Stella Maris
Een indrukwekkend boek, alleen al door de manier waarop het in elkaar zit.
De verteller maakt gebruik van een scheepsjournaal, van brieven en andere documenten, heeft personages geïnterviewd, en dan zijn er nog de stukken waarin hij zelf vertelt. Het lijkt een documentaire, maar is meer dan dat: een schelmenroman, een historische roman, een thriller. Boven de hoofdstukken staat een korte inhoud, en tussen de hoofdstukken verlevendigen tekeningen het geheel.
Op de Stella Maris, een schip met bestemming Amerika bevinden zich veel arme Ieren die hun laatste bezittignen verkocht hebben om maar te kunnen ontsnappen aan de dreigende hongersnood. Het is 1847, Ierland gaat gebukt onder de heerschappij van de Engelse heren, maar ondervindt soms net zoveel onderdrukking van hun rijke landgenoten. Deze onfortuinlijken, met nauwelijks een draad aan hun lijf, en niet in de beste vorm, bevinden zich op het tussendek. Op het eerste dek bevinden zich de rijken, zij zijn niet alleen in betere vorm, ze worden ook beter verzorgd.
Iedere dag sterven er meer vluchtelingen die een zeemansgraf krijgen en opgetekend worden in het scheepsjournaal. Op de Stella bevinden zich drie mensen die uit hetzelfde dorpje afkomstig zijn: De Moordenaar, Lord Kingscourt, en de dienstbode.
'De Moordenaar" bevindt zich onder de armen. Hij is op het schip met een opdracht. Als hij dé moord niet pleegt, zal het zijn eigen leven kosten... Zijn levensverhaal vertelt hij aan de journalist, die zich onder de rijken bevindt, op het bovendek. Daar is ook Lord Kingscourt, met zijn vrouw en zijn twee zoons. Zijn vader, de Ierse landeigenaar, liet hem alleen maar schulden na, hij is bankroet.
Mary is de dienstbode, die het nodige leed achter de rug heeft, en vast van plan is als vrije vrouw op Amerikaanse kust te stappen. Het verleden van deze drie mensen is onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar ze kunnen elkaar missen als kiespijn...
Een spannend verhaal, met onverwachte ontknoping. Fantastisch boek!
Oorspronkelijke titel: Star of the Sea, Vertalers: Niek Miedema & Harm Damsma ISBN 9038855192 Ingenaaid, 479 pagina's Verschenen: november 2003 Gewicht: 696 gram Formaat: 216 x 136 x 45 mm Nijgh & Van Ditmar
© Marjo, februari 2005
Reageren? Klik hier!
Redemption Falls
Zowel inhoud als structuur maken dit een opvallende roman. Er is sprake van een verteller, wiens identiteit pas in de laatste zin wordt onthuld, die aan de hand van documenten als brieven, verslagen van rechtszittingen en krantenartikelen het verhaal van oud-generaal en waarnemend gouverneur O’Keeffe vertelt. Deze O’Keeffe is een Ier, die door de Britten verbannen is naar Australië en van daaruit is ontsnapt naar de Verenigde Staten. Die ontsnapping is niet pijnloos geweest: hij liet er een vrouw achter. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog leidt hij een aantal Ieren bij het vechten aan de kant van de Unie en bij die soldaten heeft hij respect afgedwongen.
Het verhaal zelf speelt in de periode van vlak na de burgeroorlog. Het land is beschadigd. De geconfedereerden hebben verloren, Lincoln is vermoord en de slavernij is afgeschaft. Lang niet iedereen is blij met al die ontwikkelingen en het is beslist geen koek en ei tussen de inwoners van de kersverse Verenigde Staten. Er heerst chaos en wetteloosheid alom. Je staat er niet vaak bij stil, maar het Wilde Westen was in die tijd, nog niet eens zo heel lang achter ons, nog echt wild.
O’Keeffe wordt weggepromoveerd naar een goudzoekernederzetting, Redemption Falls. Het leven is er ruig en onbarmhartig. O’Keeffe zuipt zich dag in dag uit bewusteloos en gaandeweg wordt het duidelijk welke pijn hij probeert te verdringen. Een schimmige groep bewoners terroriseert de omgeving door lynchpartijen en andere gewelddaden. O’Keeffe wordt door hun niet getolereerd.
