De schoonmaker
Judy Westerveld


De afgelopen jaren kwamen er meer en meer boeken op de markt die gingen over een jongere die geen raad wist met zijn leven, die geen idee had wat de toekomst te bieden zou kunnen hebben voor hem- of haarzelf. Zo'n jongere die je als lezer een schop onder zijn kont zou willen geven. In het boek van Judy Westerveld is de hoofdpersoon geen jongere, maar een dertiger (denk ik) die wel een studie heeft afgemaakt en ook een baan heeft.
Maar deze Evert maakt op mij dezelfde indruk als de eerder genoemde jongeren: hij is onzeker over zijn baan, is dit wel wat hij zijn verdere leven moet doen? Hij zou het niet vreemd moeten vinden dat collega's hem niet voor vol aanzien, want dat doet hij zelf ook niet.

'Er werd nooit een brief verstuurd zonder dat zij zich ermee bemoeiden, zelfs als het onderwerp tot Everts portefeuille behoorde. Meestal kwam hij niet verder dan een eerste concept, waarop zij dan hun correctiesaanbrachten. In het begin, toen hij hier nog maar net zat, verwerkte hij hun correcties en werd de brief vervolgend onder zijn leiding en met vermelding van zijn initialen opgemaakt en verstuurd. Maar de laatste tijd worden brieven verstuurd zonder zijn medeweten en zonder dat hij de definitieve tekst onder ogen heeft gehad. Hij durft er niets van te zeggen,.'

Ook privé is het allemaal nogal vaag: hij is getrouwd met Laura, samen hebben ze een dochter, maar het lijkt wel of hij meer opheeft met Marieke, een vroegere relatie van hem. Laura heeft thuis de broek aan, ze heeft heel duidelijk haar stempel gedrukt op hun huis, hun huis met de torenhoge hypotheek.
Evert is een minkukel, die ook nog af lijkt te stevenen op een leven als alcoholist. Waar hij zich wel gelukkig voelt is op zolder, werkend aan houtsnijwerk. Maar daar moet dan ook niemand bij komen storen, dan is hij helemaal van slag.
De woensdagochtenden worden in beslag genomen voor vergaderin gen waar hij zwetend - en zich daar erg van bewust! - bijzit. Hij durft nauwelijks iets te zeggen. Ineens komt er hulp: er worden aantekeningen gemaakt op zijn werk, met potlood worden er eerst alleen spelfouten verbeterd of een opmerking gemaakt dat de paginanummering ontbreekt, maar gaandeweg, als Evert de aanwijzingen op volgt, komen er steeds meer adviezen. Hij probeert te achterhalen wie die persoon is, die hem zulk goed advies geeft. Advies dat hij zonder verder nadenken overneemt. Omdat hij zijn werk 's avonds 'schoon' achterlaat en het 's morgens becommentarieerd terugvindt, moet het wel een schoonmaker zijn.

'Hij vraagt zich af wat anderen in zijn plaats zouden doen. Laura zou waarschijnlijk iedereen van kantoor op de hoogte stellen en eisen dat degene die er meer van af wist, zich ogenblikkelijk zou melden. Ze zou er niets van
moeten hebben van anonieme berichten. Marieke zou er vast om moeten lachen. Ze zou het misschien zelfs wel lief vinden van de grote onbekende, die haar ongevraagd van advies voorzag. In ieder geval zou ze er haar voordeel mee doen, dat weet Evert zeker. Het zou typisch Marieke zijn om bedankbriefjes terug te schrijven.'

En dat doet Evert. Maar natuurlijk zijn zijn conclusies niet de juiste.

Westerveld hanteert een kritische sarcastische toon als ze schrijft over de werkvloer. Een hint naar Voskuil? Ze speelt ook een spelletje met de lezer. Die kent immers de titel van het boek, en trekt conclusies als de geheimzinnige persoon op Everts werk opduikt. Natuurlijk is het de schoonmaker!
En hoofdschuddend volgen we de capriolen van Evert, vinden hem nogal onnozel. Wij weten immers beter. Maar de ontknoping is niet wat je verwacht. De ontwikkeling van het verhaal is totaal niet wat je verwacht en dat maakt dit debuut verfrissend origineel.

ISBN 978 90 218 0333 3 Paperback 221 pagina's | Sijthoff | november 2009

Marjo, maart 2010

Lees de reacties op het Leestafelforum en/of reageer, klik HIER