En de bruid sloot de deur
Ronit Matalon

Alles is geregeld, de gasten zijn in aantocht, het eten is besteld, de zaal is versierd en het orkest zijn besproken. Maar dan roept Margie, de bruid - met een stem die veraf en veflauwd klonk, als een laatste vleugje schoonmaakspray - door de door haar afgesloten deur van de ouderlijke slaapkamer heen: 'Ik trouw niet, ik trouw niet, ik trouw niet, en verder doet ze er het zwijgen toe. Ze is ook niet te bereiken, Matti, de bruidegom, heeft immers haar telefoon...

Moeder Nadia is in paniek: 'Wat voor figuur zullen we slaan, vertel me dat eens?' vraagt ze aan het gezelschap dat zich voor de deur verzameld heeft. Dat gezelschap bestaat naast Nadia uit Omoetje, de hardhorende, licht dementerende moeder van Nadia, Ilan de lange, slungelige broer van de bruid en Matti.
Matti stuurt iedereen weg en in zijn wanhoop probeert hij via de deur contact te krijgen met Margie, maar ze geeft geen kik.

Ondertussen begint de chaos compleet te worden en het is frappant om te lezen wat het gegeven dat de bruid weigert met iedereen doet. Omoetje volgt het allemaal niet meer zo, maar zij is wel de enige die rustig blijft. Ilan is overal en nergens en probeert zijn steentje bij te dragen, maar hij houdt zich voornamelijk met zijn Omoetje bezig, hij vertelt haar steeds wat er gebeurt.
Nadia bekommert zich in feite nauwelijks om haar dochter, het gaat haar voornamelijk om het geld. Ze voelt opeens een ongekende haat voor Matti's moeder opwellen.

Die ijsberg van antipathie zette steeds verder uit, tot die haar keel dichtkneep en ze het benauwd kreeg (ze hoestte om dat te verminderen), tot die angst opwekte om zichzelf (ik heb vast een hartaanval of zo) en voor zichzelf (ik zou haar nu ter plekke kunnen wurgen) [...] Ze sloot haar ogen, probeerde met wilskracht die gewelddadige mist weg te duwen. [...] (die vrouw kan me ruïneren. Ze kan ons ruïneren na al het geld dat ze daar in de feesttuin heeft gestopt voor de bruiloft. Waar moeten we dat geld vandaan halen als ze erom vraagt [...]?

Maar Nadia laat niets van haar innerlijke strijd merken, in plaats daarvan zegt ze: 'Wat zie je er prachtig uit, het is schitterend dat opgestoken haar.' Later lezen we meer over Nadia's leven en begin je te begrijpen waarom ze is, zoals ze is.

Bruidegom Matti is natuurlijk van streek, hij pijnigt zijn hoofd, wat heeft hij gedaan? Waarom wil ze niet meer trouwen? Aanvankelijk slingeren zijn gevoelens heen en weer, van woede tot intens verdriet. Maar hoe meer hij erover nadenkt, hoe meer inzicht hij krijgt in hun relatie, er vormt zich een mild begrip voor Margie.

En zo lezen we van alle betrokken figuren hun uiterlijke doen en laten en hun wérkelijke gedachten. Er is veel egocentrisme bij. Iedereen probeert voor de vorm een oplossing te bedenken - en sommige ideeën worden ook uitgevoerd - maar in hun hart zijn ze er niet echt bij. Behalve Omoetje...

Het hele verhaal beslaat een paar uur, maar toch voelt het alsof je een aantal jaren met de personages meegeleefd hebt.
De gekozen stijl is apart te noemen. Veel van de werkelijke gedachten worden doorheen de zinnen tussen haakjes geschreven waardoor je af en toe even de hele zin terug moet lezen om hem in zijn geheel te kunnen begrijpen. Dat leest niet makkelijk maar het maakt wel precies duidelijk hoe de ware aard van iedereen is en hoe zeer de schijn vanwege het fatsoen opgehouden wordt. Ronit Matalon heeft verder wel een mooie kleurklank in haar taal en gebruikt goed getroffen metaforen in haar zinnen.
Een bijzonder verhaal in een bijzondere setting.

Ronit Matalon (1959-2017) groeide op in Ganei Tikva in Israël. Ze studeerde literatuur en filosofie aan de universiteit van Tel Aviv en werkte als journalist en als criticus voor onder meer Haaretz.

ISBN 9789026346712 | Hardcover | 144 pagina's | Ambo Anthos | maart 2019
uit het Hebreeuws vertaald door Sylvie Hoyinck

© Dettie, 9 april 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER