http://users.skynet.be/fa577165/

Reis naar mijn vader
Roel Richelieu van Londersale

Het boek begint spannend. Er wordt aan de deur gebeld. Het Vlaamse gezin Van Lierde -  bestaande uit vader Frans, moeder, de broertjes Thomas (9) en Maxine (10) dochter Sara (12) en de verteller Robbert (6) - zit net te eten. Moeder is boos. 'Niet opendoen, ze kunnen terugkomen als we klaar zijn met eten,' siste ze.
Maar de beller is volhardend en moeder stuift naar de voordeur. Tot ieders verrassing laat ze de beller, een kleine man met ros haar, wèl binnen. Hij wil met de boot naar Amerika. Vader heeft namelijk een bijbaantje bij de Cunard Line. De man kan niet met het vliegtuig, want 'Hij is een moordenaar.'

Natuurlijk valt het gezin even stil, maar opa die inmiddels ook binnengestapt is, vindt het geen punt. De man zal naar Amerika en vader moet hem naar de boot brengen, beslist opa. Sterker nog, vader moet van opa de man zijn ticket betalen en nog wat extra geld meegeven zodat de man een start kan maken. Was het gezin rijk geweest dan was er geen probleem, maar vader moet sappelen om zijn sigarenfabriekje open te houden, er is nauwelijks geld. Moeder is des duivels. 
Robbert vindt het wel spannend allemaal en is opgelucht als vader weer heelhuids thuiskomt, je weet het maar nooit met zo'n moordenaar...

Wie nu verwacht dat zich een zinderend verhaal ontspint rond deze moordenaar heeft het mis. Maar vanaf die tijd is moeder wel onuitstaanbaar tegen Robbert. Hij is met recht het zwarte schaap in het gezin. Ze behandelt hem totaal anders dan haar andere kinderen en Robbert begrijpt dat niet. Waarom doet ze zo? Met gekromde tenen lees je hoe oneerlijk zij met haar jongste kind omgaat. Moeder is sowieso vreemd bezig, erg gelukkig is ze niet, zo blijkt later.
De moordenaar komt overigens nog wel enkele keren terug in het verhaal maar op een andere manier dan je zou denken.

Vader Frans is gelukkig wel een echte vader voor Robbert. De twee voelen elkaar haarfijn aan. Vooral nadat vader hem verzekerd had, in tegenstelling tot opa, dat de mannen waarnaar ze op tv keken écht op de maan liepen, werd de band erg hecht.

"Het is wel echt,' fluisterde hij, 'je ziet het toch zelf?'
De wereld verschoof een beetje. Mijn fantastische opa werd plots heel heel oud en vader, die elke dag vastgeroest zat te werken in zijn fabriekje, leek me gloednieuw.

Maar moeder is en blijft een verschrikking, ze is keihard tegen de kleine Robbert. Wat hij ook doet om haar milder te stemmen, het heeft geen nut. Robbert is niets en zal in haar ogen ook niets worden.

Dankzij moeders houding wil Robbert steeds maar laten zien dat hij wel wat in zijn mars heeft. Moeder heeft in feite bijna dezelfde functie als Katadreuffe in het boek Karakter van Bordewijk. Moeder zit Robbert dwars, is nooit trots op hem, ze zal hem nooit bijstaan, blijft weg als hij iets belangrijks te vieren heeft, heeft alleen uitgesproken meningen over alles wat hij doet, en die meningen zijn nooit positief. Maar... dankzij haar houding zorgt ze er (onbewust) wel voor dat Robbert een drang voelt om iemand te worden. In haar ogen is hij namelijk niemand.

In feite heeft ze door haar negatieve houding Robbert geholpen... net als Katadrueffe  die tegen zijn zoon de verpletterende zin 'Of geholpen!' uitsprak, nadat zijn kind hem confronteerde met vaders levenslange dwarsliggerij en tegenwerking. In beide boeken zijn de dominerende vader (Katadreuffe) en de moeder van Robbert constant op de achtergrond aanwezig. Zij bepalen het leven van hun zonen en drukken daar een zware stempel op. Alleen heb je bij moeder niet het idee dat ze haar zoon ze dwars lag om hem verder te helpen. Ze had gewoon de pik op dat kind.

Robbert heeft gelukkig wel een liefdevolle vader die hem steeds dierbaarder wordt. Helemaal als vader ernstig ziek wordt groeien de twee dichter naar elkaar toe. De 'reis naar zijn vader' wordt steeds mooier, diepgaander en betekenisvoller. Ze weten wat ze aan elkaar hebben en kunnen elkaar, zonder een woord te zeggen, flink steunen. De contacten tussen vader en zoon zijn ontroerend beschreven. Je ziet de twee naast elkaar zitten en zwijgen en ze weten dat het goed is. Het vormt een prachtig tegenwicht ten opzichte van moeders wrede houding en daardoor wordt het boek niet loodzwaar. De schrijver vertelt hoe het is, hij veroordeelt in feite niemand, ook de moeder niet, hij beschouwt, soms met milde humor, het gezin en het latere leven van Robbert. 

Uiteindelijk lijkt het wonder alsnog te gebeuren, moeder lijkt toch nog te ontdooien en zelfs een beetje trots te zijn op haar jongste, maar... schijn bedriegt, ze heeft nog een verpletterende troef achter de hand...

Roel Richelieu van Londersele is naast romanschrijver ook een dichter en dat is te merken aan de mooie poëtische zinnen in dit boek. Hij weet verder een sfeer op te roepen die je bijblijft. Om Robbert als verteller te kiezen was een wijze keus, daardoor voel je des te meer hoe heftig de houding van de moeder bij haar kind binnenkomt. Kortom, een fraai opgebouwd en goed geschreven boek waarvan het verhaal je lang bijblijft.

ISBN 9789089246974 | paperback | 214 pagina's | Uitgeverij Houtekiet | oktober 2018

© Dettie, 19 juni 209

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER