Stoner
John Williams

Eindelijk heb ik dit veelgeprezen boek gelezen en alle lovende woorden erover zijn waar.
Wat me wel verbaasd heeft, is dát het zo'n enorm succes heeft. Het leven van William Stoner is niet spectaculair, niet echt spannend, er zit niet veel actie in het boek en toch is het een wereldwijde bestseller. Hoe kan dit? Waarom springt dit boek er zo uit? Waarom zijn zoveel lezers onder de indruk van dit boek? Het is vermoedelijk voornamelijk omdat John Williams heel consequent is gebleven met zijn personages.

Stoner is iemand die veel zaken gewoon laat gebeuren, niet iemand die zijn stem verheft en statements maakt. Maar toch is het wel een man die zijn eigen koers vaart. Misschien zelfs wel eens teveel. Hij leeft in zijn eigen wereld, je krijgt de indruk dat hij dat ook nodig heeft omdat hij eigenlijk niet past in de maatschappij.

Stoner is van oorsprong een eenvoudige boerenzoon en zag zijn boerenleven al voor zich. Een ander geeft echter een wending aan Stoners leven. Stoner moet doorleren zegt zijn leraar. Dus leert hij door, hij studeert landbouwkunde, totdat hij een gedicht hoort en geraakt wordt door de taal. Vanaf die tijd weet hij wat hij wil en gaat verder in taal en letteren. Zijn docent en mentor Archer Sloane wordt zijn leidraad. Uiteindelijk geeft hij les op de universiteit waar hij zijn studie volgde. Getriggerd door zijn studie en lessen is de Eerste Wereldoorlog grootdeels aan hem voorbij gegaan.

Op de universiteit is Stoner een eenling, maar hij krijgt uiteindelijk wel één vriend, die ook levenslang zijn vriend zal blijven. Deze vriend is Stoners tegenhanger, hij is veel wereldser en extraverter dan Stoner, die eigenlijk alleen leeft voor de boeken en de lessen. Toch wordt Stoner verliefd en trouwt. Zij is een vermogend meisje maar heeft niet de intelligentie die hij eigenlijk nodig heeft in een relatie. Later zal zij Stoner enorm dwarsbomen in zijn liefde voor hun dochter Grace. Grace is alles wat zijn vrouw niet is. Met Grace voert hij al snel bijzondere gesprekken die hij zo nodig heeft.
Op een affaire na, waarin Stoner leert hoe een relatie ook kan zijn, gebeurt er in feite weinig, Stoner is niet gelukkig en niet ongelukkig. Zijn werk maakt veel goed ook al komt er een nieuwe collega die Stoner enorm zal tegenwerken.

De vrouw van Stoner is  een karakter op zich. Ze is een kind van haar tijd, goed opgevoed en heeft alles geleerd wat een echte jongedame moet weten, maar verder is ze een lege huls. Het is duidelijk dat het huwelijk voor haar iets is wat erbij hoort, maar als partner stelt ze niets voor.

Juist dit soort lethargie van beiden, het leven dat ze leven, de enkele krachtdadige optredens van Stoner en de toch verrassende affaire maken het boek zo aantrekkelijk. Niemand is een held, niemand is speciaal, maar toch zijn het allen personages om niet te vergeten, ook al laat Stoner volgens het boek geen enkele indruk achter.
Het is geen boek waar je over moet vertellen maar moet lezen en ervan genieten.

Biografieportaal: "John Williams was een classicus die, net als zijn romanpersonage William Stoner, met de onvergankelijke schoonheid van de Elizabethaanse poëzie de waan van de dag trachtte te bezweren."

ISBN 9789041713551 | Paperback | 320 pagina's | Rainbow | januari 2020
Vertaald door Edzard Krol

© Dettie, 17 juni 2022

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER