De vrouwen van Bletchley Park
Kate Quinn
Bletchley Park was een topgeheime ontcijferingsfabriek waar tijdens de Tweede Wereldoorlog codebrekers dag in, dag uit bezig waren de Enigma-codes van de asmogendheden te kraken. Kate Quinn gebruikt dit historische feit als basis voor De vrouwen van Bletchley Park.
Kort, maar krachtig wordt dit geïntroduceerd in het voorwoord:
‘In de herfst van 1939 leek niets Hitler nog tegen te kunnen houden.
De Duitse strijdkrachten verzonden gecodeerde boodschappen met behulp van handcijfers en teleprintercodes, maar vooral met de Enigma-machine, een draagbare rotormachine die militaire berichten omzette in onbegrijpelijk koeterwaals dat als morscode via de radio werd verzonden en pas weer kon worden gedecodeerd door de ontvanger te velde.
De geallieerden onderschepten veel van deze versleutelde berichten, maar aanvankelijk slaagden ze er niet in ze te ontcijferen. De Duitsers dachten dat Enigma niet te kraken was.
Daar vergisten ze zich in.’
Het werk in BP, zoals Bletchley Park genoemd werd, zorgt voor vriendschap tussen Osla, Mab en Beth als zij tijdens de Tweede Wereldoorlog bij elkaar gestationeerd worden in het ouderlijk huis van Beth. Hun werk is topgeheim, maar bij elkaar vinden zij steun.
Drie totaal verschillende karakters, uit drie totaal verschillende milieus, beleven de oorlog op hun eigen manier: vol getoonde of juist verborgen emoties en vol openlijke of juist verborgen verliefdheid. Blijft deze vriendschap voor altijd of zal dit overgaan nadat het werk op BP is afgerond?
Kate Quinn weet de spanning in het ruim 500 pagina’s tellende boek steeds verder op te bouwen als ook verraad en intriges een rol gaan spelen. Verrassende wendingen en complotten maken het boek een echte pageturner.
Intrigerend is ook het nawoord. Veel personages en gebeurtenissen in De vrouwen van Bletchley Park zijn gebaseerd op echt bestaande personages en echt gebeurde feiten. En ook al is dit alles gemengd met fictie, zorgt dit dat het verhaal hierdoor nog meer indruk op mij maakt.
ISBN 978 90 261 6129 2| NUR 302 | Paperback| 540 pagina’s | Uitgeverij De Fontein| april 2023
De vrouwen van Bletchley Park is vertaald door Frank van der Knoop.
© Els ten Voorde, 13 april 2023
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De jaagster
Kate Quinn
Wie denkt dat iedereen die misdaden begaan heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog opgepakt en berecht is, heeft het mis. In 1973 leefden er voor zover bekend nog drieënvijftig oorlogsmisdadigers in de Verenigde Staten. Er was niet genoeg geld om iedere gevluchte nazimisdadiger op te sporen.
Een van die mensen was Hermine Braunsteiner. Zij was een kampbewaakster in Ravensbruck en Majdanek. Ze heeft een korte gevangenisstraf uitgezeten in Europa, maar leefde daarna onbekommerd in New York. Zij was de eerste nazioorlogsmisdadiger die door de Verengde Staten werd uitgeleverd.
Erna Petri was de vrouw van een SS-officier die vanwege haar misdaden veroordeeld werd tot levenslang. Braunsteiner en Petri zijn de twee vrouwen naar wie Kate Quinn de hoofdpersoon van haar boek heeft gevormd.
De jaagster is de vrouw die zich Anneliese Weber noemt en die zegt uit Oostenrijk te komen. Ze heeft zich in veiligheid weten te brengen na afloop van de oorlog. We leren haar kennen als de vader van de zeventienjarige Jordan MacBride haar aan zijn dochter voorstelt als zijn nieuwe vrouw. Ze zullen later inderdaad in het huwelijk treden, ook al heeft Jordan zo haar twijfels bij het verhaal van deze vrouw. Maar ze lijkt zo aardig, en als Jordan haar confronteert met de ongerijmdheden die ze gevonden heeft, lijkt Annelieses verklaring toch wel weer te kloppen. Er is ook nog een dochtertje van vier, Ruth. Van haar is Jordan zeer gecharmeerd. Maar het kind lijkt wel bang voor haar moeder. Waarom?
Een andere verhaallijn betreft twee mannen die hetzelfde levensdoel hebben: oorlogsmisdadigers opsporen die proberen hun straf te ontlopen. Zo kort na de oorlog – het is 1946 – zijn de sporen nog vers, maar toch valt het niet mee. De Britse oorlogscorrespondent Ian Graham en zijn vriend Tony, een Poolse Jood, zijn in Wenen als ze in contact komen met een vrouw die zegt de jaagster te kennen. Heel belangrijk omdat ze geen foto hebben van deze Lorelei Vogt.
Nina Markova is een Russische pilote. Zij heeft een moordaanslag door de jaagster overleefd, maar daarbij wel gezien hoe de broer van Ian vermoord werd. Nu blijkt Ian deze vrouw al te kennen! Hij was eerder met haar getrouwd om haar een kans te geven uit het verwoeste Europa te ontsnappen.
Ian, Nina en Tony gaan naar Boston, waar het spoor van de jaagster tot op heden eindigt. Dat hebben ze ontdekt doordat de jaagster brieven schreef aan haar moeder, waarin sprake is van een antiquariaat in de Verenigde Staten. Zo komt Tony bij de Jordans terecht. Vader MacBride heeft namelijk een antiekhandel, en hoewel Jordan droomt van een carrière als fotograaf, heeft ze de winkel voorlopig overgenomen als haar vader onverwacht sterft. Tony komt haar helpen.
Het verhaal over drie vrouwen, de harde pilote, de nog hardere misdadiger en de jonge aankomend-fotografe is flink uitgesponnen. We krijgen hun hele verleden te lezen, in flashbacks. Jordan en Nina zijn ook vertellers, maar het deel over Anneliese wordt verteld door Ian. Door de afwisseling van personen en het heen en weer gaan in de tijd krijgt het verhaal een redelijke spanningsboog, al voel je de romance op je klompen aan komen en weet je als lezer ook waar de gezochte jaagster zich bevindt.
Maar dat is niet de kern van het verhaal, die draait om het proces van het vinden van een misdadiger. Daarnaast is het thema Sterke Vrouwen, (ja, ook Anneliese) en wordt er een stukje geschiedenis beschreven dat vrij onbekend is. Nina is namelijk pilote bij de Russische luchtmacht, ze zat bij de ‘Nachthexen’. Een divisie bestaande uit vrouwen die vooral in de nacht er op uit vlogen om de Duitsers te bombarderen.
‘We zijn niet zomaar piloten van de vliegclub meer. We zijn onderscheiden officiers, de adelaars van Marina Raskova.’
Kate Quinn is een Amerikaanse auteur van historisch getinte fictie. De Jaagster is haar tweede roman die over de geschiedenis van Europa tijdens de twintigste eeuw gaat.
ISBN 9789402703429 | Paperback| 512 pagina's | Uitgeverij Harper Collins | september 2019
Vertaald uit het Engels door Erica Disco
© Marjo, 13 november 2019
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Het Alice netwerk
Kate Quinn
Charlotte St. Clair is ongetrouwd en zwanger. Ze is ook pas negentien en in het jaar waarin dit verhaal speelt, 1947, nog minderjarig. Ze kan er dus weinig aan doen als haar moeder haar meesleept naar Zwitserland, om Het Probleempje te verhelpen.
Charlie, zoals ze zichzelf het liefste noemt, wordt niets gevraagd, maar ze weet ook eigenlijk niet of ze die vraag had kunnen beantwoorden. Er is niet een speciale geliefde, Het Probleempje is het gevolg van een periode waarin ze krampachtig de dood van haar geliefde broer probeerde te verwerken. Hij leed – zoals we dat nu weten - aan het PTSS-syndroom – en heeft zelfmoord gepleegd. Charlie voelt zich schuldig, had ze hem niet kunnen helpen?
Dit komt bovenop een ander schuldgevoel, dat te maken heeft met haar iets oudere nichtje Rose. Charlie en Rose waren vriendinnen door dik en dun, maar werden gescheiden door de oorlog. Rose was in Frankrijk, en sinds 1944 heeft Charlie niets meer van haar gehoord. Het enige wat ze heeft is een verslag van een zoektocht, met een naam eronder en een adres in Londen.
‘De afgelopen weken was ik zo lamgeslagen door de aanhoudende pech – Het Probleempje, het geschreeuw in het Frans van mijn moeder, het ijzige zwijgen van mijn vader – dat ik me overal naartoe had laten voeren. Ik zou zo van een klif gewandeld zijn, wezenloos en gezeglijk, en me pas halverwege bezorgd hebben afgevraagd waarom ik viel. (-)
Ik had me vastgeklampt aan een hallucinatie, een visioen dat ik nu al maandenlang af en toe had omdat mijn brein erin volhardde het gezicht van Rose op willekeurige blonde meisjes te plakken.’
In deze gemoedstoestand neemt ze een besluit als ze met haar moeder gearriveerd is in Southampton, vanwaar ze de volgende dag zullen doorreizen naar Calais. Charlie neemt de trein. Naar Londen om daar Eve Gardiner op te zoeken, de naam onder het verslag. Ze vindt het adres... En krijgt de schrik van haar leven als de deur opengaat en een magere vrouw haar onder schot houdt. Slierten haar hangen om haar verlopen gezicht, en ze heeft duidelijk gedronken. Charlie schrikt nog meer als ze de misvormde handen van de vrouw ziet. Maar zij is haar enige houvast, en ze vraagt om hulp.
Op het moment dat Charlie vertelt dat Rose in een restaurant werkte in Limoges, waar ene Monsieur René de scepter zwaaide, lijkt Eve wakker te worden.
Samen met Eve's verzorger, de Schot Finn Kilgore, ex-militair en autoliefhebber, vertrekken ze naar Frankrijk, in het spoor van Rose. En René, maar dat verhaal komt pas later.
Charlie en Eve vertellen hun verhaal om en om. Charlie over het heden, Eve over haar leven tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen zij werd gerekruteerd als spion in Lille, waar zij samen werkte met andere vrouwen met wie ze de Duitsers allerlei informatie wist te ontfutselen. De verhalen van Charlie en Eve vertonen parallellen, en de vrouwen vinden elkaar dan ook, ondanks allerlei problemen.
Het verhaal van Eve blijkt niet helemaal fictief. Het is gebaseerd op een spionage netwerk dat echt bestaan heeft in de eerste jaren van de Eerste Wereldoorlog: Het Alice netwerk. Degene met wie Eve veel te maken had noemt ze heel lang Lily, een naam die blijkt te staan voor Louise de Bettignies. En dat is geen onbekende voor iemand die meer van de Grote Oorlog weet.
Feit en fictie zijn met elkaar verweven, en in een nawoord kun je lezen wat die werkelijkheid geweest is. Dat een aantal personages echt geleefd hebben maakt het boek nog indringender, en dat was het eigenlijk al door de meeslepende manier waarop deze nog onbekende schrijfster haar verhaal ontvouwt.
Ze tekent ook de sociale omstandigheden en de positie van de vrouw zoals die veranderen door beide oorlogen, en legt daarbij de nadruk op sterke vrouwen. Vrouwen die zich er niet bij neerleggen dat anderen hun leven inrichten, maar zelf het heft in handen nemen.
ISBN 9789402700831 | Paperback | 480 pagina's | Harper Collins | april 2018
Vertaald uit het Engels door Arthur Wevers
© Marjo, 25 juli 2018
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
