Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Drie schrijftips om een kort verhaal te schrijven
De kunst van het schrappen komt pas echt tot uiting als je korte verhalen schrijft. Niet voor niks schreef de schrijver Mark Twain eens: 'I didn't have time to write a short letter, so I wrote a long one instead.' Met deze drie schrijftips maak je het jezelf een stuk gemakkelijker.
Volg de rode draad
Voordat je ook maar een letter op papier zet, moet je vaststellen wat het doel van jouw verhaal is. Waarom vertel je precies dit verhaal? Bepaal de rode draad en doe er alles aan die te volgen. Wijk je er van af, dan loop je het risico dat het stuk geen kort verhaal meer is, maar aanvoelt als een hoofdstuk van een groter geheel.
De beste korte verhalen beginnen door een vraag bij de lezer op te roepen. Het antwoord daarop moet dan in de ontknoping, het einde van het verhaal, naar voren komen. Dat betekent niet dat het verhaal een gesloten einde moet hebben. Veel korte verhalen hebben juist een open einde om de lezer tot denken te zetten - en zo zelf op het antwoord te laten komen - of te activeren.
Een scène in het leven van...
Vrijwel ieder kort verhaal is een fragment uit het leven van het hoofdpersonage. Een langere periode overbruggen kan eigenlijk niet, omdat je daar te weinig ruimte voor hebt. Kies daarom een periode - bijvoorbeeld een dag, of zelfs maar één uur - en blijf binnen die grens. Omdat je met een kort verhaal veel minder speling hebt om uit te wijden naar subplot, moet alles wat zich in die periode plaatsvindt iets toevoegen aan de rode draad. Doet dat het niet, dan laat je het weg.
Overigens is personageontwikkeling in een kort verhaal van veel minder belang dan in een roman. Zo laten veel korte verhalen een moment in het leven van één of meerdere personages zien, alleen om een punt duidelijk te maken. Als die scène effectief wordt opgebouwd, dan wordt het doel van het verhaal (informeren, amuseren, tot denken zetten, enz.) vanzelf behaald.
Minder is meer
Een kort verhaal leent zich niet voor uitgebreide beschrijvingen en meerdere verhaallijnen. De situatie moet meteen duidelijk zijn zodat de lezer vanaf de eerste alinea in het verhaal gezogen wordt. Vervolgens moet je de lezer geen moment rust bieden tot aan de ontknoping, waar het verhaal doorgaans eindigt. Schrap ieder woord dat de lezer doet afwijken van dat pad.
Introduceer dan ook nooit te veel personages in een kort verhaal. Ieder persoon voegt immers een nieuwe dimensie toe aan de verhaallijn waar de lezer rekening mee moet gaan houden, en dat komt niet ten goede aan de ontknoping. Je loopt dan het risico het zicht van de lezer te vertroebelen, waardoor de lezer na de ontknoping alleen maar met meer vragen achterblijft dan toen hij begon met lezen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
De kunst van het schrappen komt pas echt tot uiting als je korte verhalen schrijft. Niet voor niks schreef de schrijver Mark Twain eens: 'I didn't have time to write a short letter, so I wrote a long one instead.' Met deze drie schrijftips maak je het jezelf een stuk gemakkelijker.
Volg de rode draad
Voordat je ook maar een letter op papier zet, moet je vaststellen wat het doel van jouw verhaal is. Waarom vertel je precies dit verhaal? Bepaal de rode draad en doe er alles aan die te volgen. Wijk je er van af, dan loop je het risico dat het stuk geen kort verhaal meer is, maar aanvoelt als een hoofdstuk van een groter geheel.
De beste korte verhalen beginnen door een vraag bij de lezer op te roepen. Het antwoord daarop moet dan in de ontknoping, het einde van het verhaal, naar voren komen. Dat betekent niet dat het verhaal een gesloten einde moet hebben. Veel korte verhalen hebben juist een open einde om de lezer tot denken te zetten - en zo zelf op het antwoord te laten komen - of te activeren.
Een scène in het leven van...
Vrijwel ieder kort verhaal is een fragment uit het leven van het hoofdpersonage. Een langere periode overbruggen kan eigenlijk niet, omdat je daar te weinig ruimte voor hebt. Kies daarom een periode - bijvoorbeeld een dag, of zelfs maar één uur - en blijf binnen die grens. Omdat je met een kort verhaal veel minder speling hebt om uit te wijden naar subplot, moet alles wat zich in die periode plaatsvindt iets toevoegen aan de rode draad. Doet dat het niet, dan laat je het weg.
Overigens is personageontwikkeling in een kort verhaal van veel minder belang dan in een roman. Zo laten veel korte verhalen een moment in het leven van één of meerdere personages zien, alleen om een punt duidelijk te maken. Als die scène effectief wordt opgebouwd, dan wordt het doel van het verhaal (informeren, amuseren, tot denken zetten, enz.) vanzelf behaald.
Minder is meer
Een kort verhaal leent zich niet voor uitgebreide beschrijvingen en meerdere verhaallijnen. De situatie moet meteen duidelijk zijn zodat de lezer vanaf de eerste alinea in het verhaal gezogen wordt. Vervolgens moet je de lezer geen moment rust bieden tot aan de ontknoping, waar het verhaal doorgaans eindigt. Schrap ieder woord dat de lezer doet afwijken van dat pad.
Introduceer dan ook nooit te veel personages in een kort verhaal. Ieder persoon voegt immers een nieuwe dimensie toe aan de verhaallijn waar de lezer rekening mee moet gaan houden, en dat komt niet ten goede aan de ontknoping. Je loopt dan het risico het zicht van de lezer te vertroebelen, waardoor de lezer na de ontknoping alleen maar met meer vragen achterblijft dan toen hij begon met lezen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zeven schrijftips voor het slot van jouw boek
Veel mensen zweren bij de openingszin. Maar waar de openingszin ervoor zorgt dat je direct in het verhaal gezogen wordt, zorgt het slot van een roman ervoor dat je in het verhaal blijft lang nadat je het boek hebt weggelegd. Wij geven zeven schrijftips om een spetterend slot te schrijven.
Conflict
Geen verhaal zonder conflict, en geen slot zonder climax. Eindigt jouw verhaal in een confrontatie tussen de protagonist en de antagonist? Zorg ervoor dat deze scène alle voorafgaande conflicten van het verhaal overtreft. Dit is het moment waar jouw lezers op hebben gewacht.
Ontwikkeling
In bijna ieder verhaal maakt de protagonist - en in sommige verhalen ook de antagonist - een ontwikkeling door. Dit kan een innerlijk conflict zijn, zoals een strijd tussen emoties, of een externe factor waar de persoon voor vecht. Ongeacht de vorm van deze ontwikkeling moet de uitkomst ervan naar voren komen in het slot. Een lezer zal zich immers niet bekommeren om een hoofdpersonage dat alles schouderophalend benadert.
Opbouw
Voeg geen nieuwe elementen toe in het slot, zoals een nieuw personage of een vaardigheid waar jouw hoofdpersoon ineens over blijkt te bezitten. Dit kan verwarring of zelfs ontevreden veroorzaken bij jouw lezers, en beide zijn een dooddoener voor de spanning. Alles dat een rol speelt in het slot, moet eerder in het verhaal zijn geïntroduceerd.
Flashbacks
In sommige verhalen word je vlak voor de ontknoping nog even meegenomen naar het verleden. Eerder in het verhaal werkt deze methode, maar als de climax nadert zal de lezer zich er alleen maar aan ergeren. Dit geldt voor ieder obstakel dat de spanning afremt; daar heb je immers genoeg ruimte voor gehad. Dit is het slot. Hier moet het spetteren.
Uitleg
Wat je ook doet, ga niet de les voorlezen. Vooral in thrillers en detectives brengt de ontknoping allerlei clous en verhaallijnen samen, waardoor de puzzelstukjes op hun plek vallen. Veel schrijvers grijpen deze kans aan om de lezer haarfijn uit te leggen wat er nou precies is voorgevallen, en dat is nou precies wat de lezer niet nodig heeft. Vertrouw erop dat jouw publiek de puzzel al stap voor stap heeft afgemaakt. Ze wachten alleen nog op dat ene laatste stukje.
Toeval
Niks is meer onbevredigend dan een ontknoping die de lezer onmogelijk kan zien aankomen. Door het invoegen van een deus ex machina (doorgaans een nieuw, onverwacht element) zeg je als schrijver eigenlijk dat je geen logische oplossing voor het conflict kon verzinnen en het maar op toeval gooit. Vermijd dit te allen tijde.
Climax
Het slot moet ervoor zorgen dat jouw lezer sprakeloos achter blijft, zij het omdat het de lezer bevredigt, ontroert of choqueert. Laat de climax dan ook grootser zijn dan iedere scène die hieraan voorafging. Die laatste impressie moet er immers voor zorgen dat de lezer naar meer gaat snakken; naar jouw volgende boek.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips.
Veel mensen zweren bij de openingszin. Maar waar de openingszin ervoor zorgt dat je direct in het verhaal gezogen wordt, zorgt het slot van een roman ervoor dat je in het verhaal blijft lang nadat je het boek hebt weggelegd. Wij geven zeven schrijftips om een spetterend slot te schrijven.
Conflict
Geen verhaal zonder conflict, en geen slot zonder climax. Eindigt jouw verhaal in een confrontatie tussen de protagonist en de antagonist? Zorg ervoor dat deze scène alle voorafgaande conflicten van het verhaal overtreft. Dit is het moment waar jouw lezers op hebben gewacht.
Ontwikkeling
In bijna ieder verhaal maakt de protagonist - en in sommige verhalen ook de antagonist - een ontwikkeling door. Dit kan een innerlijk conflict zijn, zoals een strijd tussen emoties, of een externe factor waar de persoon voor vecht. Ongeacht de vorm van deze ontwikkeling moet de uitkomst ervan naar voren komen in het slot. Een lezer zal zich immers niet bekommeren om een hoofdpersonage dat alles schouderophalend benadert.
Opbouw
Voeg geen nieuwe elementen toe in het slot, zoals een nieuw personage of een vaardigheid waar jouw hoofdpersoon ineens over blijkt te bezitten. Dit kan verwarring of zelfs ontevreden veroorzaken bij jouw lezers, en beide zijn een dooddoener voor de spanning. Alles dat een rol speelt in het slot, moet eerder in het verhaal zijn geïntroduceerd.
Flashbacks
In sommige verhalen word je vlak voor de ontknoping nog even meegenomen naar het verleden. Eerder in het verhaal werkt deze methode, maar als de climax nadert zal de lezer zich er alleen maar aan ergeren. Dit geldt voor ieder obstakel dat de spanning afremt; daar heb je immers genoeg ruimte voor gehad. Dit is het slot. Hier moet het spetteren.
Uitleg
Wat je ook doet, ga niet de les voorlezen. Vooral in thrillers en detectives brengt de ontknoping allerlei clous en verhaallijnen samen, waardoor de puzzelstukjes op hun plek vallen. Veel schrijvers grijpen deze kans aan om de lezer haarfijn uit te leggen wat er nou precies is voorgevallen, en dat is nou precies wat de lezer niet nodig heeft. Vertrouw erop dat jouw publiek de puzzel al stap voor stap heeft afgemaakt. Ze wachten alleen nog op dat ene laatste stukje.
Toeval
Niks is meer onbevredigend dan een ontknoping die de lezer onmogelijk kan zien aankomen. Door het invoegen van een deus ex machina (doorgaans een nieuw, onverwacht element) zeg je als schrijver eigenlijk dat je geen logische oplossing voor het conflict kon verzinnen en het maar op toeval gooit. Vermijd dit te allen tijde.
Climax
Het slot moet ervoor zorgen dat jouw lezer sprakeloos achter blijft, zij het omdat het de lezer bevredigt, ontroert of choqueert. Laat de climax dan ook grootser zijn dan iedere scène die hieraan voorafging. Die laatste impressie moet er immers voor zorgen dat de lezer naar meer gaat snakken; naar jouw volgende boek.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zeven tips om feedback te geven
Opbouwende kritiek geven aan schrijvers is een vak apart en je bent er bovendien veel tijd aan kwijt, al helemaal als je feedback geeft op een roman. Met deze schrijftips maak je het jezelf een stuk gemakkelijker.
Doelgroep
Vraag altijd naar de doelgroep van het verhaal. Je taak als criticus verandert aanzienlijk als je weet dat het verhaal zich bijvoorbeeld louter op kinderen richt. Als de schrijver dit niet laat weten, vraag het dan na zodat je weet waar je op moet letten.
Markeringen
Noteer iedere aanpassing en opmerking. Werk je in Word, zet dan de optie ‘Wijzingen bijhouden’ aan zodat alles helder wordt weergegeven voor de schrijver. Als je op papier werkt, gebruik dan correctietekens (zoals deze) of gebruik een apart vel papier per pagina.
Herschrijf niet
Als je feedback geeft, is het altijd de mening van één schrijver tegen de ander. De neiging om fragmenten van het verhaal te herschrijven omdat ze in jouw ogen dan beter uit de verf komen, zal dan ook vaak aanwezig zijn. Vermijd dit. Heb je commentaar op een fragment of scène in zijn geheel, schrap of herschrijf dan niks, maar geef het kritiek persoonlijk of in een korte omschrijving. Zo voorkom je dat er twee stijlen door elkaar heen gaan lopen.
Geef feedback op het verhaal, niet op de lezer
Schrijven is onlosmakelijk verbonden met de emoties en beweegredenen van de schrijver. Toch moet je als criticus het verhaal los zien te koppelen van de auteur. Geef advies op verhaaltechnieken, spelling en grammatica en op inhoud, niet op de redenen achter het verhaal of op de kwaliteiten van de schrijver.
Begin en eindig positief
Zelfs de schrijver die open staat voor kritiek, is gekrenkt bij het horen van negatieve feedback. Begin daarom met de punten die je goed vond aan het verhaal en werk langzaam toe naar de verbeterpunten. Ter afsluiting kun je een opsomming maken van je kritiek waarbij je eindigt met weer een positief punt. Zo wordt de schrijver zich niet alleen bewust van zijn zwakke kanten, maar weet hij ook waar hij op moet doorbouwen.
Wees duidelijk
Niets is vervelender voor een schrijver dan te horen: ‘Het was wel goed,’ of: ‘Ik kwam er niet helemaal in’. Als criticus is het jouw taak om aan te duiden waarom iets goed werkt of juist niet. Geef aan waar het verhaal begint te rammelen, hoe dat jouw leeservaring beïnvloedt en biedt vervolgens oplossingen. Hoe specifieker je bent in je kritiek, hoe gedetailleerder de schrijver het probleem kan aanpakken.
Wees reëel
Beloof niet het onmogelijke. Schrijvers zijn vaak dolenthousiast als je hun verhaal na wil kijken en vragen vaak of je het nog eens wil doen na de eerste revisieronde. Stel grenzen als het je veel tijd en moeite kost, of onderhandel over een vergoeding.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Opbouwende kritiek geven aan schrijvers is een vak apart en je bent er bovendien veel tijd aan kwijt, al helemaal als je feedback geeft op een roman. Met deze schrijftips maak je het jezelf een stuk gemakkelijker.
Doelgroep
Vraag altijd naar de doelgroep van het verhaal. Je taak als criticus verandert aanzienlijk als je weet dat het verhaal zich bijvoorbeeld louter op kinderen richt. Als de schrijver dit niet laat weten, vraag het dan na zodat je weet waar je op moet letten.
Markeringen
Noteer iedere aanpassing en opmerking. Werk je in Word, zet dan de optie ‘Wijzingen bijhouden’ aan zodat alles helder wordt weergegeven voor de schrijver. Als je op papier werkt, gebruik dan correctietekens (zoals deze) of gebruik een apart vel papier per pagina.
Herschrijf niet
Als je feedback geeft, is het altijd de mening van één schrijver tegen de ander. De neiging om fragmenten van het verhaal te herschrijven omdat ze in jouw ogen dan beter uit de verf komen, zal dan ook vaak aanwezig zijn. Vermijd dit. Heb je commentaar op een fragment of scène in zijn geheel, schrap of herschrijf dan niks, maar geef het kritiek persoonlijk of in een korte omschrijving. Zo voorkom je dat er twee stijlen door elkaar heen gaan lopen.
Geef feedback op het verhaal, niet op de lezer
Schrijven is onlosmakelijk verbonden met de emoties en beweegredenen van de schrijver. Toch moet je als criticus het verhaal los zien te koppelen van de auteur. Geef advies op verhaaltechnieken, spelling en grammatica en op inhoud, niet op de redenen achter het verhaal of op de kwaliteiten van de schrijver.
Begin en eindig positief
Zelfs de schrijver die open staat voor kritiek, is gekrenkt bij het horen van negatieve feedback. Begin daarom met de punten die je goed vond aan het verhaal en werk langzaam toe naar de verbeterpunten. Ter afsluiting kun je een opsomming maken van je kritiek waarbij je eindigt met weer een positief punt. Zo wordt de schrijver zich niet alleen bewust van zijn zwakke kanten, maar weet hij ook waar hij op moet doorbouwen.
Wees duidelijk
Niets is vervelender voor een schrijver dan te horen: ‘Het was wel goed,’ of: ‘Ik kwam er niet helemaal in’. Als criticus is het jouw taak om aan te duiden waarom iets goed werkt of juist niet. Geef aan waar het verhaal begint te rammelen, hoe dat jouw leeservaring beïnvloedt en biedt vervolgens oplossingen. Hoe specifieker je bent in je kritiek, hoe gedetailleerder de schrijver het probleem kan aanpakken.
Wees reëel
Beloof niet het onmogelijke. Schrijvers zijn vaak dolenthousiast als je hun verhaal na wil kijken en vragen vaak of je het nog eens wil doen na de eerste revisieronde. Stel grenzen als het je veel tijd en moeite kost, of onderhandel over een vergoeding.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Goede tips.
Voor jou ook bruikbaar denk ik, jij beoordeeld wel eens wat op verzoek volgens mij.
En in grote lijnen geldt het ook voor recenceren trouwens.
Voor jou ook bruikbaar denk ik, jij beoordeeld wel eens wat op verzoek volgens mij.
En in grote lijnen geldt het ook voor recenceren trouwens.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Heeeel af en toe gebeurt het wel eens Willeke dat iemand vraagt of ik het boek vooruit wil lezen en van commentaar wil voorzien.
Dat is nog best lastig, vooral als diegene eigenlijk liever geen commentaar wil hebben.
Ja recenseren is in feite ook kritiek natuurlijk.
Dit jaar is er trouwens weinig kritiek want ik lees tot nu toe bijna allemaal goede boeken.
Dettie
Dat is nog best lastig, vooral als diegene eigenlijk liever geen commentaar wil hebben.
Ja recenseren is in feite ook kritiek natuurlijk.
Dit jaar is er trouwens weinig kritiek want ik lees tot nu toe bijna allemaal goede boeken.
Dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Ja ik ook, het is een goed jaar!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Konden we het jaar maar bottelen hè. 
Dettie

Dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Hoe bereid ik mij voor op NaNoWriMo?
Het is weer zover. Over een paar weken dompelen vele schrijvers zich onder in hun creativiteit voor de National Novel Writing Month (NaNoWriMo). Het is dan ook de hoogste tijd om je voor te bereiden, en daar helpen we graag aan mee met deze schrijftips.
Maak een planning
Het lijkt vanzelfsprekend dat je een planning nodig hebt, wil je in een maand een roman schrijven. Waarom doen veel schrijvers het dan toch zonder? Zij schrijven liever impulsief en vormen hun ideeën tijdens het schrijven. Zo ontstaat er vanzelf een structuur, of die breng je aan in de herschrijffase. Toch leert de ervaring dat je zonder een schrijfplan al gauw leegloopt: de inspiratie is op, er komt niks meer uit de pen. En dan?
Door van te voren vast te stellen wat er in ieder hoofdstuk gaat gebeuren, kom je nooit zonder ideeën te zitten. En wil een scène dan niet vlotten, dan kun je altijd met een volgende aan de slag. Onthoud: met NaNoWriMo trachten we niet een perfect manuscript af te leveren. We schrijven enkel een eerste, ruwe versie.
Hoe maak je een schrijfplan? Dat verschilt per persoon. De één schrijft voor iedere scène een samenvatting, terwijl de ander alleen de rode draad van het verhaal uitwerkt. Het belangrijkste is dat je voor ogen krijgt hoe jouw verhaal begint, hoe het eindigt en welke ontwikkeling het hoofdpersonage doormaakt. Zo heb je een vangnet als je verhaal dreigt te ontsporen.
Nodig schrijfvrienden uit
Schrijven is eenzaam vak. Jouw man, vrouw, kinderen en/of sociale leven zullen dit vast gemerkt hebben als je eens wat minder aandacht te besteden hebt. Bij NaNoWriMo ligt dat anders. Een maand lang iedere dag schrijven is intensiever dan de schrijfgewoontes van de meeste schrijvers, waardoor de behoefte om je schrijfervaringen te delen ook sterker wordt.
Verzamel vrienden om je heen die dezelfde uitdaging aangaan, of overtuig hen mee te doen. Organiseer een bijeenkomst voor of na iedere schrijfsessie, of schrijf zo nu en dan in dezelfde ruimte. Dit werkt niet alleen motiverend, het is ook een uitlaatklep om ervaringen te delen en op adem te komen. Maar pas op: deze bijeenkomsten zijn niet alleen voor de gezelligheid; je hebt nog steeds je quotum van de dag.
Zorg voor een schrijfplek
Routine is een sleutelwoord voor schrijvers. Een vertrouwde omgeving om in te schrijven is dan ook onmisbaar. Of het nou in een bibliotheek, in het park of simpelweg in jouw slaapkamer is: zorg dat je er niet afgeleid kunt worden. Werk je thuis, ruim dan je bureau op, schakel internet uit en maak duidelijke afspraken met je familie of huisgenoten. Een 'niet storen'-bordje doet wonderen. Wat je ook doet, stel je directe omgeving op de hoogte van jouw deelname aan NaNoWriMo.
Weg met schuldgevoel
Veel van jullie zien de bui al hangen. Vrienden en familieleden die gepikeerd reageren en je keer op keer gaan herinneren aan je sociale verplichtingen. Laten we het niet mooier maken dan het is: wil je een roman in een maand schrijven, dan moeten die sociale verplichtingen maar wachten. Dat gaat lastig zijn, dus zoek mensen op die je hierin willen steunen. Wapen jezelf tegen schuldgevoel.
Bovendien, nu schrijf je jouw roman in een maand in plaats van in twee jaar. Daar moet je omgeving toch juist blij mee zijn?
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Het is weer zover. Over een paar weken dompelen vele schrijvers zich onder in hun creativiteit voor de National Novel Writing Month (NaNoWriMo). Het is dan ook de hoogste tijd om je voor te bereiden, en daar helpen we graag aan mee met deze schrijftips.
Maak een planning
Het lijkt vanzelfsprekend dat je een planning nodig hebt, wil je in een maand een roman schrijven. Waarom doen veel schrijvers het dan toch zonder? Zij schrijven liever impulsief en vormen hun ideeën tijdens het schrijven. Zo ontstaat er vanzelf een structuur, of die breng je aan in de herschrijffase. Toch leert de ervaring dat je zonder een schrijfplan al gauw leegloopt: de inspiratie is op, er komt niks meer uit de pen. En dan?
Door van te voren vast te stellen wat er in ieder hoofdstuk gaat gebeuren, kom je nooit zonder ideeën te zitten. En wil een scène dan niet vlotten, dan kun je altijd met een volgende aan de slag. Onthoud: met NaNoWriMo trachten we niet een perfect manuscript af te leveren. We schrijven enkel een eerste, ruwe versie.
Hoe maak je een schrijfplan? Dat verschilt per persoon. De één schrijft voor iedere scène een samenvatting, terwijl de ander alleen de rode draad van het verhaal uitwerkt. Het belangrijkste is dat je voor ogen krijgt hoe jouw verhaal begint, hoe het eindigt en welke ontwikkeling het hoofdpersonage doormaakt. Zo heb je een vangnet als je verhaal dreigt te ontsporen.
Nodig schrijfvrienden uit
Schrijven is eenzaam vak. Jouw man, vrouw, kinderen en/of sociale leven zullen dit vast gemerkt hebben als je eens wat minder aandacht te besteden hebt. Bij NaNoWriMo ligt dat anders. Een maand lang iedere dag schrijven is intensiever dan de schrijfgewoontes van de meeste schrijvers, waardoor de behoefte om je schrijfervaringen te delen ook sterker wordt.
Verzamel vrienden om je heen die dezelfde uitdaging aangaan, of overtuig hen mee te doen. Organiseer een bijeenkomst voor of na iedere schrijfsessie, of schrijf zo nu en dan in dezelfde ruimte. Dit werkt niet alleen motiverend, het is ook een uitlaatklep om ervaringen te delen en op adem te komen. Maar pas op: deze bijeenkomsten zijn niet alleen voor de gezelligheid; je hebt nog steeds je quotum van de dag.
Zorg voor een schrijfplek
Routine is een sleutelwoord voor schrijvers. Een vertrouwde omgeving om in te schrijven is dan ook onmisbaar. Of het nou in een bibliotheek, in het park of simpelweg in jouw slaapkamer is: zorg dat je er niet afgeleid kunt worden. Werk je thuis, ruim dan je bureau op, schakel internet uit en maak duidelijke afspraken met je familie of huisgenoten. Een 'niet storen'-bordje doet wonderen. Wat je ook doet, stel je directe omgeving op de hoogte van jouw deelname aan NaNoWriMo.
Weg met schuldgevoel
Veel van jullie zien de bui al hangen. Vrienden en familieleden die gepikeerd reageren en je keer op keer gaan herinneren aan je sociale verplichtingen. Laten we het niet mooier maken dan het is: wil je een roman in een maand schrijven, dan moeten die sociale verplichtingen maar wachten. Dat gaat lastig zijn, dus zoek mensen op die je hierin willen steunen. Wapen jezelf tegen schuldgevoel.
Bovendien, nu schrijf je jouw roman in een maand in plaats van in twee jaar. Daar moet je omgeving toch juist blij mee zijn?
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Hoe bereid ik mij voor op NaNoWriMo? II
Nog maar een week te gaan. Heb je jouw schrijfplan al klaarliggen? Spelen de scènes dag en nacht door je hoofd? Zo niet, dan hebben wij nog wat schrijftips voor je.
Zorg dat je computer en software in orde is
Niks zo vervelend als een tekstverwerker die crasht terwijl je de laatste puntjes op de i zet. Of de accu van je laptop die plots leegstroomt alsof er een dam is gebroken, en je na een half uur in het park zonder stroom zit. We zien problemen met technologie vaak over het hoofd, omdat het in eerste instantie weinig met schrijven te maken heeft. En omdat het verdorie gewoon hoort te werken!
Zie jouw pc of laptop als een goedgevulde pen en een stapel vellen papier. Werkt de software niet mee, dan is de inkt op of zijn de papieren verfrommeld. Check dus voor 1 november, het liefst nu al, of je werkstation in orde is. Is Windows up-to-date? Draaien er geen programma’s in de achtergrond die je besturingsprogramma vertragen? Doet je antivirusprogramma het naar behoren? Liggen de kabels van je computer niet open en bloot voor de nagels van de kat? Het lijkt triviaal, maar deze kleine dingen kunnen een probleem van grote proporties aannemen op de verkeerde momenten.
Houd je schrijfplek opgeruimd
We zeiden het vorige week al: schrijf op de plek waar je in alle rust en vertrouwen kunt zijn. Niet minder belangrijk is de staat van die schrijfplek. Stoor jij je aan rommel? Begin dan nu al met opruimen en zorg dat er niks meer bij komt. Raak je snel afgeleid door naar buiten te staren? Verschuif je bureau totdat je geen uitzicht meer hebt op het raam.
Wees ook netjes zodra je aan de slag gaat. Schetsen, naslagwerken en broodkruimels kunnen nogal eens in het rond vliegen, dus plan na elke schrijfsessie vijf minuten in om je plek op te ruimen. Zo kun je de volgende dag met een schone lei weer aan de slag.
Verstop je bed
Je leest het goed. Wil je NaNoWriMo naar behoren afsluiten, dan moet je de grenzen van je concentratie opzoeken. Een dutje zal meer dan eens een welkome afwisseling zijn, dus haal dat bed uit zicht! Werk je in een andere kamer dan waar je bed staat? Sluit dan alle deuren. Werk je in dezelfde ruimte waar je slaapt? Zet dan een kamerscherm tussen jouw bed en bureau. Verstop het bed desnoods onder een laken, zolang het ding maar niet te zien is.
Wees goed voorbereid - maar niet té goed
Bureau opgeruimd, schrijfplan klaar, pen in de aanslag? Neem dan nu een weekje rust. Staar je niet blind op alle voorbereidingen en laat ook andere zaken dan alleen NaNoWriMo in je hoofd rondspoken. Het risico bestaat namelijk dat je te planmatig gaat schrijven, terwijl deze maand draait om intuïtie. Soms is een schets van een scène voldoende om een hoofdstuk te schrijven, zolang het maar als vanzelf komt. Zo voorkom je dat je niet na twee weken al door je ideeën bent.
Sluit een wedje af
Begint de angst in te slaan, nu de uitdaging voor de deur staat? 'Lukt me dit wel?' zul je wellicht denken. 'Wat als ik na een week geen inspiratie meer heb?' Het gaat je misschien vreemd in de oren klinken, maar een wedje afsluiten werkt als een stok achter de deur. Draai de rollen om als iemand zegt: ‘Dat lukt je nooit’. Vraag wat je ervoor krijgt als het je wel lukt. Vijftig euro, een fles wijn, een dagje schoonmaken in huis; hoe gek je het ook maakt, de weddenschap gaat je motiveren om te bewijzen dat je het kunt. En dat prijsje is natuurlijk mooi meegenomen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Nog maar een week te gaan. Heb je jouw schrijfplan al klaarliggen? Spelen de scènes dag en nacht door je hoofd? Zo niet, dan hebben wij nog wat schrijftips voor je.
Zorg dat je computer en software in orde is
Niks zo vervelend als een tekstverwerker die crasht terwijl je de laatste puntjes op de i zet. Of de accu van je laptop die plots leegstroomt alsof er een dam is gebroken, en je na een half uur in het park zonder stroom zit. We zien problemen met technologie vaak over het hoofd, omdat het in eerste instantie weinig met schrijven te maken heeft. En omdat het verdorie gewoon hoort te werken!
Zie jouw pc of laptop als een goedgevulde pen en een stapel vellen papier. Werkt de software niet mee, dan is de inkt op of zijn de papieren verfrommeld. Check dus voor 1 november, het liefst nu al, of je werkstation in orde is. Is Windows up-to-date? Draaien er geen programma’s in de achtergrond die je besturingsprogramma vertragen? Doet je antivirusprogramma het naar behoren? Liggen de kabels van je computer niet open en bloot voor de nagels van de kat? Het lijkt triviaal, maar deze kleine dingen kunnen een probleem van grote proporties aannemen op de verkeerde momenten.
Houd je schrijfplek opgeruimd
We zeiden het vorige week al: schrijf op de plek waar je in alle rust en vertrouwen kunt zijn. Niet minder belangrijk is de staat van die schrijfplek. Stoor jij je aan rommel? Begin dan nu al met opruimen en zorg dat er niks meer bij komt. Raak je snel afgeleid door naar buiten te staren? Verschuif je bureau totdat je geen uitzicht meer hebt op het raam.
Wees ook netjes zodra je aan de slag gaat. Schetsen, naslagwerken en broodkruimels kunnen nogal eens in het rond vliegen, dus plan na elke schrijfsessie vijf minuten in om je plek op te ruimen. Zo kun je de volgende dag met een schone lei weer aan de slag.
Verstop je bed
Je leest het goed. Wil je NaNoWriMo naar behoren afsluiten, dan moet je de grenzen van je concentratie opzoeken. Een dutje zal meer dan eens een welkome afwisseling zijn, dus haal dat bed uit zicht! Werk je in een andere kamer dan waar je bed staat? Sluit dan alle deuren. Werk je in dezelfde ruimte waar je slaapt? Zet dan een kamerscherm tussen jouw bed en bureau. Verstop het bed desnoods onder een laken, zolang het ding maar niet te zien is.
Wees goed voorbereid - maar niet té goed
Bureau opgeruimd, schrijfplan klaar, pen in de aanslag? Neem dan nu een weekje rust. Staar je niet blind op alle voorbereidingen en laat ook andere zaken dan alleen NaNoWriMo in je hoofd rondspoken. Het risico bestaat namelijk dat je te planmatig gaat schrijven, terwijl deze maand draait om intuïtie. Soms is een schets van een scène voldoende om een hoofdstuk te schrijven, zolang het maar als vanzelf komt. Zo voorkom je dat je niet na twee weken al door je ideeën bent.
Sluit een wedje af
Begint de angst in te slaan, nu de uitdaging voor de deur staat? 'Lukt me dit wel?' zul je wellicht denken. 'Wat als ik na een week geen inspiratie meer heb?' Het gaat je misschien vreemd in de oren klinken, maar een wedje afsluiten werkt als een stok achter de deur. Draai de rollen om als iemand zegt: ‘Dat lukt je nooit’. Vraag wat je ervoor krijgt als het je wel lukt. Vijftig euro, een fles wijn, een dagje schoonmaken in huis; hoe gek je het ook maakt, de weddenschap gaat je motiveren om te bewijzen dat je het kunt. En dat prijsje is natuurlijk mooi meegenomen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
NaNoWriMo tips - de eerste week
Vrijdag, 1 oktober, gaat de National Novel Writing Month van start. Ben je er klaar voor? Lees onze tips, dan zorg je ervoor dat je niet in één week al je creativiteit eruit schrijft.
Vergeet de eerste zin
Het is een welbekend cliché: een schrijver die uren, dagen of zelfs weken piekert over de eerste zin. Je wil dat die zin ijzersterk is, niet zo zeer om de lezer in het verhaal te zuigen (je manuscript is immers nog lang niet af) maar om een basis voor jezelf te creëren. Het gevolg: het papier of document blijft leeg.
Zie de openingszin als de kers op de taart; die voeg je ook pas als laatste toe om het geheel aantrekkelijk te maken. Zet die zin dus uit je hoofd en begin met schrijven. En wie weet, misschien verzin je die perfecte openingszin wel tijdens het schrijfproces. Zo niet, dan heb je altijd de herschrijfrondes nog.
Schakel je interne redacteur uit
Denk niet na over de kromme zin die je net hebt geschreven, en laat die ene spelfout nou maar staan. Zeg ‘nee’ tegen je innerlijke redacteur. Herschrijven leidt alleen maar tot meer herschrijven, en tijdens NaNoWriMo is dat funest. Je hebt immers al zo weinig tijd voor die 50.000 woorden.
In deze maand hoef je aan niemand verantwoording af te leggen, want je gaat het manuscript toch niet op 1 december al laten drukken? Je maakt een eerste versie, één die je nog aan gaat passen in december, of januari of zelfs pas over een half jaar. Weg dus met die arendsoog en negeer die onjuistheden en ongepoetste parels. Durf je eigen stem te volgen en schrijf door.
Schrap niet; markeer
Het is bijna onvermijdelijk dat je een scène gaat schrijven die helemaal niet thuishoort in de plot van je verhaal. Die scène gaat rondspoken in je gedachten en binnen de kortste keren ligt die in de prullenbak. Vermijd dit. Vis die scène uit de prullenbak, markeer hem en sla hem op - desnoods in een ander document.
Waarom? Op het moment dat je op dit probleem stuit, is je verhaal waarschijnlijk nog lang niet af. Hoe kan je dan weten dat deze scène absoluut geen plekje in je verhaal verdient? Voor hetzelfde geld gooi je volgende week je huidige idee overboord en blijkt die scène het ideale startpunt voor je nieuwe idee te zijn. Gooi voorlopig dus niks weg, maar blijf schrijven.
Het NaNoWriMo-lied
Veel schrijvers vinden hun muze in muziek. Sommigen hebben zelfs een aparte playlist voor iedere emotie die ze tijdens het schrijven moeten ervaren. Waar je ook naar luistert, of het nou klassiek, latin of hard rock is, zoek een nummer uit waar je deze maand bij zweert. Maak dit jouw NaNoWriMo-lied. Luister ernaar als je begint, als je vast komt te zitten of als je het quotum van de dag hebt behaald. Laat het nummer jouw inspiratie zijn om door te gaan.
Geef niet op
Als de eerste week voorbij is en je iedere dag exact 1.667 woorden hebt geschreven, zul je je goed voelen. Toch moet je daar geen genoegen mee nemen. De tweede week, volgens velen de ‘helweek’, valt altijd zwaarder dan je aanvankelijk denkt, dus het is mooi meegenomen als je een back-up hebt. Dus heb je jouw dagelijkse quotum bereikt, maar heb je nog tijd, zin en energie? Ga dan door. Geef niet op.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Vrijdag, 1 oktober, gaat de National Novel Writing Month van start. Ben je er klaar voor? Lees onze tips, dan zorg je ervoor dat je niet in één week al je creativiteit eruit schrijft.
Vergeet de eerste zin
Het is een welbekend cliché: een schrijver die uren, dagen of zelfs weken piekert over de eerste zin. Je wil dat die zin ijzersterk is, niet zo zeer om de lezer in het verhaal te zuigen (je manuscript is immers nog lang niet af) maar om een basis voor jezelf te creëren. Het gevolg: het papier of document blijft leeg.
Zie de openingszin als de kers op de taart; die voeg je ook pas als laatste toe om het geheel aantrekkelijk te maken. Zet die zin dus uit je hoofd en begin met schrijven. En wie weet, misschien verzin je die perfecte openingszin wel tijdens het schrijfproces. Zo niet, dan heb je altijd de herschrijfrondes nog.
Schakel je interne redacteur uit
Denk niet na over de kromme zin die je net hebt geschreven, en laat die ene spelfout nou maar staan. Zeg ‘nee’ tegen je innerlijke redacteur. Herschrijven leidt alleen maar tot meer herschrijven, en tijdens NaNoWriMo is dat funest. Je hebt immers al zo weinig tijd voor die 50.000 woorden.
In deze maand hoef je aan niemand verantwoording af te leggen, want je gaat het manuscript toch niet op 1 december al laten drukken? Je maakt een eerste versie, één die je nog aan gaat passen in december, of januari of zelfs pas over een half jaar. Weg dus met die arendsoog en negeer die onjuistheden en ongepoetste parels. Durf je eigen stem te volgen en schrijf door.
Schrap niet; markeer
Het is bijna onvermijdelijk dat je een scène gaat schrijven die helemaal niet thuishoort in de plot van je verhaal. Die scène gaat rondspoken in je gedachten en binnen de kortste keren ligt die in de prullenbak. Vermijd dit. Vis die scène uit de prullenbak, markeer hem en sla hem op - desnoods in een ander document.
Waarom? Op het moment dat je op dit probleem stuit, is je verhaal waarschijnlijk nog lang niet af. Hoe kan je dan weten dat deze scène absoluut geen plekje in je verhaal verdient? Voor hetzelfde geld gooi je volgende week je huidige idee overboord en blijkt die scène het ideale startpunt voor je nieuwe idee te zijn. Gooi voorlopig dus niks weg, maar blijf schrijven.
Het NaNoWriMo-lied
Veel schrijvers vinden hun muze in muziek. Sommigen hebben zelfs een aparte playlist voor iedere emotie die ze tijdens het schrijven moeten ervaren. Waar je ook naar luistert, of het nou klassiek, latin of hard rock is, zoek een nummer uit waar je deze maand bij zweert. Maak dit jouw NaNoWriMo-lied. Luister ernaar als je begint, als je vast komt te zitten of als je het quotum van de dag hebt behaald. Laat het nummer jouw inspiratie zijn om door te gaan.
Geef niet op
Als de eerste week voorbij is en je iedere dag exact 1.667 woorden hebt geschreven, zul je je goed voelen. Toch moet je daar geen genoegen mee nemen. De tweede week, volgens velen de ‘helweek’, valt altijd zwaarder dan je aanvankelijk denkt, dus het is mooi meegenomen als je een back-up hebt. Dus heb je jouw dagelijkse quotum bereikt, maar heb je nog tijd, zin en energie? Ga dan door. Geef niet op.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
NaNoWriMo tips - de tweede week
De tweede week van de National Novel Writing Month staat ook wel bekend als de ‘helweek’. Na een week enthousiast je inspiratie te hebben gespuid komt er geen woord meer uit je vingers, waardoor die mijlpaal van 50.000 woorden ineens onbereikbaar lijkt. Tijd om je focus te hervinden en je schrap te zetten voor wat komen gaat.
Doe een stapje terug
Het enthousiasme van de eerste week neemt af, je komt iedere dag moeilijker aan je woordenaantal en andere projecten worden erg aantrekkelijk. Om te voorkomen dat je nu al door je creatieve reserves brandt, is het verstandig even een stapje terug te doen en op adem te komen.
Probeer het volgende: zet je toetsenbord aan de kant en pak een leeg vel papier. Schrijf nu op hoe je ervoor staat. Ben je op schema? Loopt het verhaal zoals je wil? Heb je nog genoeg ideeën om mee vooruit te kunnen? Stel jezelf zoveel vragen als je maar kunt bedenken en probeer die zo helder mogelijk te beantwoorden. Door te evalueren wat je tot nu toe gedaan hebt, krijg je namelijk een overzicht van wat er al gedaan is en wat je nog te wachten staat. Deze methode spreekt je relativeringsvermogen aan waardoor je duidelijke afspraken met jezelf kunt maken die je weer energie geven.
Herschrijf niet; lees
Het vooruitzicht om na een lange dag school of werk aan je bureau te gaan zitten wordt steeds minder aangenaam. Om weer in je verhaal te komen kun je teruglezen wat je de voorgaande dagen geschreven hebt, maar dat wekt onvermijdelijk de neiging tot herschrijven.
Pas hiervoor op, want je hebt akelig weinig tijd om aan die 50.000 woorden te komen. Idealiter kijk je geen seconde terug, al helpt het lezen van je eigen verhaal doorgaans wel. Spreek dus het volgende met jezelf af: herlees alleen wat je gisteren hebt geschreven. Pak vervolgens je schrijfplan erbij en kijk alleen vooruit. Wat geschreven is, hoe onnodig het ook is voor het uiteindelijke product, is in deze maand mooi meegenomen. Zo herstart je jouw gedachten zonder dat je jezelf vastzet.
Je kunt trouwens ook een pdf maken van alles wat je tot nu toe hebt geschreven. In een pdf kun je namelijk niks aanpassen, wat wellicht helpt je neiging tot herschrijven in toom te houden.
Negeer andere (boek)ideeën
Soms helpt zelfs het teruglezen van je eigen verhaal niet. In het ergste geval krijg je ineens een prachtig idee voor een ander verhaal. De inspiratie stroomt door je heen en wast alle NaNoWriMo-gedachten weg. Als je deze 'ontsporing' van gedachten niet goed opvangt, loop je het risico alle motivatie voor deze uitdaging kwijt te raken.
Doe het volgende: ga niet in op dit nieuwe idee, gooi het ook niet in de prullenbak, maar schrijf het beknopt op en bewaar het ergens. In je bureaula, op je nachtkastje, als geeltje bij je computer, wat je maar wil. Zo stop je het idee in een figuurlijk doosje dat niet verloren kan gaan, en dat creëert rust. Rust die je hard nodig hebt voor je huidige project.
Houd je verhaal geheim
Als je goed op gang begint te komen en jouw personages zowaar beginnen te leven, wil je het verhaal natuurlijk delen met je omgeving. Niet doen. De kans is groot dat je feedback krijgt van de lezers, en in dit stadium kan dat je hele plan op zijn kop zetten. Wat als iemand voorstelt dat ene plotelement aan te passen? Of vindt dat het eerste hoofdstuk wel wat sterker kan? Voor je het weet, ben je het verhaal aan het herschrijven, terwijl dat pas een taak voor na november is.
Houd het plezierig
Helpen deze adviezen niet en kom je simpelweg niet verder? Leek deze uitdaging je eerst een fluitje van een cent, maar blijkt die nu een literaire marteling? Bedenk dat je aan NaNoWriMo bent begonnen voor je plezier, dus zet die 50.000 woorden voor nu uit je gedachten. Nu ga je ontspannen.
En ontspannen kan best door te blijven schrijven. Denk aan een ander verhaal dat zich in dezelfde setting afspeelt als je NaNoWriMo-verhaal. Of misschien wel in een ander genre. Of schrijf de achtergronden van je personages uit - of in het geval van de meer fantastische verhalen: de wereld. Hierdoor breng je de nodige afwisseling toe, maar wijk je niet af van het project zelf. Voor je het weet krijg je daardoor juist de spurt die je nodig hebt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
De tweede week van de National Novel Writing Month staat ook wel bekend als de ‘helweek’. Na een week enthousiast je inspiratie te hebben gespuid komt er geen woord meer uit je vingers, waardoor die mijlpaal van 50.000 woorden ineens onbereikbaar lijkt. Tijd om je focus te hervinden en je schrap te zetten voor wat komen gaat.
Doe een stapje terug
Het enthousiasme van de eerste week neemt af, je komt iedere dag moeilijker aan je woordenaantal en andere projecten worden erg aantrekkelijk. Om te voorkomen dat je nu al door je creatieve reserves brandt, is het verstandig even een stapje terug te doen en op adem te komen.
Probeer het volgende: zet je toetsenbord aan de kant en pak een leeg vel papier. Schrijf nu op hoe je ervoor staat. Ben je op schema? Loopt het verhaal zoals je wil? Heb je nog genoeg ideeën om mee vooruit te kunnen? Stel jezelf zoveel vragen als je maar kunt bedenken en probeer die zo helder mogelijk te beantwoorden. Door te evalueren wat je tot nu toe gedaan hebt, krijg je namelijk een overzicht van wat er al gedaan is en wat je nog te wachten staat. Deze methode spreekt je relativeringsvermogen aan waardoor je duidelijke afspraken met jezelf kunt maken die je weer energie geven.
Herschrijf niet; lees
Het vooruitzicht om na een lange dag school of werk aan je bureau te gaan zitten wordt steeds minder aangenaam. Om weer in je verhaal te komen kun je teruglezen wat je de voorgaande dagen geschreven hebt, maar dat wekt onvermijdelijk de neiging tot herschrijven.
Pas hiervoor op, want je hebt akelig weinig tijd om aan die 50.000 woorden te komen. Idealiter kijk je geen seconde terug, al helpt het lezen van je eigen verhaal doorgaans wel. Spreek dus het volgende met jezelf af: herlees alleen wat je gisteren hebt geschreven. Pak vervolgens je schrijfplan erbij en kijk alleen vooruit. Wat geschreven is, hoe onnodig het ook is voor het uiteindelijke product, is in deze maand mooi meegenomen. Zo herstart je jouw gedachten zonder dat je jezelf vastzet.
Je kunt trouwens ook een pdf maken van alles wat je tot nu toe hebt geschreven. In een pdf kun je namelijk niks aanpassen, wat wellicht helpt je neiging tot herschrijven in toom te houden.
Negeer andere (boek)ideeën
Soms helpt zelfs het teruglezen van je eigen verhaal niet. In het ergste geval krijg je ineens een prachtig idee voor een ander verhaal. De inspiratie stroomt door je heen en wast alle NaNoWriMo-gedachten weg. Als je deze 'ontsporing' van gedachten niet goed opvangt, loop je het risico alle motivatie voor deze uitdaging kwijt te raken.
Doe het volgende: ga niet in op dit nieuwe idee, gooi het ook niet in de prullenbak, maar schrijf het beknopt op en bewaar het ergens. In je bureaula, op je nachtkastje, als geeltje bij je computer, wat je maar wil. Zo stop je het idee in een figuurlijk doosje dat niet verloren kan gaan, en dat creëert rust. Rust die je hard nodig hebt voor je huidige project.
Houd je verhaal geheim
Als je goed op gang begint te komen en jouw personages zowaar beginnen te leven, wil je het verhaal natuurlijk delen met je omgeving. Niet doen. De kans is groot dat je feedback krijgt van de lezers, en in dit stadium kan dat je hele plan op zijn kop zetten. Wat als iemand voorstelt dat ene plotelement aan te passen? Of vindt dat het eerste hoofdstuk wel wat sterker kan? Voor je het weet, ben je het verhaal aan het herschrijven, terwijl dat pas een taak voor na november is.
Houd het plezierig
Helpen deze adviezen niet en kom je simpelweg niet verder? Leek deze uitdaging je eerst een fluitje van een cent, maar blijkt die nu een literaire marteling? Bedenk dat je aan NaNoWriMo bent begonnen voor je plezier, dus zet die 50.000 woorden voor nu uit je gedachten. Nu ga je ontspannen.
En ontspannen kan best door te blijven schrijven. Denk aan een ander verhaal dat zich in dezelfde setting afspeelt als je NaNoWriMo-verhaal. Of misschien wel in een ander genre. Of schrijf de achtergronden van je personages uit - of in het geval van de meer fantastische verhalen: de wereld. Hierdoor breng je de nodige afwisseling toe, maar wijk je niet af van het project zelf. Voor je het weet krijg je daardoor juist de spurt die je nodig hebt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
NaNoWriMo tips - de derde week
We hebben alweer de helft van de National Novel Writing Month gehad. Ben je goed op weg, of moet je nog flink inhalen? Hoe dan ook is dit een goed moment om even aan jezelf te denken.
Vergeet je gezondheid niet
Heb je twee weken lang alleen maar aan NaNoWriMo gedacht? Heb je af en toe een douche laten schieten om nog even die scène af te schrijven? Dat moet natuurlijk kunnen, maar vooral met dit onvoorspelbare herfstweer is de kans groot dat je een verkoudheid of griepje oploopt door onder andere vermoeidheid en ongezond eten.
Doe dus een dutje, ga even sporten en blijf vooral goed eten. De verleiding is groot om iedere dag simpel te eten, maar je kunt ook een grote en gezonde maaltijd klaarmaken waar je een paar dagen mee vooruit kunt. Voorkom dat de vermoeidheid in de laatste twee weken toeslaat, want juist dan is die energie zo belangrijk.
Maak de boel schoon
Als je toch even pauze neemt, is het verstandig om de (eventuele) rommel die de afgelopen twee weken is opgestapeld op te ruimen. Plan een uurtje in om overbodige papieren op te ruimen, je naslagwerken te ordenen, voedselresten in de vuilnisbak te werpen, te stofzuigen en - niet minder belangrijk - een doekje over je toetsenbord en beeldscherm te halen. Breng je schrijfruimte weer op orde zodat je ook rust in je gedachten creëert. Tip: gebruik het SOS-systeem.
Maak een tussensprint
Je hebt inmiddels flink wat pagina's achter de rug. Gebruik dit als motivatie om de tweede helft van de uitdaging tegemoet te gaan. Plan nu (met de eerste tip in het achterhoofd) een middag, avond of zelfs hele dag in waarop je ongestoord kunt schrijven. Op deze dag ga jij meters maken.
Neem wel ieder half uur een pauze. Je put jezelf namelijk erg uit door bijvoorbeeld drie uur achtereen te werken. Verkijk je niet op zo'n pauze; een paar minuten uit het raam staren is doorgaans genoeg om je gedachten op te frissen. Van belang is dat je even van je beeldscherm weg kunt kijken.
Ontspoor het verhaal
Veel deelnemers ervaren dat een onverwachte plotwending een uitstekende methode is om je inspiratie gaande te houden. In sommige gevallen neigt dit naar het absurdistische, waar je dan ook weer voor moet oppassen. Soms is een onverwachte plotwending echter niet genoeg.
Door jouw verhaal te ontsporen kun je een reële verandering teweegbrengen die goed thuishoort in een verhaal. Denk aan de dood van een belangrijk personage, of juist de introductie of onthulling van een personage die haaks tegenover jouw hoofdpersonage staat. De toevoeging zorgt ervoor dat je verhaal 'ontspoort' en een andere sfeer krijgt. Dit kan een geheel nieuwe laag in je verhaal aanbrengen en je voorzien van een frisse dosis motivatie.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
We hebben alweer de helft van de National Novel Writing Month gehad. Ben je goed op weg, of moet je nog flink inhalen? Hoe dan ook is dit een goed moment om even aan jezelf te denken.
Vergeet je gezondheid niet
Heb je twee weken lang alleen maar aan NaNoWriMo gedacht? Heb je af en toe een douche laten schieten om nog even die scène af te schrijven? Dat moet natuurlijk kunnen, maar vooral met dit onvoorspelbare herfstweer is de kans groot dat je een verkoudheid of griepje oploopt door onder andere vermoeidheid en ongezond eten.
Doe dus een dutje, ga even sporten en blijf vooral goed eten. De verleiding is groot om iedere dag simpel te eten, maar je kunt ook een grote en gezonde maaltijd klaarmaken waar je een paar dagen mee vooruit kunt. Voorkom dat de vermoeidheid in de laatste twee weken toeslaat, want juist dan is die energie zo belangrijk.
Maak de boel schoon
Als je toch even pauze neemt, is het verstandig om de (eventuele) rommel die de afgelopen twee weken is opgestapeld op te ruimen. Plan een uurtje in om overbodige papieren op te ruimen, je naslagwerken te ordenen, voedselresten in de vuilnisbak te werpen, te stofzuigen en - niet minder belangrijk - een doekje over je toetsenbord en beeldscherm te halen. Breng je schrijfruimte weer op orde zodat je ook rust in je gedachten creëert. Tip: gebruik het SOS-systeem.
Maak een tussensprint
Je hebt inmiddels flink wat pagina's achter de rug. Gebruik dit als motivatie om de tweede helft van de uitdaging tegemoet te gaan. Plan nu (met de eerste tip in het achterhoofd) een middag, avond of zelfs hele dag in waarop je ongestoord kunt schrijven. Op deze dag ga jij meters maken.
Neem wel ieder half uur een pauze. Je put jezelf namelijk erg uit door bijvoorbeeld drie uur achtereen te werken. Verkijk je niet op zo'n pauze; een paar minuten uit het raam staren is doorgaans genoeg om je gedachten op te frissen. Van belang is dat je even van je beeldscherm weg kunt kijken.
Ontspoor het verhaal
Veel deelnemers ervaren dat een onverwachte plotwending een uitstekende methode is om je inspiratie gaande te houden. In sommige gevallen neigt dit naar het absurdistische, waar je dan ook weer voor moet oppassen. Soms is een onverwachte plotwending echter niet genoeg.
Door jouw verhaal te ontsporen kun je een reële verandering teweegbrengen die goed thuishoort in een verhaal. Denk aan de dood van een belangrijk personage, of juist de introductie of onthulling van een personage die haaks tegenover jouw hoofdpersonage staat. De toevoeging zorgt ervoor dat je verhaal 'ontspoort' en een andere sfeer krijgt. Dit kan een geheel nieuwe laag in je verhaal aanbrengen en je voorzien van een frisse dosis motivatie.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
NaNoWriMo tips - de vierde week
De vierde en laatste week van de National Novel Writing Month is aangebroken. Nu is de tijd om een eind te breien aan losse verhaallijnen en in één spurt de 50.000 woorden te bereiken.
Stel je einddoel vast
Je hoort inmiddels naar het einde van je verhaal te werken. Is dat einde drastisch veranderd ten opzichte van je aanvankelijke doel? Dan is het tijd om vast te stellen waar jouw focus deze week moet komen te liggen. Stel daarom een aantal zaken op voorhand vast, zoals: werk je naar een open of gesloten einde? Komen alle plotlijnen samen tijdens de climax, of houd je wat achter de hand voor een epiloog of volgend verhaal? En vooral: met welk gevoel wil je de lezer achterlaten?
Je kunt dit zien als een minischrijfplan voor je laatste hoofdstuk(ken). Veel schrijvers ervaren namelijk een dip in hun inspiratie tijdens de laatste NaNo-week, en een schrijfplan kan je dan een richtlijn geven zodat je niet in de laatste twee dagen vast komt te zitten. Weet je wel al hoe het einde gaat verlopen, dan kan het plan alsnog nuttig zijn om op terug te vallen.
Concentreer je op details
Zit het allemaal niet mee en is je woordenaantal verre van wat het moet zijn? Neem dan een avond rust (nu kan het nog!) en verleg je aandacht naar de details. Struin de laatste paar hoofdstukken af en kies een paar belangrijke scènes uit die beter uit de verf kunnen komen. Ga deze avond alleen met deze scènes aan de slag; beschrijf de handelingen, werk de dialogen realistischer uit en schrap of scherp aan waar nodig. Hierdoor verzamel je niet alleen munitie voor de volgende avonden, je stuit misschien ook op een nieuw idee of onuitgewerkt plotelement.
Maak een overzicht
Een andere methode om je creativiteit bij elkaar te sprokkelen is het maken van een overzicht van je huidige hoofdstukken. Je hebt immers al zoveel woorden achter de rug dat al die hoofdstukken een brij aan scènes lijkt. Stap even weg van je werkplek en pak een groot vel papier. Schrijf hierop wat je tot nu toe geschreven hebt, welke verhaallijnen er lopen, waar de personages zich op dit moment bevinden, enz. Hierdoor scherp je jouw zicht op het verhaal aan en kun je eventueel losliggende eindjes aan elkaar knopen. Wie weet ontdek je zelfs een blinde vlek in de plot waar je mee aan de slag kunt.
Houd je gedachten bij het project
Nu het einde van NaNoWriMo nadert, kunnen akelige gedachten de kop opsteken. Wat als iemand al die ruwe tekst te lezen krijgt? Kan ik dit verhaal ooit aan de man brengen? Maak je hier nu geen zorgen over. Je schrijft met deze uitdaging namelijk een eerste versie, niet een kant-en-klaar publicabel werk. 30 november is dan ook niet 'de laatste dag' van dit project.
Zodra december aanbreekt, is je verhaal er gewoon nog. Het wordt pas gelezen als jij het leesbaar acht. Neem dus een maand of zelfs een jaar om je verhaal bij te schaven, de ruwe randjes weg te werken en een definitieve versie te maken. Maak je dus geen zorgen en probeer nog even van deze laatste week te genieten.
En als je besluit nooit iets met dit verhaal te willen doen, dan zijn alle zorgen voor niets. Brei er een einde aan (of niet) om die 50.000 woorden te bereiken en geniet. Je hebt het gehaald!
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
De vierde en laatste week van de National Novel Writing Month is aangebroken. Nu is de tijd om een eind te breien aan losse verhaallijnen en in één spurt de 50.000 woorden te bereiken.
Stel je einddoel vast
Je hoort inmiddels naar het einde van je verhaal te werken. Is dat einde drastisch veranderd ten opzichte van je aanvankelijke doel? Dan is het tijd om vast te stellen waar jouw focus deze week moet komen te liggen. Stel daarom een aantal zaken op voorhand vast, zoals: werk je naar een open of gesloten einde? Komen alle plotlijnen samen tijdens de climax, of houd je wat achter de hand voor een epiloog of volgend verhaal? En vooral: met welk gevoel wil je de lezer achterlaten?
Je kunt dit zien als een minischrijfplan voor je laatste hoofdstuk(ken). Veel schrijvers ervaren namelijk een dip in hun inspiratie tijdens de laatste NaNo-week, en een schrijfplan kan je dan een richtlijn geven zodat je niet in de laatste twee dagen vast komt te zitten. Weet je wel al hoe het einde gaat verlopen, dan kan het plan alsnog nuttig zijn om op terug te vallen.
Concentreer je op details
Zit het allemaal niet mee en is je woordenaantal verre van wat het moet zijn? Neem dan een avond rust (nu kan het nog!) en verleg je aandacht naar de details. Struin de laatste paar hoofdstukken af en kies een paar belangrijke scènes uit die beter uit de verf kunnen komen. Ga deze avond alleen met deze scènes aan de slag; beschrijf de handelingen, werk de dialogen realistischer uit en schrap of scherp aan waar nodig. Hierdoor verzamel je niet alleen munitie voor de volgende avonden, je stuit misschien ook op een nieuw idee of onuitgewerkt plotelement.
Maak een overzicht
Een andere methode om je creativiteit bij elkaar te sprokkelen is het maken van een overzicht van je huidige hoofdstukken. Je hebt immers al zoveel woorden achter de rug dat al die hoofdstukken een brij aan scènes lijkt. Stap even weg van je werkplek en pak een groot vel papier. Schrijf hierop wat je tot nu toe geschreven hebt, welke verhaallijnen er lopen, waar de personages zich op dit moment bevinden, enz. Hierdoor scherp je jouw zicht op het verhaal aan en kun je eventueel losliggende eindjes aan elkaar knopen. Wie weet ontdek je zelfs een blinde vlek in de plot waar je mee aan de slag kunt.
Houd je gedachten bij het project
Nu het einde van NaNoWriMo nadert, kunnen akelige gedachten de kop opsteken. Wat als iemand al die ruwe tekst te lezen krijgt? Kan ik dit verhaal ooit aan de man brengen? Maak je hier nu geen zorgen over. Je schrijft met deze uitdaging namelijk een eerste versie, niet een kant-en-klaar publicabel werk. 30 november is dan ook niet 'de laatste dag' van dit project.
Zodra december aanbreekt, is je verhaal er gewoon nog. Het wordt pas gelezen als jij het leesbaar acht. Neem dus een maand of zelfs een jaar om je verhaal bij te schaven, de ruwe randjes weg te werken en een definitieve versie te maken. Maak je dus geen zorgen en probeer nog even van deze laatste week te genieten.
En als je besluit nooit iets met dit verhaal te willen doen, dan zijn alle zorgen voor niets. Brei er een einde aan (of niet) om die 50.000 woorden te bereiken en geniet. Je hebt het gehaald!
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vier schrijftips voor karakterontwikkeling van jouw personage
Ieder personage moet een ontwikkeling in zijn of haar verhaal doormaken. Hoe geloofwaardiger deze ontwikkeling, hoe beter je personage - en daarmee het verhaal - uit de verf komt. Wij staan je bij met deze schrijftips.
Teken een karakterboog
Een goede methode om de karakterontwikkeling van je personage te vormen, is door inspiratie op te doen met een goede film. Teken op basis van het hoofdpersonage van de film een boog. Zet in deze boog, beginnend van links, de karaktereigenschappen waar het personage mee begon (ook de negatieve kenmerken) en doorlopend naar rechts de eigenschappen die het personage erbij kreeg, of die veranderden.
Ieder personage overwint iets in een verhaal (doorgaans het conflict). Maakt het personage van de film niet zo zeer een verandering door, dan kun je deze overwinning en de emoties die daarbij komen kijken ook in de boog zetten. Deze karakterboog gebruik je als vergelijkingsmateriaal voor jouw personage. De eigenschappen neem je niet letterlijk over; het gaat om de structuur en het verloop van de veranderingen die optreden in het personage. Zo kun je een karakterboog van jouw eigen personage maken en deze gebruiken om de rode draad van je verhaal vast te stellen.
Koppel conflict aan personageontwikkeling
Het conflict van een verhaal is de bron van spanning. Je brengt die spanning echter moeilijk over als het hoofdpersonage niet op emotioneel verbonden is aan dat conflict. Is het onderzoek naar een moord hét conflict in jouw verhaal, maar is het hoofdpersonage op geen enkel vlak verbonden aan de moordzaak? Dan gaat de lezer zich niet kunnen vinden in het persoange. Oftewel: het personage moet persoonlijk aangesproken worden door dit conflict om herkenning bij de lezer te creëren.
Door het conflict te koppelen aan het personage en/of zijn eigenschappen, zal het personage vanzelf een ontwikkeling doormaken. Hij wordt op emotioneel vlak aangesproken, moet morele of ethische keuzes maken of wordt geraakt in zijn ziel door bijvoorbeeld het verlies van een naaste. Hier zijn veel mogelijkheden, maar wat telt is dat het personage verweven wordt met de plot. Zijn ontwikkeling wordt daardoor de belangrijkste verhaallijn.
Stem bijpersonages af op hoofdpersonage
De bijpersonages in het verhaal zijn doorgaans net zo cruciaal voor jouw hoofdpersonage als het conflict. Zij dienen echter een ander nut, namelijk het sturen van de ontwikkeling van jouw hoofdpersonage. Zij brengen spanning toe door jouw personage tegen te werken, of bieden nieuwe inzichten voor het hoofdpersonage (en de lezer) door hem bij te staan in zijn (morele) dilemma's.
Hoe pas je dit toe? Door ieder bijpersonage dat je verzint op een manier te koppelen aan de ontwikkeling van jouw personage. Je kunt bijvoorbeeld vroeg in het verhaal een personage introduceren die later in het verhaal een cruciale oplossing biedt, of een persoon waar jouw hoofdpersonage altijd op kunt bouwen (zodat je die later uit de weg kunt ruimten om de spanning te verhogen). Heb je personages die niet op zo'n manier iets toevoegen? Schrap ze.
Verlies je personage niet uit het oog
Soms creëer je een geweldige antagonist met een conflict dat zo overweldigend is dat het hoofdpersonage eigenlijk wordt overschaduwd. Hij is dan niet meer het belangrijkste personage van het verhaal, ondanks dat je de reis meemaakt vanuit zijn ogen. Dit is dodend voor het verhaal, omdat de interesse van de lezer zo gemakkelijk verloren gaat.
Denk in zo'n geval terug aan de karakterboog. Dit is het verhaal van jouw hoofdpersonage, en van niemand anders. Als de ontwikkeling van dat personage niet evenredig of sterker is dan die van de antagonist, dan moet je wellicht iets toevoegen of zelfs het perspectief van het verhaal omdraaien. Een goede methode om te testen of jouw personage telkens weer centraal staat, is met het einde van ieder hoofdstuk van het verhaal. Ieder hoofdstuk moet namelijk iets toevoegen (of veranderen aan) het conflict, en dus de ontwikkeling van jouw personage. Zo niet: schrappen.
Door Zara Mansourova en Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Ieder personage moet een ontwikkeling in zijn of haar verhaal doormaken. Hoe geloofwaardiger deze ontwikkeling, hoe beter je personage - en daarmee het verhaal - uit de verf komt. Wij staan je bij met deze schrijftips.
Teken een karakterboog
Een goede methode om de karakterontwikkeling van je personage te vormen, is door inspiratie op te doen met een goede film. Teken op basis van het hoofdpersonage van de film een boog. Zet in deze boog, beginnend van links, de karaktereigenschappen waar het personage mee begon (ook de negatieve kenmerken) en doorlopend naar rechts de eigenschappen die het personage erbij kreeg, of die veranderden.
Ieder personage overwint iets in een verhaal (doorgaans het conflict). Maakt het personage van de film niet zo zeer een verandering door, dan kun je deze overwinning en de emoties die daarbij komen kijken ook in de boog zetten. Deze karakterboog gebruik je als vergelijkingsmateriaal voor jouw personage. De eigenschappen neem je niet letterlijk over; het gaat om de structuur en het verloop van de veranderingen die optreden in het personage. Zo kun je een karakterboog van jouw eigen personage maken en deze gebruiken om de rode draad van je verhaal vast te stellen.
Koppel conflict aan personageontwikkeling
Het conflict van een verhaal is de bron van spanning. Je brengt die spanning echter moeilijk over als het hoofdpersonage niet op emotioneel verbonden is aan dat conflict. Is het onderzoek naar een moord hét conflict in jouw verhaal, maar is het hoofdpersonage op geen enkel vlak verbonden aan de moordzaak? Dan gaat de lezer zich niet kunnen vinden in het persoange. Oftewel: het personage moet persoonlijk aangesproken worden door dit conflict om herkenning bij de lezer te creëren.
Door het conflict te koppelen aan het personage en/of zijn eigenschappen, zal het personage vanzelf een ontwikkeling doormaken. Hij wordt op emotioneel vlak aangesproken, moet morele of ethische keuzes maken of wordt geraakt in zijn ziel door bijvoorbeeld het verlies van een naaste. Hier zijn veel mogelijkheden, maar wat telt is dat het personage verweven wordt met de plot. Zijn ontwikkeling wordt daardoor de belangrijkste verhaallijn.
Stem bijpersonages af op hoofdpersonage
De bijpersonages in het verhaal zijn doorgaans net zo cruciaal voor jouw hoofdpersonage als het conflict. Zij dienen echter een ander nut, namelijk het sturen van de ontwikkeling van jouw hoofdpersonage. Zij brengen spanning toe door jouw personage tegen te werken, of bieden nieuwe inzichten voor het hoofdpersonage (en de lezer) door hem bij te staan in zijn (morele) dilemma's.
Hoe pas je dit toe? Door ieder bijpersonage dat je verzint op een manier te koppelen aan de ontwikkeling van jouw personage. Je kunt bijvoorbeeld vroeg in het verhaal een personage introduceren die later in het verhaal een cruciale oplossing biedt, of een persoon waar jouw hoofdpersonage altijd op kunt bouwen (zodat je die later uit de weg kunt ruimten om de spanning te verhogen). Heb je personages die niet op zo'n manier iets toevoegen? Schrap ze.
Verlies je personage niet uit het oog
Soms creëer je een geweldige antagonist met een conflict dat zo overweldigend is dat het hoofdpersonage eigenlijk wordt overschaduwd. Hij is dan niet meer het belangrijkste personage van het verhaal, ondanks dat je de reis meemaakt vanuit zijn ogen. Dit is dodend voor het verhaal, omdat de interesse van de lezer zo gemakkelijk verloren gaat.
Denk in zo'n geval terug aan de karakterboog. Dit is het verhaal van jouw hoofdpersonage, en van niemand anders. Als de ontwikkeling van dat personage niet evenredig of sterker is dan die van de antagonist, dan moet je wellicht iets toevoegen of zelfs het perspectief van het verhaal omdraaien. Een goede methode om te testen of jouw personage telkens weer centraal staat, is met het einde van ieder hoofdstuk van het verhaal. Ieder hoofdstuk moet namelijk iets toevoegen (of veranderen aan) het conflict, en dus de ontwikkeling van jouw personage. Zo niet: schrappen.
Door Zara Mansourova en Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Drie schrijftips voor hoofdstukken van jouw boek
Hét doel van hoofdstukken in een roman: de interesse van de lezer vasthouden zodat hij blijft lezen. Met deze schrijftips kun je jouw hoofdstukken aanscherpen om dat te bereiken.
Rond het verhaal af
Er zijn schrijvers die hoofdstukken maar niks vinden. Voor hen voelt het alsof ze gedwongen een cliffhanger moeten verzinnen. Herkenbaar? Laat die hoofdstukken dan voorlopig achterwege en focus je eerst op de eerste versie. Zodra je de reis van A tot Z in kaart hebt gebracht, kun je de letters tussenin (dus de hoofdstukken) stap voor stap indelen.
Het voordeel van deze methode is dat je al bestaande cliffhangers kunt gebruiken als hoofdstukeindes. Je hoeft dan alleen nog maar te bepalen waar die hoofdstukken beginnen, wat meestal aan het begin van de betreffende scène is. Hierdoor krijg je misschien scènes die veel langer zijn dan andere. Is dat het geval, dan moet je toch nieuwe cliffhangers gaan verzinnen. Gelukkig is dat nu veel gemakkelijker omdat je al tot in detail weet wat er gaat gebeuren in het verhaal.
Begin hoofdstukken met een wending
Bepaal je de hoofdstukken liever tijdens het schrijfproces, dan kun je methodisch te werk gaan. Het beste moment om een hoofdstuk te starten, is op het moment dat de plot een wending neemt. Dit kan van alles zijn: een ongeluk, de introductie van een nieuw personage of een gebeurtenis die het plan van het hoofdpersonage op z'n kop zet. Werk je onchronologisch of met verschillende perspectieven, dan kan die wending ook een verandering in locatie, personage of tijd zijn.
Zo creëer je kaders voor jouw verhaal. Je weet waar of waarom de scène begint en doorgaans ook hoe die gaat eindigen, waardoor je binnen dat kader de vrijheid hebt jouw verhaal te doen. Zo kun je jezelf er ook voor behoeden te veel uit te wijden in een scène. Heb je bijvoorbeeld al duizend woorden getypt voordat er iets gebeurt in de scène, overweeg dan die duizend woorden een apart hoofdstuk te maken door een nieuw element (actie) toe te voegen. Die gebeurtenis kan dan het begin van je volgende hoofdstuk vormen.
Eindig hoofdstukken met actie
Stel jezelf bij ieder hoofdstuk de volgende vraag: ‘Als ik dit hoofdstuk nu eindig, is de lezer dan geneigd verder te lezen?’ Zo niet, dan gebeurt er waarschijnlijk niks wat de lezer boeit of zijn aandacht wekt. Vaak vormt het einde van een hoofdstuk de aanleiding naar de wending die in het volgende hoofdstuk plaatsvindt.
Neem het ongeluk als voorbeeld van een wending: in dit hoofdstuk heeft het hoofdpersonage een relatief goede dag achter de rug. Als lezer ben je tevreden, maar omdat niks wijst naar een verandering in de nabije toekomst (het volgende hoofdstuk), ben je niet benieuwd naar de volgende dag. Tot je leest dat het dochtertje van het hoofdpersonage een ernstig ongeluk heeft gehad. En daar eindigt het hoofdstuk. Wat is er gebeurd? Hoe is ze eraan toe? Hoe gaat het personage ermee om? Met deze vragen moet de lezer achter blijven wil je hem vasthouden.
Natuurlijk hoeft een dergelijke cliffhanger niet telkens zo extreem te zijn. Het kan ook subtiel gebracht worden, zoals een uitspraak die op zichzelf onschuldig lijkt maar een onheilspellende factor met zich meedraagt. Zo voorkom je dat je in een structuur terechtkomt waarin de lezer de volgende cliffhanger alweer ziet aankomen. Verras de lezer, doe precies wat hij niet verwacht. Ook zo houd je de spanning in je verhaal.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Hét doel van hoofdstukken in een roman: de interesse van de lezer vasthouden zodat hij blijft lezen. Met deze schrijftips kun je jouw hoofdstukken aanscherpen om dat te bereiken.
Rond het verhaal af
Er zijn schrijvers die hoofdstukken maar niks vinden. Voor hen voelt het alsof ze gedwongen een cliffhanger moeten verzinnen. Herkenbaar? Laat die hoofdstukken dan voorlopig achterwege en focus je eerst op de eerste versie. Zodra je de reis van A tot Z in kaart hebt gebracht, kun je de letters tussenin (dus de hoofdstukken) stap voor stap indelen.
Het voordeel van deze methode is dat je al bestaande cliffhangers kunt gebruiken als hoofdstukeindes. Je hoeft dan alleen nog maar te bepalen waar die hoofdstukken beginnen, wat meestal aan het begin van de betreffende scène is. Hierdoor krijg je misschien scènes die veel langer zijn dan andere. Is dat het geval, dan moet je toch nieuwe cliffhangers gaan verzinnen. Gelukkig is dat nu veel gemakkelijker omdat je al tot in detail weet wat er gaat gebeuren in het verhaal.
Begin hoofdstukken met een wending
Bepaal je de hoofdstukken liever tijdens het schrijfproces, dan kun je methodisch te werk gaan. Het beste moment om een hoofdstuk te starten, is op het moment dat de plot een wending neemt. Dit kan van alles zijn: een ongeluk, de introductie van een nieuw personage of een gebeurtenis die het plan van het hoofdpersonage op z'n kop zet. Werk je onchronologisch of met verschillende perspectieven, dan kan die wending ook een verandering in locatie, personage of tijd zijn.
Zo creëer je kaders voor jouw verhaal. Je weet waar of waarom de scène begint en doorgaans ook hoe die gaat eindigen, waardoor je binnen dat kader de vrijheid hebt jouw verhaal te doen. Zo kun je jezelf er ook voor behoeden te veel uit te wijden in een scène. Heb je bijvoorbeeld al duizend woorden getypt voordat er iets gebeurt in de scène, overweeg dan die duizend woorden een apart hoofdstuk te maken door een nieuw element (actie) toe te voegen. Die gebeurtenis kan dan het begin van je volgende hoofdstuk vormen.
Eindig hoofdstukken met actie
Stel jezelf bij ieder hoofdstuk de volgende vraag: ‘Als ik dit hoofdstuk nu eindig, is de lezer dan geneigd verder te lezen?’ Zo niet, dan gebeurt er waarschijnlijk niks wat de lezer boeit of zijn aandacht wekt. Vaak vormt het einde van een hoofdstuk de aanleiding naar de wending die in het volgende hoofdstuk plaatsvindt.
Neem het ongeluk als voorbeeld van een wending: in dit hoofdstuk heeft het hoofdpersonage een relatief goede dag achter de rug. Als lezer ben je tevreden, maar omdat niks wijst naar een verandering in de nabije toekomst (het volgende hoofdstuk), ben je niet benieuwd naar de volgende dag. Tot je leest dat het dochtertje van het hoofdpersonage een ernstig ongeluk heeft gehad. En daar eindigt het hoofdstuk. Wat is er gebeurd? Hoe is ze eraan toe? Hoe gaat het personage ermee om? Met deze vragen moet de lezer achter blijven wil je hem vasthouden.
Natuurlijk hoeft een dergelijke cliffhanger niet telkens zo extreem te zijn. Het kan ook subtiel gebracht worden, zoals een uitspraak die op zichzelf onschuldig lijkt maar een onheilspellende factor met zich meedraagt. Zo voorkom je dat je in een structuur terechtkomt waarin de lezer de volgende cliffhanger alweer ziet aankomen. Verras de lezer, doe precies wat hij niet verwacht. Ook zo houd je de spanning in je verhaal.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Tips om te focussen op je schrijfwerk
Zelfdiscipline is een deugd, één waar zelfs de beste schrijvers moeite mee hebben. Het is dan ook niet gek om hulpmiddelen te gebruiken om jezelf af te sluiten van je directe omgeving. Hieronder vind je enkele schrijftips die je daarbij helpen.
Je eigen stekkie
De één schrijft graag thuis, de ander kiest voor de bibliotheek, weer een ander schrijft het liefst in een café. Probeer ook eens de indeling van jouw (schrijf)kamer te veranderen en aanschouw het effect. Ontdek wat voor jou de meest ideale situatie van jouw eigen plek is (deur open of dicht, kat wel of niet in de kamer, et cetera) zodat je die kunt nabootsen als je ongestoord aan de slag wil gaan.
Geen internet
Sociale media zijn een vloek voor schrijvers. Als je verhaal niet wil vlotten, is de neiging om te kijken wat je vrienden aan het doen zijn moeilijk te weerstaan. En hoe kan dat tegenwoordig beter dan met Facebook en Twitter? Vermijd deze afleiding voordat die al je tijd opslokt. Doe desnoods wat de schrijver Jonathan Franzen deed: de internetverbinding van zijn laptop onklaar maken met lijm.
Kortom, verzet je tegen prikkels die je verleiden contact op te nemen met de buitenwereld; die overleeft het wel een paar uurtjes zonder je.
Geen gsm
Als je niet op Facebook of Twitter te vinden bent, dan verwachten mensen dat je in ieder geval nog via Whatsapp of met een sms te bereiken bent. Je telefoon op stil zetten lijkt de oplossing, maar die is niet zo effectief als je denkt. Als jouw telefoon zich in je gezichtsveld bevindt, is de neiging om je berichten te bekijken namelijk veel groter dan door je ringtone. Zelfs als je niks ontvangt gaan je gedachten onbewust uit naar de mogelijkheid, en dat haalt je uit je workflow.
Leg je telefoon dus uit zicht zodat je hem niet ziet trillen, het scherm niet op ziet lichten en dus de neiging vermijdt om toch even te checken.
Oordopjes en hoofdtelefoons
Iedereen kent het: de boormachine om acht uur 's ochtends, de muzikale buurman van een verdieping lager of de huilende baby aan de overkant. Dan kun je naar de bibliotheek gaan, maar ook fluisterende mensen kunnen een afleiding zijn. Een geluidswerende hoofdtelefoon is een uitstekende oplossing, hoewel je ook altijd oordopjes met muziek in kunt doen.
Muziek en stofzuigers
Veel schrijvers zweren bij muziek. De een zet instrumentale klassieke muziek op om niet afgeleid te worden door tekst, en de ander herhaalt telkens weer dat ene rocknummer om die specifieke emotie te ervaren. Het is niet ongewoon voor een schrijver om een speellijst samen te stellen speciaal voor in de schrijfuurtjes.
Simon Vestdijk deed het anders: hij zette de stofzuiger aan. Het monotone gebrom overstemde wat hem het meest stoorde: de onverwachte geluiden, zoals jengelende kinderen, verkeer of gebonk op de trap.
Routine
Alle zelfdiscipline komt voort uit routine. Het beste hulpmiddel om jezelf in die routine te krijgen, is een schema. Stel van dag tot dag vast wanneer je gaat schrijven en houd je hier aan. Je kunt ook vaststellen wat je die dag gaat schrijven, zodat je je daar op voor kunt bereiden. Hoe langer je deze routine volhoudt, hoe gemakkelijker het wordt die omschakeling te maken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Zelfdiscipline is een deugd, één waar zelfs de beste schrijvers moeite mee hebben. Het is dan ook niet gek om hulpmiddelen te gebruiken om jezelf af te sluiten van je directe omgeving. Hieronder vind je enkele schrijftips die je daarbij helpen.
Je eigen stekkie
De één schrijft graag thuis, de ander kiest voor de bibliotheek, weer een ander schrijft het liefst in een café. Probeer ook eens de indeling van jouw (schrijf)kamer te veranderen en aanschouw het effect. Ontdek wat voor jou de meest ideale situatie van jouw eigen plek is (deur open of dicht, kat wel of niet in de kamer, et cetera) zodat je die kunt nabootsen als je ongestoord aan de slag wil gaan.
Geen internet
Sociale media zijn een vloek voor schrijvers. Als je verhaal niet wil vlotten, is de neiging om te kijken wat je vrienden aan het doen zijn moeilijk te weerstaan. En hoe kan dat tegenwoordig beter dan met Facebook en Twitter? Vermijd deze afleiding voordat die al je tijd opslokt. Doe desnoods wat de schrijver Jonathan Franzen deed: de internetverbinding van zijn laptop onklaar maken met lijm.
Kortom, verzet je tegen prikkels die je verleiden contact op te nemen met de buitenwereld; die overleeft het wel een paar uurtjes zonder je.
Geen gsm
Als je niet op Facebook of Twitter te vinden bent, dan verwachten mensen dat je in ieder geval nog via Whatsapp of met een sms te bereiken bent. Je telefoon op stil zetten lijkt de oplossing, maar die is niet zo effectief als je denkt. Als jouw telefoon zich in je gezichtsveld bevindt, is de neiging om je berichten te bekijken namelijk veel groter dan door je ringtone. Zelfs als je niks ontvangt gaan je gedachten onbewust uit naar de mogelijkheid, en dat haalt je uit je workflow.
Leg je telefoon dus uit zicht zodat je hem niet ziet trillen, het scherm niet op ziet lichten en dus de neiging vermijdt om toch even te checken.
Oordopjes en hoofdtelefoons
Iedereen kent het: de boormachine om acht uur 's ochtends, de muzikale buurman van een verdieping lager of de huilende baby aan de overkant. Dan kun je naar de bibliotheek gaan, maar ook fluisterende mensen kunnen een afleiding zijn. Een geluidswerende hoofdtelefoon is een uitstekende oplossing, hoewel je ook altijd oordopjes met muziek in kunt doen.
Muziek en stofzuigers
Veel schrijvers zweren bij muziek. De een zet instrumentale klassieke muziek op om niet afgeleid te worden door tekst, en de ander herhaalt telkens weer dat ene rocknummer om die specifieke emotie te ervaren. Het is niet ongewoon voor een schrijver om een speellijst samen te stellen speciaal voor in de schrijfuurtjes.
Simon Vestdijk deed het anders: hij zette de stofzuiger aan. Het monotone gebrom overstemde wat hem het meest stoorde: de onverwachte geluiden, zoals jengelende kinderen, verkeer of gebonk op de trap.
Routine
Alle zelfdiscipline komt voort uit routine. Het beste hulpmiddel om jezelf in die routine te krijgen, is een schema. Stel van dag tot dag vast wanneer je gaat schrijven en houd je hier aan. Je kunt ook vaststellen wat je die dag gaat schrijven, zodat je je daar op voor kunt bereiden. Hoe langer je deze routine volhoudt, hoe gemakkelijker het wordt die omschakeling te maken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf tips om spannendere scènes te schrijven
Conflict, zonder meer hét element om spanning in een verhaal of roman te brengen. Iedere scène moet dan ook draaien om een conflict. Met deze schrijftips leer je hoe jouw scènes van spanning voorziet.
Houd de actie gaande
Als schrijver wil je maar één resultaat bereiken: dat de lezer jouw boek niet weg kan leggen. Dit bereik je door iedere scène in jouw boek van actie (conflict) te voorzien. Vermijd lange fragmenten met achtergrondverhalen en zogeheten infodumps, want die worden al vlug saai. Het is niet ongewoon dat een lezer al verveeld raakt na een halve pagina achtergrondinformatie.
Maar pas ook op voor het tegenovergestelde. Als iedere scène hetzelfde opgebouwd is (opbouw, conflict, resultaat) dan wordt jouw verhaal voorspelbaar. Wat jij wil is dat iedere scène een verrassing is; de ene keer word start je middenin de actie, de andere keer verras je de lezer met een nieuwe wending. Houd de lezer op de puntjes van zijn tenen, dan blijft hij ook op het puntje van zijn stoel.
Houd het conflict realistisch
Zodra de actie in een scène op gang komt, moet je het momentum erin houden. Veel schrijvers onderbreken dit - al dan niet bewust - door bijvoorbeeld een dialoog of flashback. Dit leidt de lezer af en trekt hem onmiddelijk uit de sfeer. Bovendien is het onrealistisch.
Want wat gebeurt er met een lezer in een actiescène? In het meest ideale geval wordt hij erin getrokken en verplaatst hij zich in het hoofdpersonage. Hij wordt als het ware het personage, dus maakt hij alles mee zoals het staat geschreven. En als je bijvoorbeeld door een moordenaar achtervolgd wordt, ga je niet terugdenken aan wat je vanochtend hebt gedaan. Je raakt in paniek en neemt niet alles meer helder waar. Reflecteer dat in je schrijfstijl met korte zinnen en onafgebroken actie.
Verweef emotie met plot
Een goed verhaal draait om emotie, of beter: om de ontwikkeling van de emoties van het hoofdpersonage. Hierom bestaan er ook verhalen zonder een fysiek conflict of fysieke dreiging; zolang de personages een reis van A tot Z meemaken, is er plot. Als je toch kiest voor een fysieke dreiging - zoals een moordenaar - zorg er dan voor dat er iets op het spel staat voor jouw hoofdpersonage. Een klassiek voorbeeld is de geliefde die gered moet worden. Zo realiseert de lezer het belang van de dreiging en versterk je de spanning die hij voelt.
Herhaal een plotelement
Herkenning is een effectieve emotie om lezers in het verhaal te trekken. Daarmee bedoel ik niet alleen een personage waarmee je je kunt identificeren, maar ook details die later in de plot terugkeren als (cruciaal) plotelement. Denk bijvoorbeeld aan een bijpersonage dat voor de grap 'over mijn lijk' zegt. Als je die uitspraak lading geeft, lijkt het aanvankelijk niks meer dan een grap, totdat het hoofdpersonage daadwerkelijk 'over zijn lijk' moet gaan om iets te bereiken. Door deze herhaling geef je de uitspraak betekenis en kun je een scène later in het verhaal aanscherpen.
Verberg de gedachten van personages
Als schrijver loont het om de fantasie van de lezer aan te spreken. Onthul dan ook niet op voorhand alle informatie, dan heeft de lezer geen reden om verder te lezen. Denk aan een ruzie tussen twee personages die om verkeerde redenen is ontstaan. Menselijker dan miscommunicatie kan het bijna niet, dus maak niet direct duidelijk waardoor die miscommunicatie is ontstaan. Je zet de lezer dan aan het denken, omdat hij wil uitvogelen waar het mis is gegaan.
Maak de gedachten van jouw personages niet meteen duidelijk, behalve die van het hoofdpersonage (afhankelijk van perspectief). Zeg dus ook niet dat een ander personage verward is, twijfelt of verdriet ervaart, maar laat dat zien via de waarnemingen van het hoofdpersonage (show, don't tell).
Conflict, zonder meer hét element om spanning in een verhaal of roman te brengen. Iedere scène moet dan ook draaien om een conflict. Met deze schrijftips leer je hoe jouw scènes van spanning voorziet.
Houd de actie gaande
Als schrijver wil je maar één resultaat bereiken: dat de lezer jouw boek niet weg kan leggen. Dit bereik je door iedere scène in jouw boek van actie (conflict) te voorzien. Vermijd lange fragmenten met achtergrondverhalen en zogeheten infodumps, want die worden al vlug saai. Het is niet ongewoon dat een lezer al verveeld raakt na een halve pagina achtergrondinformatie.
Maar pas ook op voor het tegenovergestelde. Als iedere scène hetzelfde opgebouwd is (opbouw, conflict, resultaat) dan wordt jouw verhaal voorspelbaar. Wat jij wil is dat iedere scène een verrassing is; de ene keer word start je middenin de actie, de andere keer verras je de lezer met een nieuwe wending. Houd de lezer op de puntjes van zijn tenen, dan blijft hij ook op het puntje van zijn stoel.
Houd het conflict realistisch
Zodra de actie in een scène op gang komt, moet je het momentum erin houden. Veel schrijvers onderbreken dit - al dan niet bewust - door bijvoorbeeld een dialoog of flashback. Dit leidt de lezer af en trekt hem onmiddelijk uit de sfeer. Bovendien is het onrealistisch.
Want wat gebeurt er met een lezer in een actiescène? In het meest ideale geval wordt hij erin getrokken en verplaatst hij zich in het hoofdpersonage. Hij wordt als het ware het personage, dus maakt hij alles mee zoals het staat geschreven. En als je bijvoorbeeld door een moordenaar achtervolgd wordt, ga je niet terugdenken aan wat je vanochtend hebt gedaan. Je raakt in paniek en neemt niet alles meer helder waar. Reflecteer dat in je schrijfstijl met korte zinnen en onafgebroken actie.
Verweef emotie met plot
Een goed verhaal draait om emotie, of beter: om de ontwikkeling van de emoties van het hoofdpersonage. Hierom bestaan er ook verhalen zonder een fysiek conflict of fysieke dreiging; zolang de personages een reis van A tot Z meemaken, is er plot. Als je toch kiest voor een fysieke dreiging - zoals een moordenaar - zorg er dan voor dat er iets op het spel staat voor jouw hoofdpersonage. Een klassiek voorbeeld is de geliefde die gered moet worden. Zo realiseert de lezer het belang van de dreiging en versterk je de spanning die hij voelt.
Herhaal een plotelement
Herkenning is een effectieve emotie om lezers in het verhaal te trekken. Daarmee bedoel ik niet alleen een personage waarmee je je kunt identificeren, maar ook details die later in de plot terugkeren als (cruciaal) plotelement. Denk bijvoorbeeld aan een bijpersonage dat voor de grap 'over mijn lijk' zegt. Als je die uitspraak lading geeft, lijkt het aanvankelijk niks meer dan een grap, totdat het hoofdpersonage daadwerkelijk 'over zijn lijk' moet gaan om iets te bereiken. Door deze herhaling geef je de uitspraak betekenis en kun je een scène later in het verhaal aanscherpen.
Verberg de gedachten van personages
Als schrijver loont het om de fantasie van de lezer aan te spreken. Onthul dan ook niet op voorhand alle informatie, dan heeft de lezer geen reden om verder te lezen. Denk aan een ruzie tussen twee personages die om verkeerde redenen is ontstaan. Menselijker dan miscommunicatie kan het bijna niet, dus maak niet direct duidelijk waardoor die miscommunicatie is ontstaan. Je zet de lezer dan aan het denken, omdat hij wil uitvogelen waar het mis is gegaan.
Maak de gedachten van jouw personages niet meteen duidelijk, behalve die van het hoofdpersonage (afhankelijk van perspectief). Zeg dus ook niet dat een ander personage verward is, twijfelt of verdriet ervaart, maar laat dat zien via de waarnemingen van het hoofdpersonage (show, don't tell).
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Wat maakt een goede bad guy?
Personages om te haten lijken makkelijk te verzinnen. Denk aan de fascistische koning in een fantasyroman, of de seriemoordenaar in een thriller. Maar wat maakt nou echt een goede bad guy, een waarvan je als lezer gaat twijfelen aan je morele waarden?
In de loop der jaren zijn lezers steeds meer eisen gaan stellen aan bad guys. Vooral één element maakt een hedendaagse slechterik overtuigend: medeleven. Neem voorbeeld aan de vampier Dracula. In elk opzicht lijkt het een moordend schepsel, een entiteit van puur kwaad, tot je ontdekt wat zijn drijfveer is: liefde.
Moreel conflict
Het monster van Frankenstein is een ander voorbeeld. Dit tot leven gewekte wezen ziet er schrikwekkend uit waardoor je hem haast instinctief als kwaadaardig bestempelt. Toch is de wens van het monster enkel om geaccepteerd te worden door zijn omgeving, om vriendschappen aan te gaan en te leven zoals iedereen dat wil.
Zulke tegenstrijdigheden presenteren een dilemma, één waarin de slechterik meestal de verkeerde keuze maakt, maar waar je desalniettemin begrip voor voelt. Dit brengt een conflict bij de lezer teweeg. Aanvankelijk zie je het personage als slechterik, maar met de kennis over zijn ware doel vraag je jezelf af: zou ik niet hetzelfde doen?
Slechte daden uit eigenbelang
Dit is een effectieve methode om een slechterik overtuigend te maken, maar natuurlijk zijn er nog andere manieren. Moordenaars en oplichters kunnen namelijk ook de good guy zijn, de zogenaamde anti-held. Zo kun je stellen dat slechte daden zoals moord en marteling een personage niet per definitie een bad guy maken, tenzij deze daden puur baatzuchtig worden verricht.
Neem Annie Wilkes van Stephen Kings bekende roman Misery. Wilkes is het perfecte voorbeeld van een slechterik die niet meer te redden valt. Ze doet zich na het redden van het hoofdpersonage, de auteur Paul Sheldon, voor als een goed en barmhartig persoon. Ze verzorgt hem zodat hij zo snel mogelijk weer aan de slag kan met schrijven. Hij is namelijk haar favoriete auteur.
Wilkes begint naarmate het verhaal vordert steeds meer ‘symptomen’ van een bad guy te vertonen. Ze doet er alles aan om Sheldon binnen te houden, wil hem zelfs martelen, zolang hij maar blijft schrijven. Puur uit eigenbelang. Dit verhaal keert de situatie om: je ziet het personage eerst als een goed persoon, ontwikkelt medelijden voor haar situatie, tot ze uit wanhoop haar ware identiteit uit de doeken doet.
Goed versus slecht
De ultieme bad guy ligt in het verlengde van Kings personage: een psychopaat waar je niet mee kan onderhandelen. Zulke mensen dragen iets angstaanjagends met zich mee, een vrees voor iets waar je geen controle over hebt. Het enige wat tegen zulke mensen of wezens gedaan kan worden, is een good guy - een tegenpool - om hem te stoppen.
Een goed uitgewerkte slechterik is dus een spiegel van de held. Dit levert conflicterende belangen op die vaak alleen op te lossen zijn met daden. Oftewel, zoals acteur Rutger Hauer eens zei: ‘Van een goede bad guy wordt de good guy ook sterker.’
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Personages om te haten lijken makkelijk te verzinnen. Denk aan de fascistische koning in een fantasyroman, of de seriemoordenaar in een thriller. Maar wat maakt nou echt een goede bad guy, een waarvan je als lezer gaat twijfelen aan je morele waarden?
In de loop der jaren zijn lezers steeds meer eisen gaan stellen aan bad guys. Vooral één element maakt een hedendaagse slechterik overtuigend: medeleven. Neem voorbeeld aan de vampier Dracula. In elk opzicht lijkt het een moordend schepsel, een entiteit van puur kwaad, tot je ontdekt wat zijn drijfveer is: liefde.
Moreel conflict
Het monster van Frankenstein is een ander voorbeeld. Dit tot leven gewekte wezen ziet er schrikwekkend uit waardoor je hem haast instinctief als kwaadaardig bestempelt. Toch is de wens van het monster enkel om geaccepteerd te worden door zijn omgeving, om vriendschappen aan te gaan en te leven zoals iedereen dat wil.
Zulke tegenstrijdigheden presenteren een dilemma, één waarin de slechterik meestal de verkeerde keuze maakt, maar waar je desalniettemin begrip voor voelt. Dit brengt een conflict bij de lezer teweeg. Aanvankelijk zie je het personage als slechterik, maar met de kennis over zijn ware doel vraag je jezelf af: zou ik niet hetzelfde doen?
Slechte daden uit eigenbelang
Dit is een effectieve methode om een slechterik overtuigend te maken, maar natuurlijk zijn er nog andere manieren. Moordenaars en oplichters kunnen namelijk ook de good guy zijn, de zogenaamde anti-held. Zo kun je stellen dat slechte daden zoals moord en marteling een personage niet per definitie een bad guy maken, tenzij deze daden puur baatzuchtig worden verricht.
Neem Annie Wilkes van Stephen Kings bekende roman Misery. Wilkes is het perfecte voorbeeld van een slechterik die niet meer te redden valt. Ze doet zich na het redden van het hoofdpersonage, de auteur Paul Sheldon, voor als een goed en barmhartig persoon. Ze verzorgt hem zodat hij zo snel mogelijk weer aan de slag kan met schrijven. Hij is namelijk haar favoriete auteur.
Wilkes begint naarmate het verhaal vordert steeds meer ‘symptomen’ van een bad guy te vertonen. Ze doet er alles aan om Sheldon binnen te houden, wil hem zelfs martelen, zolang hij maar blijft schrijven. Puur uit eigenbelang. Dit verhaal keert de situatie om: je ziet het personage eerst als een goed persoon, ontwikkelt medelijden voor haar situatie, tot ze uit wanhoop haar ware identiteit uit de doeken doet.
Goed versus slecht
De ultieme bad guy ligt in het verlengde van Kings personage: een psychopaat waar je niet mee kan onderhandelen. Zulke mensen dragen iets angstaanjagends met zich mee, een vrees voor iets waar je geen controle over hebt. Het enige wat tegen zulke mensen of wezens gedaan kan worden, is een good guy - een tegenpool - om hem te stoppen.
Een goed uitgewerkte slechterik is dus een spiegel van de held. Dit levert conflicterende belangen op die vaak alleen op te lossen zijn met daden. Oftewel, zoals acteur Rutger Hauer eens zei: ‘Van een goede bad guy wordt de good guy ook sterker.’
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Tips om te focussen op je schrijfwerk
Zelfdiscipline is een deugd, één waar zelfs de beste schrijvers moeite mee hebben. Het is dan ook niet gek om hulpmiddelen te gebruiken om jezelf af te sluiten van je directe omgeving. Hieronder vind je enkele schrijftips die je daarbij helpen.
Je eigen stekkie
De één schrijft graag thuis, de ander kiest voor de bibliotheek, weer een ander schrijft het liefst in een café. Probeer ook eens de indeling van jouw (schrijf)kamer te veranderen en aanschouw het effect. Ontdek wat voor jou de meest ideale situatie van jouw eigen plek is (deur open of dicht, kat wel of niet in de kamer, et cetera) zodat je die kunt nabootsen als je ongestoord aan de slag wil gaan.
Geen internet
Sociale media zijn een vloek voor schrijvers. Als je verhaal niet wil vlotten, is de neiging om te kijken wat je vrienden aan het doen zijn moeilijk te weerstaan. En hoe kan dat tegenwoordig beter dan met Facebook en Twitter? Vermijd deze afleiding voordat die al je tijd opslokt. Doe desnoods wat de schrijver Jonathan Franzen deed: de internetverbinding van zijn laptop onklaar maken met lijm.
Kortom, verzet je tegen prikkels die je verleiden contact op te nemen met de buitenwereld; die overleeft het wel een paar uurtjes zonder je.
Geen gsm
Als je niet op Facebook of Twitter te vinden bent, dan verwachten mensen dat je in ieder geval nog via Whatsapp of met een sms te bereiken bent. Je telefoon op stil zetten lijkt de oplossing, maar die is niet zo effectief als je denkt. Als jouw telefoon zich in je gezichtsveld bevindt, is de neiging om je berichten te bekijken namelijk veel groter dan door je ringtone. Zelfs als je niks ontvangt gaan je gedachten onbewust uit naar de mogelijkheid, en dat haalt je uit je workflow.
Leg je telefoon dus uit zicht zodat je hem niet ziet trillen, het scherm niet op ziet lichten en dus de neiging vermijdt om toch even te checken.
Oordopjes en hoofdtelefoons
Iedereen kent het: de boormachine om acht uur 's ochtends, de muzikale buurman van een verdieping lager of de huilende baby aan de overkant. Dan kun je naar de bibliotheek gaan, maar ook fluisterende mensen kunnen een afleiding zijn. Een geluidswerende hoofdtelefoon is een uitstekende oplossing, hoewel je ook altijd oordopjes met muziek in kunt doen.
Muziek en stofzuigers
Veel schrijvers zweren bij muziek. De een zet instrumentale klassieke muziek op om niet afgeleid te worden door tekst, en de ander herhaalt telkens weer dat ene rocknummer om die specifieke emotie te ervaren. Het is niet ongewoon voor een schrijver om een speellijst samen te stellen speciaal voor in de schrijfuurtjes.
Simon Vestdijk deed het anders: hij zette de stofzuiger aan. Het monotone gebrom overstemde wat hem het meest stoorde: de onverwachte geluiden, zoals jengelende kinderen, verkeer of gebonk op de trap.
Routine
Alle zelfdiscipline komt voort uit routine. Het beste hulpmiddel om jezelf in die routine te krijgen, is een schema. Stel van dag tot dag vast wanneer je gaat schrijven en houd je hier aan. Je kunt ook vaststellen wat je die dag gaat schrijven, zodat je je daar op voor kunt bereiden. Hoe langer je deze routine volhoudt, hoe gemakkelijker het wordt die omschakeling te maken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Zelfdiscipline is een deugd, één waar zelfs de beste schrijvers moeite mee hebben. Het is dan ook niet gek om hulpmiddelen te gebruiken om jezelf af te sluiten van je directe omgeving. Hieronder vind je enkele schrijftips die je daarbij helpen.
Je eigen stekkie
De één schrijft graag thuis, de ander kiest voor de bibliotheek, weer een ander schrijft het liefst in een café. Probeer ook eens de indeling van jouw (schrijf)kamer te veranderen en aanschouw het effect. Ontdek wat voor jou de meest ideale situatie van jouw eigen plek is (deur open of dicht, kat wel of niet in de kamer, et cetera) zodat je die kunt nabootsen als je ongestoord aan de slag wil gaan.
Geen internet
Sociale media zijn een vloek voor schrijvers. Als je verhaal niet wil vlotten, is de neiging om te kijken wat je vrienden aan het doen zijn moeilijk te weerstaan. En hoe kan dat tegenwoordig beter dan met Facebook en Twitter? Vermijd deze afleiding voordat die al je tijd opslokt. Doe desnoods wat de schrijver Jonathan Franzen deed: de internetverbinding van zijn laptop onklaar maken met lijm.
Kortom, verzet je tegen prikkels die je verleiden contact op te nemen met de buitenwereld; die overleeft het wel een paar uurtjes zonder je.
Geen gsm
Als je niet op Facebook of Twitter te vinden bent, dan verwachten mensen dat je in ieder geval nog via Whatsapp of met een sms te bereiken bent. Je telefoon op stil zetten lijkt de oplossing, maar die is niet zo effectief als je denkt. Als jouw telefoon zich in je gezichtsveld bevindt, is de neiging om je berichten te bekijken namelijk veel groter dan door je ringtone. Zelfs als je niks ontvangt gaan je gedachten onbewust uit naar de mogelijkheid, en dat haalt je uit je workflow.
Leg je telefoon dus uit zicht zodat je hem niet ziet trillen, het scherm niet op ziet lichten en dus de neiging vermijdt om toch even te checken.
Oordopjes en hoofdtelefoons
Iedereen kent het: de boormachine om acht uur 's ochtends, de muzikale buurman van een verdieping lager of de huilende baby aan de overkant. Dan kun je naar de bibliotheek gaan, maar ook fluisterende mensen kunnen een afleiding zijn. Een geluidswerende hoofdtelefoon is een uitstekende oplossing, hoewel je ook altijd oordopjes met muziek in kunt doen.
Muziek en stofzuigers
Veel schrijvers zweren bij muziek. De een zet instrumentale klassieke muziek op om niet afgeleid te worden door tekst, en de ander herhaalt telkens weer dat ene rocknummer om die specifieke emotie te ervaren. Het is niet ongewoon voor een schrijver om een speellijst samen te stellen speciaal voor in de schrijfuurtjes.
Simon Vestdijk deed het anders: hij zette de stofzuiger aan. Het monotone gebrom overstemde wat hem het meest stoorde: de onverwachte geluiden, zoals jengelende kinderen, verkeer of gebonk op de trap.
Routine
Alle zelfdiscipline komt voort uit routine. Het beste hulpmiddel om jezelf in die routine te krijgen, is een schema. Stel van dag tot dag vast wanneer je gaat schrijven en houd je hier aan. Je kunt ook vaststellen wat je die dag gaat schrijven, zodat je je daar op voor kunt bereiden. Hoe langer je deze routine volhoudt, hoe gemakkelijker het wordt die omschakeling te maken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Acht gouden schrijfregels
Wat is nou dé schrijftip? Waarschijnlijk bestaat die niet. Iedereen schrijft immers anders. Toch zijn er een aantal regels waar iedere schrijver zich aan zou moeten houden.
1. Schrijf nu, herschrijf later
De neiging om stukken te herschrijven is altijd groot. Vermijd dit. Schrijf door tot je een eerste versie hebt. Dan pas breekt de herschrijffase aan, waarin je versie twee, drie of zelfs tien maakt. Dat lijkt misschien een hels karwei, maar het manuscript ligt er dan in ieder geval al.
2. Begin het verhaal met conflict
Verhalen waarbij de lezer direct in de actie stort, wekken de aandacht. De lezer zal zich afvragen wat er aan de hand is, wie de personages zijn, waarom het conflict is begonnen. Deze vragen houden de aandacht beter vast dan wanneer je het conflict stapt voor stap uitlegt.
3. Vertel het verhaal, niet de achtergrond
Vooral in fantasyverhalen ben je als lezer gedwongen door pagina’s achtergrondinformatie te lezen. Vermijd dit waar je maar kunt. Begin het verhaal met de plot en leg door middel van details de achtergrond en setting uit.
4. Verwerk hints en clous
Geef de lezer iets om over na te denken. Dit is vooral belangrijk bij thrillers en detectiveverhalen. Zet de sfeer van het verhaal zo neer dat de lezer het gevoel krijgt waar het verhaal heen gaat of wat er gaat gebeuren, maar er toch niet zijn vinger op kan leggen.
5. Vermijd uitleg
Stel je niet op als een docent. Verwerk details die de omgeving of een situatie uitleggen. Vertrouw erop dat de lezer zelf de rest uitvogelt. Weet je niet zeker of dat goed gelukt is? Laat het verhaal dan proeflezen.
6. Mix plot met emotie
Neem een superheldenverhaal als voorbeeld: een schurk bedreigt een stad en ondertussen raakt de superheld in een persoonlijke relatie verwikkeld. De schurk ziet dit in en gebruikt de situatie tegen de superheld. De plot en emotie worden verweven: redt de held één persoon of een hele stad? Hoewel dit erg doorzichtig is, geldt deze regel bij vrijwel elk verhaal. Het hoofdpersonage maakt altijd keuzes die zowel interne als externe gevolgen hebben.
7. Lees dialogen hardop voor
Als je een dialoog geschreven hebt, lees deze dan hardop voor, desnoods met een vriend. Klinkt het natuurlijk? Is de dialoog überhaupt belangrijk voor het verhaal? Zo ja, kan de dialoog sterker? Wees niet bang fragmenten te schrappen als ze niks toevoegen.
8. Verhalen staan of vallen bij hun details
Zorg ervoor dat de details van je verhaal kloppen. Snapt de lezer het wel bij één of twee details? Leg dan niet meer uit dan nodig. Vermijd overbodige details om te voorkomen dat de lezer in een sleur terecht komt, en doe onderzoek om de waarheid achter de overige details te bevestigen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Wat is nou dé schrijftip? Waarschijnlijk bestaat die niet. Iedereen schrijft immers anders. Toch zijn er een aantal regels waar iedere schrijver zich aan zou moeten houden.
1. Schrijf nu, herschrijf later
De neiging om stukken te herschrijven is altijd groot. Vermijd dit. Schrijf door tot je een eerste versie hebt. Dan pas breekt de herschrijffase aan, waarin je versie twee, drie of zelfs tien maakt. Dat lijkt misschien een hels karwei, maar het manuscript ligt er dan in ieder geval al.
2. Begin het verhaal met conflict
Verhalen waarbij de lezer direct in de actie stort, wekken de aandacht. De lezer zal zich afvragen wat er aan de hand is, wie de personages zijn, waarom het conflict is begonnen. Deze vragen houden de aandacht beter vast dan wanneer je het conflict stapt voor stap uitlegt.
3. Vertel het verhaal, niet de achtergrond
Vooral in fantasyverhalen ben je als lezer gedwongen door pagina’s achtergrondinformatie te lezen. Vermijd dit waar je maar kunt. Begin het verhaal met de plot en leg door middel van details de achtergrond en setting uit.
4. Verwerk hints en clous
Geef de lezer iets om over na te denken. Dit is vooral belangrijk bij thrillers en detectiveverhalen. Zet de sfeer van het verhaal zo neer dat de lezer het gevoel krijgt waar het verhaal heen gaat of wat er gaat gebeuren, maar er toch niet zijn vinger op kan leggen.
5. Vermijd uitleg
Stel je niet op als een docent. Verwerk details die de omgeving of een situatie uitleggen. Vertrouw erop dat de lezer zelf de rest uitvogelt. Weet je niet zeker of dat goed gelukt is? Laat het verhaal dan proeflezen.
6. Mix plot met emotie
Neem een superheldenverhaal als voorbeeld: een schurk bedreigt een stad en ondertussen raakt de superheld in een persoonlijke relatie verwikkeld. De schurk ziet dit in en gebruikt de situatie tegen de superheld. De plot en emotie worden verweven: redt de held één persoon of een hele stad? Hoewel dit erg doorzichtig is, geldt deze regel bij vrijwel elk verhaal. Het hoofdpersonage maakt altijd keuzes die zowel interne als externe gevolgen hebben.
7. Lees dialogen hardop voor
Als je een dialoog geschreven hebt, lees deze dan hardop voor, desnoods met een vriend. Klinkt het natuurlijk? Is de dialoog überhaupt belangrijk voor het verhaal? Zo ja, kan de dialoog sterker? Wees niet bang fragmenten te schrappen als ze niks toevoegen.
8. Verhalen staan of vallen bij hun details
Zorg ervoor dat de details van je verhaal kloppen. Snapt de lezer het wel bij één of twee details? Leg dan niet meer uit dan nodig. Vermijd overbodige details om te voorkomen dat de lezer in een sleur terecht komt, en doe onderzoek om de waarheid achter de overige details te bevestigen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Schrijven vanuit je hart
Schrijftips zijn cruciaal om te leren schrijven, maar je kunt er ook onder bedolven raken. Het gevolg: je schrijft met je hersenen, niet meer met je hart. Met deze schrijftips leer je beide manieren te beheersen.
Valkuil - te veel schrijftips
Je hebt net een reeks tipartikels achter de rug en je bent goed op weg in het eerste hoofdstuk van je roman. De titel van het hoofdstuk is pakkend, de eerste zin zit grammaticaal prima in elkaar en de alinea’s volgen elkaar logisch op. Op het eerste gezicht is hier niks mis mee. Toch ontbreekt er iets.
Veel bekende auteurs zijn groot geworden omdat ze schreven met gevoel, en niet omdat hun verhalen grammaticaal uitstekend waren. De tekst moet emotie uitstralen om de lezer te vangen. Als je te streng de regels volgt, schiet je dat doel voorbij. Dan maar geen schrijftips lezen? Jawel, maar hanteer ze in combinatie met jouw gevoel.
Schrijven vanuit je hart
Grammaticale regels, stijlregels en schrijftips zijn cruciaal om te leren schrijven, maar tijdens het schrijven van je eerste versie kun je de teugels wat laten vieren. Als je begint met schrijven, denk dan aan het volgende:
* Wat wil je bereiken?
Sta stil bij het doel van de scènes die je schrijft. Wil je bijvoorbeeld angst overbrengen, of juist humor? Probeer je in te leven in het hoofdpersonage en schrijf op hoe jij denkt dat hij of zij reageert op de situatie.
* Laat het gaan.
Denk niet na over hóe je het gaat schrijven. Schrijf wat je wíl vertellen. Sta gaandeweg niet stil bij spellings- of grammaticale fouten. Bewaar dat voor later.
* Schrijf alleen wat belangrijk is voor de plot.
Er zijn altijd scènes die minder interessant zijn om te schrijven. De woorden vloeien niet meer en je staat bij elke zin stil om te bedenken wat de volgende zin wordt. Bedenk op zo’n moment of de scène noodzakelijk is voor het verhaal. Zo niet, schrappen.
Herschrijven vanuit je hersenen
Zodra je klaar bent, ligt er een rauwe versie van jouw verhaal waar de emotie van af spat. Nu kun je aan de slag met de fouten en onjuistheden die er tijdens het schrijven in zijn geslopen. Tijdens deze herschrijfronde ga je weer helemaal door je verhaal heen en denk je juist na over stijl en grammatica, niet over emotie. Die emotie slijp je als het ware bij. Zodra je aan deze ronde begint, denk dan aan het volgende:
* Laat je werk liggen.
Al is het maar een paar dagen. Na die pauze heb je een frisse kijk op je werk en kun je hobbelige stukken weer strak trekken.
* Print het verhaal.
Lezen vanaf een beeldscherm is vermoeiend. Bovendien zie je veel meer fouten als je het stuk voor je neus op papier hebt. Ook kun je stukken naast elkaar leggen om ze te vergelijken in het geval van consistentieproblemen.
* Pas op voor herhaling.
Sommige woorden brengen veel emotie teweeg. Bedenk echter dat dit veelal persoonlijk is. Lezers zullen wellicht andere betekenissen aan de gevoelswoorden koppelen. Herhaal dus niet te veel, maar probeer synoniemen te vinden.
* Vraag om feedback.
Aan vrienden, familie of proeflezers. Stel gerichte vragen. Komt de emotie over? Zo nee, waarom niet? Wat gaat er mis en wat is de oplossing?
Wees dus niet terughoudend met emotie in de eerste versie. Lezers zullen het juist prijzen als je jezelf kwetsbaar opstelt. En als een scène te persoonlijk wordt, kun je het nog altijd aanpassen tijdens de herschrijfronde.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Schrijftips zijn cruciaal om te leren schrijven, maar je kunt er ook onder bedolven raken. Het gevolg: je schrijft met je hersenen, niet meer met je hart. Met deze schrijftips leer je beide manieren te beheersen.
Valkuil - te veel schrijftips
Je hebt net een reeks tipartikels achter de rug en je bent goed op weg in het eerste hoofdstuk van je roman. De titel van het hoofdstuk is pakkend, de eerste zin zit grammaticaal prima in elkaar en de alinea’s volgen elkaar logisch op. Op het eerste gezicht is hier niks mis mee. Toch ontbreekt er iets.
Veel bekende auteurs zijn groot geworden omdat ze schreven met gevoel, en niet omdat hun verhalen grammaticaal uitstekend waren. De tekst moet emotie uitstralen om de lezer te vangen. Als je te streng de regels volgt, schiet je dat doel voorbij. Dan maar geen schrijftips lezen? Jawel, maar hanteer ze in combinatie met jouw gevoel.
Schrijven vanuit je hart
Grammaticale regels, stijlregels en schrijftips zijn cruciaal om te leren schrijven, maar tijdens het schrijven van je eerste versie kun je de teugels wat laten vieren. Als je begint met schrijven, denk dan aan het volgende:
* Wat wil je bereiken?
Sta stil bij het doel van de scènes die je schrijft. Wil je bijvoorbeeld angst overbrengen, of juist humor? Probeer je in te leven in het hoofdpersonage en schrijf op hoe jij denkt dat hij of zij reageert op de situatie.
* Laat het gaan.
Denk niet na over hóe je het gaat schrijven. Schrijf wat je wíl vertellen. Sta gaandeweg niet stil bij spellings- of grammaticale fouten. Bewaar dat voor later.
* Schrijf alleen wat belangrijk is voor de plot.
Er zijn altijd scènes die minder interessant zijn om te schrijven. De woorden vloeien niet meer en je staat bij elke zin stil om te bedenken wat de volgende zin wordt. Bedenk op zo’n moment of de scène noodzakelijk is voor het verhaal. Zo niet, schrappen.
Herschrijven vanuit je hersenen
Zodra je klaar bent, ligt er een rauwe versie van jouw verhaal waar de emotie van af spat. Nu kun je aan de slag met de fouten en onjuistheden die er tijdens het schrijven in zijn geslopen. Tijdens deze herschrijfronde ga je weer helemaal door je verhaal heen en denk je juist na over stijl en grammatica, niet over emotie. Die emotie slijp je als het ware bij. Zodra je aan deze ronde begint, denk dan aan het volgende:
* Laat je werk liggen.
Al is het maar een paar dagen. Na die pauze heb je een frisse kijk op je werk en kun je hobbelige stukken weer strak trekken.
* Print het verhaal.
Lezen vanaf een beeldscherm is vermoeiend. Bovendien zie je veel meer fouten als je het stuk voor je neus op papier hebt. Ook kun je stukken naast elkaar leggen om ze te vergelijken in het geval van consistentieproblemen.
* Pas op voor herhaling.
Sommige woorden brengen veel emotie teweeg. Bedenk echter dat dit veelal persoonlijk is. Lezers zullen wellicht andere betekenissen aan de gevoelswoorden koppelen. Herhaal dus niet te veel, maar probeer synoniemen te vinden.
* Vraag om feedback.
Aan vrienden, familie of proeflezers. Stel gerichte vragen. Komt de emotie over? Zo nee, waarom niet? Wat gaat er mis en wat is de oplossing?
Wees dus niet terughoudend met emotie in de eerste versie. Lezers zullen het juist prijzen als je jezelf kwetsbaar opstelt. En als een scène te persoonlijk wordt, kun je het nog altijd aanpassen tijdens de herschrijfronde.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
He, wat leuk die schrijftips voor blogs. Ik ga ze in mijn oren knopen. Dank!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
die blogtips worden volgende week ook hier geplaatst Willeke
Dettie
Dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Do’s en don’ts van een blog
Dit jaar ga je het doen: een blog starten. Maar hoe? Met deze schrijftips behoud je de motivatie voor jouw blog.
Doen
Een onderwerp kiezen
Een blog staat of valt met de keuze van een onderwerp. Stel zo specifiek mogelijk jouw doelgroep vast (bijvoorbeeld geïnteresseerden in Nederlandstalige thrillers) en bepaal vervolgens het thema van je blog (schrijf je over het schrijven van thrillers? Over het lezen ervan? Of iets anders?). Door vast te stellen welke onderwerpen er onder de paraplu van jouw thema vallen, doe je bovendien inspiratie voor blogposts op.
Over eigen ervaringen schrijven
Schrijven over een onderwerp waar je zelf nooit mee in aanraking bent geweest, kan al snel op een achtergrondartikel gaan lijken. Een blog onderscheidt zich door de toon van de schrijver, de stem van de persoon achter de schermen. Bekijk het zo: met de inhoud van jouw blog trek je bezoekers, en met jouw stem behoud je ze.
Verwijzingen maken
Maak gebruik van hyperlinks in elk blogbericht dat je plaatst. Naast de aanvullende informatie die je zo aanbiedt, maakt het jouw blog beter vindbaar voor zoekmachines. Verwijs dus naar andere sites met nuttige informatie en vooral naar eerdere berichten op jouw blog.
Op bezoekers reageren
Hoe meer bezoekers je genereert, hoe meer reacties je krijgen. Antwoord vooral in het begin veel op reacties, al is het maar om te bedanken. De kans is namelijk groot dat een bezoeker jou gaat volgen als hij/zij zich gewaardeerd voelt. Krijg je veel reacties, reageer dan niet op ieder bericht; dat kost veel tijd en het is het vaak niet waard.
Promotie maken
Verspreid je blog waar mogelijk. Maak gebruik van Twitter, Facebook, Google+, Hyves (als je dat nog hebt) en elk ander sociaal netwerk. Blijf hier consequent in; lang niet al jouw contacten zullen het de eerste keer zien. Schroom ook niet om vrienden en familie te vragen jouw blog in hun kringen uit te zetten.
Schrijf, ook als je niks te schrijven hebt
Regelmaat en routine zijn misschien wel de sleutelwoorden van een blog. Schrijf sowieso één keer per week iets op je blog, ook al heb je geen inspiratie. Niet elk bericht hoeft 500 woorden te tellen. Wijk niet van je routine af, zo voorkom je dat je site inactief lijkt.
Niet doen
Overambitieus zijn
Begin je net met een blog, plaats dan niet elke dag een bericht. Het is vrijwel onmogelijk deze routine vol te houden. Wees realistisch in het doel van jouw blog en vind de juiste regelmaat, vooral in de eerste weken. Vergeet niet dat je berichten ook kunt inplannen en dus vooruit kunt werken.
Een tirade houden
Een blog is een communicatiemiddel om jouw mening over te brengen, maar mensen zitten niet te wachten op een uitlaatklep voor boze gedachten. Wees informatief of vermakelijk en zoek de klik met jouw doelgroep. Dat wil overigens niet zeggen dat tirades per definitie niet werken in een blog. Weet je ze op speelse wijze te combineren met jouw thema, een vleugje humor en een gevatte invalshoek, laat je dan vooral niet tegenhouden.
Over alles schrijven
Een blog die de ene week over voetballen gaat en de andere over recepten, heeft geen eenduidig thema. Bezoekers knappen hier op af, omdat het geen houvast biedt. Zij verwachten iets bij jouw blog en dat kun je alleen waarmaken als je blijft bij het doel en het thema van jouw blog.
Schrijven in lange alinea’s
Schrijf je een roman, dan gebruik je weinig witregels. Op het web geldt het tegenovergestelde. Houd jouw blog overzichtelijk met korte alinea’s en zinnen. Zeg zoveel als je kan met zo weinig mogelijk worden. Streef ook niet naar een woordenaantal. Bezoekers lezen inderdaad liever niet een stuk van duizend woorden, maar als je eens inspiratie hebt voor een langer stuk, wees dan niet bang het te schrijven. Hetzelfde geldt voor kortere stukken.
Luisteren naar je criticaster
De criticaster in jezelf zal je telkens doen twijfelen. Willen mensen dit wel lezen? Wat zou het hen kunnen schelen wat ik schrijf? Luister hier niet naar en schrijf waar jij over wil schrijven (met inachtneming van jouw doelgroep en thema). Zodra je dit obstakel overwint, sta je automatisch open voor inspiratie.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Dit jaar ga je het doen: een blog starten. Maar hoe? Met deze schrijftips behoud je de motivatie voor jouw blog.
Doen
Een onderwerp kiezen
Een blog staat of valt met de keuze van een onderwerp. Stel zo specifiek mogelijk jouw doelgroep vast (bijvoorbeeld geïnteresseerden in Nederlandstalige thrillers) en bepaal vervolgens het thema van je blog (schrijf je over het schrijven van thrillers? Over het lezen ervan? Of iets anders?). Door vast te stellen welke onderwerpen er onder de paraplu van jouw thema vallen, doe je bovendien inspiratie voor blogposts op.
Over eigen ervaringen schrijven
Schrijven over een onderwerp waar je zelf nooit mee in aanraking bent geweest, kan al snel op een achtergrondartikel gaan lijken. Een blog onderscheidt zich door de toon van de schrijver, de stem van de persoon achter de schermen. Bekijk het zo: met de inhoud van jouw blog trek je bezoekers, en met jouw stem behoud je ze.
Verwijzingen maken
Maak gebruik van hyperlinks in elk blogbericht dat je plaatst. Naast de aanvullende informatie die je zo aanbiedt, maakt het jouw blog beter vindbaar voor zoekmachines. Verwijs dus naar andere sites met nuttige informatie en vooral naar eerdere berichten op jouw blog.
Op bezoekers reageren
Hoe meer bezoekers je genereert, hoe meer reacties je krijgen. Antwoord vooral in het begin veel op reacties, al is het maar om te bedanken. De kans is namelijk groot dat een bezoeker jou gaat volgen als hij/zij zich gewaardeerd voelt. Krijg je veel reacties, reageer dan niet op ieder bericht; dat kost veel tijd en het is het vaak niet waard.
Promotie maken
Verspreid je blog waar mogelijk. Maak gebruik van Twitter, Facebook, Google+, Hyves (als je dat nog hebt) en elk ander sociaal netwerk. Blijf hier consequent in; lang niet al jouw contacten zullen het de eerste keer zien. Schroom ook niet om vrienden en familie te vragen jouw blog in hun kringen uit te zetten.
Schrijf, ook als je niks te schrijven hebt
Regelmaat en routine zijn misschien wel de sleutelwoorden van een blog. Schrijf sowieso één keer per week iets op je blog, ook al heb je geen inspiratie. Niet elk bericht hoeft 500 woorden te tellen. Wijk niet van je routine af, zo voorkom je dat je site inactief lijkt.
Niet doen
Overambitieus zijn
Begin je net met een blog, plaats dan niet elke dag een bericht. Het is vrijwel onmogelijk deze routine vol te houden. Wees realistisch in het doel van jouw blog en vind de juiste regelmaat, vooral in de eerste weken. Vergeet niet dat je berichten ook kunt inplannen en dus vooruit kunt werken.
Een tirade houden
Een blog is een communicatiemiddel om jouw mening over te brengen, maar mensen zitten niet te wachten op een uitlaatklep voor boze gedachten. Wees informatief of vermakelijk en zoek de klik met jouw doelgroep. Dat wil overigens niet zeggen dat tirades per definitie niet werken in een blog. Weet je ze op speelse wijze te combineren met jouw thema, een vleugje humor en een gevatte invalshoek, laat je dan vooral niet tegenhouden.
Over alles schrijven
Een blog die de ene week over voetballen gaat en de andere over recepten, heeft geen eenduidig thema. Bezoekers knappen hier op af, omdat het geen houvast biedt. Zij verwachten iets bij jouw blog en dat kun je alleen waarmaken als je blijft bij het doel en het thema van jouw blog.
Schrijven in lange alinea’s
Schrijf je een roman, dan gebruik je weinig witregels. Op het web geldt het tegenovergestelde. Houd jouw blog overzichtelijk met korte alinea’s en zinnen. Zeg zoveel als je kan met zo weinig mogelijk worden. Streef ook niet naar een woordenaantal. Bezoekers lezen inderdaad liever niet een stuk van duizend woorden, maar als je eens inspiratie hebt voor een langer stuk, wees dan niet bang het te schrijven. Hetzelfde geldt voor kortere stukken.
Luisteren naar je criticaster
De criticaster in jezelf zal je telkens doen twijfelen. Willen mensen dit wel lezen? Wat zou het hen kunnen schelen wat ik schrijf? Luister hier niet naar en schrijf waar jij over wil schrijven (met inachtneming van jouw doelgroep en thema). Zodra je dit obstakel overwint, sta je automatisch open voor inspiratie.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Handige en goede tips hoor!
Ik voldoe tot mijn vreugde aan aardig wat criteria 's, alleen mijn onderwerp keuze is vrij ruim, en misschien houd ik ook wel iets te vaak een tirade
Ik voldoe tot mijn vreugde aan aardig wat criteria 's, alleen mijn onderwerp keuze is vrij ruim, en misschien houd ik ook wel iets te vaak een tirade
