De laatste dingen
Jenny Offill
Grace is dol op de verhalen die haar moeder Anna haar vertelt. Het zijn verhalen over bijzondere dieren en opmerkelijke gebeurtenissen. Ze leert Grace geheimtaal en vertelt haar dat de duisternis door een onoplettende vleermuis is ontstaan, dat er plekken op de wereld zijn waar mensen als vogels rond kunnen vliegen, dat er monsters in meren wonen en dat er een stad is waar slapende mensen voor doden worden aangezien. Ook vertelt Grace vaak over haar eerste liefde Michael, die zomaar uit haar leven is verdwenen.
Voor Grace werd geboren, was Anna moeder van Sophie. Sophie overleed toen ze nog maar een baby was. Veel weet Grace niet over Sophie. De kleine beetjes informatie over Sophie die Anna met haar deelt, zuigt ze als een spons op. Anna heeft veel gereisd maar werkt tegenwoordig op een roofvogelinstituut waar ze onder andere de vogelsterfte bijhoudt. Steeds meer vogels sterven uit, een gedachte die Anna nauwelijks kan verdragen. Hoewel Anna een expert op het gebied van vogels is, doet haar baan haar geen goed.
Grace huppelt door het leven. Door het excentrieke karakter van haar moeder, ziet ze wereld met heel andere ogen dan haar leeftijdsgenootjes. Grace en Anna zijn ware avonturiers. Tijdens hun ontdekkingstochten ontdekken ze geheimen die voor anderen verborgen blijven. Wanneer Anna verneemt dat Grace niet goed functioneert op school, volgt er een verhit gesprek met Anna’s echtgenoot, de vader van Grace. Na het gesprek hoeft Grace niet langer naar school. Anna zal haar voortaan thuisonderwijs geven. Anna weet immers precies hoe de wereld in elkaar zit. Ze zal haar wijsheid voortaan nog intensiever met haar dochter delen.
De vader van Grace is een lieve, rustige man. Hij houdt Anna in toom als haar ongebreidelde enthousiasme haar dreigt op te slokken. Wanneer hij zijn baan verliest, trekt hij zich echter in de kelder van hun knusse huis terug. Verschuilt hij zich voor de sneren van Anna? Vindt hij dat hij gefaald heeft? Dan dient een buitenkans zich aan. Zijn tweelingbroer, die een wetenschappelijk televisieprogramma presenteert, heeft de benen genomen. Omdat Graces vader als twee druppels water op zijn broer lijkt, mag hij hem vervangen. Er moet brood op de plank komen, dus Graces vader neemt het aanbod met beide handen aan. Wel moeten ze verhuizen. Anna weigert.
Anna en Grace blijven in hun oude huis achter. Nu niemand meer een oogje in het zeil houdt, neemt hun avontuurlijke leven nog grotere vormen aan. Regelmatig blijven ze hele nachten op terwijl Anna haar dochter de geschiedenis van de wereld uit de doeken doet. Grace is nog maar een kind. Ze heeft niet door dat het niet goed met haar moeder gaat. Wanneer Anna uiteindelijk een rigorreus besluit neemt, komt het welzijn van Grace in het gedrang.
De laatste dingen gaat over een kind dat opgroeit met een moeder die manische en depressieve periodes doormaakt. Anna veroverde het hart van haar echtgenoot met haar vrolijke karakter maar diezelfde eigenschap groeide al snel tot een bron van zorgen uit. Anna is niet te temmen. Hoewel ze veel van Grace houdt, is ze eigenlijk niet in staat haar goed op te voeden. Grace is zich nergens van bewust. Ze fladdert onbezorgd door het leven. Toch besef je als lezer al snel dat het niet lang meer goed zal gaan. Anna glijdt steeds verder af en er is niemand die ingrijpt.
De laatste dingen is een bijzonder verhaal over de veerkracht van een kind en moederliefde die op allerlei manieren geuit kan worden. Anna houdt van haar dochter, dat is een ding dat zeker is. Grace heeft echter een moeder nodig die haar wegwijs maakt in het leven. Een moeder die ervoor zorgt dat ze tot een stabiele volwassene uit zal groeien. Anna is niet zo’n moeder. Toch is Grace volledig op haar aangewezen. Schrijfster Jenny Offill hanteert een dromerige schrijfstijl, die de verhaalbeleving versterkt, en schetst in De laatste dingen het ontroerende portret van een vrouw die tevergeefs probeert de logica van de wereld te doorgronden en dat van een meisje dat gewoonweg veel van haar moeder houdt.
ISBN 9789044535495 | hardcover | 285 pagina's | Uitgeverij De Geus | september 2016
Vertaald door Roos Wardt
© Annemarie, 13 oktober 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Verbroken beloftes
Jenny Offill
Ik hoopte dat ik in jouw gelukkigste herinnering zou voorkomen.
Sommige verhalen hebben een haast betoverende uitwerking op me. Dat geldt ook voor de prachtige roman Verbroken beloftes. Het boek vertelt het verhaal van een jonge vrouw. Eens wilde ze een “kunstmonster” worden maar nu uit ze haar creativiteit in het geven van schrijfcolleges. Ook werkt ze als ghostwriter voor een bijna-astronaut. Haar eerste boek is nooit door een tweede opgevolgd.
Zoals dat bij velen gaat duurde het even voor ze haar ware liefde vond. Vriendjes werden exen in plaats van echtgenoten. Maar toen diende zich toch een grote liefde aan. Een liefde die met een huwelijk en een dochter bezegeld werd:
Ik weet nog dat ik het woord voor het eerst tegen een onbekende zei. ‘Het is voor mijn dochter’, zei ik. Mijn hart klopte te snel, alsof ik gearresteerd zou kunnen worden.
Het hebben van een man en kind verandert het leven van de jonge vrouw voorgoed. Zelf verandert ze ook. Ze heeft haar handen vol aan de verzorging van haar dochter die in niets lijkt op de dromerige baby’s uit reclamespotjes op tv. Haar dochter is een kleine dwingeland en kan eindeloos huilen. Maar toch, tóch is de liefde die ze voelt allesoverheersend:
Maar die geur van haar. De manier waarop ze haar handje om mijn vingers klemde. Dat was als een balsem. Dan hoefde ik niet na te denken. Het dierlijke domineerde.
Een flat vol muizen maakt plaats voor een appartement waar een bedwantsenplaag woedt. Het leven lijkt op dat van vele anderen maar toch is het bijzonder. Hun leven is uniek zoals elk leven uniek is. Uniek en toch herkenbaar. Niet dat iedereen met muizen en bedwantsen te maken krijgt maar ongemakken horen nu eenmaal bij het dagelijkse bestaan. Het zijn de kleine tegenvallers in het leven die de mooie momenten van een gouden randje voorzien.
Het leven is goed zoals het is maar toch biedt het nog zoveel meer. Wat zou er zijn gebeurd als ze toch een kunstmonster was geworden? Hoe zou het leven zijn gelopen als die ene ex nooit een ex was geworden? Waarom is dat tweede boek er eigenlijk nooit gekomen? Wat is nu eigenlijk de definitie van liefde? De bedwantsen laten zich niet verdrijven maar een nieuw appartement lost het probleem op. Alles is weer schoon en glanzend maar het leven lijkt iets van zijn glans te hebben verloren. Het alom bekende is-dit-alles-gevoel dringt zich op.
En dan is daar een misstap van manlief. DE misstap. Een misstap die vele huwelijken regelrecht naar de afgrond voert. Ze voelde het als het ware gebeuren. Ineens was daar een terloopse zin die niet klopte. Een woordencombinatie die nooit eerder was uitgesproken. De twijfel sloeg toe en de aap kwam uit de mouw. Kan het huwelijk nog gered worden? Terwijl hun inmiddels zesjarige dochter vredig slaapt, wordt er heel wat gefluisterruzied. Is het einde van het liefdessprookje in zicht?
Ze herinnert zich de eerste nacht dat ze wist dat ze van hem hield, hoe de angst naar binnen suisde. Ze had haar hoofd op zijn borst gelegd en naar zijn hart geluisterd. Ook dit zal ooit stoppen, had ze gedacht. Het nee, nee, nee ervan.
Verbroken beloftes is een adembenemend mooie roman over de liefde, het leven en het ouderschap. Het boek bestaat volledig uit losse fragmenten die samen een beeldschoon, ontroerend en soms ook grappig verhaal vormen. De hoofdpersoon laat zich op ontwapende wijze uit over de frustraties en verwondering die het moederschap en het huwelijk met zich meebrengen. De fragmenten bestaan uit feiten, wetenswaardigheden, citaten, overpeinzingen, herinneringen en gebeurtenissen uit de geschiedenis die indruk maakten. Ook staan er lieve, grappige en ontroerende uitspraken van haar dochter tussen.
‘Weet je waarom ik van je hou?’, vraagt mijn dochter. Ze drijft in het badwater, haar hoofd witgesopt. ‘Nou?’, zeg ik. ‘Omdat ik je moeder ben’, zegt ze tegen me.
Na de ommekeer in het huwelijk verandert het vertelperspectief van de ik-vorm naar de zij-vorm. De hoofdpersoon creëert op deze manier meer afstand tussen haarzelf en hetgeen haar overkomt. Het benadrukt haar verdriet.
De echtgenote heeft nooit niet met hem getrouwd willen zijn. Dit klinkt onoprecht, maar het is waar.
De korte fragmenten zeggen stuk voor stuk meer dan een uitgebreid hoofdstuk. In een paar uiterst zorgvuldig gekozen woorden wordt meer dan slechts het neergepende verteld. Sommige fragmenten zijn zó mooi en poëtisch geschreven dat ik ze steeds opnieuw las om de woorden zo zorgvuldig mogelijk in te kunnen drinken. Dit boek valt eigenlijk niet te beschrijven. Zelden is een verhaal zo diep tot me doorgedrongen. Deze wonderlijke verhaalbeleving zou iedereen moeten ervaren. Lees dit boek, het is prach-tig!
ISBN 9789044533972 | hardcover | 189 pagina's| Uitgeverij De Geus | februari 2015
Vertaald door Roos van de Wardt
© Annemarie, 21 februari 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
