De onzichtbaren
Frank Nellen
Na de eerste ontmoeting bleef Pavel, de eigenlijke held, af en toe opduiken in het leven van Dani, de verteller van dit verhaal.
Ze leren elkaar kennen aan het begin van de jaren zeventig in Taranivka, een dorp in de Oekraïne, toen nog onder Russisch bewind.
Bij de overbuurvrouw van Dani trok een jongen van zijn leeftijd in. Hij bleek bij hem in de klas te komen. Dani en Pavel raakten bevriend. Pavel verslindt boeken en deelt met graagte zijn kennis. Hij is een goede verhalenverteller, zijn klasgenoten hangen aan zijn lippen. Hij is ook een goede leerling: hij gaat studeren. Als enige.
Het overgrote deel van de dorpsjeugd heeft die mogelijkheid namelijk niet. Zij slijten hun dagen in de kolchoz, de collectieve boerderij of doen geestdodend werk in een fabriek, zoals ook Dani dat doet. Hij woont met zijn moeder en zijn vrouw Sofia in het huis waar Dani altijd gewoond heeft. En hij drinkt om het leven te kunnen verdragen. In die periode is er een toevallige ontmoeting met Pavel, die daarna opnieuw uit zijn leven verdwijnt.
Dan in 1986:
‘De oudjes in de streek hadden de revolutie, hun kinderen de Holodomor, en zij die daarna kwamen de grote vaderlandse oorlog en Stalins kampen. Voor ons, de Brezjnez-generatie, diende ons aandeel in de collectieve ellende zich aan op een vroege zaterdagmorgen in april van dat jaar. De lucht prikkelde onze neus, alsof er deeltjes salpeter in rond zweefden. Sofia stapte uit bed en trok het gordijn open. Een paarse gloed viel naar binnen. In de verte, voorbij de bossen aan de rand van het dorp, stak een fluorescerende kolom de heuvels in.’
Na de ramp van Tsernobyl moeten de inwoners van het dorp vertrekken. Ze weten dan nog niet dat zij nooit meer zullen terugkeren.
Dani belandt in Kiev, zijn moeder overlijdt, zijn vrouw verlaat hem. Dani brengt zijn dagen door als bordenwasser. Tot hij op een dag door een massa studenten meegevoerd wordt naar de universiteitsbibliotheek. En daar is Pavel, die een gloedvol betoog afsteekt tegen het socialisme.
Hij doet iets ongehoords: hij gooit een buste van Lenin op de bibliotheekvloer:
‘Hij bleek van gips te zijn – niet van marmer of albast, en ook niet van beton, die oerbouwstof van het socialisme. Dat was het dan: de onaantastbaarheid van de vader van de Unie was teruggebracht tot een fabel, een leugen uit andere tijden – iets wat werd benadrukt door het goedkope materiaal waaruit hij was gegoten.’
Dani probeert contact te zoeken, maar opnieuw is Pavel verdwenen. Deze keer gaat Dani echter actief op zoek.
Het verleden komt terug. Wat betekenden die verhalen van Pavel? Waar is hij gebleven?
Langzaam ontdekt Dani hoe diens leven verwikkeld is geraakt met de geschiedenis van de Oekraïne. Met de verhalen van individuele Oekraïners.
Het is een verhaal dat vooraf gaat aan de gebeurtenissen in de Oekraïne zoals we die heden ten dage meemaken. Over de val van het communisme, gevolg van het onvermijdelijke verlangen naar rijkdom, die de mens nu eenmaal eigen is, gepaard gaand met corruptie waardoor de ideologie van het communisme gedoemd was ten onder te gaan.
Frank Nellen (1982) is schrijver, universitair docent en jurist. In 2017 promoveerde hij op een fiscaal onderwerp aan de Universiteit van Maastricht, na jarenlang als manager bij KPMG gewerkt te hebben. Land van dadels en prinsen was zijn debuutroman.
ISBN 9789048860609 | paperback | 256 pagina's | Uitgeverij Hollands Diep | september 2023
© Marjo, 29 oktober 2023
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Land van dadels en prinsen
Frank Nellen
Parijs, 2019. Gerechtspsychiater Tulard is opgeroepen om naar het Huis van Bewaring te komen. Hij is jarenlang psychiater geweest maar nu doet hij alleen nog maar dit: verdachten onderzoeken of ze toerekeningsvatbaar zijn. Onderweg naar de Boulevard de la Chapelle merkt hij dat er weer eens paniek is uitgebroken in de metro.
