat moet de lezer wel of niet weten om de emotie te voelen zoals jij dat wil? Zodra dit schema vorm krijgt, zul je een duidelijker overzicht krijgen van hoe je verder kan gaan.
Hanteer pijn en verdriet niet als overheersende thema’s
Veel schrijvers gaan aan de slag met een autobiografie om hun pijn en verdriet van traumatische ervaringen te verwerken. Zij zullen vooral vertellen wat er met hen is gebeurd en wat voor pijn en verdriet dat teweeg bracht. Als lezer voelt het echter verstikkend om telkens over deze pijn te lezen. Het verhaal biedt geen vooruitgang. In het ergste geval zal de lezer het boek afdoen als een roep om aandacht.
Een autobiografie moet om meer gaan dan de negatieve ervaringen in je leven. Het moet een levensweg portretteren die bijzondere wendingen neemt, goede ervaringen afwisselt met slechte en de lezer telkens voorschotelt met een nieuwe uitdaging. In feite is een autobiografie een roman met jou als hoofdpersonage. Bedenk daarom goed waarom je een autobiografie schrijft: om je herinneringen te verwerken, of om je verhaal tot kunst om te vormen?
Zoek de juiste soort afstand
Dit is één van de moeilijkste opgaven tijdens het schrijven van een autobiografie. Om de lezer te laten voelen wat jij hebt gevoeld, zul je de herinneringen tot in detail moeten navertellen. Dat betekent dat je tijdens het schrijfproces alles moet herbeleven om het op papier te krijgen.
De kans is echter groot dat je de ene gevoelsbeleving na de andere opschrijft en zo de lezer overdondert met informatie. Een andere optie - jezelf loskoppelen van het verhaal - kan daarentegen zorgen voor gevoelloze beschrijvingen van de gebeurtenissen. De uitdaging zit hem in de middenweg vinden. Herleef de intimiteit van de situatie, maar neem ook een stapje terug. Bekijk jezelf, realiseer wat je voelde en waarom je dat voelde. Dan ontstaat er ruimte waarin je de lezer vrij laat om zijn eigen gevoel te vormen bij de situatie die jij hebt beleefd.
Zorg dat je een unique selling point hebt
Stel: je hebt een turbulent leven geleid in gevaarlijke omstandigheden, en die heb je keer op keer op uitzonderlijke wijze overleefd. Dan is dat jouw verkoopargument, de manier om lezers geïnteresseerd in jouw verhaal te maken.
Sommige mensen willen een autobiografie lezen om iets op te steken, anderen omdat ze geïnteresseerd zijn in het leven van een ander, maar uiteindelijk wil iedereen iets lezen dat hen raakt. Ook in non-fictie bestaan clichés. Als jij iets hebt meegemaakt waar men al talloze keren over heeft gelezen, dan is het niet interessant. Dit klinkt misschien bot, maar zo werkt de markt nu eenmaal.
Dit is echter niet allesbepalend. Het belangrijkste is natuurlijk dat het boek goed geschreven is. Als je erin slaagt de lezer op het puntje van zijn stoel te laten zitten, hem het gevoel te geven dat hij in jouw wereld is beland, dan ziet hij een uitgekauwd onderwerp al vlug door de vingers. Dus houd in gedachte: dit is jouw verhaal, alleen jij kunt dit zo vertellen en niemand anders.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf tips om je schrijfstem te vinden
Iedere schrijver heeft een eigen, unieke schrijfstem. Maar wat is die stem eigenlijk? En hoe zoek je ernaar? Schrijven Online biedt vijf tips om al doende je schrijfstem te ontdekken en te leren beheersen.
Freewriting: schrijf wat je kan, zo snel je kan
Veel schrijvers moeten door een barrière voordat ze dat wat ze willen schrijven op papier krijgen. Freewriting - schrijven wat er in je opkomt zonder erbij na te denken - is een goede methode hierdoor heen te breken. Laat je niet tegenhouden door spelfouten en zinsconstructies die niet kloppen; deze schrijfsessie is immers niet bedoeld om een goed stuk tekst te schrijven. Zet de kraan open en draai hem pas dicht als er een zin of alinea uit komt waar je trots op bent.
Schrijf in de stem van je personages
Niet alleen de schrijver heeft een eigen stem, ook de personages moeten ieder anders klinken. Oefen dit door in ik-perspectief te schrijven vanuit één van je personages. Schrijf brieven, dagboekfragmenten, dingen die het personage tegen zichzelf zou zeggen, et cetera. Door te oefenen met de stem van je personage, leer je hoe je een stem - ook die van jezelf - consequent kunt hanteren.
Probeer ook eens een scène te schrijven vanuit een personage, om hem vervolgens te herschrijven vanuit een ander personage. Als het goed is, zullen beide versies sterk van elkaar verschillen. Als de scènes niet van elkaar verschillen, vergelijk de personages dan met elkaar en bepaal in welke mate ze moeten verschillen van elkaar. Verwerk dat in hun stem.
Bewaar alles wat je schrijft
Kladversies voor schrijfwedstrijden, geschrapte fragmenten uit je manuscript, uitwerkingen van schrijfoefeningen; bewaar alles. Je zult jaren later verbaasd staan over hoeveel nuttig materiaal er tussen al dat werk zit. Wie weet raak je geïnspireerd door je oude werk of herinner je weer een geweldig idee dat je vroeger had en vergeten was. Bedenk dat alles wat je schrijft een toevoeging is aan je stem. Wie weet leer je nog iets van je eerdere schrijfwerk.
Experimenteer
Heb je altijd al eens horror willen schrijven? Of een zoetsappige chicklit die je liever niet aan je naasten laat lezen? Nu is de tijd. Experimenteer met verschillende schrijfstijlen, -genres en -methodes, ook al zijn de verhalen die eruit komen niks waard. Pas als je het geschreven hebt, kun je met zekerheid zeggen wat je wel en wat je niet wil schrijven; wat past bij jouw stem.
Schrijf wat je wil
Laat je niet beïnvloeden door dromen van geld en roem, of door trends in de boekenmarkt. Zijn literaire thrillers ‘hot’, maar schrijf je liever een diepgaande detectiveroman? Kies voor optie twee. Een verhaal waar je jouw passie in kwijt kunt - dat je schrijft omdat je er plezier uit haalt - gaat altijd sterker overkomen dan een verhaal dat geschreven is voor de markt.
Hoe meer je jouw hart en ziel in het verhaal kunt stoppen, hoe meer je je stem hoorbaar maakt. Ontdek dus waar jij het liefst over schrijft en maak het je eigen. Voordat je het weet is jouw stem uniek binnen het genre.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Iedere schrijver heeft een eigen, unieke schrijfstem. Maar wat is die stem eigenlijk? En hoe zoek je ernaar? Schrijven Online biedt vijf tips om al doende je schrijfstem te ontdekken en te leren beheersen.
Freewriting: schrijf wat je kan, zo snel je kan
Veel schrijvers moeten door een barrière voordat ze dat wat ze willen schrijven op papier krijgen. Freewriting - schrijven wat er in je opkomt zonder erbij na te denken - is een goede methode hierdoor heen te breken. Laat je niet tegenhouden door spelfouten en zinsconstructies die niet kloppen; deze schrijfsessie is immers niet bedoeld om een goed stuk tekst te schrijven. Zet de kraan open en draai hem pas dicht als er een zin of alinea uit komt waar je trots op bent.
Schrijf in de stem van je personages
Niet alleen de schrijver heeft een eigen stem, ook de personages moeten ieder anders klinken. Oefen dit door in ik-perspectief te schrijven vanuit één van je personages. Schrijf brieven, dagboekfragmenten, dingen die het personage tegen zichzelf zou zeggen, et cetera. Door te oefenen met de stem van je personage, leer je hoe je een stem - ook die van jezelf - consequent kunt hanteren.
Probeer ook eens een scène te schrijven vanuit een personage, om hem vervolgens te herschrijven vanuit een ander personage. Als het goed is, zullen beide versies sterk van elkaar verschillen. Als de scènes niet van elkaar verschillen, vergelijk de personages dan met elkaar en bepaal in welke mate ze moeten verschillen van elkaar. Verwerk dat in hun stem.
Bewaar alles wat je schrijft
Kladversies voor schrijfwedstrijden, geschrapte fragmenten uit je manuscript, uitwerkingen van schrijfoefeningen; bewaar alles. Je zult jaren later verbaasd staan over hoeveel nuttig materiaal er tussen al dat werk zit. Wie weet raak je geïnspireerd door je oude werk of herinner je weer een geweldig idee dat je vroeger had en vergeten was. Bedenk dat alles wat je schrijft een toevoeging is aan je stem. Wie weet leer je nog iets van je eerdere schrijfwerk.
Experimenteer
Heb je altijd al eens horror willen schrijven? Of een zoetsappige chicklit die je liever niet aan je naasten laat lezen? Nu is de tijd. Experimenteer met verschillende schrijfstijlen, -genres en -methodes, ook al zijn de verhalen die eruit komen niks waard. Pas als je het geschreven hebt, kun je met zekerheid zeggen wat je wel en wat je niet wil schrijven; wat past bij jouw stem.
Schrijf wat je wil
Laat je niet beïnvloeden door dromen van geld en roem, of door trends in de boekenmarkt. Zijn literaire thrillers ‘hot’, maar schrijf je liever een diepgaande detectiveroman? Kies voor optie twee. Een verhaal waar je jouw passie in kwijt kunt - dat je schrijft omdat je er plezier uit haalt - gaat altijd sterker overkomen dan een verhaal dat geschreven is voor de markt.
Hoe meer je jouw hart en ziel in het verhaal kunt stoppen, hoe meer je je stem hoorbaar maakt. Ontdek dus waar jij het liefst over schrijft en maak het je eigen. Voordat je het weet is jouw stem uniek binnen het genre.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Tips om een verhaal uit te breiden
Kill your darlings is een veelgehoord advies, al is het nooit prettig om te doen. Maar wat als je niet moet schrappen, maar moet aanvullen? Met onze schrijftips leer je jouw darlings te creëren.
Mooischrijverij
Bij het opvullen van een verhaal vervalt menig schrijver al gauw in mooischrijverij: het toevoegen van onnodige details waardoor het verhaal juist zwakker wordt. Vermijd tijdens het opvullen dan ook het volgende:
- uitgebreide uiteenzettingen van de gedachten van een personage (houd ze kort en krachtig en doseer ze);
- een infodump (achtergrondbeschrijving die er niet toe doet of net zo goed in het verhaal verweven kan worden);
- een (sub)plot die geen vorderingen in de ontwikkeling van de personages teweegbrengt;
- een overdaad aan bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden.
Uitdiepen van een plot
Als je een verhaal op wil vullen met nuttige inhoud, zul je meer moeten doen dan woorden toevoegen. Je moet dieper in de plot graven om waarde toe te voegen aan het geheel. Misschien kun je een emotie van het hoofdpersonage dieper uitwerken, wat kan resulteren in een nieuw conflict, of is er aan het begin van het verhaal een detail dat je verder kunt uitwerken.
Probeer één van de volgende elementen in je verhaal te verwerken:
- voeg een relevant subplot toe, één die zorgt voor meer spanning in de aanloop naar de ontknoping of een belangrijke gebeurtenis uitlicht. Voorbeeld: het hoofdpersonage in een detective schiet door in zijn zoektocht naar een seriemoordenaar. Wat brengt zijn obsessie teweeg bij zijn vrouw? Hoe reflecteert dat op de gedachten en handelingen van het hoofdpersonage?
- zoek naar gaten in het verhaal om spanning of een conflict toe te voegen. Zo kun je een detail toevoegen dat bij de ontknoping een verrassing met zich meebrengt, of de emoties van de personages beter in beeld brengt;
toon een achtergrondverhaal in plaats van het te vertellen. Ook wel: show, don't tell. Bekent je hoofdpersonage bijvoorbeeld dat zij vroeger een moord heeft gepleegd? Breng de lezer ernaar toe. Door een dergelijk moment te laten zien, voeg je spanning en emotie toe en voorkom je dat een belangrijk emotioneel moment in een paar regels wordt afgeraffeld;
- voeg omgevingsbeschrijvingen toe die de sfeer verhogen. Hoe zien de muren eruit in een huis waar het spookt, en wat voor geluid maken de voetstappen er? Je scènes worden niet alleen levendiger, sommige details kunnen ook een clou voor een plotelement zijn.
Wees ook niet bang iets nieuws te proberen. Experimenteer met enkele methodes of voeg een onverwachte scène toe aan het verhaal. Wie weet ontstaat er zelfs een geheel nieuw plot.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Kill your darlings is een veelgehoord advies, al is het nooit prettig om te doen. Maar wat als je niet moet schrappen, maar moet aanvullen? Met onze schrijftips leer je jouw darlings te creëren.
Mooischrijverij
Bij het opvullen van een verhaal vervalt menig schrijver al gauw in mooischrijverij: het toevoegen van onnodige details waardoor het verhaal juist zwakker wordt. Vermijd tijdens het opvullen dan ook het volgende:
- uitgebreide uiteenzettingen van de gedachten van een personage (houd ze kort en krachtig en doseer ze);
- een infodump (achtergrondbeschrijving die er niet toe doet of net zo goed in het verhaal verweven kan worden);
- een (sub)plot die geen vorderingen in de ontwikkeling van de personages teweegbrengt;
- een overdaad aan bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden.
Uitdiepen van een plot
Als je een verhaal op wil vullen met nuttige inhoud, zul je meer moeten doen dan woorden toevoegen. Je moet dieper in de plot graven om waarde toe te voegen aan het geheel. Misschien kun je een emotie van het hoofdpersonage dieper uitwerken, wat kan resulteren in een nieuw conflict, of is er aan het begin van het verhaal een detail dat je verder kunt uitwerken.
Probeer één van de volgende elementen in je verhaal te verwerken:
- voeg een relevant subplot toe, één die zorgt voor meer spanning in de aanloop naar de ontknoping of een belangrijke gebeurtenis uitlicht. Voorbeeld: het hoofdpersonage in een detective schiet door in zijn zoektocht naar een seriemoordenaar. Wat brengt zijn obsessie teweeg bij zijn vrouw? Hoe reflecteert dat op de gedachten en handelingen van het hoofdpersonage?
- zoek naar gaten in het verhaal om spanning of een conflict toe te voegen. Zo kun je een detail toevoegen dat bij de ontknoping een verrassing met zich meebrengt, of de emoties van de personages beter in beeld brengt;
toon een achtergrondverhaal in plaats van het te vertellen. Ook wel: show, don't tell. Bekent je hoofdpersonage bijvoorbeeld dat zij vroeger een moord heeft gepleegd? Breng de lezer ernaar toe. Door een dergelijk moment te laten zien, voeg je spanning en emotie toe en voorkom je dat een belangrijk emotioneel moment in een paar regels wordt afgeraffeld;
- voeg omgevingsbeschrijvingen toe die de sfeer verhogen. Hoe zien de muren eruit in een huis waar het spookt, en wat voor geluid maken de voetstappen er? Je scènes worden niet alleen levendiger, sommige details kunnen ook een clou voor een plotelement zijn.
Wees ook niet bang iets nieuws te proberen. Experimenteer met enkele methodes of voeg een onverwachte scène toe aan het verhaal. Wie weet ontstaat er zelfs een geheel nieuw plot.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zo maak je een schets van je verhaal
Of je nou fictie of non-fictie schrijft, zonder een plan van aanpak stuit je al vlug op problemen. Voorkom dat door eerst een ruwe schets van je verhaal te maken.
Begin
De lengte van een schets hangt sterk af van de grootte van het project. Schrijf je een kort verhaal, dan zijn een paar woorden of zinnen ter uitleg van de scènes voldoende. Gaat het om een volledige roman, dan neemt de schets meerdere pagina’s in beslag. Een schets van een non-fictie verhaal treedt bovendien meer in detail dan een fictief verhaal. Bij fictie kan de plot immers drastisch veranderen door een plotse ingeving, dus is het verstandig niet alles tot in de puntjes uit te werken.
Mindmap
Voordat je jouw ideeën op papier zet, is het verstandig een mindmap te maken om de kern van jouw verhaal in beeld te brengen. Schrijf in het midden van een groot vel papier het overkoepelende ondewerp/thema van jouw verhaal. Schrijf vervolgens gebeurtenissen en ontwikkelingen van al uitgedachte scènes van jouw verhaal op en verbind deze met een lijn aan het thema.
Blijf dit doen totdat je ieder onderwerp dat in je opkomt hebt gehad. Gebruik ook cijfers, symbolen en/of kleuren om gerelateerde onderwerpen te verbinden of in te delen qua belangrijkheid. Met een mindmap breng je niet alleen het doel van jouw verhaal in kaart, je gaat ook verbanden leggen waardoor je plot verzint of juist inziet dat je bepaalde elementen weg kunt laten.
Zodra jouw mindmap af is, kun je beginnen met de schets.
Non-fictie
Schrijf je non-fictie, dan bevat jouw schets veel functionele aanwijzingen voor de plot. Vaak weet je het begin en het einde al en veel van de belangrijkste scènes die daartussen plaatsvinden. Zodra je die scènes op volgorde hebt gezet, kun je de plotgaten opvullen. Hieronder een schema voor een non-fictieschets:
* groepeer de ideeën van de mindmap waar je mee aan de slag wil met bijvoorbeeld kleuren, cijfers of symbolen;
* maak een schets die je gemakkelijk kunt bewerken (bijvoorbeeld in een Word-document) en zet de hoofdstukken/scènes op volgorde;
* voeg bij grote scènes opsommingen toe met omschrijvingen van de belangrijkste gebeurtenissen en ontwikkelingen in de plot;
* schrijf eventueel per scène op wat voor werk je op voorhand moet verrichten (onderzoek, et cetera).
Fictie
Schrijf je fictie, dan zoek je meer de verbreding op met jouw schets. Om de creativiteit tijdens het schrijfproces te bevorderen is het bijvoorbeeld aan te raden scènes niet op voorhand vol te stoppen met details. Orden dus welke scènes waar moeten, maar houd je niet te sterk vast aan je eerste ingeving. Hieronder een schema voor een schets van een fictief verhaal, zoals een roman of kort verhaal:
* werk je hoofdpersonages uit en bepaal hoe ze in verband met elkaar staan, waar ze elkaar ontmoeten in het verhaal en welke rol ze spelen;
* omschrijf de belangrijkste gebeurtenissen die aan het begin en in het midden van je verhaal gebeuren; *
* maak een schrijfplan voor de eerste vier tot vijf hoofdstukken (lees hier meer over een schrijfplan). Laat de rest open voor ingevingen die je tijdens het schrijven van die hoofdstukken krijgt;
* stel het doel van het verhaal en de ontwikkeling die je hoofdpersonage meemaakt vast.
Voor een schets van een kort verhaal kun je bovenstaande punten inkorten. Bij korte verhalen is het vooral belangrijk dat je weet wat je met het verhaal wil bereiken; is het informatief, enthousiasmerend, overtuigend, et cetera. Wees je er ook van bewust dat schetsen niet definitief zijn. Je kunt ze tijdens het schrijfproces aanpassen, of omschrijvingen van scènes toevoegen als je vast komt te zitten. Heb je behoefte aan meer houvast tijdens het maken van een schets of schrijfplan? Gebruik dan de schrijftool Scrivener.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Of je nou fictie of non-fictie schrijft, zonder een plan van aanpak stuit je al vlug op problemen. Voorkom dat door eerst een ruwe schets van je verhaal te maken.
Begin
De lengte van een schets hangt sterk af van de grootte van het project. Schrijf je een kort verhaal, dan zijn een paar woorden of zinnen ter uitleg van de scènes voldoende. Gaat het om een volledige roman, dan neemt de schets meerdere pagina’s in beslag. Een schets van een non-fictie verhaal treedt bovendien meer in detail dan een fictief verhaal. Bij fictie kan de plot immers drastisch veranderen door een plotse ingeving, dus is het verstandig niet alles tot in de puntjes uit te werken.
Mindmap
Voordat je jouw ideeën op papier zet, is het verstandig een mindmap te maken om de kern van jouw verhaal in beeld te brengen. Schrijf in het midden van een groot vel papier het overkoepelende ondewerp/thema van jouw verhaal. Schrijf vervolgens gebeurtenissen en ontwikkelingen van al uitgedachte scènes van jouw verhaal op en verbind deze met een lijn aan het thema.
Blijf dit doen totdat je ieder onderwerp dat in je opkomt hebt gehad. Gebruik ook cijfers, symbolen en/of kleuren om gerelateerde onderwerpen te verbinden of in te delen qua belangrijkheid. Met een mindmap breng je niet alleen het doel van jouw verhaal in kaart, je gaat ook verbanden leggen waardoor je plot verzint of juist inziet dat je bepaalde elementen weg kunt laten.
Zodra jouw mindmap af is, kun je beginnen met de schets.
Non-fictie
Schrijf je non-fictie, dan bevat jouw schets veel functionele aanwijzingen voor de plot. Vaak weet je het begin en het einde al en veel van de belangrijkste scènes die daartussen plaatsvinden. Zodra je die scènes op volgorde hebt gezet, kun je de plotgaten opvullen. Hieronder een schema voor een non-fictieschets:
* groepeer de ideeën van de mindmap waar je mee aan de slag wil met bijvoorbeeld kleuren, cijfers of symbolen;
* maak een schets die je gemakkelijk kunt bewerken (bijvoorbeeld in een Word-document) en zet de hoofdstukken/scènes op volgorde;
* voeg bij grote scènes opsommingen toe met omschrijvingen van de belangrijkste gebeurtenissen en ontwikkelingen in de plot;
* schrijf eventueel per scène op wat voor werk je op voorhand moet verrichten (onderzoek, et cetera).
Fictie
Schrijf je fictie, dan zoek je meer de verbreding op met jouw schets. Om de creativiteit tijdens het schrijfproces te bevorderen is het bijvoorbeeld aan te raden scènes niet op voorhand vol te stoppen met details. Orden dus welke scènes waar moeten, maar houd je niet te sterk vast aan je eerste ingeving. Hieronder een schema voor een schets van een fictief verhaal, zoals een roman of kort verhaal:
* werk je hoofdpersonages uit en bepaal hoe ze in verband met elkaar staan, waar ze elkaar ontmoeten in het verhaal en welke rol ze spelen;
* omschrijf de belangrijkste gebeurtenissen die aan het begin en in het midden van je verhaal gebeuren; *
* maak een schrijfplan voor de eerste vier tot vijf hoofdstukken (lees hier meer over een schrijfplan). Laat de rest open voor ingevingen die je tijdens het schrijven van die hoofdstukken krijgt;
* stel het doel van het verhaal en de ontwikkeling die je hoofdpersonage meemaakt vast.
Voor een schets van een kort verhaal kun je bovenstaande punten inkorten. Bij korte verhalen is het vooral belangrijk dat je weet wat je met het verhaal wil bereiken; is het informatief, enthousiasmerend, overtuigend, et cetera. Wees je er ook van bewust dat schetsen niet definitief zijn. Je kunt ze tijdens het schrijfproces aanpassen, of omschrijvingen van scènes toevoegen als je vast komt te zitten. Heb je behoefte aan meer houvast tijdens het maken van een schets of schrijfplan? Gebruik dan de schrijftool Scrivener.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zo start je een roman
Het starten van een roman is een torenhoge drempel. Met deze schrijftips kun je alvast een fundering leggen om op terug te vallen.
1. Maak een ‘point of no return’ voor je hoofdpersonage
Hiervoor hoef je nog geen letter op het scherm te hebben staan. Eenpoint of no return kun je plannen. Iedere roman kent een begin, midden en eind, en in het begin vindt altijd een moment plaats waarin het hoofdpersonage besluit zijn of haar reis te ondernemen. In een roman van 250 pagina’s moet dit moment zeker binnen de eerste 50 gebeuren. Alles dat vooraf komt, moet dienen als opbouw naar dat moment.
Om een lezer door die eerste 50 pagina’s te leiden, moet je een basis leggen die de lezer intrigeert, verontroert of verontrust. Zo moeten er hints naar een potentieel probleem voor het hoofdpersonage gegeven worden, moet er duidelijk worden gemaakt wat er gebeurt als het hoofdpersonage faalt en moet de spanning voelbaar zijn, vooral in de scène die leidt naar het allesbepalende conflict.
2. Geef zo weinig mogelijk achtergrondinformatie vrij
Doe dit niet alleen om het verhaal leesbaarder te maken, maar ook om de lezer nieuwsgierig te maken. Als de schrijver zo nu en dan fragmenten van de achtergrondverhalen onthult, kan de lezer telkens een puzzelstukje toevoegen aan het geheel. De lezer wordt aan het werk gezet en beleeft zo een bijna interactieve ervaring.
Bedenk ook dat de lezer niet veel over de personages hoeft te weten om geïnteresseerd te raken. De interesse van lezers komt namelijk voort uit de zienswijze en vooral de motivatie van de personages. Als schrijver wil je de lezer meenemen in een achtbaanrit, en dan werkt het natuurlijk averechts om de rem in te trappen en iets te vertellen wat al gebeurd is.
3. Introduceer vroeg in het verhaal de belangrijkste bijpersonages
Een bijpersonage dat aan het eind een cruciale rol speelt, maar pas een scène daarvoor wordt geïntroduceerd, is een goed voorbeeld van een deus ex machina: een plotse en niet logische oplossing voor het gegeven probleem. Hier knappen lezers ontzettend op af. Onthoud dus dat hoe eerder een personage deel uitmaakt van het verhaal, hoe meer de lezer het als geloofwaardig ervaart als dat personage een belangrijk onderdeel van de plot blijkt te zijn. Daarom kun je dat personage het beste in een ogenschijnlijk onbelangrijke gebeurtenis vroeg in het verhaal introduceren.
4. Schrijf niet wat je weet, maar wat je voelt
Schrijven over onderwerpen waar je van af weet, is goed advies. Het zorgt er immers voor dat de details in het verhaal geloofwaardig overkomen. Maar dat zijn alleen de details, niet de emotie. Een roman staat of valt met een held (en doorgaans een slechterik) en daardoor automatisch met de geloofwaardigheid van zijn of haar emoties. En om een lezer iets te laten voelen, moet je het eerst zelf voelen.
Als je een thriller schrijft en je bent op zoek naar de perfecte omschrijving van angst, graaf dan in je eigen herinnering. Misschien dat je als moeder of vader eens je kind kwijt bent geraakt, al is het maar voor vijf seconden. Ervaar nogmaals hoe dat voelt, en trek dat uitproportie. Wat als je vijf dagen je kind kwijt bent? Wat als het kind gekidnapt is? Bouw door op deze emotie en maak er genadeloos gebruik van.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Het starten van een roman is een torenhoge drempel. Met deze schrijftips kun je alvast een fundering leggen om op terug te vallen.
1. Maak een ‘point of no return’ voor je hoofdpersonage
Hiervoor hoef je nog geen letter op het scherm te hebben staan. Eenpoint of no return kun je plannen. Iedere roman kent een begin, midden en eind, en in het begin vindt altijd een moment plaats waarin het hoofdpersonage besluit zijn of haar reis te ondernemen. In een roman van 250 pagina’s moet dit moment zeker binnen de eerste 50 gebeuren. Alles dat vooraf komt, moet dienen als opbouw naar dat moment.
Om een lezer door die eerste 50 pagina’s te leiden, moet je een basis leggen die de lezer intrigeert, verontroert of verontrust. Zo moeten er hints naar een potentieel probleem voor het hoofdpersonage gegeven worden, moet er duidelijk worden gemaakt wat er gebeurt als het hoofdpersonage faalt en moet de spanning voelbaar zijn, vooral in de scène die leidt naar het allesbepalende conflict.
2. Geef zo weinig mogelijk achtergrondinformatie vrij
Doe dit niet alleen om het verhaal leesbaarder te maken, maar ook om de lezer nieuwsgierig te maken. Als de schrijver zo nu en dan fragmenten van de achtergrondverhalen onthult, kan de lezer telkens een puzzelstukje toevoegen aan het geheel. De lezer wordt aan het werk gezet en beleeft zo een bijna interactieve ervaring.
Bedenk ook dat de lezer niet veel over de personages hoeft te weten om geïnteresseerd te raken. De interesse van lezers komt namelijk voort uit de zienswijze en vooral de motivatie van de personages. Als schrijver wil je de lezer meenemen in een achtbaanrit, en dan werkt het natuurlijk averechts om de rem in te trappen en iets te vertellen wat al gebeurd is.
3. Introduceer vroeg in het verhaal de belangrijkste bijpersonages
Een bijpersonage dat aan het eind een cruciale rol speelt, maar pas een scène daarvoor wordt geïntroduceerd, is een goed voorbeeld van een deus ex machina: een plotse en niet logische oplossing voor het gegeven probleem. Hier knappen lezers ontzettend op af. Onthoud dus dat hoe eerder een personage deel uitmaakt van het verhaal, hoe meer de lezer het als geloofwaardig ervaart als dat personage een belangrijk onderdeel van de plot blijkt te zijn. Daarom kun je dat personage het beste in een ogenschijnlijk onbelangrijke gebeurtenis vroeg in het verhaal introduceren.
4. Schrijf niet wat je weet, maar wat je voelt
Schrijven over onderwerpen waar je van af weet, is goed advies. Het zorgt er immers voor dat de details in het verhaal geloofwaardig overkomen. Maar dat zijn alleen de details, niet de emotie. Een roman staat of valt met een held (en doorgaans een slechterik) en daardoor automatisch met de geloofwaardigheid van zijn of haar emoties. En om een lezer iets te laten voelen, moet je het eerst zelf voelen.
Als je een thriller schrijft en je bent op zoek naar de perfecte omschrijving van angst, graaf dan in je eigen herinnering. Misschien dat je als moeder of vader eens je kind kwijt bent geraakt, al is het maar voor vijf seconden. Ervaar nogmaals hoe dat voelt, en trek dat uitproportie. Wat als je vijf dagen je kind kwijt bent? Wat als het kind gekidnapt is? Bouw door op deze emotie en maak er genadeloos gebruik van.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf manieren om eindelijk je boek af te krijgen
Het blijft vaak bij een idee, dus hoe zet je dat nou om in een roman van 75.000 woorden? Lees hier vijf manieren die bekende auteurs gebruiken om aan hun schrijfquota te komen.
Gebruik tijd als motivatie
Of je nu bij vlagen schrijft of op geplande tijden, houd je aan één regel: blijf telkens minstens een uur schrijven. Sta niet op, laat je niet afleiden en blijf schrijven tot de tijd voorbij is. Zo dwing je jezelf in een routine die na verloop van tijd als natuurlijk aanvoelt. Natuurlijk kun je de tijd zelf bijstellen, hoewel ervaring leert dat een half uur schrijven te kort is.
Gebruik een woordenaantal als motivatie
Ben je bekend met NaNoWriMo? Tijdens de maand november iedere dag minstens 1.500 woorden schrijven. Het is een uitstekende motivatie om de eerste versie van je verhaal op papier te krijgen. Gebruik deze methode nu eens voor het hele jaar. Natuurlijk kun je zelf je quota bepalen, zoals 500, 1.000 of zelfs 3.000 woorden per dag. Zodra je in de routine bent gekomen om dit elke dag te doen, zul je merken dat het dagelijkse woordenaantal vanzelf toeneemt.
Gebruik muziek als motivatie
Muziek werkt vaak als motor voor intensieve handelingen. Veel mensen leggen geen kilometer op de fiets af zonder hun oortelefoontjes in. Maar je creativiteit wordt ook beïnvloed door de toon, het ritme en de sfeer van de muziek. Veel sterauteurs geven aan muziek te gebruiken zodat ze zich in het verhaal of de personages kunnen inleven. Sommigen hebben zelfs een afspeellijst samengesteld voor bepaalde genres of scènes. En waarom niet? Schrijven en muziek zijn allebei afhankelijk van ritme en techniek. Instrumentale muziek is dan ook een aanrader.
Schrijf onchronologisch
Sommige schrijvers moeten van A tot Z schrijven, anders raken ze de draad van hun verhaal kwijt. Toch ziet iedereen wel eens een scène voor zich die pas later in het verhaal plaatsvindt. Schrijf hem op in een apart document of op aparte blaadjes, zodat je er op een later tijdstip verder aan kunt. Een andere manier is om eerst alle scènes in het kort uit te schrijven, bijvoorbeeld op geeltjes, en ze dan in de juiste volgorde te leggen. Als je later eens scènes moet toevoegen, schrappen of herindelen, zal het veel makkelijker gaan.
Schrijf in de flow
De flow is het moment waarin je niet meer van je stoel bent los te rukken, het moment waarvan je zegt: ‘Stoor me niet, ik heb inspiratie’. In de realiteit is dit het moment waarop jij het beste bent ingesteld om te schrijven. Voor sommigen is dit in de ochtend of de avond en voor anderen in een café met een glas whisky. Waar of wanneer verschilt per individu. Experimenteer en bepaal wanneer jouw flow optreedt, zodat je jouw schrijfwerk rond die tijd kan inplannen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Het blijft vaak bij een idee, dus hoe zet je dat nou om in een roman van 75.000 woorden? Lees hier vijf manieren die bekende auteurs gebruiken om aan hun schrijfquota te komen.
Gebruik tijd als motivatie
Of je nu bij vlagen schrijft of op geplande tijden, houd je aan één regel: blijf telkens minstens een uur schrijven. Sta niet op, laat je niet afleiden en blijf schrijven tot de tijd voorbij is. Zo dwing je jezelf in een routine die na verloop van tijd als natuurlijk aanvoelt. Natuurlijk kun je de tijd zelf bijstellen, hoewel ervaring leert dat een half uur schrijven te kort is.
Gebruik een woordenaantal als motivatie
Ben je bekend met NaNoWriMo? Tijdens de maand november iedere dag minstens 1.500 woorden schrijven. Het is een uitstekende motivatie om de eerste versie van je verhaal op papier te krijgen. Gebruik deze methode nu eens voor het hele jaar. Natuurlijk kun je zelf je quota bepalen, zoals 500, 1.000 of zelfs 3.000 woorden per dag. Zodra je in de routine bent gekomen om dit elke dag te doen, zul je merken dat het dagelijkse woordenaantal vanzelf toeneemt.
Gebruik muziek als motivatie
Muziek werkt vaak als motor voor intensieve handelingen. Veel mensen leggen geen kilometer op de fiets af zonder hun oortelefoontjes in. Maar je creativiteit wordt ook beïnvloed door de toon, het ritme en de sfeer van de muziek. Veel sterauteurs geven aan muziek te gebruiken zodat ze zich in het verhaal of de personages kunnen inleven. Sommigen hebben zelfs een afspeellijst samengesteld voor bepaalde genres of scènes. En waarom niet? Schrijven en muziek zijn allebei afhankelijk van ritme en techniek. Instrumentale muziek is dan ook een aanrader.
Schrijf onchronologisch
Sommige schrijvers moeten van A tot Z schrijven, anders raken ze de draad van hun verhaal kwijt. Toch ziet iedereen wel eens een scène voor zich die pas later in het verhaal plaatsvindt. Schrijf hem op in een apart document of op aparte blaadjes, zodat je er op een later tijdstip verder aan kunt. Een andere manier is om eerst alle scènes in het kort uit te schrijven, bijvoorbeeld op geeltjes, en ze dan in de juiste volgorde te leggen. Als je later eens scènes moet toevoegen, schrappen of herindelen, zal het veel makkelijker gaan.
Schrijf in de flow
De flow is het moment waarin je niet meer van je stoel bent los te rukken, het moment waarvan je zegt: ‘Stoor me niet, ik heb inspiratie’. In de realiteit is dit het moment waarop jij het beste bent ingesteld om te schrijven. Voor sommigen is dit in de ochtend of de avond en voor anderen in een café met een glas whisky. Waar of wanneer verschilt per individu. Experimenteer en bepaal wanneer jouw flow optreedt, zodat je jouw schrijfwerk rond die tijd kan inplannen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf manieren om een verhaal NIET te beginnen
De eerste zinnen van een verhaal zijn cruciaal, omdat ze de lezer jouw wereld intrekken. Of niet. Dit zijn vijf veelgemaakte fouten.
1. Een droom
Begin je verhaal nooit, maar dan ook nóóit, met een droom. De gebeurtenissen die plaatsvinden in de eerste alinea's worden genadeloos teniet gedaan zodra de schrijver onthult dat het personage droomt. De lezer wordt direct op het verkeerde been gezet, wat niet een prettig begin is. Bovendien stagneert het verhaal, want wat volgt is een tweede introductie.
Bestaat er een uitzondering op deze regel? Wel degelijk, maar dan moet je met een zeer origineel idee op de proppen komen. En dan moet je je afvragen of het niet een gimmick wordt.
2. Een wekker
Waar de lezer voor de gek wordt gehouden bij een droom, wordt hij in dit gevak opgezadeld met een cliché. Een wekker, een tjirpende vogel, een hard geluid waar het hoofdpersonage wakker van schrikt: het is allemaal al eens gedaan. Zo vaak zelfs, dat het meteen een vlek op de rest van je verhaal achterlaat. Meestal is het een voorbode van een langdradige scène waarin het hoofdpersonage wordt geïntroduceerd en diens uiterlijk uitgebreid wordt beschreven (wederom een cliché).
3. Nog meer clichés
Om maar even te voortborduren op bovenstaande alinea: clichés zijn vaak dé reden dat literair agenten en redacteuren stoppen met lezen. Beginzinnen als ‘Er was eens’, ‘Het was een regenachtige dag’ en ‘Lang, lang geleden’ hebben hun tijd gehad. Begin ook niet met een voorgevoel zoals ‘Als ik toen wist wat ik nu wist’ of ‘Vandaag is de dag dat ik sterf’. Dergelijke openingszinnen zijn eens door uitstekende auteurs gebruikt. Als je die overneemt, laat het een zure nasmaak achter bij de lezer.
4. Te veel uitleg
Ook wel een infodump genoemd, en dan nog eens op het slechtste moment. Een verhaal dat begint met een beschrijving van één of meerdere personages, de omgeving of zelfs de wereld veroorzaakt meteen een sleur. De lezer wil verrast worden, wil iets lezen dat de aandacht wekt, iets dat hem vastgrijpt en niet meer loslaat. Beschrijvingen doen het tegenovergestelde: ze stellen je gerust door een veilig kader te bieden waarin spanning geen plek heeft. De lezer kan dat kader echter goed zelf vormen als je hier en daar hints en clous achterlaat.
5. Te veel dialoog
Starten met een dialoog is niet ondenkbaar, maar wel gevaarlijk. De lezer is namelijk nog niet bekend met de personages. Tegen wie hebben ze het? Waar gaat het over? Zit er een diepere betekenis achter, of is het enkel voor de sfeer? Het zijn maar een paar vragen die lezers zich kunnen stellen, omdat ze geen context hebben. Pas als de lezer verder leest, kunnen zijn vragen beantwoord worden. Vaak leest diegene dan terug, wat het verhaal stokt.
De meningen verschillen hier echter sterk over. Veel schrijvers starten een verhaal namelijk graag met dialoog. De lezers worden direct in het diepe gegooid: wie praat er? Wat is er aan de hand? De dialoog vormt als het ware het eerste actiemoment. Toch geldt hier dezelfde regel: limiteer. Als je ervoor kiest te beginnen met een dialoog, beperk je dan tot een paar sterke uitspraken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
De eerste zinnen van een verhaal zijn cruciaal, omdat ze de lezer jouw wereld intrekken. Of niet. Dit zijn vijf veelgemaakte fouten.
1. Een droom
Begin je verhaal nooit, maar dan ook nóóit, met een droom. De gebeurtenissen die plaatsvinden in de eerste alinea's worden genadeloos teniet gedaan zodra de schrijver onthult dat het personage droomt. De lezer wordt direct op het verkeerde been gezet, wat niet een prettig begin is. Bovendien stagneert het verhaal, want wat volgt is een tweede introductie.
Bestaat er een uitzondering op deze regel? Wel degelijk, maar dan moet je met een zeer origineel idee op de proppen komen. En dan moet je je afvragen of het niet een gimmick wordt.
2. Een wekker
Waar de lezer voor de gek wordt gehouden bij een droom, wordt hij in dit gevak opgezadeld met een cliché. Een wekker, een tjirpende vogel, een hard geluid waar het hoofdpersonage wakker van schrikt: het is allemaal al eens gedaan. Zo vaak zelfs, dat het meteen een vlek op de rest van je verhaal achterlaat. Meestal is het een voorbode van een langdradige scène waarin het hoofdpersonage wordt geïntroduceerd en diens uiterlijk uitgebreid wordt beschreven (wederom een cliché).
3. Nog meer clichés
Om maar even te voortborduren op bovenstaande alinea: clichés zijn vaak dé reden dat literair agenten en redacteuren stoppen met lezen. Beginzinnen als ‘Er was eens’, ‘Het was een regenachtige dag’ en ‘Lang, lang geleden’ hebben hun tijd gehad. Begin ook niet met een voorgevoel zoals ‘Als ik toen wist wat ik nu wist’ of ‘Vandaag is de dag dat ik sterf’. Dergelijke openingszinnen zijn eens door uitstekende auteurs gebruikt. Als je die overneemt, laat het een zure nasmaak achter bij de lezer.
4. Te veel uitleg
Ook wel een infodump genoemd, en dan nog eens op het slechtste moment. Een verhaal dat begint met een beschrijving van één of meerdere personages, de omgeving of zelfs de wereld veroorzaakt meteen een sleur. De lezer wil verrast worden, wil iets lezen dat de aandacht wekt, iets dat hem vastgrijpt en niet meer loslaat. Beschrijvingen doen het tegenovergestelde: ze stellen je gerust door een veilig kader te bieden waarin spanning geen plek heeft. De lezer kan dat kader echter goed zelf vormen als je hier en daar hints en clous achterlaat.
5. Te veel dialoog
Starten met een dialoog is niet ondenkbaar, maar wel gevaarlijk. De lezer is namelijk nog niet bekend met de personages. Tegen wie hebben ze het? Waar gaat het over? Zit er een diepere betekenis achter, of is het enkel voor de sfeer? Het zijn maar een paar vragen die lezers zich kunnen stellen, omdat ze geen context hebben. Pas als de lezer verder leest, kunnen zijn vragen beantwoord worden. Vaak leest diegene dan terug, wat het verhaal stokt.
De meningen verschillen hier echter sterk over. Veel schrijvers starten een verhaal namelijk graag met dialoog. De lezers worden direct in het diepe gegooid: wie praat er? Wat is er aan de hand? De dialoog vormt als het ware het eerste actiemoment. Toch geldt hier dezelfde regel: limiteer. Als je ervoor kiest te beginnen met een dialoog, beperk je dan tot een paar sterke uitspraken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf essentiële regels voor thrillers
Thrillers bieden spanning, meestal omdat de schrijver een aantal vastgestelde methodes hanteert. Lees hier schrijftips om deze methodes te hanteren.
1. Conflict
Conflict is hét element dat thrillers gaande houdt. Ook al is de plot reuze interessant, als er niks tussen de hoofdpersoon en de antagonist staat om voor conflict te zorgen, dan is er geen spanning. Een conflict moet daarom in elke scène aanwezig zijn. Zo laat je de problemen opstapelen totdat het lijkt alsof de hoofdpersoon geen kant meer op kan. Dat maakt de ontknoping des te spannender.
Dergelijke conflicten hoeven overigens niet telkens van grote proporties te zijn. De hoofdpersoon kan ook een ruzie hebben met zijn vrouw. Ook al blijkt die ruzie uiteindelijk niks te zijn, het conflict zorgt ervoor dat de personages realistisch overkomen en spanning overbrengt op de lezer.
2. Tijdsdruk
Tijdsdruk is één van de belangrijkste elementen van een thriller. Het is als het ware een tikkende klok in de gedachten van de lezers. Misschien moet het hoofdpersonage een geliefde redden voordat deze wordt vermoord, of moet hij als bankovervaller de politie tegenhouden om zijn partners te beschermen. De lezers zullen op het puntje van hun stoel blijven zitten als het hoofdpersonage telkens op het nippertje een situatie weet op te lossen (of juist niet).
3. Cliffhangers
Een cliffhanger is een plottwist aan het eind van een hoofdstuk. Het woord zegt het al: de lezers blijven hangen aan een plotse ontwikkeling in het verhaal. Een thriller zonder cliffhangers is vrijwel ondenkbaar, hoewel ze toch met mate gebruikt dienen te worden om herhaling te voorkomen. Een cliffhanger is ook een uitstekende manier om een conflict in de volgende scène te introduceren.
4. Wisselend perspectief
In een thriller kijken we voornamelijk door de ogen van de hoofdpersoon; de lezers weten vaak hetzelfde als hij. Om spanning toe te voegen kun je zo nu en dan een scène door de ogen van de antagonist laten zien. Misschien dat de lezer een moord te zien krijgt, of juist door middel van fragmenten erachter komt waarom de antagonist doet wat hij doet. Dit zorgt ervoor dat het ultieme conflict tussen de protagonist en antagonist ingeleid wordt.
De boekenreeks Dexter van Jeff Lindsay is een goed voorbeeld. De lezer volgt in dit verhaal een seriemoordenaar, waardoor de protagonist eigenlijk ook de antagonist is. Zijn moorden worden onderzocht door de politie, waar de lezer af en toe scènes van krijgt te zien. Wordt Dexter gevangen voor zijn moorden, of ontsnapt hij telkens net op tijd?
5. Personageontwikkeling
De belangrijkste personages in een thriller zijn de protagonist en de antagonist. Hoewel dit voor veel genres geldt, is het des te belangrijker voor een thriller. De protagonist (en eventueel zijn dierbaren) moet emotie oproepen bij de lezers zodat ze zich kunnen identificeren. Als het de lezers niks kan schelen wat er met de hoofdpersoon gebeurt, zal er weinig spanning aan te pas komen.
Ook moet de antagonist overkomen als een vijand die onverslaanbaar is; dat zorgt immers voor meer druk op het hoofdpersonage. Personageontwikkeling geldt hier dus voor beide kanten. De protagonist maakt een verandering door zodat hij de vijand kan stoppen, en de antagonist ontwikkelt doordat hij in conflict komt met de hoofdpersoon.
Schrijf dus de antagonist uit als je een thriller gaat schrijven, ook al komt negentig procent van die informatie niet in het boek. Hoe meer je als schrijver over de antagonist weet, hoe duidelijker naar voren komt dat het ook een mens is met een doel.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Thrillers bieden spanning, meestal omdat de schrijver een aantal vastgestelde methodes hanteert. Lees hier schrijftips om deze methodes te hanteren.
1. Conflict
Conflict is hét element dat thrillers gaande houdt. Ook al is de plot reuze interessant, als er niks tussen de hoofdpersoon en de antagonist staat om voor conflict te zorgen, dan is er geen spanning. Een conflict moet daarom in elke scène aanwezig zijn. Zo laat je de problemen opstapelen totdat het lijkt alsof de hoofdpersoon geen kant meer op kan. Dat maakt de ontknoping des te spannender.
Dergelijke conflicten hoeven overigens niet telkens van grote proporties te zijn. De hoofdpersoon kan ook een ruzie hebben met zijn vrouw. Ook al blijkt die ruzie uiteindelijk niks te zijn, het conflict zorgt ervoor dat de personages realistisch overkomen en spanning overbrengt op de lezer.
2. Tijdsdruk
Tijdsdruk is één van de belangrijkste elementen van een thriller. Het is als het ware een tikkende klok in de gedachten van de lezers. Misschien moet het hoofdpersonage een geliefde redden voordat deze wordt vermoord, of moet hij als bankovervaller de politie tegenhouden om zijn partners te beschermen. De lezers zullen op het puntje van hun stoel blijven zitten als het hoofdpersonage telkens op het nippertje een situatie weet op te lossen (of juist niet).
3. Cliffhangers
Een cliffhanger is een plottwist aan het eind van een hoofdstuk. Het woord zegt het al: de lezers blijven hangen aan een plotse ontwikkeling in het verhaal. Een thriller zonder cliffhangers is vrijwel ondenkbaar, hoewel ze toch met mate gebruikt dienen te worden om herhaling te voorkomen. Een cliffhanger is ook een uitstekende manier om een conflict in de volgende scène te introduceren.
4. Wisselend perspectief
In een thriller kijken we voornamelijk door de ogen van de hoofdpersoon; de lezers weten vaak hetzelfde als hij. Om spanning toe te voegen kun je zo nu en dan een scène door de ogen van de antagonist laten zien. Misschien dat de lezer een moord te zien krijgt, of juist door middel van fragmenten erachter komt waarom de antagonist doet wat hij doet. Dit zorgt ervoor dat het ultieme conflict tussen de protagonist en antagonist ingeleid wordt.
De boekenreeks Dexter van Jeff Lindsay is een goed voorbeeld. De lezer volgt in dit verhaal een seriemoordenaar, waardoor de protagonist eigenlijk ook de antagonist is. Zijn moorden worden onderzocht door de politie, waar de lezer af en toe scènes van krijgt te zien. Wordt Dexter gevangen voor zijn moorden, of ontsnapt hij telkens net op tijd?
5. Personageontwikkeling
De belangrijkste personages in een thriller zijn de protagonist en de antagonist. Hoewel dit voor veel genres geldt, is het des te belangrijker voor een thriller. De protagonist (en eventueel zijn dierbaren) moet emotie oproepen bij de lezers zodat ze zich kunnen identificeren. Als het de lezers niks kan schelen wat er met de hoofdpersoon gebeurt, zal er weinig spanning aan te pas komen.
Ook moet de antagonist overkomen als een vijand die onverslaanbaar is; dat zorgt immers voor meer druk op het hoofdpersonage. Personageontwikkeling geldt hier dus voor beide kanten. De protagonist maakt een verandering door zodat hij de vijand kan stoppen, en de antagonist ontwikkelt doordat hij in conflict komt met de hoofdpersoon.
Schrijf dus de antagonist uit als je een thriller gaat schrijven, ook al komt negentig procent van die informatie niet in het boek. Hoe meer je als schrijver over de antagonist weet, hoe duidelijker naar voren komt dat het ook een mens is met een doel.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Negen problemen en oplossingen voor startende schrijvers
Als schrijver stuit je dagelijks op obstakels die je belemmeren in het schrijfproces. Je wordt afgeleid, je begint te piekeren, je hebt geen zin; al dit stapelt zich op tot één grote last op je schouders. Lees hier negen van zulke problemen en onze tips om er wat tegen te doen.
1. Tijd tekort
Je wil schrijven, maar door je werk, sociale leven en andere hobby’s heb je er geen tijd voor. Los dit op door jezelf aan een simpel schema te houden. Plan hoeveel tijd je per dag of week hebt om iets voor jezelf te doen. Prik een moment als jouw schrijftijd en houd je hieraan. Elke dag 500 woorden schrijven, elke dag minstens 30 minuten aan de slag; wat voor jou maar werkt.
2. Uitstellen
Je gaat zitten, rammelt wat op je toetsenbord, en staat weer op. Nog even dit, nog even dat. De oplossing? Zelfdiscipline. Begin niet elke dag op een willekeurig moment, maar houd je aan een schema. Zet desnoods een wekker klaar. Zolang je jezelf maar dwingt om op dat moment aan de slag te gaan en niet te stoppen.
3. Concentratieverlies
Ben je eenmaal goed bezig, begint iemand een gat in de muur te boren. Zorg ervoor dat je schrijft in een rustige en aangename omgeving. De bibliotheek is een klassiek voorbeeld. Of als je niks tegen muziek hebt: doe een hoofdtelefoon op, zet het volume op max (afhankelijk van de soort muziek) en ga aan de slag. En wederom: houd je aan een schema en breng naasten hiervan op de hoogte.
4. Writer’s block
Probeer niet te snel toe te geven aan een writer’s block. Veel schrijvers geven dit fenomeen de schuld als ze nog maar één dag niks weten te schrijven. Los dit op door ideeën op te doen: lees een boek, kijk een film, ga een gesprek aan met vrienden. Of, wat vaak het beste werkt, zet het werk van je af en ga kort met iets anders verder, bijvoorbeeld jouw blog.
Als de inspiratie alsnog niet wil komen, stel dan een doel. Wat wil je schrijven? Wat betekent dit voor jouw personage(s)? Hoe verloopt de situatie en, nog belangrijker, hoe loopt het af? Beantwoord deze vragen en je hoeft enkel de lege stukken op te vullen. En dat betekent: schrijven, schrijven, schrijven. Schrappen komt later wel.
5. Zelfvertrouwen
‘Waarom zouden mensen mijn werk willen lezen?’ Je hebt het je vast wel eens afgevraagd. Sta echter eens stil bij enkele grote namen, zoals J.K. Rowling. Haar idee van tovenaarsleerling Harry Potter ontwikkelde ze in 1990, in 1997 werd het eerste boek gepubliceerd na enkele afwijzingen en in 1999, na drie gepubliceerde boeken, begon Harry Potter pas bekendheid te verwerven. Het sleutelwoord: doorzettingsvermogen. Ga ervoor en laat je niet afleiden door dat kleine stemmetje.
6. Spel- en taalfouten
Om het maar gezegd te hebben: je hoeft niet perfect Nederlands te kunnen om goed te schrijven. Jouw verhaal moet natuurlijk niet vol taalfouten staan (in dat geval zijn er genoeg cursussen te volgen), maar je hoeft ook geen literaire studie te hebben gevolgd. Stel jezelf de vraag: is dit wat je wilt schrijven? Is dit verhaal het vertellen waard? Zo ja, laat jouw vertelvermogen het dan verkopen, niet jouw taalvaardigheid.
7. Tunnelvisie
Veel schrijvers zitten zo diep in hun verhaal, dat ze vergeten dat lezers soms meer informatie nodig hebben. Vooral bij overgangen kan dit de lezer op de zenuwen werken. Wees bereid een stap terug te doen. Bekijk jouw werk door het oog van de lezer en zoek uit wat er aan scheelt. Vind je dat lastig? Laat het lezen door een vriend, kennis of collega en vraag of hij/zij het snapt (of zet het verhaal op het gratis feedbackplatform Proeflezen).
8. Versimpeling
Het tegenovergestelde komt ook voor: dat je als schrijver bang bent dat de lezer niet snapt wat je bedoelt. Onderschat de lezer niet. Je mag best ingewikkelde verhaallijnen en subplots toevoegen. Geef de lezer wat om over na te denken, dat houdt hem of haar vaak beter vast dan als je het verhaal voorkauwt.
9. Ergernis
Niets is zo vervelend als met tegenzin schrijven. Als die tegenzin om aan de slag te gaan blijft, vraag jezelf dan af waarom je het doet. Veel schrijvers schrijven om het resultaat: hun boek in de vitrine. Maar dat is een minuscuul onderdeel van het hele traject. Zie in plaats daarvan het schrijven zelf als beloning. Schrijven moet immers leuk blijven. Hou van wat je schrijft; pas dan kan je de plezier van het schrijven overbrengen naar de lezer.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Als schrijver stuit je dagelijks op obstakels die je belemmeren in het schrijfproces. Je wordt afgeleid, je begint te piekeren, je hebt geen zin; al dit stapelt zich op tot één grote last op je schouders. Lees hier negen van zulke problemen en onze tips om er wat tegen te doen.
1. Tijd tekort
Je wil schrijven, maar door je werk, sociale leven en andere hobby’s heb je er geen tijd voor. Los dit op door jezelf aan een simpel schema te houden. Plan hoeveel tijd je per dag of week hebt om iets voor jezelf te doen. Prik een moment als jouw schrijftijd en houd je hieraan. Elke dag 500 woorden schrijven, elke dag minstens 30 minuten aan de slag; wat voor jou maar werkt.
2. Uitstellen
Je gaat zitten, rammelt wat op je toetsenbord, en staat weer op. Nog even dit, nog even dat. De oplossing? Zelfdiscipline. Begin niet elke dag op een willekeurig moment, maar houd je aan een schema. Zet desnoods een wekker klaar. Zolang je jezelf maar dwingt om op dat moment aan de slag te gaan en niet te stoppen.
3. Concentratieverlies
Ben je eenmaal goed bezig, begint iemand een gat in de muur te boren. Zorg ervoor dat je schrijft in een rustige en aangename omgeving. De bibliotheek is een klassiek voorbeeld. Of als je niks tegen muziek hebt: doe een hoofdtelefoon op, zet het volume op max (afhankelijk van de soort muziek) en ga aan de slag. En wederom: houd je aan een schema en breng naasten hiervan op de hoogte.
4. Writer’s block
Probeer niet te snel toe te geven aan een writer’s block. Veel schrijvers geven dit fenomeen de schuld als ze nog maar één dag niks weten te schrijven. Los dit op door ideeën op te doen: lees een boek, kijk een film, ga een gesprek aan met vrienden. Of, wat vaak het beste werkt, zet het werk van je af en ga kort met iets anders verder, bijvoorbeeld jouw blog.
Als de inspiratie alsnog niet wil komen, stel dan een doel. Wat wil je schrijven? Wat betekent dit voor jouw personage(s)? Hoe verloopt de situatie en, nog belangrijker, hoe loopt het af? Beantwoord deze vragen en je hoeft enkel de lege stukken op te vullen. En dat betekent: schrijven, schrijven, schrijven. Schrappen komt later wel.
5. Zelfvertrouwen
‘Waarom zouden mensen mijn werk willen lezen?’ Je hebt het je vast wel eens afgevraagd. Sta echter eens stil bij enkele grote namen, zoals J.K. Rowling. Haar idee van tovenaarsleerling Harry Potter ontwikkelde ze in 1990, in 1997 werd het eerste boek gepubliceerd na enkele afwijzingen en in 1999, na drie gepubliceerde boeken, begon Harry Potter pas bekendheid te verwerven. Het sleutelwoord: doorzettingsvermogen. Ga ervoor en laat je niet afleiden door dat kleine stemmetje.
6. Spel- en taalfouten
Om het maar gezegd te hebben: je hoeft niet perfect Nederlands te kunnen om goed te schrijven. Jouw verhaal moet natuurlijk niet vol taalfouten staan (in dat geval zijn er genoeg cursussen te volgen), maar je hoeft ook geen literaire studie te hebben gevolgd. Stel jezelf de vraag: is dit wat je wilt schrijven? Is dit verhaal het vertellen waard? Zo ja, laat jouw vertelvermogen het dan verkopen, niet jouw taalvaardigheid.
7. Tunnelvisie
Veel schrijvers zitten zo diep in hun verhaal, dat ze vergeten dat lezers soms meer informatie nodig hebben. Vooral bij overgangen kan dit de lezer op de zenuwen werken. Wees bereid een stap terug te doen. Bekijk jouw werk door het oog van de lezer en zoek uit wat er aan scheelt. Vind je dat lastig? Laat het lezen door een vriend, kennis of collega en vraag of hij/zij het snapt (of zet het verhaal op het gratis feedbackplatform Proeflezen).
8. Versimpeling
Het tegenovergestelde komt ook voor: dat je als schrijver bang bent dat de lezer niet snapt wat je bedoelt. Onderschat de lezer niet. Je mag best ingewikkelde verhaallijnen en subplots toevoegen. Geef de lezer wat om over na te denken, dat houdt hem of haar vaak beter vast dan als je het verhaal voorkauwt.
9. Ergernis
Niets is zo vervelend als met tegenzin schrijven. Als die tegenzin om aan de slag te gaan blijft, vraag jezelf dan af waarom je het doet. Veel schrijvers schrijven om het resultaat: hun boek in de vitrine. Maar dat is een minuscuul onderdeel van het hele traject. Zie in plaats daarvan het schrijven zelf als beloning. Schrijven moet immers leuk blijven. Hou van wat je schrijft; pas dan kan je de plezier van het schrijven overbrengen naar de lezer.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf tips om een ijzersterke speech te schrijven
Of het nu voor een verjaardag is, voor de opening van een nieuw bedrijf of voor een fictief leger in een groots epos, een goede speech is beladen met emotie. En daar stuiten veel schrijvers op het grootste obstakel: hoe voeg je die kracht aan je speech toe?
1. Ken je publiek
Dit is zonder twijfel het belangrijkste element van een speech. Een speech voor vrouwenrechten kan nog zo overtuigend zijn, maar als je die richt aan mensen die zich al bij jouw organisatie hebben aangesloten, breng je niets teweeg.
Informeer voordat je ook maar een woord schrijft wat jouw doelgroep is. Zul je vooral tegen oudere mensen praten, zitten er kinderen in het publiek, welke geloofsovertuiging hebben ze, wil de doelgroep überhaupt wel overtuigd worden, et cetera. Deze factoren bepalen de inhoud van de speech, de lengte, de dosis humor die je toevoegt en, met name, de tone of voice.
Voor een speech in een roman is de kwestie iets ingewikkelder. De speech moet natuurlijk gericht zijn op de groep mensen die in het verhaal wordt aangesproken, maar de emotie moet ook voelbaar zijn bij de lezer. In feite zijn er dus twee doelgroepen die (meestal) op een ander vlak aangesproken moeten worden.
2. Doe onderzoek naar het onderwerp
Als je een speech voor iemand anders schrijft, zal het onderwerp vaak afwijken van je eigen interesses. Verdiep je dus in het jargon (als dat aanwezig is) en zoek situatieschetsen op die je kunt gebruiken in je speech. Hoe meer je over een onderwerp weet, hoe meer emotie je erin kan liggen. Bovendien kun je met de informatie tot nieuwe inzichten komen die je voorheen niet had kunnen bedenken.
3. Gebruik korte zinnen
De hoogtepunten in een speech zijn als actiemomenten in een roman. Gebruik korte en duidelijke zinnen om de spanning op te bouwen. Spreek met woorden die hard en scherp klinken om de aandacht te houden en blijf bij één onderwerp per keer. Bij speeches is het van belang dat de doelgroep niet in de war raakt. Selecteer dus de belangrijkste informatie en behandel deze stap voor stap, zo helder mogelijk.
4. Schets een situatie
Niets helpt ons voorstellingsvermogen beter dan een voorbeeld. Zo zal een speech over immigrantenrechten veel sterker aankomen bij het publiek als je de situatie van Mauro Manuel als voorbeeld hanteert. Verdiep je tijdens het onderzoek dan ook in situaties die sprekend zijn voor jouw doel en herkenbaarheid teweegbrengen bij het publiek.
5. Lees je speech hardop voor
Net als bij proza is een eerste versie zelden de definitieve versie. Bij speeches is het van belang dat je weet hoe de woorden klinken. Lees je speech daarom hardop voor, aan jezelf of aan een vriend, en let op waar de emotie verloren gaat. Is er een fragment waar je telkens over struikelt? Overweeg dan enkele zinnen te herschrijven of te schrappen.
Bekijk met onderstaande links vijf van de beste speeches ooit:
Steve Jobs - Stanford Commencement Speech 2005
https://www.youtube.com/watch?v=D1R-jKKp3NA
Martin Luther King - I have a dream
https://www.youtube.com/watch?v=L_YBplucfuk
Barack Obama - Yes we can
https://www.youtube.com/watch?v=Fe751kMBwms
John F. Kennedy - Ich bin ein Berliner
https://www.youtube.com/watch?v=hH6nQhss4Yc
Charlie Chaplin - The Great Dictator
https://www.youtube.com/watch?v=34JIGAMFY1E
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Of het nu voor een verjaardag is, voor de opening van een nieuw bedrijf of voor een fictief leger in een groots epos, een goede speech is beladen met emotie. En daar stuiten veel schrijvers op het grootste obstakel: hoe voeg je die kracht aan je speech toe?
1. Ken je publiek
Dit is zonder twijfel het belangrijkste element van een speech. Een speech voor vrouwenrechten kan nog zo overtuigend zijn, maar als je die richt aan mensen die zich al bij jouw organisatie hebben aangesloten, breng je niets teweeg.
Informeer voordat je ook maar een woord schrijft wat jouw doelgroep is. Zul je vooral tegen oudere mensen praten, zitten er kinderen in het publiek, welke geloofsovertuiging hebben ze, wil de doelgroep überhaupt wel overtuigd worden, et cetera. Deze factoren bepalen de inhoud van de speech, de lengte, de dosis humor die je toevoegt en, met name, de tone of voice.
Voor een speech in een roman is de kwestie iets ingewikkelder. De speech moet natuurlijk gericht zijn op de groep mensen die in het verhaal wordt aangesproken, maar de emotie moet ook voelbaar zijn bij de lezer. In feite zijn er dus twee doelgroepen die (meestal) op een ander vlak aangesproken moeten worden.
2. Doe onderzoek naar het onderwerp
Als je een speech voor iemand anders schrijft, zal het onderwerp vaak afwijken van je eigen interesses. Verdiep je dus in het jargon (als dat aanwezig is) en zoek situatieschetsen op die je kunt gebruiken in je speech. Hoe meer je over een onderwerp weet, hoe meer emotie je erin kan liggen. Bovendien kun je met de informatie tot nieuwe inzichten komen die je voorheen niet had kunnen bedenken.
3. Gebruik korte zinnen
De hoogtepunten in een speech zijn als actiemomenten in een roman. Gebruik korte en duidelijke zinnen om de spanning op te bouwen. Spreek met woorden die hard en scherp klinken om de aandacht te houden en blijf bij één onderwerp per keer. Bij speeches is het van belang dat de doelgroep niet in de war raakt. Selecteer dus de belangrijkste informatie en behandel deze stap voor stap, zo helder mogelijk.
4. Schets een situatie
Niets helpt ons voorstellingsvermogen beter dan een voorbeeld. Zo zal een speech over immigrantenrechten veel sterker aankomen bij het publiek als je de situatie van Mauro Manuel als voorbeeld hanteert. Verdiep je tijdens het onderzoek dan ook in situaties die sprekend zijn voor jouw doel en herkenbaarheid teweegbrengen bij het publiek.
5. Lees je speech hardop voor
Net als bij proza is een eerste versie zelden de definitieve versie. Bij speeches is het van belang dat je weet hoe de woorden klinken. Lees je speech daarom hardop voor, aan jezelf of aan een vriend, en let op waar de emotie verloren gaat. Is er een fragment waar je telkens over struikelt? Overweeg dan enkele zinnen te herschrijven of te schrappen.
Bekijk met onderstaande links vijf van de beste speeches ooit:
Steve Jobs - Stanford Commencement Speech 2005
https://www.youtube.com/watch?v=D1R-jKKp3NA
Martin Luther King - I have a dream
https://www.youtube.com/watch?v=L_YBplucfuk
Barack Obama - Yes we can
https://www.youtube.com/watch?v=Fe751kMBwms
John F. Kennedy - Ich bin ein Berliner
https://www.youtube.com/watch?v=hH6nQhss4Yc
Charlie Chaplin - The Great Dictator
https://www.youtube.com/watch?v=34JIGAMFY1E
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Tips om een fantasysetting te creëren
Elk verhaal speelt zich af in een door de auteur gekozen wereld of setting, en in fantasy is het creëren daarvan een fikse klus. Met deze schrijftips helpen we je stap voor stap die setting vorm te geven.
Fundamenten
Voordat je een wereld neerzet, moet je de basis duidelijk maken. Met een verhaal in de echte wereld ben je al snel klaar (de aarde is rond, heeft één maan, kent geen magie, et cetera), maar in een sci-fi of fantasy verhaal kan het veel gekker. Denk maar aan De Schijfwereld van auteur Terry Pratchett: een schijfvormige planeet die gedragen wordt door vier olifanten die op de rug van een gigantische schildpad staan.
Je kunt verzinnen wat je wilt, maar bedenk wel dat veel van wat je verzint een reden moet hebben om het logisch te maken voor de lezer. Hoe ingewikkelder de fundamenten, hoe lastiger het is om de lezer vast te houden.
Verschillen
Het belangrijkste om rekening mee te houden is de intuïtie van de lezer. Iedere lezer die jouw verhaal leest zonder eerst naar de omslag of de flaptekst te kijken, zal ervan uitgaan dat het verhaal zich op aarde afspeelt. Wijkt de wereld dus af van het normale, maak dat dan vroeg in het verhaal duidelijk.
Wees daarbij ook niet te trots op je eigen creaties. Heb je een fantastische dierensoort bedacht die je in het verhaal moet stoppen, maar van geen enkel belang is voor de plot? Laat hem er uit. Vertel de lezer wat hij moet weten om de plot te snappen en laat de rest over aan zijn fantasie.
Denk in dit geval ook na over de volgende elementen:
* Ras: bestaan er andere rassen in jouw setting? Hoe zien ze eruit, hoe zijn ze ontstaan, hoe zijn hun fysieke kenmerken tot stand gekomen, hoe steekt hun cultuur in elkaar? Et cetera.
* Technologie: speelt het verhaal zich in 2012 af, maar dan zonder alle technische hoogstandjes die wij kennen? Of zijn het de middeleeuwen, maar vindt iemand bij toeval stoomkracht uit? Wat zijn de gevolgen daarvan voor de wereld, de politiek en de cultuur?
* Magie: is er sprake van magie in de wereld? Zo ja, hoe hanteren de wezens in jouw verhaal die, wat kunnen ze ermee en welke gevolgen heeft dat (gehad) op de wereld? Is er bijvoorbeeld ooit een oven geproduceerd in een wereld waarin een vuurmagiër de normaalste zaak van de dag is?
* Taal: kent jouw wereld een andere taal? Is dat een verloren taal die de hoofdpersonages leren kennen, of spreekt iedereen het al? Dit kun je naar voren laten komen door hier en daar andere woorden te gebruiken, of andere spelling. Wees hier spaarzaam mee zodat je de lezer niet overspoelt met vreemde woorden.
* Maatschappij: hoe is de maatschappij in je verhaal georganiseerd? Heerst er totale democratie, monarchie, anarchie, et cetera. Je kunt ook overwegen een eigen overheidsvorm te introduceren, of hem algeheel weg te laten.
* Religie: waar geloven de volkeren van jouw wereld in? Is er één god of zijn er meerdere? Bestaan die goden echt, of worden de mensen voorgelogen door de heersers/overheid? Wees voorzichtig bij het verzinnen van je eigen religie. Als het teveel lijkt op een bestaande religie, loop je het risico iemand onnodig te beledigen.
Logica
Houd bij elk element in je verhaal rekening met de gevolgen ervan. Als details niet aansluiten op elkaar, zullen lezers dit merken en meteen uit het verhaal getrokken worden. Het gevolg: ze gaan (onbewust) zoeken naar andere inconsequenties. Denk hierbij terug aan het voorbeeld van de vuurmagiër en het bestaan van ovens, of stel je een vliegveld voor in een wereld waarin mensen zelf kunnen vliegen. Dat klinkt niet logisch, tenzij je er een goede reden voor kunt verzinnen die klopt binnen jouw wereld.
Beslis dus wat er anders is in jouw wereld en wat het belang daarvan is in de plot. Een kort verhaal kent doorgaans minder afwijkende elementen. Vaak is het ook handig om meer over je setting te kennen dan dat je laat zien aan de lezer. Aspecten die je niet uitlegt kunnen intrigeren en zelf ingevuld worden door de lezers. Je moet natuurlijk altijd blijven vertrouwen op de fantasie van jouw publiek.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Elk verhaal speelt zich af in een door de auteur gekozen wereld of setting, en in fantasy is het creëren daarvan een fikse klus. Met deze schrijftips helpen we je stap voor stap die setting vorm te geven.
Fundamenten
Voordat je een wereld neerzet, moet je de basis duidelijk maken. Met een verhaal in de echte wereld ben je al snel klaar (de aarde is rond, heeft één maan, kent geen magie, et cetera), maar in een sci-fi of fantasy verhaal kan het veel gekker. Denk maar aan De Schijfwereld van auteur Terry Pratchett: een schijfvormige planeet die gedragen wordt door vier olifanten die op de rug van een gigantische schildpad staan.
Je kunt verzinnen wat je wilt, maar bedenk wel dat veel van wat je verzint een reden moet hebben om het logisch te maken voor de lezer. Hoe ingewikkelder de fundamenten, hoe lastiger het is om de lezer vast te houden.
Verschillen
Het belangrijkste om rekening mee te houden is de intuïtie van de lezer. Iedere lezer die jouw verhaal leest zonder eerst naar de omslag of de flaptekst te kijken, zal ervan uitgaan dat het verhaal zich op aarde afspeelt. Wijkt de wereld dus af van het normale, maak dat dan vroeg in het verhaal duidelijk.
Wees daarbij ook niet te trots op je eigen creaties. Heb je een fantastische dierensoort bedacht die je in het verhaal moet stoppen, maar van geen enkel belang is voor de plot? Laat hem er uit. Vertel de lezer wat hij moet weten om de plot te snappen en laat de rest over aan zijn fantasie.
Denk in dit geval ook na over de volgende elementen:
* Ras: bestaan er andere rassen in jouw setting? Hoe zien ze eruit, hoe zijn ze ontstaan, hoe zijn hun fysieke kenmerken tot stand gekomen, hoe steekt hun cultuur in elkaar? Et cetera.
* Technologie: speelt het verhaal zich in 2012 af, maar dan zonder alle technische hoogstandjes die wij kennen? Of zijn het de middeleeuwen, maar vindt iemand bij toeval stoomkracht uit? Wat zijn de gevolgen daarvan voor de wereld, de politiek en de cultuur?
* Magie: is er sprake van magie in de wereld? Zo ja, hoe hanteren de wezens in jouw verhaal die, wat kunnen ze ermee en welke gevolgen heeft dat (gehad) op de wereld? Is er bijvoorbeeld ooit een oven geproduceerd in een wereld waarin een vuurmagiër de normaalste zaak van de dag is?
* Taal: kent jouw wereld een andere taal? Is dat een verloren taal die de hoofdpersonages leren kennen, of spreekt iedereen het al? Dit kun je naar voren laten komen door hier en daar andere woorden te gebruiken, of andere spelling. Wees hier spaarzaam mee zodat je de lezer niet overspoelt met vreemde woorden.
* Maatschappij: hoe is de maatschappij in je verhaal georganiseerd? Heerst er totale democratie, monarchie, anarchie, et cetera. Je kunt ook overwegen een eigen overheidsvorm te introduceren, of hem algeheel weg te laten.
* Religie: waar geloven de volkeren van jouw wereld in? Is er één god of zijn er meerdere? Bestaan die goden echt, of worden de mensen voorgelogen door de heersers/overheid? Wees voorzichtig bij het verzinnen van je eigen religie. Als het teveel lijkt op een bestaande religie, loop je het risico iemand onnodig te beledigen.
Logica
Houd bij elk element in je verhaal rekening met de gevolgen ervan. Als details niet aansluiten op elkaar, zullen lezers dit merken en meteen uit het verhaal getrokken worden. Het gevolg: ze gaan (onbewust) zoeken naar andere inconsequenties. Denk hierbij terug aan het voorbeeld van de vuurmagiër en het bestaan van ovens, of stel je een vliegveld voor in een wereld waarin mensen zelf kunnen vliegen. Dat klinkt niet logisch, tenzij je er een goede reden voor kunt verzinnen die klopt binnen jouw wereld.
Beslis dus wat er anders is in jouw wereld en wat het belang daarvan is in de plot. Een kort verhaal kent doorgaans minder afwijkende elementen. Vaak is het ook handig om meer over je setting te kennen dan dat je laat zien aan de lezer. Aspecten die je niet uitlegt kunnen intrigeren en zelf ingevuld worden door de lezers. Je moet natuurlijk altijd blijven vertrouwen op de fantasie van jouw publiek.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zo schrijf je goede bijpersonages
Een bijpersonage dat een sterke indruk achterlaat is bijna even belangrijk als de protagonist. Hij vult de ander aan, levert spanning en conflict en kan voor ontwikkelingen in de plot zorgen. Maar hoe zet je een bijpersonage zo neer dat hij niet te veel aandacht van de hoofdpersoon trekt?
Rechterhand
Er bestaan verschillende soorten bijpersonages. Eén daarvan neemt een aanvullende rol in, namelijk de rechterhand of het hulpje. Hierbij wordt al snel gedacht aan superhelden, zoals Robin het hulpje van Batman is, maar in romans zijn rechterhanden ook vaak aanwezig. Een goed voorbeeld is John H. Watson, de vriend van Sherlock Holmes.
Meestal hebben dergelijke bijpersonages karaktertrekken die afwijken van de hoofdpersoon. Dit kan zorgen voor humor (Holmes die slimmer lijkt door Watsons vragen) of voor conflict (de rebelse natuur van Robin tegenover de zelfdiscipline van Batman). Begin bij het ontwikkelen van een bijpersonage dat als rechterhand dient dus bij de karaktertrekken van jouw hoofdpersoon. Zet ze tegenover elkaar en bouw daar op door.
Linkerhand
Een ander soort bijpersonage is degene die dient als obstakel of ergernis. Let wel, dit is niet de antagonist, maar een personage dat een aanvullend conflict en spanning levert door de hoofdpersoon dwars te bomen. Denk hierbij aan het politiehoofd dat een politieman telkens op zijn vingers tikt, of een overbeschermende moeder. Het laatste geval biedt een extra plotlaag: de moeder valt de hoofdpersoon lastig in zijn missie, maar brengt ook een mate van emotie mee en dient in sommige gevallen als voorbode.
De functie van een tegenstander is het ergeren en dwarsbomen van de hoofdpersoon. Bepaal bij het verzinnen van een dergelijk personage dus wat de zwakke punten van jouw hoofdpersoon zijn, zodat de tegenstander daar op in kan spelen. Dit levert kansen voor jou als schrijver op om de positieve dan wel negatieve karaktertrekken van het hoofdpersonage naar voren te brengen.
Ondersteunend
Een ondersteunend bijpersonage is in feite een combinatie van de linkerhand en de rechterhand. Dit zijn de personages die het leven van de hoofdpersoon illustreren. Denk aan een zus, de kinderen, een goede vriend op het werk, de vriendelijke zwerver waar de protagonist elke dag een praatje mee maakt. Ondersteunende bijpersonages kunnen een belangrijke rol gaan spelen in de plot, al betekent dit wel dat ze uitgediept moeten worden om hen realistisch te maken.
Als een ondersteunend bijpersonage een grote rol gaat spelen (een kind dat ontvoerd wordt, de vriend die het leven van de hoofdpersoon redt), dan zal zijn leven een rol gaan spelen in de plot. Houd er rekening mee dat de lezer verwacht meer over hem te weten te komen, anders voelt de bijdrage van dat personage als toeval aan. Zorg dus dat hij later in het verhaal nog een (onverwachte) rol kan spelen. Vestig daarbij niet te veel aandacht op hem, maar maak hem ook niet zo onbelangrijk dat je hem kunt schrappen.
Uiteindelijk gaat het allemaal om de keuze of een bijpersonage belangrijk is voor de plot. Beslis welke personages belangrijk genoeg zijn voor een naam en welke details je aan ze toekent. Zodra alle bijpersonages op hun plek staan, kan de protagonist zijn of haar verhaal beleven. Voegt een bijpersonage niks toe aan de plot, dan moet je hem schrappen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Een bijpersonage dat een sterke indruk achterlaat is bijna even belangrijk als de protagonist. Hij vult de ander aan, levert spanning en conflict en kan voor ontwikkelingen in de plot zorgen. Maar hoe zet je een bijpersonage zo neer dat hij niet te veel aandacht van de hoofdpersoon trekt?
Rechterhand
Er bestaan verschillende soorten bijpersonages. Eén daarvan neemt een aanvullende rol in, namelijk de rechterhand of het hulpje. Hierbij wordt al snel gedacht aan superhelden, zoals Robin het hulpje van Batman is, maar in romans zijn rechterhanden ook vaak aanwezig. Een goed voorbeeld is John H. Watson, de vriend van Sherlock Holmes.
Meestal hebben dergelijke bijpersonages karaktertrekken die afwijken van de hoofdpersoon. Dit kan zorgen voor humor (Holmes die slimmer lijkt door Watsons vragen) of voor conflict (de rebelse natuur van Robin tegenover de zelfdiscipline van Batman). Begin bij het ontwikkelen van een bijpersonage dat als rechterhand dient dus bij de karaktertrekken van jouw hoofdpersoon. Zet ze tegenover elkaar en bouw daar op door.
Linkerhand
Een ander soort bijpersonage is degene die dient als obstakel of ergernis. Let wel, dit is niet de antagonist, maar een personage dat een aanvullend conflict en spanning levert door de hoofdpersoon dwars te bomen. Denk hierbij aan het politiehoofd dat een politieman telkens op zijn vingers tikt, of een overbeschermende moeder. Het laatste geval biedt een extra plotlaag: de moeder valt de hoofdpersoon lastig in zijn missie, maar brengt ook een mate van emotie mee en dient in sommige gevallen als voorbode.
De functie van een tegenstander is het ergeren en dwarsbomen van de hoofdpersoon. Bepaal bij het verzinnen van een dergelijk personage dus wat de zwakke punten van jouw hoofdpersoon zijn, zodat de tegenstander daar op in kan spelen. Dit levert kansen voor jou als schrijver op om de positieve dan wel negatieve karaktertrekken van het hoofdpersonage naar voren te brengen.
Ondersteunend
Een ondersteunend bijpersonage is in feite een combinatie van de linkerhand en de rechterhand. Dit zijn de personages die het leven van de hoofdpersoon illustreren. Denk aan een zus, de kinderen, een goede vriend op het werk, de vriendelijke zwerver waar de protagonist elke dag een praatje mee maakt. Ondersteunende bijpersonages kunnen een belangrijke rol gaan spelen in de plot, al betekent dit wel dat ze uitgediept moeten worden om hen realistisch te maken.
Als een ondersteunend bijpersonage een grote rol gaat spelen (een kind dat ontvoerd wordt, de vriend die het leven van de hoofdpersoon redt), dan zal zijn leven een rol gaan spelen in de plot. Houd er rekening mee dat de lezer verwacht meer over hem te weten te komen, anders voelt de bijdrage van dat personage als toeval aan. Zorg dus dat hij later in het verhaal nog een (onverwachte) rol kan spelen. Vestig daarbij niet te veel aandacht op hem, maar maak hem ook niet zo onbelangrijk dat je hem kunt schrappen.
Uiteindelijk gaat het allemaal om de keuze of een bijpersonage belangrijk is voor de plot. Beslis welke personages belangrijk genoeg zijn voor een naam en welke details je aan ze toekent. Zodra alle bijpersonages op hun plek staan, kan de protagonist zijn of haar verhaal beleven. Voegt een bijpersonage niks toe aan de plot, dan moet je hem schrappen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Het dilemma van de proloog
Wanneer gebruik je een proloog om jouw verhaal te beginnen? Kan het eerste hoofdstuk niet net zo goed als introductie dienen?
Een proloog kun je gebruiken om:
1. vlug en sfeervol (een deel van) het achtergrondverhaal te introduceren;
2. een gebeurtenis in het verleden of in de toekomst van het verhaal te laten zien om de lezer op het puntje van zijn/haar stoel te zetten, of;
3. een situatie weer te geven vanuit het perspectief van het hoofdpersonage of een bijpersonage, vaak om een fragment van de plot te vertellen dat niet in een ander hoofdstuk past.
Proloog - onzin of zinvol?
Het belangrijkste om te weten, is dat een proloog niet cruciaal is. Zo kun je het beste het achtergrondverhaal verspreiden over de hoofdstukken - vraag je ook af of de lezer die achtergrond überhaupt moet kennen - en kun je de aandacht van de lezer net zo goed trekken met een actievol eerste hoofdstuk.
De derde optie is dan ook de meest gangbare om wel een proloog te gebruiken. Je schrijft dan een scène die los lijkt te staan van het verhaal zelf, en die pas later in het verhaal betekenis krijgt. Hiermee speel je in op de nieuwsgierigheid van de lezer, dus vermijd uitleg en focus je op actie en spanning.
Wil je een proloog voor jouw verhaal schrijven, stel jezelf dan altijd de volgende vragen:
'Als ik mijn proloog ‘Hoofdstuk 1’ noem, loopt het verhaal dan nog soepel?'
Als de proloog chronologisch doorloopt op het eerste hoofdstuk, dan is de proloog het eerste hoofdstuk. Weg met dat woord dus. Is de overgang tussen hoofdstuk één en twee niet goed, misschien kun je die eerste dan juist een proloog maken.
'Heeft de lezer zonder de proloog te weinig achtergrondinformatie bij de start van het verhaal?'
Wees niet bang de lezer in het diepe te gooien; dit willen ze juist. Niets intrigeert meer dan het onbekende, dan het opvullen van de gaten en het oplossen van het mysterie. Gebruik je de proloog dus alleen om informatie vooraf te geven, dan kun je hem per definitie al schrappen.
Als de achtergrondinformatie wel degelijk nodig is, verweef die dan in de eerste paar hoofdstukken. Maak het duidelijk door dialoog, door sfeerbeschrijvingen, door gedachtes van het hoofdpersonage. Wat je ook doet: vermijd infodumps en houd de actie gaande.
'Gebruik ik mijn proloog alleen om de aandacht van de lezer te pakken te krijgen?'
Ook hiervoor kun je beter het eerste hoofdstuk gebruiken. Als je door een chronologische gebeurtenis in de plot gegepren wordt in de proloog en vervolgens pas bij hoofdstuk één aankomt, kan het zijn dat de spanning juist wegvalt. Staat de aandachttrekker los van de beginplot, dan is een proloog wel mogelijk.
Zo wordt in detectiveromans de proloog vaak gebruikt om een moord te laten zien. Dit wordt doorgaans vanuit een ander perspectief gedaan, wat meteen vragen oproept bij de lezer. In dit geval is de proloog de aanleiding voor het verhaal om vertelt te worden.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Wanneer gebruik je een proloog om jouw verhaal te beginnen? Kan het eerste hoofdstuk niet net zo goed als introductie dienen?
Een proloog kun je gebruiken om:
1. vlug en sfeervol (een deel van) het achtergrondverhaal te introduceren;
2. een gebeurtenis in het verleden of in de toekomst van het verhaal te laten zien om de lezer op het puntje van zijn/haar stoel te zetten, of;
3. een situatie weer te geven vanuit het perspectief van het hoofdpersonage of een bijpersonage, vaak om een fragment van de plot te vertellen dat niet in een ander hoofdstuk past.
Proloog - onzin of zinvol?
Het belangrijkste om te weten, is dat een proloog niet cruciaal is. Zo kun je het beste het achtergrondverhaal verspreiden over de hoofdstukken - vraag je ook af of de lezer die achtergrond überhaupt moet kennen - en kun je de aandacht van de lezer net zo goed trekken met een actievol eerste hoofdstuk.
De derde optie is dan ook de meest gangbare om wel een proloog te gebruiken. Je schrijft dan een scène die los lijkt te staan van het verhaal zelf, en die pas later in het verhaal betekenis krijgt. Hiermee speel je in op de nieuwsgierigheid van de lezer, dus vermijd uitleg en focus je op actie en spanning.
Wil je een proloog voor jouw verhaal schrijven, stel jezelf dan altijd de volgende vragen:
'Als ik mijn proloog ‘Hoofdstuk 1’ noem, loopt het verhaal dan nog soepel?'
Als de proloog chronologisch doorloopt op het eerste hoofdstuk, dan is de proloog het eerste hoofdstuk. Weg met dat woord dus. Is de overgang tussen hoofdstuk één en twee niet goed, misschien kun je die eerste dan juist een proloog maken.
'Heeft de lezer zonder de proloog te weinig achtergrondinformatie bij de start van het verhaal?'
Wees niet bang de lezer in het diepe te gooien; dit willen ze juist. Niets intrigeert meer dan het onbekende, dan het opvullen van de gaten en het oplossen van het mysterie. Gebruik je de proloog dus alleen om informatie vooraf te geven, dan kun je hem per definitie al schrappen.
Als de achtergrondinformatie wel degelijk nodig is, verweef die dan in de eerste paar hoofdstukken. Maak het duidelijk door dialoog, door sfeerbeschrijvingen, door gedachtes van het hoofdpersonage. Wat je ook doet: vermijd infodumps en houd de actie gaande.
'Gebruik ik mijn proloog alleen om de aandacht van de lezer te pakken te krijgen?'
Ook hiervoor kun je beter het eerste hoofdstuk gebruiken. Als je door een chronologische gebeurtenis in de plot gegepren wordt in de proloog en vervolgens pas bij hoofdstuk één aankomt, kan het zijn dat de spanning juist wegvalt. Staat de aandachttrekker los van de beginplot, dan is een proloog wel mogelijk.
Zo wordt in detectiveromans de proloog vaak gebruikt om een moord te laten zien. Dit wordt doorgaans vanuit een ander perspectief gedaan, wat meteen vragen oproept bij de lezer. In dit geval is de proloog de aanleiding voor het verhaal om vertelt te worden.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zo bouw je een gezonde schrijfroutine op
Schrijf zoveel je kunt, wanneer je maar kunt. Je hoort deze tip vaak, maar is die wel zo effectief? Moeten we een routine waarin schrijven en rust elkaar afwisselen niet meer naar waarde schatten?
Zoveel schrijven als je maar kunt, is te vergelijken met massaproductie: een routineproces dat veel producten oplevert, maar geen variatie biedt. Omdat je telkens hetzelfde doet, is van verbetering dan ook geen sprake. Pas als je gaat experimenteren en je verhalen evalueert zul je leren wat werkt en wat niet.
Wissel schrijven af met rust
Een rustpauze brengt meerdere voordelen met zich mee. Niet alleen creëer je rust in je brein om alle gedachten en verhaallijnen te ordenen, je kunt ook evalueren wat je net hebt geschreven. Wat ging er goed, wat niet en wat valt daar aan te doen? Met rust leer je slechte gewoontes te herkennen die anders onopgemerkt blijven en vastroesten door het herhalingsproces.
Negeer overigens de neiging om te gaan herschrijven in deze pauze. Door te herschrijven maak je gericht gebruik van je brein, een soort tunnelvisie, waardoor je jezelf geen rust biedt en je niet openstaat voor nieuwe ideeën. Bewaar herschrijven voor als de eerste versie af is.
Komt er niets uit jouw pen, maar voelt een rustpauze ook verkeerd omdat je die niet nodig hebt? Misschien schrijf je dan op het verkeerde moment van de dag. Over het algemeen werken je hersenen 's ochtends en 's middags het beste, maar voor sommige werkt 's avonds of 's nachts beter. Vind het perfecte moment om te schrijven en bouw een vaste routine rond dat moment op.
Plan je schrijfroutine
Voor een dergelijke routine moet je weten waar je aan toe bent. Maak een duidelijke planning die je dagelijks/wekelijks consequent volhoudt. Een agenda of whiteboard is in dit geval onmisbaar. Plan de tijd waarin je schrijft en waarin je rust neemt en je zult merken dat je lichaam gaat leren wanneer de inspiratie moet vloeien.
Gebeurt dat niet? Blijf schrijven, blijf rusten, blijf evalueren.
Tip: schrijf en pauzeer altijd in een rustige omgeving. Ruim je bureau op, zet je telefoon en de televisie uit en creëer stilte om je heen (of zet muziek op). Zo kun je ongestoord schrijven en evalueren in een omgeving zonder externe prikkels.
Minder is meer
Met deze routine verbeter je jouw schrijven sneller dan door enkel te produceren. Bedenk dat schrijven een veelomvattend spectrum is; je bent ook aan het schrijven als je onderzoek doet, als je leest, als je andermans werk proefleest, enz. Besef en accepteer dat je altijd zult blijven leren. Zodra je hiervoor openstaat, ga je met sprongen vooruitgang boeken.
Wil je jouw schrijfstijl verbeteren, uniek maken? Wees er dan actief mee bezig door teksten te observeren, te analyseren en ermee te experimenteren. En wees vooral niet bang beïnvloed te raken door anderen; iedereen wordt beïnvloed. Hoe weet je anders wat werkt en wat niet?
Je leert door nieuwe dingen te doen, niet door te herhalen. Je schrijft dan misschien wat minder, maar wat eruit komt is vele malen beter. Daag jezelf uit om wat moeite in het proces te steken en je zult merken dat je in een maand meer leert dan dat je normaal gesproken in een jaar zou doen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Schrijf zoveel je kunt, wanneer je maar kunt. Je hoort deze tip vaak, maar is die wel zo effectief? Moeten we een routine waarin schrijven en rust elkaar afwisselen niet meer naar waarde schatten?
Zoveel schrijven als je maar kunt, is te vergelijken met massaproductie: een routineproces dat veel producten oplevert, maar geen variatie biedt. Omdat je telkens hetzelfde doet, is van verbetering dan ook geen sprake. Pas als je gaat experimenteren en je verhalen evalueert zul je leren wat werkt en wat niet.
Wissel schrijven af met rust
Een rustpauze brengt meerdere voordelen met zich mee. Niet alleen creëer je rust in je brein om alle gedachten en verhaallijnen te ordenen, je kunt ook evalueren wat je net hebt geschreven. Wat ging er goed, wat niet en wat valt daar aan te doen? Met rust leer je slechte gewoontes te herkennen die anders onopgemerkt blijven en vastroesten door het herhalingsproces.
Negeer overigens de neiging om te gaan herschrijven in deze pauze. Door te herschrijven maak je gericht gebruik van je brein, een soort tunnelvisie, waardoor je jezelf geen rust biedt en je niet openstaat voor nieuwe ideeën. Bewaar herschrijven voor als de eerste versie af is.
Komt er niets uit jouw pen, maar voelt een rustpauze ook verkeerd omdat je die niet nodig hebt? Misschien schrijf je dan op het verkeerde moment van de dag. Over het algemeen werken je hersenen 's ochtends en 's middags het beste, maar voor sommige werkt 's avonds of 's nachts beter. Vind het perfecte moment om te schrijven en bouw een vaste routine rond dat moment op.
Plan je schrijfroutine
Voor een dergelijke routine moet je weten waar je aan toe bent. Maak een duidelijke planning die je dagelijks/wekelijks consequent volhoudt. Een agenda of whiteboard is in dit geval onmisbaar. Plan de tijd waarin je schrijft en waarin je rust neemt en je zult merken dat je lichaam gaat leren wanneer de inspiratie moet vloeien.
Gebeurt dat niet? Blijf schrijven, blijf rusten, blijf evalueren.
Tip: schrijf en pauzeer altijd in een rustige omgeving. Ruim je bureau op, zet je telefoon en de televisie uit en creëer stilte om je heen (of zet muziek op). Zo kun je ongestoord schrijven en evalueren in een omgeving zonder externe prikkels.
Minder is meer
Met deze routine verbeter je jouw schrijven sneller dan door enkel te produceren. Bedenk dat schrijven een veelomvattend spectrum is; je bent ook aan het schrijven als je onderzoek doet, als je leest, als je andermans werk proefleest, enz. Besef en accepteer dat je altijd zult blijven leren. Zodra je hiervoor openstaat, ga je met sprongen vooruitgang boeken.
Wil je jouw schrijfstijl verbeteren, uniek maken? Wees er dan actief mee bezig door teksten te observeren, te analyseren en ermee te experimenteren. En wees vooral niet bang beïnvloed te raken door anderen; iedereen wordt beïnvloed. Hoe weet je anders wat werkt en wat niet?
Je leert door nieuwe dingen te doen, niet door te herhalen. Je schrijft dan misschien wat minder, maar wat eruit komt is vele malen beter. Daag jezelf uit om wat moeite in het proces te steken en je zult merken dat je in een maand meer leert dan dat je normaal gesproken in een jaar zou doen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
9 schrijfoefeningen om buiten te doen
Is het mooie weer eindelijk doorgebroken en kun je niet wachten jouw studeerkamer voor de vrije natuur in te wisselen? Neem dan deze negen schrijfoefeningen met je mee, want ook buiten kun je blijven schrijven.
1. Personagebeschrijving
Ga op een openbare plek zitten (het park, een terras, de stationshal, et cetera) en kijk naar de mensen om je heen. Verzin wat zij in het dagelijkse leven doen, waar ze naar op weg zijn, wat hun hobby’s zijn, wat ze een half uur eerder hebben meegemaakt, hoe ze zouden reageren als situatie X of Y zich voordoet.
Werk dit uit tot een personagebeschrijving, die je eventueel kunt gebruiken in een toekomstig verhaal.
2. Antropomorfisme
Bezoek een dierentuin en bestudeer de dieren, hun handelingen, uitingen en interacties. Verzin vervolgens één of meerdere menselijke personages en koppel aan hun de karaktereigenschappen die je bij de dieren hebt geobserveerd. Schrijf een scène waarin deze personages met elkaar in conflict komen. Je kunt de personages natuurlijk ook dieren laten zijn.
3. Fotorealisme
Neem je fotocamera mee naar buiten en maak foto's van willekeurige situaties met personen erin. Het maakt niet uit wat, zolang er maar interactie tussen de personen zichtbaar is. Bekijk de foto's naderhand en verzin op basis van de handelingen en emoties zichtbaar op de foto's een nieuwe situatie. Werk deze uit in een (kort) verhaal.
4. Dialoog
Maak een ritje met het openbaar vervoer, of ga in een café of op een terras zitten. Luister naar hoe mensen met elkaar praten, welke (stop)woorden en zinnen ze gebruiken. Schrijf een aantal zinnen op die jou leuk of interessant in de oren klinkt. Gebruik één van de zinnen als begin of einde van een verhaal.
5. Locaties
Bezoek een locatie of omgeving waar (een scène van) jouw verhaal zich afspeelt. Beschrijf wat je ziet, ruikt en hoort. Neem alles tot in de kleinste details in je op. Gebruik deze impressies om je verhaal levendiger te maken.
