Braziliaans Goud
Een roman over adoptie en down/liefde
Nelleke Posthumus Meyjes

In deze debuutroman vertelt Nelleke over Serafina, haar oudste dochter, een kind met het syndroom van Down. Serafina werd geboren in de sloppenwijken van Sáo Paulo en was vier maanden oud toen Nelleke haar in haar armen gelegd kreeg. - Nelleke woonde toentertijd met haar inmiddels ex-man Steven in Brazilië. - Serafina heeft een tweelingzusje dat het syndroom niet heeft. Nelleke en Steven wilden ook het zusje adopteren maar dat was al 'weg'. Later is door Nelleke nog geprobeerd contact te leggen tussen de twee zusjes maar uiteindelijk ketste de ontmoeting af dankzij de adoptieouders van Serafina's zusje. Later kreeg Serafina nog twee broertjes Teodor en Yamandu. Zij zijn niet geadopteerd maar geboren dankzij donorvaders omdat Nelleke en haar man samen geen kinderen konden krijgen.

Je zou, gezien dit bovenstaande, denken dat het een non-fictie boek is en deels is het inderdaad een autobiografisch boek. Maar Nelleke heeft haar verhaal in een bijzondere vorm gegoten. Zij laat namelijk, buiten zichzelf, diverse personen aan het woord, inclusief Serafina en zelfs de -onbekende-  biologische moeder van Serafina. Dit maakt dat je de diverse kanten van Serafina leert kennen, wat een bijzonder beeld oplevert.

Nelleke vertelt dat Serafina, inmiddels twaalf jaar oud, net als elk kind in de loop der jaren een heel eigen karakter ontwikkeld heeft. Soms laat ze zich van een oervervelende kant zien en zet ze haar gezicht op 'malle eppie' zoals Nelleke het noemt. Er zijn ook gênante ogenblikken - waar ik stiekem wel om moet lachen - want Serafina heeft soms de gewoonte iemand keihard in zijn/haar kruis te grijpen.
Maar Serafina kan ook ineens een heel andere kant van zichzelf laten zien en dan komen er bijzondere, wijze uitspraken en inzichten uit haar mond, die maken dat Nelleke de wereld ineens met andere ogen bekijkt. Serafina weet namelijk bepaalde vervelende situaties haarfijn aan te voelen en te duiden. Niemand kan er omheen wat zij dan hardop opmerkt. 

Nelleke laat ook Serafina haar verhaal doen in haar eigen taal. Dat weet ze te bewerkstelligen door de tekst in een soort 'dichtvorm' te gieten. Bijvoorbeeld:

Ik vraag haar (=mama) altijd of ze boos is of gewoon of blij.
Ik kijk altijd naar
Haar. Als ze blij is is het fijn. Grapjes. Verkleedkleren. [...]
Als ze lacht, lacht het in mij. Ik maak tekeningen
Als ze huilt ben ik kwijt. Ik moet haar helpen om
Weer gevonden te worden. Het is niet veilig zonder mama. Ze
Mag niet huilen of dor kijken. [...]

Tussen de verhalen van Nelleke door lezen we observaties van artsen, hulpverleners, de juf etc. Soms zijn die zwaar ontmoedigend, bijna beledigend, soms vol liefde en begrip.

'Wat heeft Serafina ons te zeggen? wat wil ze ons zeggen? Daar gaat het om, dat we dat leren verstaan.'
Juf Marian

Nelleke laat ook Serafina's broertjes vertellen over hun grote zus waar ze gek op zij, maar zij vonden het ook moeilijk dat ze naar Nederland moesten verhuizen omdat daar de voorzieningen beter zijn voor hun zus. De verhuizing had overigens op Serafina een grote impact en het duurde lang voor ze haar draai weer gevonden had.

Bijzonder is ook dat Nelleke het denkbeeldige verhaal van de biologische moeder in het boek verwerkt heeft. Vanaf het moment dat ze weet dat ze in verwachting is en hulp zoekt tot het uiteindelijke afstaan van haar tweeling wordt alles heel invoelend en vol mededogen weergegeven.

Voor de duidelijkheid, het is Nelleke zelf die al die monden laat praten en dat is ook de kracht van het verhaal. Door de afwisseling van 'stemmen' en inzichten krijg je een heel mooi beeld van het leven van Serafina en haar omgeving.
Heb het boek met enorm veel plezier gelezen.

ISBN 9789461539052 | Paperback | 272 pagina's | Uitgeverij Aspekt | maart 2016

© Dettie, 12 juni 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER