http://www.dulce-et-decorum.nl/index.php?q=node/44

Compagnie K

De vertaler, Harry Oltheten, heeft een nawoord geschreven bij dit prachtige ontroerende boekje. Daarin vertelt hij dat William March zelf heeft gediend als soldaat in de Grote Oorlog en enkele onderscheidingen heeft ontvangen voor betoonde moed zoals dat heet.
In dit boek heeft hij zijn eigen ervaringen van zich af proberen te schrijven. De verschillende leden van compagnie K. vertellen ieder op een eigen manier over een ervaring van henzelf. Over de oorlog, over moed en lafheid, over gewone gevoelens van gewone mannen, over wreedheid en kameraadschap, en over de reacties van het thuisfront als ze weer gerepatrieerd zijn. Het zijn ongeveer 90 stukjes, lang en kort, van meest gewone soldaten, en van enkele officieren. Een ervan zegt in zijn verslagje
"slechts een ding weet ik zeker: in naam van de menselijkheid zou er een wet moeten zijn die de verplichte executie beveelt van iedere soldaat die aan het front heeft gediend en daar aan de dood is ontsnapt."
Dat klinkt hard, maar het is bekend dat overlevenden zich schuldig voelen. Waarom leven zij nog en al die andere -eveneens onschuldige- jongens niet?
De kern van het verhaal is een onmenselijke actie: de kapitein van de compagnie beveelt enkele soldaten om een aantal Duitse krijgsgevangen dood te schieten. Ze zijn maar lastig en hij heeft geen zin er tijd en moeite voor te doen om ze achter de linies te brengen, zoals zou moeten.
Daarmee vermoordt hij de Duitsers, maar brengt hij vooral de aangewezen executeurs in gewetensnood, hetgeen grote gevolgen heeft voor enkelen van hen.

"Ik zou willen dat de jongens die praten over de verhevenheid en de kameraadschap van de oorlog een paar van deze zittingen (spreker is griffier bij de krijgsraad) zouden bijwonen, want oorlog is zo schraal als keuterboersoep en zo kleinzielig als ouwewijvenroddel."

Er zitten verslagen bij van soldaten die vertellen over hun eigen dood. Een zegt "nu zal ik nooit weten of de Duitsers verslagen worden."
Er zijn ontroerende verhaaltjes, naast verslagen van gruwelijke gewelddadigheden. Sommigen staan alleen, bij anderen is er overlap of een andere vorm van raakpunt, dat kunnen verhalen zijn die op elkaar volgen, maar soms ook grijpt een verhaal ergens op het einde terug naar het begin.
Door deze aparte vormgeving, en de vaak filmische beschrijvingen is het geworden tot zoals de flap vermeldt: een van de allerbeste romans over de Eerste Wereldoorlog.

Paperback | 162 Pagina's | Dulce et Decorum 2008 ISBN10: 9089600019 | ISBN13: 9789089600011 1933 Harrison Smith & Robert Haas, New York vertaald door Harry Oltheten Deel 1 in de serie Bibliotheek van de Eerste Wereldoorlog

© Marjo, juni 2008

Reageren? Klik hier