‘De mensen zijn achterlijk, denkt hij. De kans dat ze omkomen is verwaarloosbaar. Ook nu, in Parijs. Miljoenen mensen, hooguit een handjevol doden.’
Tulard – gehard door zijn praktijk? Het leven moe? – gaat tegen de vluchtende stroom mensen in en arriveert bij het zwaarbewaakte gebouw. Voor de deur is het druk met betogers. Ze eisen dat de verdachte aan hen wordt overgeleverd. Lynchen zullen ze hem!
Eenmaal binnen brengt men hem op de hoogte. Luitenant Doriot is doodgeschoten. Hij was het hoofd van de afdeling terrorismebestrijding en behoorlijk geliefd bij het volk. En bij ministers, CEO’s en rechters. Doriot werd gezien als de verlosser, degene die opgewassen zou zijn tegen de terroristische dreiging.
En nu was hij neergeschoten. Door een Algerijn. Als Tulard hem door de spiegelruit ziet zitten, weet hij: deze man kent hij, al is het alleen maar van een foto.
Het is Youssef, de beste vriend van zijn overleden zoon Simon.
In 2015 schreef Simon zijn belevenissen van die bijzondere zomer op papier.
‘Wanneer ik klaar ben, zal ik deze vellen op de post doen naar de hoofdcommissaris. Misschien zal hij Youssef laten opsporen. Dan kan ook hij lezen over mijn verraad, want ondanks talloze pogingen heb ik mijn fatale beslissing op het einde van die zomer nooit anders kunnen uitleggen.’
Tien jaar eerder beleefde de toen vijftienjarige Simon de zomer van zijn leven. Thuis bij een ongeïnteresseerde vader verveelt hij zich. Zijn moeder is overleden, broers of zussen zijn er niet. Hij gaat naar een oom die in een buitenwijk van Parijs woont. Daar ontmoet hij Youssef, die al heel snel zijn beste vriend zal zijn. Youssef is alleen, woont overal en nergens, en is een echte dakhaas. Hij verplaatst zich niet door de straten van Parijs, maar klimt en klautert over de daken. En Simon is aan het einde van de zomer net zo atletisch als zijn vriend. Ze genieten. Die zomer betekent vrijheid.
Maar Youssef heeft een geheim, dat zwaarder weegt dan zou moeten. Als Simon dat ontdekt vindt hij dat zijn eerste verraad. Maar het ergste, het echte verraad, moet nog komen.
‘Mijn verraad zat diep in me, op een plekje waar zelfs zijn warmte niet kon komen. Hij had niets door. Hij praatte tegen me. Hoewel de meeste woorden langs me heen gingen, begreep ik dat het verhalen waren. Sprookjes over dadels en prinsen, over roodkleurig zand dat over de vlaktes waait. Ik probeerde te luisteren, maar het lukte me niet.’
Tulard ontdekt de achtergrond van de moord op Doriot. En begrijpt dan pas wat er met zijn zoon gebeurd is.
Nellen probeert een de lezer een duidelijk inzicht in de problematiek van discriminatie en sociale ongelijkheid te geven. Tulard en Youssef bespreken de ongelijkheid van immigranten, die het moeilijk vinden om in hun nieuwe vaderland een bestaan op te bouwen. Is dat, zoals Tulard denkt, omdat zij psychisch anders in elkaar zitten? Of is er meer aan de hand? Ligt het aan de manier waarop ze behandeld worden door de autochtonen? Het gebrek aan kansen?
Land van dadels en prinsen is het goed geschreven debuut van Frank Nellen(1982), in het dagelijks leven jurist en wetenschapper. Het verhaal zet aan tot denken - en misschien discussiëren - over hoe het er aan toe gaat in onze samenleving. Want al speelt het boek in Parijs, de stad van de aanslagen, de kwestie speelt in heel Europa. Met als achtergrond de vriendschap van de twee jongens is het een ontroerend verhaal geworden. Maar vooral een belangrijk verhaal.
ISBN 9789048848676 | paperback | 201 pagina's | Uitgeverij Hollands Diep | oktober 2019
© Marjo, 3 januari 2019
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
