Louis de Bernières - Kapitein Corelli's mandoline (samenleeboek april 2004)

[Dettie]

bespreking samenleesboek april 2004

Kapitein Corelli's mandoline
Louis de bernières

Aan de hand van de gebeurtenissen op het Griekse eilandje Kefallinia toont Louis de Bernières de gevolgen van oorlog, economische vooruitgang en natuurgeweld voor de levens van gewone mensen. Pelagia, de mooie dochter van dokter Iannis, maakt zich op om te trouwen met Mandras, een visser. Hun plannen worden in de war geschopt door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Jonge mannen worden bij hun families weggehaald en de bevolking wordt langs politieke breuklijnen uiteengerukt. Wanneer eerst de Italianen en daarna de Duitsers het eiland hebben bezet, volgt een bloedige burgeroorlog. Het geweld grijpt diep in het leven van Pelagia in, die verloofde en vader verliest. Maar zij raakt niet alles kwijt. De Italiaanse legerkapitein en zijn mandoline die ervoor zorgden dat de eerste fase van de bezetting op Kefallinia toch menselijk bleef, blijken een belofte voor de toekomst.

http://www.leestafel.info/louis-de-bernieres

Dettie

[Dettie]

Heb het al lang uit natuurlijk!! Maar het is gelukkig eigendom, dus ik kan het zo weer oprakelen als het bij jullie nog even duurt.
Marjo

[Dettie]

Ik zit nog maar pas aan het deel waarop de dochter van de dokter haar vriendje terug in de keuken vindt.
Door het vele werk voor school ben ik ook nog niet veel verder geraakt. Ik werk meestal tot een uur of 11 voor school en heb dan geen zin meer in lezen. Maar ik lees het zeker uit! Ik neem het overal mee naartoe en de zeldzame vrije minuutjes lees ik verder.
Inge

[Dettie]

Ik heb gisterenavond weer eens een eind verder kunnen lezen. Zit eindelijk halverwege het boek. Ik vind het een mooi boek, zeker nu al de apparte stukken samen aan het komen zijn. Toch hoop ik dat het volgende samenleesboek een stuk dunner is. Een tussendoorboek want ben die lijvige boeken momenteel een beetje beu. Teveel schoolwerk, teveel administratief werk, teveel huishoudelijk werk en teweinig leestijd. Ja, een boekje dat je in een avond uit kunt lezen (liefst dan nog een beetje komisch en ontspannend) zou me deugt doen
groetjes Inge

[Dettie]

Hoi Inge,
Dat zat ik vanmorgen ook te denken. Ik zit me iedere keer door dikke pillen heen te worstelen omdat het of voor de leeskring hier 'moet' of voor leestafel. Ik vind dan de tijdsdruk te groot worden en lees niet echt lekker meer, te gehaast. Ik zou ook graag een dunner boek willen lezen maar ja, je weet nooit vantevoren wat de uitslag wordt van de poll.
bernadet

[Dettie]

Hoi, nog even over het boek en de film. Ik was gisteren op een feestje en aan tafel vertelde ik dat ik Kapitein Corelli aan het lezen was. De heer tegenover mij (die ik niet kende) reageerde dat hij de film gezien had. "Een liefdesgeschiedenis", zei hij. Ik antwoordde dat ik dat eigenlijk niet wist (ik weet wel zowat de inhoud) want dat ik nog niet ver gevorderd was. Toen ik zei dat ik juist de passage las met de Griekse pope, fronste hij zijn wenbrauwen. "aja", zei ik, "die zit achter de iconostase in het kerkje en durft zich niet vertonen. Omdat hij dringend moet plassen heeft hij het idee een wijnfles te nemen en die daarvoor te gebruiken. Maar ze is nog vol. Dus drinkt hij ze uit, plast erin, moet even later weer plassen, neemt een tweede fles, drinkt die uit, kan weer plassen; even later opnieuw dezelfde aandrang, derde fles leegdrinken, in de fles plassen enz.
Iedereen lag krom van het lachen. Er waren wat ongelovige ogen, die dachten: verzint ze dat nu? Alsof ik zoiets zou kunnen verzinnen! Eén ding is zeker: in de film komt deze passage niet voor.

In elk geval was het ijs tussen bekenden en onbekenden meteen gebroken. Zo zie je maar wat een boek kan doen!
Groetjes. Tiba.

[Dettie]

Ik zeg niet dat ik over het algemeen niet graag dikke boeken lees hoor. Normaalgezien heb ik het liefst een dik boek omdat een dun in een avond uitgelezen is en je dan met een soort van leeg gevoel overblijft. zo iets van "het is al uit" met ee ndik boek heb ik dat niet. dat gaat een tijdje mee. Maar op het moment is het zOOOOOO druk dat ik geen tijd heb om te lezen en daarom heb ik nu meer zin in dunne ontspannende boekjes genre "Stefanie Plum verhalen" van Evanovich of "hoe kluts ik een muts" van Nina Killham. Weet je nog bernadet?
Ik ga weer eens op zoek gaan naar zo'n luchtige boekjes Ik heb er echt zin in.
groetjes Inge

[Dettie]

Het was ook geen kritiek, Inge, want tenslotte heb ik ook perioden dat ik geen zin heb in moeilijke boeken. Ik heb me overigens sinds een tijd wel aangezegd geen boeken te lezen, omdat het "moet". Als het me niet aanstaat, dan sla ik het dicht. Is dat nu toevallig een groepsboek, jammer dan, maar dichtslaan is ook een reactie op het boek!
Het moet wel leuk blijven.
Marjo

[Dettie]

Ik ben nu rond blz 200 en ik vind kapitein Corelli een heerlijk boek! De passage die Tiba noemde heb ik breed grijnzend gelezen door haar verhaal erachter.
Ja marjo, ik had dat ook dat ik maar doorlas omdat het "moest" hoe vervelend ik dat boek ook vond. Dat doe ik ook niet meer. Tenzij het superdun is zoals De elementen van Harry Mullisch, dan dnek ik nog ene uurtje en dan ben ik er vanaf. maar een dik "moet"boek daar stop ik dan mee. Zoals bij "Het zingen van de tijd" voor literairnederland.
Groetjes
bernadet

[lizzy]

Het gaat ver als je iemand beschuldigd van voorkennis over zoiets gruwelijks als de aanslag van 11 september. Toen ging het verhaal dat de joden erachter zaten, want alle joden die in het WTC werkten hadden een vrije dag genomen. Dit soort dingen schaden mensen. Speculeren is leuk, feiten zijn beter.

En je kunt toch wel raden waar het vierde toestel naar op weg was?

[Dettie]

Ik heb een verslag van dit boek gemaakt! Ik ben benieuwd wat jullie meningen over dit boek zijn.


Artikel lezen? Klik

http://www.leestafel.info/louis-de-bernieres

Bernadet

[tiba]

Goede samenvatting Bernadet.
Het boek is inderdaad veel meer dan een tussendoortje en er komen prachtige passages in voor. Vooral die waar Carlo met zijn homosexualiteit worstelt zijn prachtig geschreven. Er is ook veel afwisseling, zoals hier al werd gezegd, doordat de gebeurtenissen telkens vanuit een ander perspectief(een andere persoon) worden bekeken.
Naar het eind toe is het verhaal inderdaad wat rommelig. De aardbeving op Kefallinia wilde hij er blijkbaar absoluut inkrijgen(misschien is ze historisch?) en de mandoline doen terugvinden door de zoon van haar aangenomen dochter. Vandaar die hele omweg eer ze elkaar terugvinden.
Persoonlijk had ik liever gezien dat ze elkaar v r o e g e r terugvonden. Dan moest het einde niet zo afgeraffeld worden
Voor de rest is dit toch een heel waardevol boek. De personages zijn uitstekend getekend, we leren heel veel over Kefallinia en de Griekse geschiedenis. Het is bovendien een scherpe aanklacht tegen de waanzin van de oorlog.
Dat Mandras zo verandert lijkt op het eerste gezicht onmogelijk, maar ik denk dat dit levensecht is. Door de extreme situaties is hij als het ware een ander persoon geworden. We zagen dat ook in reportages over Vietnamveteranen.
Dat Corelli haar bij zijn terugkeer niet durft of wil aanspreken omdat ze een kind op de arm heeft, komt ongeloofwaadig over alsook het truukje met de bloemen. En zij gelooft dat het een geest is!!
Dat past moeilijk bij de vrijgevochten vrouw die ze is.( Alhoewel men in het Griekenland van die tijd toch heel bijgelovig was, je wet dus maar nooit!)
Voor de rest komen er toch onvergetelijke personages in voor zoals Carlo, de dokter, Corelli, de plaatselijke priester en Pelagia zelf.
Toch een boek om sterk aan te bevelen!
Groetjes. Tiba

[Marjo]

Ik vind het niet zo ongeloofwaardig dat Corelli haar niet aan durft/ wil spreken als ze dat kind op de arm heeft. Hij komt na zoveel tijd terug, weet niet eens of ze hem wil, en wat is er menselijker dan een verkeerde conclusie trekken en daar naar handelen?
Dat zij een geest denkt te zien, tja, ik vind dat vreemd, maar Ik ben geen Griek...
Dat van die aardbeving heb ik me ook af zitten vragen, zou het historisch zijn. Ik heb aangenomen van wel omdat de rest ook historisch is. De feiten zijn controleerbaar, van de oorlog, alleen de personages zijn deels verzonnen. Corelli zelf zou ook echt bestaan hebben..
Marjo

[Dettie]

Ja die aardbeving is er echt geweest.
Bij de uitzendingen van The Big Read zat ook dit boek.
Diegene die het boek aanprees was op het eiland en liet alles zien waar Corelli en zijn mannen gezeten hadden, waar de Duitsers zaten, waar ongeveer het huis van Pelagia gestaan moet hebben enz. Tijdens de oorlog waren er heel veel Griekse slachtoffers gevallen. Daarbovenop kwam de burgeroorlog en alsof het niet genoeg was kwam daarna nog een verschrikkelijke aardbeving. Een zeer indrukwekkende uitzending moet ik zeggen.
Louis de Bernieres was op vakantie op dit eiland en hoorde deze verhalen en is daarmee aan de slag gegaan.
Ongelooflijk he wat die mensen daar allemaal hebben moeten doorstaan.

Of Corelli echt bestaan heeft weet ik niet. Ik ga toch eens nazoeken of dat zo is.

Bernadet

[Dettie]

Nog even over het boek. Eigenlijk vond ik Carlo de hoodpersoon. Hij werd als karakter ook het meest uitgediept. Bij hem werd je het meest betrokken. Daarna kwam de dokter, Corelli en Pelagia waren in mijn ogen veel oppervlakkiger aanwezig dan de andere twee.
Ik vond het ook vreemd dat Corelli niet naar Pelagia toe kwam. Als hij echt van haar hield dan had hij haar nieuw geluk gegund. Dan had hij kunnen praten met haar en dan voorgoed weg kunnen gaan.
Het mandoline verhaal vond ik vergezocht. Ik dacht eerst dat die Spiros Corelli was. net als de kleinzoon bij het oude huis is komt "toevallig" Corelli langs en kijken ze in de kelder, die zo te lezen vrij makkelijk bereikbaar was.
Maar om nooit proberen te kijken of de kelder in tact was gebleven vind ik vreemd. Zeker als je alles al kwijt bent, dan zoek je toch naar dingen en zeker zulke zeer persoonlijke dingen.
Maar ja, ik heb makkelijk praten, ik weet ook niet hoe ik zou reageren na zoveel ellende. Misschien zou ik het allemaal niet eens meer willen zien en weten.
Bernadet

[Marjo]

Dat Carlo een goede hoofdpersoon geweest zou zijn, ben ik helemaal met je eens Bernadet. Maar helaas wordt hij in het tweede deel (min of meer) van het boek naar een zijspoor gedirigeerd, en mag hij pas weer meedoen om Corelli te redden. Eigenlijk is hij de hoofdpersoon van het eerste stuk, en Corelli van het tweede stuk. Ik had wat moeite met de titel van het boek, als Corelli dus zo laat pas optreedt.
Ik heb een artikel gevonden in het NRC waarin staat hoe ene kapitein Pampaloni model stond voor Corelli.
De naam is veranderd, maar de man bestaat, is nu ruim 90 als hij nog leeft.
Marjo

[Dettie]

Ze hadden het boek beter Carlo's Corelli kunnen noemen. Dat komt dichterbij de inhoud.

Geweldig marjo dat je dat gevonden hebt. Ik ga eens op zoek naar die naam en als ik wat vind dan horen jullie het gelijk.
Bernadet

[tiba]

Ja Bernadet, Carlo is de persoon die het meest wordt uitgewerkt. Die stukken zijn ook het mooist geschreven, vind ik. Ze zijn ook op een heel ander taalniveau dan de rest, omdat het gaat over wat hij neerschrijft. Er zijn enkele sublieme passages bij.
De dokter leek me interessant door het schrijven van zijn geschiedenis (hij slaagt er niet in om "zakelijk" te schrijven, hoezeer hij ook probeert, zijn gevoelens steken steeds de kop op). Maar ook door zijn relaties met zijn 2 cafévrienden en de gesprekken met Corelli leer je hem beter kennen. In zijn relatie met zijn dochter zie je dat ze alles voor hem betekent en dat hij haar voor die tijd heel vrij laat.
De beginpassage met de erwt in het oor van (stamatis?) vond ik trouwens heel hilarisch en heel goed mogelijk.
Ik vond vooral heel merkwaardig wat hij, naar het einde toe tegen Corelli zei over "de twee kanten van een Griek". Die passage is me bijgebleven. Hij beweerde dat die donkere en wrede kant ook in hem zat.
Pelagia vind ik soms goedgetekend, maar naar het einde toe is het een veel zwakkere figuur en dat ontgoochelt wat. Al getuigt dat langs de andere kant misschien wel van zin voor realiteit.
Maar de "magie" zwakt af, zelfs de verwijzingen naar het skelet van Carlo in de tuin doen het niet echt. Jammer.
Groetjes. Tiba.

[tiba]

Hé Marjo,

Goed dat je dit gevonden hebt. Ik was nog bezig met mijn vorige reactie en die van jou stond er toen nog niet op.
"Carlo's Corelli."
Niet slecht. Dan moest dat einde met die aangenomen dochter en haar kind dat op zijn beurt een mandolinespeler zou worden er niet in.

Groetjes. Tiba.

[Marjo]

Ik denk dat het een probleem is voor een schrijver om een goed verhaal te vertellen rondom historische feiten. Ik zou de geschiedenis niet al te veel geweld aan willen doen, maar toch ook een lekker lopend verhaal willen vertellen. Tegelijk moet duidelijk blijven wat er nu wel echt is en wat niet.
Zou het kunnen dat een schrijver daarom soms te ver gaat? Want inderdaad is het einde hier overbodig. Voor mij had het kunnen stoppen bij het einde van de oorlog..alhoewel, dan zou ik als lezer toch wel met de vraag zitten hoe het nou "afloopt"! Dat wil je bij een lekker verhaal altijd weten!
Marjo

[tiba]

Dat einde met die jongen die verder mandoline wilde spelen, ik vemoed dat hij dat al een tijd in zijn hoofd had en de laatste stukken ertussen "gebreid" heeft om uiteindelijk daar te komen.
Hij is er wel in geslaagd, vind ik om de geschiedenis van Kefallinia erin te verwerken (behalve op het einde dan).
Groetjes. Tiba.

[Dettie]

ja hoe het afloopt, dat heb ik vaak al halverwege een boek dat ik dat wil weten. Bernieres had ook als afloop de ansichtkaarten kunnen gebruiken en dan in het midden kunnen laten of Corelli nu wel of niet weer naar Pelagia gaat.
Dat hele vondelingkind en de rest en zeker het toeristische gedeelte van het verhaal had zo weg kunnen blijven. Begrijp ook niet zo goed wat het erbij doet. Het lijkt wel of Bernieres zelf niet goed wist hoe er een eind aan te breien. Hij wilde klaarblijkelijk pelagia niet eenzaam en verlaten op haar eiland laten zitten maar dan had hij Corelli eerder terug kunnen laten komen of een soort open einde kunnen maken dat je wel weet dat hij nog leeft maar... en dan deel twee kunnen schrijven!
bernadet

[tiba]

Datzelfde heb ik op het einde ook gedacht. Waarom niet liever een tweede deel, grondiger uitgewerkt. Hij wou natuurlijk ook zijn eigen ervaringen van zijn bezoeken aan Kefallinia erin verwerken, en toen was de toeristische industrie begonnen. Meteen ook het einde van de betoverende sfeer.
Groetjes. Tiba.

[Dettie]

Hee Marjo,

dat artikel staat ook op internet!
http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/2001/03/02/Vp/06.html

ook vond ik dit:
...Kort daarvoor was De Bernières met vakantie op Kefallonia geweest. ,,We maakten een bustocht,'' zei hij later. ,,Toen de gids het over een aardbeving in 1953 had, was mijn belangstelling gewekt en begon ik naar een verhaal uit te kijken. Tijdens het verkennen van het eiland leerde ik al gauw dat het vol spoken zit. Hele dorpen lagen nog in puin na de aardbeving. In een café zag ik een schoonheid van een meisje, en besloot dat zo iemand in mijn boek moest verschijnen. En later hoorde ik van de Italiaanse inval en hoe die soldaten later door de Duitsers werden uitgeroeid. Dat was het begin van de Griekse burgeroorlog.''...

Het staat in het volgende artikel
http://www.nrc.nl/cultuur/film/1001047952904.html

Jullie hebben weer heel wat te lezen!!
Groetjes
Bernadet

[Marjo]

Ja, het stond op internet, daar had ik het ook gevonden. Het tweede artikel niet trouwens.
Ik hen overigens al veel eerder over dit boek gehoord, maar de titel sprak me helemaal niet aan. Een boek over een kapitein met een mandoline??? Dus heeft het tot de leeskring geduurd voor ik het las.
Marjo