Norma
Sofi Oksanen
Norma vindt het vreselijk, de begrafenis van haar moeder. Het gemis is sowieso al groot, maar al die mensen onder ogen moeten komen, als enige dochter van Anita Ross, handjes te moeten schudden, en al dan niet gemeende woorden te moeten aan horen: ze wil maar één ding: weg van hier! Des te meer als onbekenden haar aanspreken. De dood van haar moeder heeft namelijk iets raadselachtigs, ze is geen natuurlijke dood is gestorven. Was het ongeluk in de metro toch zelfmoord? Of werd ze geduwd?
Norma was nog erg afhankelijk van haar moeder. Heur haar heeft namelijk een abnormale groeikracht. Het moet meerdere keren per dag geknipt worden. Haar moeder was kapster. Bovendien was het haar voor Norma een soort zesde zintuig. Ze voelt aan het haar of een ander liegt, of wanneer er gevaar dreigt. Ze kan zelfs de aura’s zien van mensen om haar heen, zodat ze weet wanneer iemand die nu nog vrolijk met haar kinderen boodschappen doet, er over een half jaar niet meer zal zijn.
Natuurlijk is deze gave een last, en Anita was als enige op de hoogte, en bood hulp. Hoe moet het nu verder met Norma? Ze is alleen, de buitenwereld is vanwege haar geheim een probleem. Het heeft haar tot een enigszins labiel persoon gemaakt. Ze slikt volop medicijnen, voor haar psychische staat, maar ook om het haar in toom te houden.
‘De klanten zijn helemaal weg van dat Oekraïense haar. Wat eten die vrouwen daar in godsnaam? Vrouwen in rijke landen verpesten hun haar met bewerkt voedsel en geven een vermogen uit aan alle mogelijke behandelingen. Op het platteland van Roemenië wassen vrouwen hun haar hooguit met zeep, misschien gebruiken ze ook wat kruiden, en eten ze tomaten uit eigen tuin. Geen wonder dat Roemeens haar gewilder is. Maar dit is een klasse apart.’
Als ze ontdekt dat Anita er een geheim leven op na hield, dat ze haar geld verdiende met zaakjes die niet in de haak waren, wil Norma alles weten. Ze moet ook wel, want de mensen met wie haar moeder samenwerkte zitten achter haar aan. Ze denken dat zij alles weet van haar moeder, of in ieder geval toegang kan geven tot de gegevens die zij willen hebben. Het gaat om veel geld, om macht. Alles draait om haar, om het gegeven dat vrouwen zich mooier willen maken: de haarindustrie is een lucratieve business. Zozeer zelfs dat vrouwen overal ter wereld beroofd worden van hun haar. En dat andere illegale handeltje waar Anita bij betrokken was, kost ook levens. Het wordt steeds gevaarlijker. Wie kan ze vertrouwen?
‘Als alles goed gaat kunnen we ons in augustus toeleggen op lekker eten en een goede nachtrust, op schoonheidsbehandelingen en ontspanning. Dan heffen we het glas op jouw toekomst, waarin je alles zult krijgen waarvan je nooit hebt durven dromen. Dan is mijn taak volbracht en ben ik de prijs van jouw nieuwe leven allang vergeten.’
Zo begint het boek. Je verkeert als lezer nog volledig in het duister. Wie is hier aan het woord, en wie spreekt hij of zij toe? Het blijkt niet het hoofdpersonage te zijn, om wie het verhaal op de volgende pagina’s draait.
De Finse Sofi Oksanen (1977) eist wat van haar lezer: het is absoluut geen gemakkelijk boek. Soms denk je dat je een voorafgaand deel gemist hebt, maar dat is er helemaal niet! Je moet tussen de regels door lezen, en dingen zelf invullen. Oksanen gebruikt veel eufemismen, en draait om de kern heen. Maar het is een ongelooflijk boeiend misdaadverhaal. Origineel en magisch. Een heerlijk boek is het, zeer de moeite waard! Niet iedereen speelt een zuiver te doorgronden spelletje, en de ontknoping is erg verrassend.
ISBN 978904463081 | Paperback | 304 pagina's | Uitgeverij Prometheus | mei 2016
Uit het Fins vertaald door Sophie Kuiper
© Marjo, 26 december 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Zuivering
Sofi Oksanen
Aliide Truu is een eenzame, oude vrouw. In een dorpje in West-Estland bewoont ze nog steeds haar ouderlijk huis. Erg geliefd is ze niet in het dorp. Tijdens de Russische bezetting trouwde ze met de vijand. Haar eigen zus Ingel en nichtje Linda werden gedeporteerd naar Rusland en ze deed niets om dit te voorkomen. Ze is gewend geraakt aan het vandalisme rondom haar huis en schrikt niet meer op van stenen die tegen haar ramen worden gegooid.
Op een ochtend treft ze een onbekende jonge vrouw aan op haar erf. Ze is vies, bang en gewond. Aliide vertrouwt het niet helemaal en denkt eerst dat het meisje misschien door dieven als lokaas wordt gebruikt. Dan ziet ze dat de angst in de ogen van het meisje echt is. Ze kan dit meisje niet aan haar lot overlaten en laat haar in haar huis op krachten komen. Het meisje stelt zich voor als Zara uit Vladivostok. Ze vertelt Aliide niet dat ze de kleindochter is van Ingel.
Het verhaal wisselt heden en verleden heel mooi met elkaar af. De twee vrouwen zijn in heel verschillende tijden opgegroeid maar Aliide herkent het leed dat ze in de ogen van Zara leest. Het leed dat ze zelf ook heeft geleden. Steeds meer van de geschiedenis van zowel Aliide als Zara komt aan het licht. Een geschiedenis waarvan ze beide zoveel mogelijk proberen te verzwijgen. Een geschiedenis die zowel Aliide als Zara tot daden heeft aangezet waar ze zichzelf niet toe in staat hadden geacht.
De drijfveer van beide vrouwen is angst geweest. Angst en de wil om te overleven. Deze overlevingsdrang heeft bij allebei veel kracht opgeroepen. En in Aliides geval was er nog de liefde. Haar grote liefde voor Hans, de man van Ingel. De man die ze al verloor voordat ze zijn liefde kon winnen.
Het is moeilijk om niet teveel over de inhoud van dit boek te vertellen maar ik probeer toch zo min mogelijk los te laten. Wat de geheimen van Aliide en Zara zijn laat ik nog even in het midden. Het is namelijk een zeer kundig en mooi opgebouwd boek en de informatie wordt heel weloverwogen gedoseerd vrijgegeven. Deze beleving wil ik voor een andere lezer niet wegnemen door nu al teveel van het verhaal prijs te geven.
Dit is een boek waar het huishouden door verslonst. Stof stapelt zich op, de berg afwas op het aanrecht groeit en de wasmand puilt uit. Dit prachtige boekwerk is namelijk moeilijk weg te leggen. Het verhaal is indringend en aangrijpend, de schrijfster zeer getalenteerd. Eenmaal begonnen aan dit verhaal is het moeilijk om weer over te gaan tot de orde van de dag. Dat kan pas weer als het uit is.
ISBN 9789041418500 | paperback | 338 pagina’s | Anthos | Augustus 2011
Vertaald uit het Fins door Marja-Leena Hellings
© Annemarie, 29 augustus 2011
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
