Jean Ray, de biografie, door Geert Vandamme
Bespreker: Peter Motte, 525 woorden
Een flinke joekel, maar uitstekend uitgewerkt: primaire biografie, secundaire biografie, zelfs een tertiaire biografie! Een index, logischerwijze. En voetnoten. En wat voor voetnoten. Gewoonlijk bevatten die alleen bronvermeldingen, maar bij Geert Vandamme hebben ze niet alleen ook meer verduidelijkingen over de hoofdtekst, maar van zowat iedereen die in de hoofdtekst wordt vermeld staan er in de voetnoten ook het geboorte- en overlijdensjaar met een kort biografietje, zodat wordt verduidelijkt wat ze precies waren: schrijver, schilder, leraar, .... Soms staat er bij: verder is niets over hem/haar bekend. Wat erg vreemd is als hij dat moet schrijven over iemand die in een of ander tijdschrift of dagblad een artikel of verhaal heeft gepubliceerd. Soms moet hij het zelfs opmerken over mensen die een heel boek hebben uitgegeven. Wat gaat er toch veel in de geschiedenis verloren...
Het absolute pluspunt vind ik dat Vandamme er geen roddelboek van heeft gemaakt: het is geen boek dat van begin tot einde bulkt van de seksuele geruchten die evengoed door jaloezie en vijandigheid van de bronnen kunnen zijn aangedragen, als dat ze waar kunnen zijn. Je kunt natuurlijk geen biografie schrijven zonder te vermelden of iemand getrouwd was of niet, of hij kinderen had of niet en dies meer, maar Vandamme heeft zich goed geconcentreerd op het leven van de schrijver RDK als schrijver. Daar is trouwens al meer dan genoeg over te vertellen.
Opvallend is ook hoe Geert Vandamme erin slaagt om de parallellen te zien tussen wat RDK schrijft en zijn leven, want dat is voor een auteur natuurlijk wel van belang. En het is toch wel een verrassing om te zien dat bij iemand zoals RDK, die bekend is voor zijn detectives, avonturenverhalen en vooral horror, er toch zo veel in zijn stukken ziet dat op zijn echte leven kan terugkeren.
Zijn er minpunten?
Ha ja, natuurlijk. Vandammes taalgebruik is niet 100%, maar de fouten zijn ook niet overdreven. We komen al eens woordgroepen met twee voltooide deelwoorden tegen (zoals: hij is neergeschoten geweest geworden), maar al bij al val dat aantal fouten nogal mee.
Het meest problematisch is de periode van RDK's jaren toen hij de leeftijd voor het lager onderwijs had: daarvoor moet Vandamme zich te veel baseren op wat RDK daarover zelf heeft geschreven. Er zijn verder geen getuigenissen van wat er toen allemaal is gebeurd. O.a. de passages over de zogenaamde Bende van St. Jacobs (geen criminele bende) kunnen niet worden gecontroleerd met andere bronnen, maar ze geven misschien wel een geslaagd beeld van de omstandigheden.
Eén foutje: in voetnoot 333 op p. 495 trekt Vandamme uit een brief van De Ghelderode aan Thiry de conclusie dat Ghelderode en RDK telefonisch met elkaar in contact stonden. Maar volgens mij kunt je dat niet uit die brief afleiden. André Verbrugghen, een kenner van RDK die in de biografie trouwens vaak wordt vermeld, geeft me daarin gelijk.
Zijn er pluspunten?
Er is één geweldig pluspunt dat alle andere minpunten direct irrelevant maakt: in voetnoot 90 op p. 302 word ik vermeld. Eindelijk: mijn leven is geslaagd. Ik kan nu rustig doodgaan.
zaterdag 26 augustus 2023
