Ongehoorzaam
Naomi Alderman
Wie de cover van het boek goed bekijkt, ziet twee vrouwen afgebeeld die elkaar vrij innig aankijken. Deze twee zijn Roni en Esti en rond hen is het bijzondere verhaal geweven over joods zijn en vooral anders dan andere mensen zijn.
Met name Roni is de 'ongehoorzame'. Zij is het verstikkende joodse milieu in Hendon Engeland ontvlucht en woont en werkt nu in New York, ze zit in de financiële dienstverlening en is analist. Na haar vlucht is ze nooit meer teruggekeerd naar haar ouderlijk huis waar ze zonder moeder opgroeide. Maar haar vader Rav Krushka is overleden en nu zal ze wel moeten. Eigenlijk gaat ze niet terug voor haar vader maar voor de zilveren kandelaars van haar moeder. Dat zijn de enige dingen die ze écht wil hebben.
Ooit trok Ronit intensief op met Dovid Kuperman, de neef van de Rav, en Esti, haar dierbare vriendin. Ze hebben elkaar al die jaren niet gezien of gesproken. Esti en Dovid zijn inmiddels man en vrouw, iets wat Ronit nog niet weet. Ook weet ze niet dat Esti ondanks het verdriet om de Rav alleen maar kan denken Ronit komt thuis, Het voor Esti is alsof een gebed verhoord is. In de loop van het verhaal komen we te weten waarom Esti zo uitkijkt naar de komst van Ronit.
Dovid is een vriendelijk mens, een rabbijn, maar het charisma van de Rav, van wie hij alles geleerd heeft, ontbreekt hem ten ene male. (Rav is een eretitel voor een zeer kundige rabbijn). Dovid is een bedeesde, bescheiden man, die liever uit het zicht blijft. Hij wordt als opvolger gezien van de Rav, hoewel er ernstig getwijfeld wordt of Dovid de Rav waardig is. Dovid is ook vermoedelijk niet opgewassen tegen deze taak.
Dovid wordt tevens gekweld door ernstige hoofdpijnen die een 'kleur' hebben. Hoe moeilijker hij iets vindt, hoe zwaarder de hoofdpijn. Een rode hoofdpijn is het ergste. Die dag van de grote ommekeer, is zijn hoofdpijn heftig rood. Hij komt onverwacht thuis en ziet daar iets wat hij eigenlijk altijd al geweten heeft. Het was ook de reden waarom Ronit vertrokken is. Ondanks de schok is deze dag achteraf weldadig voor zowel Dovid, Esti als Ronit.
Ronit blijkt het joodse milieu totaal ontgroeid te zijn. Zij provoceert iedereen zowel in houding als in kleding, maar toch maakt haar terugkeer wel dat ze haar afkomst in een ander perspectief gaat zien. Iets waar je vanuit je jeugd mee opgroeit, blijkt toch altijd zijn sporen na te laten en zijn wortels te hebben gevormd.
Ondanks dat Ronit de stoere dame lijkt en de broodmagere Esti, die de joodse leefwijze trouw is gebleven, zich lijkt te hebben ontpopt als de apathische meeloper komt juist Esti in de loop van het verhaal als de krachtigste naar voren. Zij die zo uitkeek naar Ronits komst, en aan haar een erg ontroerende bekentenis onthult, neemt het heft in handen en zorgt daarmee dat ze alle drie weer verder kunnen met hun leven. Een leven dat vastgelopen leek in verplichtingen, ontwijkend gedrag, en onechtheid. Esti is de verbindende, verhelderende, opbouwende schakel voor zowel Dovid als Ronit.
Het verhaal wordt door zowel Ronit als Esti verteld middels gedrukte tekst in verschillende lettertypes, waardoor we de ware aard van deze vrouwen leren kennen. Esti is trouw aan zichzelf gebleven maar Ronit komt zichzelf keer op keer tegen.
Prachtig is het begin en het einde van het boek waarin vooral de kracht van woorden naar voren komt. Esti heeft daar een zeer mooie draai aan gegeven, waardoor alle drie met opgeven hoofd verder kunnen.
Een verhaal met vele lagen, waarin het joodse geloof middels teksten uit de Thora - die in het verhaal verweven zitten - ook zijn rol speelt, zonder overheersend aanwezig te zijn. Een indrukwekkend boek, om meerdere keren te lezen.
ISBN 9789025452711| Paperback | 320 pagina's | Uitgeverij Atlas | november 2018
Vertaald door Auke Leistra
© Dettie, 6 januari 2020
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