De echte crisis ontstaat als zijn vrouw Lucia terugkomt naar huis en er, ongeveer op hetzelfde moment, een voormalige kindsoldaat in O’Keeffes huis blijkt te wonen. O’Keeffe wil de jongen adopteren, later blijkt pas waarom, en zijn vrouw wil dat absoluut niet, zij heeft eveneens een gegronde reden. Ondertussen zoekt de oudere zuster van de jongen naar hem en komt in aanraking met een verschrikkelijke misdadigersbende, waarvan er veel moeten hebben rondgezworven in die tijd.
De structuur had twee effecten op mij. Enerzijds kreeg ik het gevoel dat ik een tijdgenoot was en de gebeurtenissen met eigen ogen waarnam, anderzijds voelde ik me een onderzoeker die aan de hand van documenten probeert te achterhalen wat er precies is gebeurd. Door deze uitwerkingen was ik steeds bij het verhaal betrokken, meer dan het geval zou zijn geweest als het verhaal van A naar B verteld was.
Kortom: een zeer geslaagd boek, dat vast ooit tot de grote klassiekers gaat behoren.
Paperback | 511 Pagina's | Nieuw Amsterdam ISBN10: 9046803058 | ISBN13: 9789046803059
Vertaald door Harm Damsma, N. Miedema
© PetraO., december 2007
Reageren? Klik hier!
Redemption Falls
Bestaande uit allerlei vormen van beschrijving, zoals flashbacks, brieven, verslagen van tribunalen, interviews en fictie, beschrijft het boek de harde werkelijkheid van het leven in het Westen van de Verenigde Staten van Amerika rond 1865. De burgeroorlog is voorbij; Abraham Lincoln is net vermoord, de slavernij is afgeschaft en de mensen proberen weer een leven op te bouwen.
Het verhaal gaat over Waarnemend Gouverneur van het Territorium, James O’Keeffe; van Ierse afkomst (de verhouding tussen Ieren en Engelsen is een belangrijke onderstroom in het boek), dronkelap, gehoond door de mensen die hij regeert, weggepromoveerd naar Redemption Falls na het debacle op het slagveld waarbij zijn regiment grotendeels werd afgeslacht en waavoor hij verantwoordelijk wordt gehouden, en geëerd door velen vanwege zijn gevangenschap op en ontsnapping uit Australië en zijn dapper optreden tijdens de burgeroorlog. Hij trouwt met een vrouw van goede stand Lucia, die hem naar het Territorium volgt. Door de pracht en praal waarmee zij aankomt, vervreemdt zij zich direct van de plaatselijke bevolking en dat komt nooit weer goed. O’Keeffe ontfermt zich tegen de wil van zijn vrouw over een jongen, Jeremiah Mooney, die niet wil praten maar mooi kan zingen. Hij is na de burgeroorlog zwervend aangetroffen. Waar komt Jeremiah vandaan en wat heeft hij meegemaakt? Niemand die het weet, behalve Eliza, zijn zuster, die hem zoekt en daarbij alle gruwelen meemaakt die een alleenreizend meisje zonder geld maar kan overkomen.
We zien de onttakeling van O’Keeffe – gaandeweg het boek wordt duidelijk waardoor hij zo getormenteerd is, de strijd van Lucia: moet ze bij O’Keeffe blijven ondanks dat het huwelijk niets meer voorstelt, of is ze beter af thuis in New York, de zware zoektocht van Eliza naar haar broertje, waarbij ze verzeild raakt bij een misdadigersbende en de overlevingsdrang van Jeremiah. Het komt allemaal bij elkaar in een uitbarsting van geweld, moord en doodslag, maar op het allerlaatst zien we ook toekomstperspectief. Dan wordt ook als grote verrassing duidelijk wie de verteller van het verhaal is.
Ik vond het een prachtig boek, ook al is het door de manier waarop het is geschreven geen gemakkelijk leesbaar boek. Maar door de spannende verhaallijnen wil je steeds verder lezen om te weten te komen wat er verder gaat gebeuren.
Ik heb genoten van de plastische beschrijvingen van mensen en gebeurtenissen, zoals bijvoorbeeld door Bridget White (pag. 472):
“Toen begon hij in het Iers tegen me te kleppen, maar ik zei tegen ‘m dat ik dat niet verstond, en dat niemand bij ons thuis dat deed, net zo min als geen van onze familie, en dat ik hoopte dat dat zo zou blijven, want wat heb je aan ’n taal die niemand meer kon, behalve ’n stuk of wat piepervretende ouwe sokken in een plaggenhut en ’n paar steile lulhannesen met een joekel van ’n schuldgevoel.”
Ook de verschillende taalstijlen waarin het boek geschreven is, vond ik prachtig: de kenmerkende negertaal van de oude Elizabeth, vroegere dienstbode van O’Keeffe, de taal van de straat van o.a. Eliza, de dichterstaal van Lucia, etc. En als grote tegenstrijdigheid de prachtige gebloemde, hoofse taal van O’Keeffe in zijn brieven aan Lucia en daar tegenover zijn schuttingachtige taalgebruik wanneer hij haar uitvloekt.
Al met al een prachtig epos, te lezen als historische thriller. Een echte aanrader!
Alle hulde trouwens voor de vertalers; het zal vanwege structuur en taalgebruik geen gemakkelijke opgave zijn geweest dit boek te vertalen.
Paperback | 511 Pagina's | Nieuw Amsterdam ISBN10: 9046803058 | ISBN13: 9789046803059 Vertaald door Harm Damsma, N. Miedema
© Joanazinha, januari 2008
Reageren? Klik hier!
Redemption Falls
'Een boek over oorlog moet je nooit chronologisch vertellen, oorlog gaat over fragmenten' zegt Joseph O'Connor in een interview.
En dat is precies wat hij gedaan heeft.
Het hele verhaal begon met een gedachte die herhaaldelijk in Joseph O'Connors hoofd terugkwam. Hij 'zag' steeds een vrouw, Eliza Mooney, in een desolaat landschap lopen op zoek naar iemand. Hij besloot haar te volgen, met haar mee te gaan, waar liep ze? wie zocht ze?
Het resultaat van het op reis gaan met Eliza is dit prachtige boek geworden.
Amerika 1865.
De zeer bloedige burgeroorlog is afgelopen, de slavernij afgeschaft. Abraham Lincoln is vermoord en in het land zelf heerst chaos. Families vochten tegen elkaar, veel mensen zijn familieleden door de dood verloren of ze zijn verdwenen, zoek geraakt.
Zo probeert ook Eliza Mooney (17) haar enige broer terug te vinden (12) die zich vier jaar geleden had aangesloten bij het leger. Blootsvoets, hallucinerend van vermoeidheid en honger, doorkruist zij Louisiana en meerdere staten. Niemand neemt enige notitie van haar, in haar hongerwanen denkt zij dat zij onzichtbaar aan het worden is...
Haar ouders, Ierse immigranten, leven niet meer. Het enige wat ze bezit zijn de kleren die ze aan heeft en een foto van haar broertje... Haar zoektocht is zwaar en gruwelijk, ze moet zich als prostituee aanbieden om niet te verhongeren, ze wordt verkracht, wordt het 'bezit' van bandieten en sterft vaak net niet de hongersdood.
In Redemption Falls, Montana, woont James Con O’Keeffe. Hij werkt daar als waarnemend gouverneur van het Territorium. Ooit werd hij door de Amerikanen bejubeld en bewonderd vanwege zijn lezingen over zijn ontsnapping van Van Diemensland (Tasmanië) waar hij vanuit Ierland naar verbannen was.
Als generaal in het leger doet hij het volgens zijn superieuren minder goed, zijn regiment wordt uitgeroeid op het slagveld en, mede door zijn driftige natuur, kost dit hem zijn rang. Hij wordt bovendien naar Redemption Falls gestuurd. Een ruig, desolaat gebied.
O'Keeffe wordt gezien als een bullebak, een keiharde man. Niemand weet dat hij gekweld wordt door herinneringen. Hij drinkt steeds meer en vervalt in enorm sombere buien.
Zijn tweede vrouw, Lucia, is haar man naar Redemption Falls gevolgd. De bewoners van Territorium moeten haar niet. Zij is van goede komaf, zeer intelligent en mooi. Het aanvankelijk goed begonnen en liefdevolle huwelijk is veranderd in een ware hel. De ruzies zijn gigantisch en worden steeds frequenter.
En dan komt er een zwervertje aanlopen in Redemption Falls, het is nog maar een jongen. Tot Lucia's ergernis en verbazing wil O'Keeffe de zorg voor de jongen op zich nemen. Het kind kan niet praten, lijkt geestelijk niet helemaal in orde, hij kan alleen prachtig zingen. Zijn naam is... Jeremiah Mooney...
Wat O'Connor in zijn boek gedaan heeft is grandioos. Hij vertelt het verhaal inderdaad in fragmenten. Bijna alles wat we te weten komen over bijvoorbeeld O'Keeffe komt uit de mond van soldaten, bewonderaars, de huishoudster, Jeremiah enz. Hoe de bewoners van Redemption Falls over hem dachten komen we te weten via krantenberichten, balades of spotgedichten. De taal varieert van hoogdravend elitair, via dialecten tot 'slang'. Ondanks, of beter gezegd dankzij, deze vorm blijf je geboeid. O'Connor heeft deze fragmenten zo levensecht gebracht, zelfs met bronvermeldingen, dat je de neiging hebt op internet naar de naam O'Keeffe te zoeken om meer van hem te weten te komen.
Je hebt het gevoel ondergedompeld te zijn geweest in die tijd, door het landschap hebt gelopen, de angst hebt gevoeld, de wreedheid hebt gezien en de mensen daadwerkelijk hebt gekend.
Een schitterend verhaal, ongelofelijk knap.
Eveneens moet vermeld worden dat de vertalers, Harm Damsma en N. Miedema, een groot compliment verdienen, het lijkt mij niet eenvoudig dit enorm gevarieerde werk te vertalen.
Paperback | 511 Pagina's | Nieuw Amsterdam ISBN10: 9046803058 | ISBN13: 9789046803059
© Dettie, januari 2008
Reageren? Klik hier!
Redemption Falls
Het heeft een tijdje geduurd vooraleer deze roman me kon boeien. De eerste honderd-en-nog-wat pagina’s waren moeizame lectuur. Het viel me zwaar me door de verschillende documenten en stijlen binnen deze als kroniek opgevatte roman te worstelen. Door de licht ouderwets aandoende stijl, die het boek overigens net dat beetje extra cachet en geloofwaardigheid geeft, leken de personages maar niet tot leven te willen komen. Toch zijn de eerste pagina’s best intrigerend: wie is dan toch die Eliza Mooney, en waarom legt zij al die kilometers af? Helaas wordt de focus het volgende hoofdstuk alweer verlegd en vanaf dat moment gebeurt dat zo dikwijls dat het een ontzettend verwarrende bedoening wordt. Meer dan eens heb ik serieus overwogen het boek dan maar ongelezen te laten, tot ineens Jeremiah Mooney opdook. Eindelijk iets wat ik kon verbinden met die zwervende vrouw van de eerste bladzijden. Vanaf dat moment krijgt het verhaal gestalte, worden generaal O’Keeffe en zijn vrouw Lucía mensen in plaats van papieren helden die niet tot de verbeelding spreken. Vanaf dat moment ook begon ik personages met elkaar in verband te brengen, gebeurtenissen op een denkbeeldige tijdslijn te plaatsen en door de bomen het bos te zien. Het loonde de moeite.
Redemption Falls blijkt een prachtig georchestreerd verhaal over liefde en onmacht te zijn, waarin kwetsuren achter maskers verdwijnen. De gekozen afwisseling van perspectieven en de nauwkeurige verwijzingen en samenvattingen aan het begin van elk hoofdstuk geven het boek een subtiel wetenschappelijk karakter, ook al heeft het niet de pretentie geschiedkundig te zijn. Een trage maar zekere spanningsopbouw, onverwachte wendingen, afwisselende personages en een uiterst precies taalgebruik maken van dit boek een aanrader voor liefhebbers van historische kronieken. Bandieten, generaals, vrijheidsstrijders en slaven, ze spelen elk op hun eigen onnavolgbare wijze een rol in dit schitterend verhaal met een erg verrassend einde!
Paperback | 511 Pagina's | Nieuw Amsterdam ISBN10: 9046803058 | ISBN13: 9789046803059 Vertaald door Harm Damsma, N. Miedema
© Elvira, januari 2008
Reageren? Klik hier!