6. Historische fictie
Bezoek een historische locatie (stad, gebouw, ruïnes) of een locatie waar ongetwijfeld een geschiedenis achter schuilt. Schrijf een fictieve historische achtergrond bij deze locatie of gebruik hem als inspiratie voor een verhaal. Zo kan je in een oud kasteel beschrijven waar de verschillende kamers voor dienden en hoe iemand erin leefde.
7. Ondertiteling
Bekijk alle reclameborden, -posters en -video’s (zonder geluid) die je op straat tegenkomt. Verzin zelf de tekst die de personen in de reclames zouden zeggen. Veel van de mono- of dialogen die je verzint kun je gebruiken om humor aan een verhaal toe te voegen. Deze oefening is vooral leuk met z’n tweeën.
8. Impressies
Ga voor minstens vijftien minuten buiten wandelen, ook al regent het pijpenstelen of is het broeierig warm. Neem de omgeving in je op. Wat doet het op emotioneel vlak met je? Roept het herinnering op of zie je scène van een verhaal voor je? Vaak zorgt regen of de juiste hoek van de zon voor prachtige of mysterieuze plaatjes die uitstekend geschikt zijn voor een verhaal. Schrijf later op wat je hebt ervaren of gebruik de impressies als inspiratie voor een verhaal.
9. Nostalgie
Zoek een locatie uit je jeugd op (je vroegere huis, je oude basisschool, et cetera). Graaf in je herinneringen naar een gebeurtenis die je daar hebt meegemaakt en beschrijf deze in een verhaal. Of pas de situatie aan, of verzin een hele nieuwe situatie.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Is het mooie weer eindelijk doorgebroken en kun je niet wachten jouw studeerkamer voor de vrije natuur in te wisselen? Neem dan deze negen schrijfoefeningen met je mee, want ook buiten kun je blijven schrijven.
1. Personagebeschrijving
Ga op een openbare plek zitten (het park, een terras, de stationshal, et cetera) en kijk naar de mensen om je heen. Verzin wat zij in het dagelijkse leven doen, waar ze naar op weg zijn, wat hun hobby’s zijn, wat ze een half uur eerder hebben meegemaakt, hoe ze zouden reageren als situatie X of Y zich voordoet.
Werk dit uit tot een personagebeschrijving, die je eventueel kunt gebruiken in een toekomstig verhaal.
2. Antropomorfisme
Bezoek een dierentuin en bestudeer de dieren, hun handelingen, uitingen en interacties. Verzin vervolgens één of meerdere menselijke personages en koppel aan hun de karaktereigenschappen die je bij de dieren hebt geobserveerd. Schrijf een scène waarin deze personages met elkaar in conflict komen. Je kunt de personages natuurlijk ook dieren laten zijn.
3. Fotorealisme
Neem je fotocamera mee naar buiten en maak foto's van willekeurige situaties met personen erin. Het maakt niet uit wat, zolang er maar interactie tussen de personen zichtbaar is. Bekijk de foto's naderhand en verzin op basis van de handelingen en emoties zichtbaar op de foto's een nieuwe situatie. Werk deze uit in een (kort) verhaal.
4. Dialoog
Maak een ritje met het openbaar vervoer, of ga in een café of op een terras zitten. Luister naar hoe mensen met elkaar praten, welke (stop)woorden en zinnen ze gebruiken. Schrijf een aantal zinnen op die jou leuk of interessant in de oren klinkt. Gebruik één van de zinnen als begin of einde van een verhaal.
5. Locaties
Bezoek een locatie of omgeving waar (een scène van) jouw verhaal zich afspeelt. Beschrijf wat je ziet, ruikt en hoort. Neem alles tot in de kleinste details in je op. Gebruik deze impressies om je verhaal levendiger te maken.
6. Historische fictie
Bezoek een historische locatie (stad, gebouw, ruïnes) of een locatie waar ongetwijfeld een geschiedenis achter schuilt. Schrijf een fictieve historische achtergrond bij deze locatie of gebruik hem als inspiratie voor een verhaal. Zo kan je in een oud kasteel beschrijven waar de verschillende kamers voor dienden en hoe iemand erin leefde.
7. Ondertiteling
Bekijk alle reclameborden, -posters en -video’s (zonder geluid) die je op straat tegenkomt. Verzin zelf de tekst die de personen in de reclames zouden zeggen. Veel van de mono- of dialogen die je verzint kun je gebruiken om humor aan een verhaal toe te voegen. Deze oefening is vooral leuk met z’n tweeën.
8. Impressies
Ga voor minstens vijftien minuten buiten wandelen, ook al regent het pijpenstelen of is het broeierig warm. Neem de omgeving in je op. Wat doet het op emotioneel vlak met je? Roept het herinnering op of zie je scène van een verhaal voor je? Vaak zorgt regen of de juiste hoek van de zon voor prachtige of mysterieuze plaatjes die uitstekend geschikt zijn voor een verhaal. Schrijf later op wat je hebt ervaren of gebruik de impressies als inspiratie voor een verhaal.
9. Nostalgie
Zoek een locatie uit je jeugd op (je vroegere huis, je oude basisschool, et cetera). Graaf in je herinneringen naar een gebeurtenis die je daar hebt meegemaakt en beschrijf deze in een verhaal. Of pas de situatie aan, of verzin een hele nieuwe situatie.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Het nut van een schrijfplan
Sommige schrijvers hanteren een schrijfplan voor hun verhalen, maar laten het plan halverwege het proces links liggen. Met onze tips houd je jouw schrijfplan gedurende het schrijfproces bij zodat je efficiënt kunt blijven schrijven.
Waarom een schrijfplan?
In een schrijfplan beschrijf je de hoofdlijnen van het verhaal, hoofdstuk voor hoofdstuk, scène per scène. Voor sommige genres is een plan bijna onmisbaar, zoals auteur John Grisham eens zei: ‘Als je suspense schrijft, moet je weten waar je naartoe werkt, omdat je zo nu en dan subtiele hints aan de lezer moet geven. Met een schrijfplan weet ik altijd waar het verhaal naartoe gaat.’
Voorbereiding
Het schrijfplan kun je zelf opstellen, bijvoorbeeld met een prikbord of een document op de computer, maar je kunt ook de handige tool Scrivener gebruiken. Werk jouw verhaal van begin tot eind uit en vul alle details per hoofdstuk en scène in. Zo krijg je een overzichtelijk geheel van de plot, eventueel met personagebeschrijvingen als aanvullende informatie.
Begin nu niet meteen met schrijven. Het verhaal en al zijn vertakkingen zitten nu waarschijnlijk zo diepgeworteld in jouw gedachten, dat je bij het denken aan één scène gelijk overspringt naar de andere. Maar als je gaat schrijven, wil je focus hebben. Laat het verhaal dus rusten, zeg enkele dagen, zodat je met een fris hoofd kunt beginnen.
Aan de slag
Werk vervolgens per scène, zodat je gemakkelijk kunt terugvallen op de secties in het schrijfplan. Lees na het schrijven van een scène ook altijd de volgende scène in het plan goed door. Zo heb je de voorgaande scène nog vers in je gedachten en kun je aanpassingen en notities maken om te voorkomen dat je die de volgende schrijfsessie vergeet.
Tijdens het schrijven kan het voorkomen dat sommige verhaallijnen anders uitpakken dan je had gepland, misschien omdat het originele plan toch niet aansluit op de ontwikkelingen of omdat je op een nieuw idee bent gekomen. Maak je hier geen zorgen over; over het algemeen pakt het nieuwe idee zelfs beter uit.
Bedenk dat je tijdens het schrijven een levend verhaal maakt met bruisende personages die elk ingrijpende ontwikkelingen ondergaan. Jij als schrijver maakt dit stap voor stap mee, wat nieuwe ideeën en oplevert. Speel in op deze ingevingen; dat zijn immers de magische momenten van het schrijven.
Vul het schrijfplan aan
Je volgt het plan zelden tot op het woord. Aanpassingen zijn onvermijdelijk, dus bereid je voor op meerdere versies van je schrijfplan. Een goede methode hiervoor is een apart document naast je plan te maken waarin je alle veranderingen bijhoudt. Zo kun je onderzoeken welk effect de veranderingen hebben en in welke scène er daardoor iets aangepast moet worden. Na het schrijven van tweehonderd pagina’s is het immers lastig om bij te houden dat je op pagina vijftig nog iets moet schrappen.
Zo'n document zorg er ook voor dat je niet afgeleid wordt door kleine details zoals een zin toevoegen of schrappen. Door alles op een rijtje te hebben, kun je de puntjes op de i tijdelijk van je afzetten en doorwerken. Hetzelfde geldt als je tijdens het schrijfproces ineens een idee krijgt voor een compleet ander verhaal. Maak hier notities van zodat je er later op terug kunt komen. Neem desnoods een dag de tijd om het idee van je af te zetten zodat je er weer vol tegenaan kunt.
Schrijf door een writer’s block heen
Hoewel je zelfs met een schrijfplan nog op een writer’s block kunt stuiten, kan het plan weldegelijk helpen bij het voorkomen ervan. De oplossing ligt bij de bovengenoemde werkwijze: neem na elke schrijfsessie de tijd om na te denken over de volgende scène. Zo bereid je jezelf voor, maar kun je ook brainstormen over eventuele aanpassingen of verbeteringen. Als je dit consequent blijft doen, zit je iedere schrijfsessie vol ideeën. Zo niet, dan kun je altijd de betreffende scène in het schrijfplan erbij pakken om je gedachten op te frissen.
Schrijf nu, herschrijf later
Als je aanpassingen in het schrijfplan maakt, is de neiging om scènes te herschrijven groot. Geef hier niet aan toe. Een goede methode om dit te doen, is door na elke schrijfsessie het geschreven stuk na te kijken. Vervolgens kun je tijdens de volgende schrijfsessie de te schrijven scène nalezen in het schrijfplan. Zo vermijd je dat je de ervoor geschreven scène een dag later nog bekijkt, want over het algemeen ga je daardoor herschrijven.
De puntjes op de i
Met een duidelijk schrijfplan kun je dus niet alleen efficiënter het verhaal uitwerken, maar ook effectiever herschrijven. Door je te houden aan het schrijfplan zul je merken dat het schrijfproces veel minder tijd inneemt. Neem echter tussen het schrijfproces en de herschrijffase voldoende tijd om op adem te komen, net zoals je dat zou doen tussen het schrijven van het plan en het verhaal. Het zal je verbazen hoe goed het verhaal er uiteindelijk uit zal zien.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Sommige schrijvers hanteren een schrijfplan voor hun verhalen, maar laten het plan halverwege het proces links liggen. Met onze tips houd je jouw schrijfplan gedurende het schrijfproces bij zodat je efficiënt kunt blijven schrijven.
Waarom een schrijfplan?
In een schrijfplan beschrijf je de hoofdlijnen van het verhaal, hoofdstuk voor hoofdstuk, scène per scène. Voor sommige genres is een plan bijna onmisbaar, zoals auteur John Grisham eens zei: ‘Als je suspense schrijft, moet je weten waar je naartoe werkt, omdat je zo nu en dan subtiele hints aan de lezer moet geven. Met een schrijfplan weet ik altijd waar het verhaal naartoe gaat.’
Voorbereiding
Het schrijfplan kun je zelf opstellen, bijvoorbeeld met een prikbord of een document op de computer, maar je kunt ook de handige tool Scrivener gebruiken. Werk jouw verhaal van begin tot eind uit en vul alle details per hoofdstuk en scène in. Zo krijg je een overzichtelijk geheel van de plot, eventueel met personagebeschrijvingen als aanvullende informatie.
Begin nu niet meteen met schrijven. Het verhaal en al zijn vertakkingen zitten nu waarschijnlijk zo diepgeworteld in jouw gedachten, dat je bij het denken aan één scène gelijk overspringt naar de andere. Maar als je gaat schrijven, wil je focus hebben. Laat het verhaal dus rusten, zeg enkele dagen, zodat je met een fris hoofd kunt beginnen.
Aan de slag
Werk vervolgens per scène, zodat je gemakkelijk kunt terugvallen op de secties in het schrijfplan. Lees na het schrijven van een scène ook altijd de volgende scène in het plan goed door. Zo heb je de voorgaande scène nog vers in je gedachten en kun je aanpassingen en notities maken om te voorkomen dat je die de volgende schrijfsessie vergeet.
Tijdens het schrijven kan het voorkomen dat sommige verhaallijnen anders uitpakken dan je had gepland, misschien omdat het originele plan toch niet aansluit op de ontwikkelingen of omdat je op een nieuw idee bent gekomen. Maak je hier geen zorgen over; over het algemeen pakt het nieuwe idee zelfs beter uit.
Bedenk dat je tijdens het schrijven een levend verhaal maakt met bruisende personages die elk ingrijpende ontwikkelingen ondergaan. Jij als schrijver maakt dit stap voor stap mee, wat nieuwe ideeën en oplevert. Speel in op deze ingevingen; dat zijn immers de magische momenten van het schrijven.
Vul het schrijfplan aan
Je volgt het plan zelden tot op het woord. Aanpassingen zijn onvermijdelijk, dus bereid je voor op meerdere versies van je schrijfplan. Een goede methode hiervoor is een apart document naast je plan te maken waarin je alle veranderingen bijhoudt. Zo kun je onderzoeken welk effect de veranderingen hebben en in welke scène er daardoor iets aangepast moet worden. Na het schrijven van tweehonderd pagina’s is het immers lastig om bij te houden dat je op pagina vijftig nog iets moet schrappen.
Zo'n document zorg er ook voor dat je niet afgeleid wordt door kleine details zoals een zin toevoegen of schrappen. Door alles op een rijtje te hebben, kun je de puntjes op de i tijdelijk van je afzetten en doorwerken. Hetzelfde geldt als je tijdens het schrijfproces ineens een idee krijgt voor een compleet ander verhaal. Maak hier notities van zodat je er later op terug kunt komen. Neem desnoods een dag de tijd om het idee van je af te zetten zodat je er weer vol tegenaan kunt.
Schrijf door een writer’s block heen
Hoewel je zelfs met een schrijfplan nog op een writer’s block kunt stuiten, kan het plan weldegelijk helpen bij het voorkomen ervan. De oplossing ligt bij de bovengenoemde werkwijze: neem na elke schrijfsessie de tijd om na te denken over de volgende scène. Zo bereid je jezelf voor, maar kun je ook brainstormen over eventuele aanpassingen of verbeteringen. Als je dit consequent blijft doen, zit je iedere schrijfsessie vol ideeën. Zo niet, dan kun je altijd de betreffende scène in het schrijfplan erbij pakken om je gedachten op te frissen.
Schrijf nu, herschrijf later
Als je aanpassingen in het schrijfplan maakt, is de neiging om scènes te herschrijven groot. Geef hier niet aan toe. Een goede methode om dit te doen, is door na elke schrijfsessie het geschreven stuk na te kijken. Vervolgens kun je tijdens de volgende schrijfsessie de te schrijven scène nalezen in het schrijfplan. Zo vermijd je dat je de ervoor geschreven scène een dag later nog bekijkt, want over het algemeen ga je daardoor herschrijven.
De puntjes op de i
Met een duidelijk schrijfplan kun je dus niet alleen efficiënter het verhaal uitwerken, maar ook effectiever herschrijven. Door je te houden aan het schrijfplan zul je merken dat het schrijfproces veel minder tijd inneemt. Neem echter tussen het schrijfproces en de herschrijffase voldoende tijd om op adem te komen, net zoals je dat zou doen tussen het schrijven van het plan en het verhaal. Het zal je verbazen hoe goed het verhaal er uiteindelijk uit zal zien.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zeven veelvoorkomende blunders van schrijvers
'Hoe heb ik dit kunnen schrijven?' Denk jij dit ook als je verhalen van jezelf terugleest? Meestal maak je wel één of meerdere blunders, zoals degene die we hieronder beschrijven. Met onze tips leer je ze te vermijden.
1. Plots werd hij wakker…
Je kent het wel: een scène waarin het personage ‘plots wakker schrikt’ van een ‘hard geluid’ en vervolgens ‘al gapend’ uit bed strompelt. Tot overmaat van ramp komt de persoon toevallig tegenover een spiegel te staan. Een perfect moment om het uiterlijk te beschrijven, natuurlijk. En o zo cliché.
Zo'n scène hoeft niet per se geschrapt (maar wel herschreven) te worden. Het schort namelijk niet aan de situatie waarin het personage zich bevindt, maar aan de vraag of die situatie wel noodzakelijk is. Kun je een bijzonder ontwaakmoment beschrijven dat iets toevoegt aan het verhaal? Zo ja: ga ervoor. Zo niet: weg ermee.
2. Kopje koffie-dialoog
Stel jouw personage gaat op visite. Een dialoog als dit is dan moeilijk te vermijden: ‘Lust je een kopje koffie?’
‘Ja, lekker.’
‘Suiker, melk?’
‘Suiker, dank je wel.’
En vervolgens wordt natuurlijk beschreven dat de koffie voor de neus van het bezoek wordt neergezet, er een klontje suiker in wordt gedaan en er met een lepel in wordt geroerd.
Heb je de dialoog helemaal af? Mooi, dan kun je hem nu schrappen. Ook hier geldt dezelfde tip: voeg een scène alleen toe als die bijdraagt aan het verhaal. En er zijn maar bar weinig bijdrages die het serveren van koffie kan hebben (sfeerbepaling is er één), dus deze dialogen kun je negen van de tien keer weglaten.
Hetzelfde geldt overigens voor telefoongesprekken. Lezers willen niet weten dat de personages elkaar gewoontjes ‘Hallo’ zeggen, of dat iemand ‘de groeten doet’ aan de ander. Begin de scène middenin het gesprek of laat de telefoon bijvoorbeeld overgaan op een moment waarin het personage allesbehalve vriendelijk opneemt.
3. Een brij aan details
We halen de ontwakingsscène er weer bij. Wat stel jij je voor als een personage wakker wordt? Hij tikt op de wekker, rekt zich uit, slaat de dekens van zich af en doet alle dingen die we zelf ook zouden doen. Dus waarom zou je dat willen lezen?
Negen van de tien keer kan deze scène vervangen worden met de zin: ‘Hij werd wakker en rolde zijn bed uit’, of iets dergelijks. En zelfs dat is op zichzelf overbodig. Als het personage wakker schrikt, ga dan gelijk over op de actie. Laat dat bed desnoods helemaal achterwege en begin de scène met dat het personage bevend om de hoek van de deurpost kijkt.
4. Te veel uitleg
Veel schrijvers hebben de neiging teveel uit te leggen uit angst dat de lezer het anders niet snapt. Maar geloof me, zij onderschatten de lezer. Een simpel voorbeeld: een koppel begint te ruziën en de één zegt tegen de ander: ‘Nee, natuurlijk niet.’ Waarna de schrijver het nodig vindt om toe te voegen: ‘zei hij geërgerd’.
Neem de context van deze scène even in je op. Niemand vindt ruzie leuk, al helemaal niet de personen die het hebben. Je leest de woorden dus automatisch alsof ze verheven, geërgerd of bijtend worden uitgesproken. Dit hoef je als schrijver niet te bevestigen. Anders loop je het risico dat je de lezer de les leest.
5. De prediker uithangen
Soms is het overduidelijk dat de schrijver een punt aan de man wil brengen. Bijvoorbeeld: een verhaal gaat over alcoholisme en in de laatste scènes zegt iemand: ‘Zie je nou wel, alcohol verwoest je leven.’ En het personage dat alcoholvrij is, leeft nog lang en gelukkig.
In eerste instantie is een boodschap niet slecht, maar als die zoals in het bovenstaande voorbeeld wordt gepresenteerd, komt die geforceerd over. Vooral bij gevoelige onderwerpen wordt dit niet gewaardeerd. Als je een punt duidelijk wil maken, laat het dan aan de lezers over om dat punt te vinden. Vertrouw erop dat ze je zullen snappen.
