https://marloesmorshuis.nl

Semper Sol
Quotum deel 2
Marloes Morshuis

De aarde is overbevolkt, en dat wordt nog erger door rampen die al gaande zijn en nog komen: overstromingen, woestijnvorming, noem maar op. Er is een groep mensen die de oplossing bedenkt: minder mensen!
Natuurlijk. Logisch. Maar hoe zorg je er voor dat de bevolking krimpt?
De Wereldraad vergadert erover en besluit een quotum in te stellen: ieder land krijgt een maximaal aantal inwoners opgelegd. Hoe ze dat bewerkstelligen is eigen zaak. Je kan je voorstellen dat het vele levens kost, sommige landen gaan nogal radicaal te werk.

De Euro-Unie, onder leiding van president Julia Welting, kiest voor het systeem van slinkers. Die tellen maar voor de helft of minder mee: ze hebben nog een woning, maar zonder elektriciteit of verwarming. Ze mogen geen openbaar vervoer gebruiken en natuurlijk ook geen auto. Ze hebben geen geld, en krijgen een minimaal voedselpakket. Kinderen gaan niet meer naar school.
De volgende stap is deze mensen te verzamelen in een Krimpkamp waar de omstandigheden erger dan slecht zijn. En waar je niet meer uit komt. Natuurlijk worden vooral diegenen die maatschappelijk gezien niet gewenst zijn ‘in de slinkerstand gezet’: zij die protesteren, mensen die men om wat voor reden ook als minderwaardig beschouwt, iedereen die niet de regels volgt.

In het eerste deel hebben we kennis gemaakt met de zestienjarige Axel en zijn jongere broer Tommy.
Hun ouders worden opgepakt, de jongens weten te vluchten naar het onherbergzame moeras. Ze ontmoeten er Sunny en gaan hun best doen te overleven.
Dan is er de extremistische organisatie Angeli Terrae, die zich tot doel gesteld heeft om de slinkers uit te roeien. In het eerste deel wordt verteld over een van hun plannen, en leerden we Yannis kennen, de zoon van de leider van de Angeli. Hij werd op een missie gestuurd. Daarbij kwam hij in contact met Axel en Tommy en begon hij te twijfelen aan de juistheid van wat hij aan het doen was.
Maar of hij iets kan doen?
De maatregelen die de Angeli Terrae verzinnen – en uitvoeren – zijn lastig te bestrijden. Zij hebben macht en dus middelen die slinkers vanzelf niet hebben. Die zitten in een moeras…

‘Ja, zielig allemaal, maar sorry, ik ben blij dat ik na twaalf jaar wachten eindelijk een huis heb.’
‘Rot, al die ratten in het moeras, maar in onze stad is al jaren een plaag. Laat de regering daar eerst maar iets aan doen.’
‘Ze zullen het er wel naar gemaakt hebben. Waar rook is, is vuur.’

‘Ja natuurlijk, iedereen vond het zielig dat de slinkers geen gas meer kregen, maar dacht je dan dat andere mensen het makkelijk hadden, wisten die slinkers wel wat je moest betalen voor een kuubje gas tegenwoordig? En vervelend dat slinkers hun baan verloren, maar ze werden daarna wél mooi in dienst genomen door de overheid. Daar konden veel werkelozen in de Euro-Unie alleen maar van dromen!’

Herkenbaar?
Dit is een verhaal over een wereld waarin wij niet zouden willen leven en we kunnen alleen maar hopen dat het nooit werkelijkheid zal worden. Helaas weten we dat veel aspecten akelig veel lijken op gebeurtenissen die al hebben plaatsgevonden in diverse oorlogen. En ze gebeuren nog steeds, in het klein misschien, maar toch: in veel opzichten beschrijft Marloes Morshuis onze samenleving: polarisatie, tweedeling arm versus rijk, mensen met macht versus mensen die geen mogelijkheden hebben. Daaraan verwant de strooplikkerij en uitbuiterij, mensen die gemakshalve vergeten dat de ander ook een mens is. In deze tour de force chargeert ze natuurlijk, maar hopelijk zet het de lezer – laten dat er zeer veel zijn! – tot denken.
Ben je een meeloper? Of vind je het belangrijker om zelf na te denken?

Toch is het verhaal over het quotum een hoopgevend boek. Het gaat namelijk ook over idealisme, over vriendschap, en solidariteit, over mensen die wèl hun gezonde verstand gebruiken en niet alleen op eigen gewin uit zijn.
En het is mooi geschreven, met een prettige afwisseling van verhaallijnen en rake stukjes:

‘Hier en daar waren complete huizenblokken als mislukte baksteensoufflés in het water gezakt’
‘ze draaide de jankknop nog wat hoger’
‘ze zijn opgelost als suiker in hete thee: spoorloos verdwenen, maar goed te proeven.’

Een tweeluik dat net zo goed als HP een plaats verdient op de eregalerij van klassiekers!

Marloes Morshuis (1970, Oldenzaal) debuteerde met Koken voor de Keizer. Daarna volgden Borealis, De schaduwen van Radovar met maatschappijkritische onderwerpen.

ISBN 9789047713500 | Paperback | 412 pagina’s | Uitgeverij Lemniscaat | mei 2022
Leeftijd vanaf 13 jaar

© Marjo, 6 juli 2022

Lees de reacties op het forum en/ of reageer klik HIER

Quotum
Deel 1: Project Z
Marloes Morshuis

‘Jullie willen niet begrijpen wat er met de aarde gebeurt als er te veel mensen komen.’
‘Laat me raden. Hongersnood, oorlog, hordes mensen die over de hekken klimmen en onze landen plunderen.’

De problemen zijn al groot, stukken land zijn weggeslagen door de zee, daar zijn moerassen ontstaan waar de overblijfselen van bebouwing er voor zorgen dat je er nauwelijks doorheen kan. Het werelddeel dat we kennen als een verzameling aparte landen onder de naam Europa bestaat niet meer. Het Zuiden is verwoest door een kernbom. Het noorden scheidde zich snel af, onder de naam Noordelijke Unie en zo bleef de Euro-Unie over.
De Wereldraad – een soort Verenigde Naties - besloot dat er iets moest gebeuren, ze stelden een quotum in, een maximaal aantal inwoners per land. Want er zijn veel te veel mensen op de wereld. De overtalligen kunnen straffeloos vermoord worden, zij mogen geen kinderen meer krijgen en ziekenzorg is er niet voor hen.

In de Euro-Unie is het onder invloed van president Julia Welting anders geregeld, tot grote ergernis van de rest van de wereld. Er is besloten dat de mensen die aangewezen zijn als overbodig, de slinkers, geen recht meer hebben op een ecologische voetafdruk. Ze hebben nog een woning, maar zonder elektriciteit of verwarming. Openbaar vervoer is er niet voor hen, een auto natuurlijk ook niet. Ze hebben geen geld. Ze krijgen een minimaal voedselpakket en kinderen gaan niet meer naar school. Ze worden daarentegen ingezet als vuilnisophalers in de stad. Ze zijn paria’s en worden met de nek aangekeken.

In Bonnheim, de hoofdstad van de nieuwe Euro-Unie woont het gezin Stevens: vader, moeder, en de broers Axel, 16 jaar en Tommy, drie jaar jonger. Ook zij zijn aangewezen als slinkers, waarschijnlijk omdat de moeder een activistische journalist is. Maar ze leven nog...
Met de komst van een nieuwe president, een populist die net als de Wereldraad veel strengere maatregelen wil, wordt het leven van de slinkers opnieuw bedreigd...
Op de dag dat ze opgepakt worden om naar een slinkerkamp gebracht te worden of nog erger, zijn Axel en Tommy net bij de buren. Hun ouders verdwijnen, en de jongens moeten vluchten. Het moeras in, proberen in de Noordelijke Unie te komen. Maar ook in de Euro-unie is een anti-slinkergroep actief en zij weten van de vluchtroute. Axel en Tommy krijgen te maken met vrienden en vijanden, en wie nu eigenlijk wie is is niet altijd makkelijk uit te maken.

Soms lees je dystopische verhalen en dan denk je: ach, dit gaat niet gebeuren. Maar het verhaal van Marloes Morshuis komt een stuk dichterbij. Het gaat er namelijk om dat de aarde vol is. Maar het akeligst is hoe ze beschrijft wat de reacties van de mensen zijn: hoe een aantal er voor kiest om dan maar andere mensen uit de weg te ruimen, of te behandelen alsof ze voetvegen zijn. Het ergste is dat je weet als lezer dat dat ook de menselijke aard is: ikke, ikke en de rest kan stikken.
Het is een spannend avontuur dat ze beschrijft, maar je blijft wel achter met een unheimisch gevoel.
Er komt nog een tweede deel, het zal daarin waarschijnlijk niet veel beter zijn. Of kan Marloes Morshuis haar lezers toch nog een optimistisch gevoel meegeven?

Marloes Morshuis (1970, Oldenzaal) debuteerde met Koken voor de Keizer. Daarna volgde Borealis, een spannend jeugdboek met als thema klimaatverandering. In 2018 kwam De schaduwen van Radovar uit, ook al spannend – en actueel, over een stad die in de greep is van een puntensysteem.
Maatschappelijke betrokkenheid is haar stiel.

ISBN 9789047711803 | Hardcover | 399 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | juli 2020
Leeftijd vanaf 13 jaar

© Marjo, 2 oktober 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER