Librije:
Jammer dat dit stukje niet in zijn geheel geciteerd is door Ariadne, maar uit zijn verband gehaald. Om Dettie (en wellicht anderen) te helpen door dit best wel sombere boek te komen stel ik ze voor er bij te bedenken dat het boek vanuit een bepaalde visie geschreven is. Zodat ze zich niet meer mee laten slepen. En dàn kunnen ze Termeer bekijken als een karikatuur en het boek uitlezen zonder al te depri te worden. Dat is heel iets anders dan beweren dat Emants een karikatuur neergezet heeft!
Dat klopt, ik heb het nog eens door gelezen wat je daar schreef en dat heb ik inderdaad verkeerd begrepen. Excuus.
Ariadne:
Ik lees dit boek nog altijd met plezier.
En niet alleen omdat het nog altijd een literair hoogtepunt is.
Librije:
Wie de lezers van de Leestafel een beetje kent, zal begrijpen dat de meesten dit boek niet voor hun plezier zullen lezen. Ze zullen het hoogstens interessant vinden. Een enkeling zal ervan genieten als voorbeeld van het Naturalisme.
Ja, dat zou best eens kunnen.
Maar wat dan, Librije?
Mag ik dan niet meer zeggen dat ik het boek wél met plezier lees?
Bij mijn weten heb ik even veel recht op mijn mening als alle anderen dat hebben.
Librije:
Zoals ik al vaker schreef: hier leest men in de eerste plaats vanwege het plezier in het lezen. De meesten hebben totaal geen behoefte aan een cursus literair lezen en willen die ook niet opgedrongen krijgen.
Ik weet dat er een aantal forummers is dat het erg plezierig vindt om meer theorie te lezen. Dat geven ze aan op het forum. Die zijn blij met jouw bijdragen en met die van mij.
Een aantal anderen vindt het jammer dat ze - door omstandigheden - niet mee kan komen. Ook dat wordt aangegeven.
Misschien zijn die twee groepen samen een minderheid, dat zou heel goed kunnen.
Maar moet die minderheid zijn mond houden, omdat ze plezier hebben in een theoretische benadering?
Leg dat dan eens uit. Want dat begrijp ik dan niet.
Overigens geef je zelf ook nogal eens ongevraagd theoretische uitleg met boektitels ter verdere lezing erbij.
Ik vind dat prima, leuk om te lezen!
Maar hoe verhoudt zich dat met het 'niet opdringen van een cursus literair lezen'.
Librije, volgens mij spreek je jezelf hier tegen.
Ariadne
Ook omdat het met zo verrassend veel inzicht in de menselijke psyche is geschreven.
Elke hedendaagse psycholoog zou er zo een casus over kunnen schrijven.
Librije:
Daar denkt mijn dochter als afgestudeerd psycholoog iets genuanceerder over. Maar ja, ieder zijn vak, nietwaar?
Mijn zuster is afgestudeerd psycholoog en psychotherapeute.
Mijn beste vriendin is psychotherapeute en psychiater.
Zelf heb ik vier jaar psychologie gestudeerd. Maar dat is alweer een heel tijdje geleden. Ik ben afgehaakt, dus ik vertrouw niet echt op mijn eigen kennis en inzichten meer, al is nog lang niet alles weggezakt.
Maar laten die twee vrouwen nu allebei
Een nagelaten bekentenis zo gelezen hebben. En onafhankelijk van elkaar.
Ja, zij kennen hun vak. Net zoals je dochter dat zonder twijfel doet.
Ariadne
De naturalisten veroordeelden nooit hun eigen personage, maar juist de omgeving van dat personage.
Dat is wat de naturalisten bedoelen met het willen veranderen van de sociale structuren, dat is het maatschappelijk doel dat ze dienden.
Ook Emants doet dat expliciet.
Librije:
Maar dat doet Emants nu juist expliciet niet.
Ik had mijn uitspraak beter moeten formuleren. Emants doet het niet expliciet, hij doet het tussen de regels door, maar hij doet het wel degelijk.
Librije citeert:
1. NEDWEB - Literatuur in context:
Het naturalisme brengt de duistere kanten van de mens aan het licht. De romanfiguren stammen vaak uit lagere sociale milieus en zijn veelal psychisch beschadigd, hun driftleven is verstoord en ze lijken niet in staat te ontkomen aan hun neergang. Om deze redenen wordt de term ´naturalistisch´ overigens wel gebruikt om sombere, de werkelijkheid onverbloemd tonende werken aan te duiden, los van elke periode. Toch vallen er in de naturalistische roman ook meer optimistische tendensen aan te duiden: aan de deterministische en pessimistische visie die de meeste romans kenmerkt is namelijk vaak een sterk sociaal engagement en medevoelen gekoppeld. Bij vele naturalistische auteurs leefde de hoop dat een betere kennis van de sociale wetmatigheden – te verwerven via o.a. romanexperimenten – zou leiden tot een mogelijke beheersing van de situatie, waardoor een grotere rechtvaardigheid zou mogelijk worden.
Klopt.
Librije citeert:
2.
Willy Verschuren schreef: Emants behoorde zeker niet tot de socialisten en maatschappijhervormers onder de naturalisten. Integendeel: wie Een nagelaten bekentenis leest, zal daarin niets kunnen aantreffen dat wijst op sociale bewogenheid van de auteur of zelfs maar op interesse in maatschappelijke problemen. Emants had meer belangstelling voor de realiteit van de individuele menselijke geest, dan voor die van de samenleving. Zijn figuren zijn nooit arbeiders of andere verworpenen der aarde, maar steeds, zoals Willem Termeer, vertegenwoordigers van de gegoede burgerstand. Hun problemen komen niet voort uit uitbuiting, maar uit hun eigen karakterstructuur of die van hun huwelijkspartner. Nagenoeg alle belangrijke werken van Emants draaien om een slecht huwelijk en/of een neurotische hoofdpersoon.
Met deze analyse/interpretatie van het werk van Emants door Willy Verschuren ben ik het ten dele eens en ten dele oneens.
Het klopt dat Emants geen verworpenen der aarde in de zin van de laagste maatschappelijke klassen kiest als personages.
Hij kiest vaker voor de neurotische mens inderdaad.
Maar daaromheen plaatst hij een omgeving die wel degelijk bekritiseert wordt. Zij het impliciet.
En hij schrijft de neurotische staat van de psyche van Willem Termeer grotendeels toe aan factoren buiten hem zelf om.
Ook dat zijn vormen van maatschappijkritiek.
Niet alleen de socialistische schrijvers zijn kritisch op de samenleving van zijn tijd.
Ook Emants is dat, op zijn manier.
Librije:
Maar verder vind ik dat deze hele discussie veel te ver gaat voor het item over een samenleesboek. Dit hoort meer thuis in de cursus literair lezen.
Dat mag je gerust vinden.
Ik vind het ook wel wat ver gaan, maar ergens toch ook wel bijdragen aan het item.
Librije :
In dit item moet iedereen zich gewoon vrij voelen om te zeggen: wat een vreselijk boek en wat een vreselijke hoofdpersoon.
Ik zal het nog maar eens zeggen, zoals ik dat al veel vaker heb gedaan: Ook ik vind dat iedereen hier mag zeggen wat hij/zij wil.
Laat maar horen: van "Wat een prachtig boek!" tot "Wat een doffe ellende!"
Librije:
En daar kan ik me best iets bij voorstellen!
Ik ook!!!!
groetjes,
Ariadne
En daar kan ik me best iets bij voorstellen!