6. Wat als de lezer het niet begrijpt?
Hoe zien de omgevingen of personage er uit? Wat is er tussen die en die scènes gebeurd? Deze vragen wil je als schrijver beantwoord hebben, maar voor de lezer zijn ze maar van weinig belang. Denk aan een bijpersonage dat maar in één scène verschijnt: de lezer hoeft niet te weten hoe hij of zij er uit ziet. En als dat wel nodig is, kun je ervan uitgaan dat de lezer er zelf wel een uiterlijk aan verbindt.
Dus hoe ga je dan te werk? Stel je wil duidelijk maken dat een personage een knap en stralend uiterlijk heeft. Die twee woorden zijn eigenlijk al voldoende; we weten niet hoe de schrijver hem daadwerkelijk ziet, maar we gaan er wel een eigen voorstelling bij maken. Wie weet heeft hij een zongebruinde huid en een perfecte scheiding in zijn donkerbruine haar. Iedere lezer ziet iets anders, maar ze zien wel allemaal een knappe, stralende man.
7. Goh, dat is toevallig
In het echte leven is toeval veelal leuk en bijzonder. In fictie is het echter een dooddoener, een manier voor de schrijver om het er gemakkelijk af te brengen. Denk aan een thriller waarin het hoofdpersonage vast wordt gebonden en toevallig nog een zakmes heeft om het touw door te snijden. In het ergste geval is voorafgaand aan die scène het zakmes nooit genoemd.
Met zo'n deus ex machina stoot je lezers af. Ze bestempelen het verhaal als ongeloofwaardig en slaan het boek per direct dicht. Laat jouw verhaal nooit afhangen van toeval en los iedere situatie met plausibele middelen op.
Bijvoorbeeld: het ontvoerde persoon heeft eerder in het verhaal een kettinkje van zijn vrouw gekregen. Er zit een scherp randje aan de ketting - dat merkt de man eerder in het verhaal al op - maar zijn vrouw spoort hem aan het toch te dragen. Vervolgens vermeld je de ketting niet of nauwelijks, tot die in de laatste scènes weer de kop opsteekt. Niet alleen voelt de lezer zich zo niet bedrogen, het biedt ook de kans om extra lading aan de scène te geven.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
http://www.schrijvenonline.org/tips
'Hoe heb ik dit kunnen schrijven?' Denk jij dit ook als je verhalen van jezelf terugleest? Meestal maak je wel één of meerdere blunders, zoals degene die we hieronder beschrijven. Met onze tips leer je ze te vermijden.
1. Plots werd hij wakker…
Je kent het wel: een scène waarin het personage ‘plots wakker schrikt’ van een ‘hard geluid’ en vervolgens ‘al gapend’ uit bed strompelt. Tot overmaat van ramp komt de persoon toevallig tegenover een spiegel te staan. Een perfect moment om het uiterlijk te beschrijven, natuurlijk. En o zo cliché.
Zo'n scène hoeft niet per se geschrapt (maar wel herschreven) te worden. Het schort namelijk niet aan de situatie waarin het personage zich bevindt, maar aan de vraag of die situatie wel noodzakelijk is. Kun je een bijzonder ontwaakmoment beschrijven dat iets toevoegt aan het verhaal? Zo ja: ga ervoor. Zo niet: weg ermee.
2. Kopje koffie-dialoog
Stel jouw personage gaat op visite. Een dialoog als dit is dan moeilijk te vermijden: ‘Lust je een kopje koffie?’
‘Ja, lekker.’
‘Suiker, melk?’
‘Suiker, dank je wel.’
En vervolgens wordt natuurlijk beschreven dat de koffie voor de neus van het bezoek wordt neergezet, er een klontje suiker in wordt gedaan en er met een lepel in wordt geroerd.
Heb je de dialoog helemaal af? Mooi, dan kun je hem nu schrappen. Ook hier geldt dezelfde tip: voeg een scène alleen toe als die bijdraagt aan het verhaal. En er zijn maar bar weinig bijdrages die het serveren van koffie kan hebben (sfeerbepaling is er één), dus deze dialogen kun je negen van de tien keer weglaten.
Hetzelfde geldt overigens voor telefoongesprekken. Lezers willen niet weten dat de personages elkaar gewoontjes ‘Hallo’ zeggen, of dat iemand ‘de groeten doet’ aan de ander. Begin de scène middenin het gesprek of laat de telefoon bijvoorbeeld overgaan op een moment waarin het personage allesbehalve vriendelijk opneemt.
3. Een brij aan details
We halen de ontwakingsscène er weer bij. Wat stel jij je voor als een personage wakker wordt? Hij tikt op de wekker, rekt zich uit, slaat de dekens van zich af en doet alle dingen die we zelf ook zouden doen. Dus waarom zou je dat willen lezen?
Negen van de tien keer kan deze scène vervangen worden met de zin: ‘Hij werd wakker en rolde zijn bed uit’, of iets dergelijks. En zelfs dat is op zichzelf overbodig. Als het personage wakker schrikt, ga dan gelijk over op de actie. Laat dat bed desnoods helemaal achterwege en begin de scène met dat het personage bevend om de hoek van de deurpost kijkt.
4. Te veel uitleg
Veel schrijvers hebben de neiging teveel uit te leggen uit angst dat de lezer het anders niet snapt. Maar geloof me, zij onderschatten de lezer. Een simpel voorbeeld: een koppel begint te ruziën en de één zegt tegen de ander: ‘Nee, natuurlijk niet.’ Waarna de schrijver het nodig vindt om toe te voegen: ‘zei hij geërgerd’.
Neem de context van deze scène even in je op. Niemand vindt ruzie leuk, al helemaal niet de personen die het hebben. Je leest de woorden dus automatisch alsof ze verheven, geërgerd of bijtend worden uitgesproken. Dit hoef je als schrijver niet te bevestigen. Anders loop je het risico dat je de lezer de les leest.
5. De prediker uithangen
Soms is het overduidelijk dat de schrijver een punt aan de man wil brengen. Bijvoorbeeld: een verhaal gaat over alcoholisme en in de laatste scènes zegt iemand: ‘Zie je nou wel, alcohol verwoest je leven.’ En het personage dat alcoholvrij is, leeft nog lang en gelukkig.
In eerste instantie is een boodschap niet slecht, maar als die zoals in het bovenstaande voorbeeld wordt gepresenteerd, komt die geforceerd over. Vooral bij gevoelige onderwerpen wordt dit niet gewaardeerd. Als je een punt duidelijk wil maken, laat het dan aan de lezers over om dat punt te vinden. Vertrouw erop dat ze je zullen snappen.
6. Wat als de lezer het niet begrijpt?
Hoe zien de omgevingen of personage er uit? Wat is er tussen die en die scènes gebeurd? Deze vragen wil je als schrijver beantwoord hebben, maar voor de lezer zijn ze maar van weinig belang. Denk aan een bijpersonage dat maar in één scène verschijnt: de lezer hoeft niet te weten hoe hij of zij er uit ziet. En als dat wel nodig is, kun je ervan uitgaan dat de lezer er zelf wel een uiterlijk aan verbindt.
Dus hoe ga je dan te werk? Stel je wil duidelijk maken dat een personage een knap en stralend uiterlijk heeft. Die twee woorden zijn eigenlijk al voldoende; we weten niet hoe de schrijver hem daadwerkelijk ziet, maar we gaan er wel een eigen voorstelling bij maken. Wie weet heeft hij een zongebruinde huid en een perfecte scheiding in zijn donkerbruine haar. Iedere lezer ziet iets anders, maar ze zien wel allemaal een knappe, stralende man.
7. Goh, dat is toevallig
In het echte leven is toeval veelal leuk en bijzonder. In fictie is het echter een dooddoener, een manier voor de schrijver om het er gemakkelijk af te brengen. Denk aan een thriller waarin het hoofdpersonage vast wordt gebonden en toevallig nog een zakmes heeft om het touw door te snijden. In het ergste geval is voorafgaand aan die scène het zakmes nooit genoemd.
Met zo'n deus ex machina stoot je lezers af. Ze bestempelen het verhaal als ongeloofwaardig en slaan het boek per direct dicht. Laat jouw verhaal nooit afhangen van toeval en los iedere situatie met plausibele middelen op.
Bijvoorbeeld: het ontvoerde persoon heeft eerder in het verhaal een kettinkje van zijn vrouw gekregen. Er zit een scherp randje aan de ketting - dat merkt de man eerder in het verhaal al op - maar zijn vrouw spoort hem aan het toch te dragen. Vervolgens vermeld je de ketting niet of nauwelijks, tot die in de laatste scènes weer de kop opsteekt. Niet alleen voelt de lezer zich zo niet bedrogen, het biedt ook de kans om extra lading aan de scène te geven.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Drie korte tips voor een consequente schrijfstijl
Door de jaren heen verandert de stijl van een schrijver, soms ingrijpend, soms subtiel. Hoewel dit een positieve ontwikkeling is, kan het tijdens het schrijven van een roman voor problemen zorgen. Lees hier drie korte tips om jouw stijl alsnog consequent te blijven hanteren.
* Zoek een eigen geschreven zin, paragraaf of scène op die jouw schrijfstijl perfect reflecteert. Schrijf hem op een briefje en plak dit op je bureau of naast je scherm; zolang hij maar zichtbaar is. Telkens als je het gevoel hebt dat je afwijkt van jouw stijl, of als een stuk niet goed loopt, kun je op het briefje spieken.
* Lees telkens als je gaat schrijven eerst uit een boek van een auteur die schrijft in een stijl die overeenkomt met de jouwe. Hoe vaak sommige schrijvers het ook ontkennen, iedereen raakt beïnvloed door de stijl van andere schrijvers. En dat is maar goed ook, want je moet het van iemand leren, toch? Door een hoofdstuk te lezen van die auteur raak je vanzelf in de goede sfeer. Woorden en zinnen zullen in je geheugen blijven steken, wat automatisch voor inspiratie zorgt in dezelfde stijl. Zoals auteur John Lukacs eens zei: ‘Stijl begin zoals mode dat doet: iemand bewondert hoe de ander zich kleedt en past zich daarop aan’.
* Stijl komt duidelijker naar voren bij begin- en eindzinnen. Een manier om te experimenteren met stijl, is door sterke zinnen uit een scène te halen en die naar boven of onder te halen. In veel gevallen wordt het begin of eind daardoor sterker. Ook kun je zo de zinnen beter vergelijken om te zien of de stijl consequent is.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online. http://www.schrijvenonline.org/tips
Door de jaren heen verandert de stijl van een schrijver, soms ingrijpend, soms subtiel. Hoewel dit een positieve ontwikkeling is, kan het tijdens het schrijven van een roman voor problemen zorgen. Lees hier drie korte tips om jouw stijl alsnog consequent te blijven hanteren.
* Zoek een eigen geschreven zin, paragraaf of scène op die jouw schrijfstijl perfect reflecteert. Schrijf hem op een briefje en plak dit op je bureau of naast je scherm; zolang hij maar zichtbaar is. Telkens als je het gevoel hebt dat je afwijkt van jouw stijl, of als een stuk niet goed loopt, kun je op het briefje spieken.
* Lees telkens als je gaat schrijven eerst uit een boek van een auteur die schrijft in een stijl die overeenkomt met de jouwe. Hoe vaak sommige schrijvers het ook ontkennen, iedereen raakt beïnvloed door de stijl van andere schrijvers. En dat is maar goed ook, want je moet het van iemand leren, toch? Door een hoofdstuk te lezen van die auteur raak je vanzelf in de goede sfeer. Woorden en zinnen zullen in je geheugen blijven steken, wat automatisch voor inspiratie zorgt in dezelfde stijl. Zoals auteur John Lukacs eens zei: ‘Stijl begin zoals mode dat doet: iemand bewondert hoe de ander zich kleedt en past zich daarop aan’.
* Stijl komt duidelijker naar voren bij begin- en eindzinnen. Een manier om te experimenteren met stijl, is door sterke zinnen uit een scène te halen en die naar boven of onder te halen. In veel gevallen wordt het begin of eind daardoor sterker. Ook kun je zo de zinnen beter vergelijken om te zien of de stijl consequent is.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online. http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Acht korte oefeningen om door een writer’s block te breken
Is je creativiteit ver te zoeken? Zit je dagelijks met je handen in je haar, doelloos naar je computerscherm te staren? Geen zorgen. Met een aantal korte schrijfoefeningen en schrijftips zetten wij je in een mum van tijd weer aan het werk.
1. Neem risico’s
Als schrijver neem je risico’s, zo simpel is het. Maar dat houdt jou toch niet tegen? Een sterke mening moet gehoord worden. Veel bekende schrijvers hebben regelmatig te maken met negatieve recensies, bijvoorbeeld door een controversiële uitspraak. En dat is nou juist dé manier om jezelf te laten horen.
Oefening: neem een eerder geschreven scène, verhaal of passage van jezelf waarin je een sterke mening naar voren wilde halen, maar dit niet goed uit de verf kwam. Neem tien minuten de tijd om de boodschap op overdreven wijze te herschrijven. Je ware boodschap gaat schuil in het verschil tussen de twee versies.
2. Beschrijf het onbekende
Een groot deel van onze geschiedenis is gehuld in mysterie. Niet iedere historische gebeurtenis is immers opgeschreven of bewaard gebleven. Volgens aanhangers van de fantoomtijd-theorie zijn zelfs drie eeuwen van onze geschiedenis geheel fictief.
Oefening: doe kort onderzoek naar een historische periode naar keuze. Kies een gebeurtenis waar weinig over bekend is of die van weinig belang lijkt. Creëer daar een verhaal omheen. Verzin fictionele personages en situaties die samenhangen met de historische context en maak zo een fictieve oorzaak van een belangrijke gebeurtenis in onze geschiedenis.
3. Beleef de atmosfeer
Pak jouw favoriete boek erbij en bestudeer de wijze waarop de auteur sfeer creëert. Welke (stijl)middelen worden gehanteerd om het verhaal te presenteren? Hoe beïnvloedt dat de perceptie van de lezer?
Oefening: schrijf nu zelf een paragraaf die past binnen het verhaal dat je net hebt gelezen, maar zet een andere sfeer neer. Gebruik wel dezelfde (stijl)middelen als die van de auteur.
4. Verrijk omschrijvingen
De stijl - ook wel de toon - van een schrijver is zijn of haar meest onderscheidende eigenschap. Vooral in beschrijvingen en details komt die stijl naar voren.
Oefening: neem een eerder geschreven verhaal van jezelf, of de uitwerking van één van de hiervoor genoemde opdrachten, en breid deze uit met details en omschrijvingen. Gebruik originele beschrijvingen, maar vermijd mooischrijverij.
5. Schrijf als een journalist
Hoewel je als schrijver over een flinke dosis creativiteit moet beschikken, is de technische kant van het vak net zo belangrijk. Ook fictie dient geschreven te zijn in goed geformuleerde zinnen waar degelijke research achter zit om de geloofwaardigheid van het verhaal te bevorderen.
Oefening: schrijf een scène of fragment van een fantasyverhaal in de vorm van een nieuwsbericht. Focus op feiten en presenteer deze zo dat ze plausibel lijken in de echte wereld. Gebruik enkel noodzakelijke beschrijvingen om details te verduidelijken.
6. Schrijf met onderliggende gedachtes
Een sprookje is als het ware de ultieme vorm van storytelling; het bevat een doel, een conflict (meestal met een kwaadaardig wezen of persoon) en het eindigt met een levensles, een onderliggende gedachte die als een rode draad door het verhaal loopt.
Oefening: verzin zelf een (kort) sprookje met een duidelijk moraal en probeer deze subtiel in het verloop van het verhaal te verwerken.
7. Meerstemming schrijven
Met dialogen moet je als schrijver vanuit verschillende stemmen spreken. Ieder persoon is immers anders, doet anders, spreekt anders. Om dit zo natuurlijk mogelijk te laten zien, moet je jouw personages door en door kennen.
Oefening: verzin een aantal karaktereigenschappen en trekjes voor twee personages, ook al lijken die onbelangrijk voor een verhaal. Schrijf vervolgens een dialoog tussen die personages en probeer de net verzonnen eigenschappen te gebruiken om de personages op een eigen manier te laten praten.
8. Laat creativiteit de vrije loop
Een schrijfoefening is een uitstekend middel om de kraan der creativiteit open te draaien.
Oefening: verzin een onwaarschijnlijk scenario (of gebruik er één die je onlangs hebt bedacht) en schrijf hier een kort verhaal over. Bijvoorbeeld: iemand die een manier heeft gevonden om met mensen in het hiernamaals te praten. Hoe verloopt de communicatie? Waar praten ze over? Wat willen ze? Wees zo gek als je maar kunt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Is je creativiteit ver te zoeken? Zit je dagelijks met je handen in je haar, doelloos naar je computerscherm te staren? Geen zorgen. Met een aantal korte schrijfoefeningen en schrijftips zetten wij je in een mum van tijd weer aan het werk.
1. Neem risico’s
Als schrijver neem je risico’s, zo simpel is het. Maar dat houdt jou toch niet tegen? Een sterke mening moet gehoord worden. Veel bekende schrijvers hebben regelmatig te maken met negatieve recensies, bijvoorbeeld door een controversiële uitspraak. En dat is nou juist dé manier om jezelf te laten horen.
Oefening: neem een eerder geschreven scène, verhaal of passage van jezelf waarin je een sterke mening naar voren wilde halen, maar dit niet goed uit de verf kwam. Neem tien minuten de tijd om de boodschap op overdreven wijze te herschrijven. Je ware boodschap gaat schuil in het verschil tussen de twee versies.
2. Beschrijf het onbekende
Een groot deel van onze geschiedenis is gehuld in mysterie. Niet iedere historische gebeurtenis is immers opgeschreven of bewaard gebleven. Volgens aanhangers van de fantoomtijd-theorie zijn zelfs drie eeuwen van onze geschiedenis geheel fictief.
Oefening: doe kort onderzoek naar een historische periode naar keuze. Kies een gebeurtenis waar weinig over bekend is of die van weinig belang lijkt. Creëer daar een verhaal omheen. Verzin fictionele personages en situaties die samenhangen met de historische context en maak zo een fictieve oorzaak van een belangrijke gebeurtenis in onze geschiedenis.
3. Beleef de atmosfeer
Pak jouw favoriete boek erbij en bestudeer de wijze waarop de auteur sfeer creëert. Welke (stijl)middelen worden gehanteerd om het verhaal te presenteren? Hoe beïnvloedt dat de perceptie van de lezer?
Oefening: schrijf nu zelf een paragraaf die past binnen het verhaal dat je net hebt gelezen, maar zet een andere sfeer neer. Gebruik wel dezelfde (stijl)middelen als die van de auteur.
4. Verrijk omschrijvingen
De stijl - ook wel de toon - van een schrijver is zijn of haar meest onderscheidende eigenschap. Vooral in beschrijvingen en details komt die stijl naar voren.
Oefening: neem een eerder geschreven verhaal van jezelf, of de uitwerking van één van de hiervoor genoemde opdrachten, en breid deze uit met details en omschrijvingen. Gebruik originele beschrijvingen, maar vermijd mooischrijverij.
5. Schrijf als een journalist
Hoewel je als schrijver over een flinke dosis creativiteit moet beschikken, is de technische kant van het vak net zo belangrijk. Ook fictie dient geschreven te zijn in goed geformuleerde zinnen waar degelijke research achter zit om de geloofwaardigheid van het verhaal te bevorderen.
Oefening: schrijf een scène of fragment van een fantasyverhaal in de vorm van een nieuwsbericht. Focus op feiten en presenteer deze zo dat ze plausibel lijken in de echte wereld. Gebruik enkel noodzakelijke beschrijvingen om details te verduidelijken.
6. Schrijf met onderliggende gedachtes
Een sprookje is als het ware de ultieme vorm van storytelling; het bevat een doel, een conflict (meestal met een kwaadaardig wezen of persoon) en het eindigt met een levensles, een onderliggende gedachte die als een rode draad door het verhaal loopt.
Oefening: verzin zelf een (kort) sprookje met een duidelijk moraal en probeer deze subtiel in het verloop van het verhaal te verwerken.
7. Meerstemming schrijven
Met dialogen moet je als schrijver vanuit verschillende stemmen spreken. Ieder persoon is immers anders, doet anders, spreekt anders. Om dit zo natuurlijk mogelijk te laten zien, moet je jouw personages door en door kennen.
Oefening: verzin een aantal karaktereigenschappen en trekjes voor twee personages, ook al lijken die onbelangrijk voor een verhaal. Schrijf vervolgens een dialoog tussen die personages en probeer de net verzonnen eigenschappen te gebruiken om de personages op een eigen manier te laten praten.
8. Laat creativiteit de vrije loop
Een schrijfoefening is een uitstekend middel om de kraan der creativiteit open te draaien.
Oefening: verzin een onwaarschijnlijk scenario (of gebruik er één die je onlangs hebt bedacht) en schrijf hier een kort verhaal over. Bijvoorbeeld: iemand die een manier heeft gevonden om met mensen in het hiernamaals te praten. Hoe verloopt de communicatie? Waar praten ze over? Wat willen ze? Wees zo gek als je maar kunt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
3 schrijftips om een verhaal angstaanjagend te maken
Hoe jaag je anderen de stuipen op het lijf met alleen tekst? Een vraag die menig (beginnend) horrorauteur zijn hersens doet kraken, dus lees snel onze tips en bespaar (of gun) jezelf slapeloze nachten.
Onderzoek wat angst is
De schrijfstijl van horrorauteurs is cruciaal, meer nog dan bij andere genres. Het onderwerp is haast niet van belang; zolang het onprettig is en je het overtuigend brengt, kun je angst opwekken. Wat je wil doen, is de suggestie van iets angstaanjagends in het brein van de lezer planten.
Makkelijker gezegd dan gedaan. Begin door jouw onderwerp uitvoerig te onderzoeken. Het is uit den boze om het angstaanjagende in jouw verhaal bij zijn naam te noemen, dus je moet zoveel mogelijk details kennen zodat je de lezer stukje bij beetje informatie kunt voeden zonder de bron van de angst te onthullen. Zodra je dat doet, is de mysterie er van af en kan de lezer zich niet meer beroepen op zijn eigen fantasie: hét middel om angst realiteit te maken.
Denk dan ook terug aan wat jou angst aanjaagt. Was jij ook één van de vele kinderen die vroeger doodsbang was voor It? Waar kwam die angst vandaan? Precies, uit je eigen gedachten. Hoe minder je weet van het angstaanjagende, hoe meer je die angst zelf gaat invullen. Dat is de kern van elk horrorverhaal.
Wek de suggestie van realiteit
Angst is meestal een onredelijke emotie; je bent bang voor iets wat niet bestaat of nooit kan gebeuren. Spinnnen zijn niet gevaarlijk (in Nederland), mensen kunnen niet uit de dood herrijzen en er bestaan geen geesten (en zo wel, wat hebben zij eraan dat jij angst ervaart?). Ondanks dat is deze emotie één van de sterkste. Speel daar op in, maak jouw verhaal zo overtuigend dat het net echt lijkt.
De geloofwaardigheid van jouw personages is hierbij cruciaal. Je kent ongetwijfeld de films waarin personages tegen beter weten in de kastdeur openen, de telefoon opnemen of tóch dat ene overduidelijke spookhuis als vakantiebestemming kiezen. Met die personages kan niemand zich identificeren. Zorg dus dat jouw personages niet in een situatie komen waarin ze de keuze kunnen maken om van hun angst weg te lopen. Des te enger is het dat wat hen overkomt, onvermijdelijk is.
Een held die zijn geliefde moet redden van een vampier is een simpel voorbeeld van een drang om verder te gaan (liefde), maar spanning kan zich ook voordoen in overlevingsdrang of wantrouwen (denk aan de nieuwe succesvolle serie The Walking Dead). Horror gaat immers niet om bloedvergiet en schrikeffecten, maar juist om de emoties die voortkomen uit de situatie.
Gebruik de angst van de lezer
Horror is tegenwoordig een omstreden onderwerp. Lezers en kijkers lijken afgestompt voor schrikeffecten en de naderende dood van een personage door een moordenaar die hem achtervolgt. We kennen de verhalen, zien de meeste plottwists al van ver aankomen. Zoek originaliteit dan ook niet in een fysieke gedaante, maar in de wijze waarop de lezer zichzelf angst aanpraat.
Een sprekend voorbeeld is de film Paranormal Activity. De kwaliteit van de film is discutabel, maar het effect ervan op de meeste mensen is onweerlegbaar. De reden dat zoveel mensen angst ervaren tijdens die film, is door herkenning en eigen suggestie. Wat als mij dit thuis zou overkomen? Het is zo gemakkelijk de situatie uit de film op jezelf te projecteren en dat is iets waar iedere horrorauteur wat van kan leren. En wederom: de kern zit hem in het onbekende.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online. http://www.schrijvenonline.org/tips
Hoe jaag je anderen de stuipen op het lijf met alleen tekst? Een vraag die menig (beginnend) horrorauteur zijn hersens doet kraken, dus lees snel onze tips en bespaar (of gun) jezelf slapeloze nachten.
Onderzoek wat angst is
De schrijfstijl van horrorauteurs is cruciaal, meer nog dan bij andere genres. Het onderwerp is haast niet van belang; zolang het onprettig is en je het overtuigend brengt, kun je angst opwekken. Wat je wil doen, is de suggestie van iets angstaanjagends in het brein van de lezer planten.
Makkelijker gezegd dan gedaan. Begin door jouw onderwerp uitvoerig te onderzoeken. Het is uit den boze om het angstaanjagende in jouw verhaal bij zijn naam te noemen, dus je moet zoveel mogelijk details kennen zodat je de lezer stukje bij beetje informatie kunt voeden zonder de bron van de angst te onthullen. Zodra je dat doet, is de mysterie er van af en kan de lezer zich niet meer beroepen op zijn eigen fantasie: hét middel om angst realiteit te maken.
Denk dan ook terug aan wat jou angst aanjaagt. Was jij ook één van de vele kinderen die vroeger doodsbang was voor It? Waar kwam die angst vandaan? Precies, uit je eigen gedachten. Hoe minder je weet van het angstaanjagende, hoe meer je die angst zelf gaat invullen. Dat is de kern van elk horrorverhaal.
Wek de suggestie van realiteit
Angst is meestal een onredelijke emotie; je bent bang voor iets wat niet bestaat of nooit kan gebeuren. Spinnnen zijn niet gevaarlijk (in Nederland), mensen kunnen niet uit de dood herrijzen en er bestaan geen geesten (en zo wel, wat hebben zij eraan dat jij angst ervaart?). Ondanks dat is deze emotie één van de sterkste. Speel daar op in, maak jouw verhaal zo overtuigend dat het net echt lijkt.
De geloofwaardigheid van jouw personages is hierbij cruciaal. Je kent ongetwijfeld de films waarin personages tegen beter weten in de kastdeur openen, de telefoon opnemen of tóch dat ene overduidelijke spookhuis als vakantiebestemming kiezen. Met die personages kan niemand zich identificeren. Zorg dus dat jouw personages niet in een situatie komen waarin ze de keuze kunnen maken om van hun angst weg te lopen. Des te enger is het dat wat hen overkomt, onvermijdelijk is.
Een held die zijn geliefde moet redden van een vampier is een simpel voorbeeld van een drang om verder te gaan (liefde), maar spanning kan zich ook voordoen in overlevingsdrang of wantrouwen (denk aan de nieuwe succesvolle serie The Walking Dead). Horror gaat immers niet om bloedvergiet en schrikeffecten, maar juist om de emoties die voortkomen uit de situatie.
Gebruik de angst van de lezer
Horror is tegenwoordig een omstreden onderwerp. Lezers en kijkers lijken afgestompt voor schrikeffecten en de naderende dood van een personage door een moordenaar die hem achtervolgt. We kennen de verhalen, zien de meeste plottwists al van ver aankomen. Zoek originaliteit dan ook niet in een fysieke gedaante, maar in de wijze waarop de lezer zichzelf angst aanpraat.
Een sprekend voorbeeld is de film Paranormal Activity. De kwaliteit van de film is discutabel, maar het effect ervan op de meeste mensen is onweerlegbaar. De reden dat zoveel mensen angst ervaren tijdens die film, is door herkenning en eigen suggestie. Wat als mij dit thuis zou overkomen? Het is zo gemakkelijk de situatie uit de film op jezelf te projecteren en dat is iets waar iedere horrorauteur wat van kan leren. En wederom: de kern zit hem in het onbekende.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online. http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Korte verhalen - drie methodes
Geïnteresseerd in korte verhalen schrijven? Bepaal dan eerst hoe je dat gaat doen. Lees hier drie methodes die jou gaan helpen het beste korte verhaal te schrijven.
1. Haikumethode
Een Haiku is een Japanse dichtvorm die gebruik maakt van precies drie regels, elk met een vast aantal woorden. Bij deze vorm moet je dus goed stilstaan bij elk woord dat je gebruikt. Hanteer je deze methode voor een kort verhaal, dan ben je lang bezig, maar is succes haast gegarandeerd.
2. Ontladingsmethode
Veel schrijvers prefereren deze methode. Begin met schrijven en stop pas als je niks meer te vertellen hebt. Schrap vervolgens woorden, zinnen en alinea’s die overbodig zijn om het stuk korter te maken. Stel je voor jezelf een maximum aantal woorden in, dan zul je vaak moeten puzzelen. Door deze methode te gebruiken leer je vanzelf dat je sommige woorden best weg kunt laten - en gebruik ook onze schraptips.
3. Journalistenmethode
Journalisten gebruiken doorgaans een vaste methode om nieuwsberichten op te stellen. Dit is meestal een piramideachtige structuur waarbij je de belangrijkste informatie eerst behandelt. Er wordt ook wel gesproken over de vijf w’s en de h: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe? Bij het schrijven van een kort verhaal kun je dit vertalen naar een plan. Stel vast wat je moet weten en hoe de plot in elkaar steekt, zodat je een kort verhaal kunt schrijven zonder al te veel herschrijf- of schrapwerk. Meer weten over het schrijven van korte verhalen? Lees dan het boek Korte verhalen schrijven van Ton Rozeman van de Schrijfbibliotheek of volg de cursus Korte verhalen schrijven van Frans Stüger.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Geïnteresseerd in korte verhalen schrijven? Bepaal dan eerst hoe je dat gaat doen. Lees hier drie methodes die jou gaan helpen het beste korte verhaal te schrijven.
1. Haikumethode
Een Haiku is een Japanse dichtvorm die gebruik maakt van precies drie regels, elk met een vast aantal woorden. Bij deze vorm moet je dus goed stilstaan bij elk woord dat je gebruikt. Hanteer je deze methode voor een kort verhaal, dan ben je lang bezig, maar is succes haast gegarandeerd.
2. Ontladingsmethode
Veel schrijvers prefereren deze methode. Begin met schrijven en stop pas als je niks meer te vertellen hebt. Schrap vervolgens woorden, zinnen en alinea’s die overbodig zijn om het stuk korter te maken. Stel je voor jezelf een maximum aantal woorden in, dan zul je vaak moeten puzzelen. Door deze methode te gebruiken leer je vanzelf dat je sommige woorden best weg kunt laten - en gebruik ook onze schraptips.
3. Journalistenmethode
Journalisten gebruiken doorgaans een vaste methode om nieuwsberichten op te stellen. Dit is meestal een piramideachtige structuur waarbij je de belangrijkste informatie eerst behandelt. Er wordt ook wel gesproken over de vijf w’s en de h: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe? Bij het schrijven van een kort verhaal kun je dit vertalen naar een plan. Stel vast wat je moet weten en hoe de plot in elkaar steekt, zodat je een kort verhaal kunt schrijven zonder al te veel herschrijf- of schrapwerk. Meer weten over het schrijven van korte verhalen? Lees dan het boek Korte verhalen schrijven van Ton Rozeman van de Schrijfbibliotheek of volg de cursus Korte verhalen schrijven van Frans Stüger.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf tips om voor het web te schrijven
Tussen een roman schrijven en schrijven voor het web zit een wereld van verschil. Toch kan geen enkele schrijver tegenwoordig om zijn of haar online aanwezigheid heen, bijvoorbeeld door een blog te starten. Hoe je online de aandacht behoudt met jouw schrijven, dat leer je met deze vijf schrijftips.
1. Houd het simpel
Het online publiek is niet op zoek naar een lang achtergrondartikel. Teksten moeten kort en overzichtelijk zijn. Houd je daarom bij de basis; wat wil je vertellen? Gebruik korte zinnen en alinea’s en zet de belangrijkste informatie in de lead of in de eerste alinea.
2. Gebruik tussenkopjes
Veel bezoekers scannen een website voor informatie. Dat betekent dat ze de meeste alinea’s kort lezen of zelfs helemaal niet. Gebruik daarom tussenkopjes om overzichtelijk informatie in te delen. Deze kopjes lenen zich uitstekend voor sterke one-liners of woordgrapjes. Bovendien legt Google een nadruk op subkoppen bij het vinden van pagina's, dus zorg dat deze koppen de juiste zoekwoorden bevatten.
3. Schrijf voor de doelgroep
Vooral bij schrijven voor het web is het belangrijk om een specifieke doelgroep voor ogen te hebben. Omdat je met weinig tekst werkt, moet je in een oogopslag het juiste publiek aanspreken. Zo zal een modeblog voor jongvolwassenen anders ogen dan een modeblog voor ouderen. Bovendien is het belangrijk dat je de juiste schrijfstijl hanteert. Een formeel verhaal zal niet werken op een website waar voornamelijk jongeren op kijken.
4. Wees multimediaal
In onze huidige samenleving is internet niet meer los te koppelen van beeld. Een webtekst zonder enige vorm van audiovisuele content is tegenwoordig vrijwel ongehoord. Bedenk dus wat bij de website of het artikel past. Kun je de tekst illustreren met bijpassend beeld, of misschien een video of slideshow?
5. SEO schrijven
SEO staat voor Search Engine Optimization. Dit houdt in dat je woorden in een webtekst gebruikt waar zoekmachines zoals Google op zoeken. Hoewel goed SEO schrijven moeilijk is, kun je er altijd tijdens het schrijven van een blog of webtekst op letten. Blog je over koken, dan zijn de woorden ‘koken’ en ‘recepten’ uiteraard belangrijk om vaak te noemen (maar niet té vaak, dat zien zoekmachines als spam). Ook kun je long-tail keyphrases hanteren. Dit zijn woordconstructies waar veel op gezocht wordt. In het geval van een reisblog zou een long-tail keyphrase kunnen zijn ‘reis naar Ierland’.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Tussen een roman schrijven en schrijven voor het web zit een wereld van verschil. Toch kan geen enkele schrijver tegenwoordig om zijn of haar online aanwezigheid heen, bijvoorbeeld door een blog te starten. Hoe je online de aandacht behoudt met jouw schrijven, dat leer je met deze vijf schrijftips.
1. Houd het simpel
Het online publiek is niet op zoek naar een lang achtergrondartikel. Teksten moeten kort en overzichtelijk zijn. Houd je daarom bij de basis; wat wil je vertellen? Gebruik korte zinnen en alinea’s en zet de belangrijkste informatie in de lead of in de eerste alinea.
2. Gebruik tussenkopjes
Veel bezoekers scannen een website voor informatie. Dat betekent dat ze de meeste alinea’s kort lezen of zelfs helemaal niet. Gebruik daarom tussenkopjes om overzichtelijk informatie in te delen. Deze kopjes lenen zich uitstekend voor sterke one-liners of woordgrapjes. Bovendien legt Google een nadruk op subkoppen bij het vinden van pagina's, dus zorg dat deze koppen de juiste zoekwoorden bevatten.
3. Schrijf voor de doelgroep
Vooral bij schrijven voor het web is het belangrijk om een specifieke doelgroep voor ogen te hebben. Omdat je met weinig tekst werkt, moet je in een oogopslag het juiste publiek aanspreken. Zo zal een modeblog voor jongvolwassenen anders ogen dan een modeblog voor ouderen. Bovendien is het belangrijk dat je de juiste schrijfstijl hanteert. Een formeel verhaal zal niet werken op een website waar voornamelijk jongeren op kijken.
4. Wees multimediaal
In onze huidige samenleving is internet niet meer los te koppelen van beeld. Een webtekst zonder enige vorm van audiovisuele content is tegenwoordig vrijwel ongehoord. Bedenk dus wat bij de website of het artikel past. Kun je de tekst illustreren met bijpassend beeld, of misschien een video of slideshow?
5. SEO schrijven
SEO staat voor Search Engine Optimization. Dit houdt in dat je woorden in een webtekst gebruikt waar zoekmachines zoals Google op zoeken. Hoewel goed SEO schrijven moeilijk is, kun je er altijd tijdens het schrijven van een blog of webtekst op letten. Blog je over koken, dan zijn de woorden ‘koken’ en ‘recepten’ uiteraard belangrijk om vaak te noemen (maar niet té vaak, dat zien zoekmachines als spam). Ook kun je long-tail keyphrases hanteren. Dit zijn woordconstructies waar veel op gezocht wordt. In het geval van een reisblog zou een long-tail keyphrase kunnen zijn ‘reis naar Ierland’.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Valt er iemand in herhaling?
Overigens lees ik ook blogs met lange stukken tekst, zonder veel, of helemaal zonder illustraties. Illustraties kunnen als nadeel hebben dat de voor problemen rond auteursrecht kunnen zorgen. Soms zou ik wel een blog over muziek willen schrijven, maar dan ben je weer genoodzaakt om dingen van Youtube toe te voegen, waarmee je problemen zou kunnen krijgen. Bovendien vraag ik me af wie er op een blog over mijn muzieksmaak zit te wachten.
Search Engine Optimazation is in zekere zin eenvoudiger als je een eigen website hebt. Dan kun je gebruikmaken van metatags, die niet zichtbaar zijn voor de lezer. Zoekmachines schijnen daar ook minder gebruik van te maken. Een andere manier is om grote koppen te gebruiken H1 en die onzichtbaar te maken. Maar bij een blog heb je over het algemeen weinig mogelijkheden om met CSS en HTML te werken.
Overigens lees ik ook blogs met lange stukken tekst, zonder veel, of helemaal zonder illustraties. Illustraties kunnen als nadeel hebben dat de voor problemen rond auteursrecht kunnen zorgen. Soms zou ik wel een blog over muziek willen schrijven, maar dan ben je weer genoodzaakt om dingen van Youtube toe te voegen, waarmee je problemen zou kunnen krijgen. Bovendien vraag ik me af wie er op een blog over mijn muzieksmaak zit te wachten.
Search Engine Optimazation is in zekere zin eenvoudiger als je een eigen website hebt. Dan kun je gebruikmaken van metatags, die niet zichtbaar zijn voor de lezer. Zoekmachines schijnen daar ook minder gebruik van te maken. Een andere manier is om grote koppen te gebruiken H1 en die onzichtbaar te maken. Maar bij een blog heb je over het algemeen weinig mogelijkheden om met CSS en HTML te werken.
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 1 gast