Het verhaal van Fatma

Het boek begint met een inleiding waarin verteld wordt over nomadenstammen die hun zomerkamp hielden aan de voet van het Aras Guneyi Daglaregebergte, in het oosten van Turkije. Iedere winter trokken ze westwaarts, om handel te drijven in dorpen en steden, tot er een jaar kwam dat de tocht niet lukte. De winter was vroeg ingevallen, en er waren voorvallen geweest waardoor ze al vertraging hadden opgelopen. En zo kwam het dat ze hun kamp opsloegen bij de grote Hassan Dagi, bij de rivier Melendes, waar ze grotwoningen vonden in de bergwand. Later bouwden ze er hun huizen en bewerkten de grond. Zo ontstond het dorp Tatle Suyu Koy, waar de stammen zich voegden naar de wetten van Turkije.

Het verhaal dat volgt wordt bij monde van vijf vrouwen verteld, beginnend in 1983 en eindigend in 1994. Het is het verhaal van Fatma, over de liefde die ze zocht en nooit zou krijgen en hoe het kwam dat ze zich verhing. Maar het is vooral het verhaal van een dorp waar iedereen familie is van iedereen, waar iedereen ook alles weet van iedereen, maar waar niet alles gezegd wordt, omdat er ongeschreven regels zijn waar eenieder zich aan houdt. Het verhaal van een gemeenschap die bedreigd wordt door de westerse wereld, die langzaam zijn tentakels tot in het hart van het dorp uitsteekt.
Alle vrouwen vertellen hun eigen verhaal en het verhaal van Fatma, ieder voegt een stukje van de puzzel toe, totdat we op het einde denken te weten wat er nu eigenlijk precies gebeurd is.

Het is een boek waarin Martine Yilmaz-Carton het leven in een besloten gemeenschap tekent op een duidelijke manier. We begrijpen waarom de mensen doen wat ze doen, waarom de wetten zo zijn en waarom de invloed van het westen funest is voor de Turkse cultuur. Maar tegelijk wordt duidelijk dat die cultuur moet verdwijnen als die mensen een beter leven willen hebben: de cultuur handhaven, en beschermen tegen de buitenwereld betekent dat je bijvoorbeeld de vrouwen geen moderne stofzuigers en wasmachines geeft, want de basis van hun leven is het verschil tussen man en vrouw. Emancipatie is funest, het zal de conservatieve boerendorpjes van de wereldbol doen verdwijnen. Het concept van het uithuwelijken zal verdwijnen alsmede de onderdanigheid van de vrouw, en met de modernisering verdwijnt de gewoonte om een eigen bruidsschat te maken, het huishouden te voeren op de aloude manier. Vrouwen zullen hun eigen weg willen vinden zoals de laatste vertelster. Dorpen zullen leegstromen. Armoede versus cultuur... moeilijke keuze?

ISBN 90 5795 035 9 1994 Hermans Muntinga Publishing V.O.F., 190 pagina's met verklarende woordenlijst,
Leeftijd, vanaf 13 jaar

© Marjo, maart 2008

Reageren? Klik hier!