Sándor Márai - Gloed
Sándor Márai - Gloed
Sándor Márai (oorspronkelijk Grosschmid) werd geboren op 11 april 1900 in het Hongaarse Kassa, het tegenwoordige Slowaakse Košice, in een rijk burgerlijk milieu. Hij studeerde in Leipzig, Frankfurt en Berlijn. Hij vertaalde Trakl en Kafka in het Hongaars en was van 1923 tot 1929 correspondent voor de Frankfurter Zeitung in Parijs. Vanaf 1929 publiceerde hij meer dan 50 romans, verhalen, gedichten, essays en toneelstukken. Gedurende de nazi-tijd leidde hij als schrijver een teruggetrokken leven in Boedapest. Antifascist in hart en nieren, verwierp hij in de jaren 30 en 40 het nazisme. In de jaren 50 verzette hij zich fel tegen het communisme. De communisten verboden zijn boeken en vernietigde alle exemplaren. Deze vervolging zorgde ervoor dat hij Hongarije in 1948 verliet (als onbekend schrijver voor het grote Europese publiek) en naar Italië vertrok. Via Canada kwam hij uiteindelijk terecht in de Verenigde Staten waar is bleef wonen met zijn Joodse vrouw en hun enige zoon. Hij bleef een echte patriot, maar keerde nooit meer terug naar zijn geliefde vaderland. In 1989, een jaar voordat "Gloed" opnieuw werd uitgegeven in zijn geboorteland, pleegde hij zelfmoord.
De herontdekking
“Gloed” werd voor het eerst gepubliceerd in 1942 en bleef toen verborgen voor het moderne lezerspubliek. In 1989 herontdekte de Italiaanse uitgever Roberto Calasso Márai. Hij had al snel door dat hij een verloren meesterwerk in handen had. Hij wordt nu vergeleken met Thomas Mann, Gabriel Garcia Marquez en Calvino. Calasso verwierf de rechten en gaf "Gloed" uit. Het werd een enorm succes. Het boek veroverde na Italië (er zijn daar meer dan 250.000 exemplaren verkocht) ook Duitsland (meer dan 230.000 verkochte boeken) en de rest van de wereld. Er zijn licenties verkocht voor uitgaven in 18 verschillende landen. Zo bereikt Márai na zijn dood toch nog een bijna unieke positie: een postume bestseller. Je kunt dus gerust spreken van een literaire herontdekking van de bovenste plank!
sjosque
stond op de literatuur-leeskring
De herontdekking
“Gloed” werd voor het eerst gepubliceerd in 1942 en bleef toen verborgen voor het moderne lezerspubliek. In 1989 herontdekte de Italiaanse uitgever Roberto Calasso Márai. Hij had al snel door dat hij een verloren meesterwerk in handen had. Hij wordt nu vergeleken met Thomas Mann, Gabriel Garcia Marquez en Calvino. Calasso verwierf de rechten en gaf "Gloed" uit. Het werd een enorm succes. Het boek veroverde na Italië (er zijn daar meer dan 250.000 exemplaren verkocht) ook Duitsland (meer dan 230.000 verkochte boeken) en de rest van de wereld. Er zijn licenties verkocht voor uitgaven in 18 verschillende landen. Zo bereikt Márai na zijn dood toch nog een bijna unieke positie: een postume bestseller. Je kunt dus gerust spreken van een literaire herontdekking van de bovenste plank!
sjosque
stond op de literatuur-leeskring
Laatst gewijzigd door Dettie op 12 Sep 2005, 19:43, 1 keer totaal gewijzigd.
Het boek heb ik al een tijdje terug gelezen en ik vond het erg mooi.
Het gaat over twee mannen (Konrád en Henrik) die elkaar na 41 jaar weer ontmoeten. Er is vroeger iets gebeurd wat nooit is uitgesproken en waardoor ze elkaar nooit meer gezien hebben. Beiden wisten dat dit gesprek eens zou plaatsvinden.
De twee mannen zaten vanaf hun 10e jaar op het militaire opleidings instituut. Daar werden ze zeer hechte vrienden, ze trokken altijd met elkaar op, een soort tweelingbroers.
Konrád was van arme komaf, zijn ouders hadden er alles voor over om hem de opleiding te kunnen geven. Henrik is rijk. Dit verschil speelt een belangrijke rol maar geprobeerd wordt om dit gegeven niet mee te laten spelen.
Op een dag vindt er iets plaats waardoor ze elkaar niet meer zien. 41 jaar later komt Konrád naar Henrik om die gebeurtenis te bespreken.
Het boek begint met de kennismaking van de beide vrienden en hoe hun gezamenlijke leven verloopt tot de gebeurtenis. Niet echt een boeiend gedeelte.
Daarna vindt HET gesprek plaats en dat gesprek maakt het boek zo bijzonder.
Er worden prachtige zinnen in uitgesproken waardoor je af en toe even moet stoppen om die tot je door te laten dringen. Daarnaast voert het gesprek je langzaam naar het hoogtepunt van de gebeurtenis. Je blijft de hele tijd geboeid.
Het zou echt zonde zijn dit boek niet te lezen.
Groet Bernadet
(ook overgenomen van literatuur-leeskring 16-1-2002)
Het gaat over twee mannen (Konrád en Henrik) die elkaar na 41 jaar weer ontmoeten. Er is vroeger iets gebeurd wat nooit is uitgesproken en waardoor ze elkaar nooit meer gezien hebben. Beiden wisten dat dit gesprek eens zou plaatsvinden.
De twee mannen zaten vanaf hun 10e jaar op het militaire opleidings instituut. Daar werden ze zeer hechte vrienden, ze trokken altijd met elkaar op, een soort tweelingbroers.
Konrád was van arme komaf, zijn ouders hadden er alles voor over om hem de opleiding te kunnen geven. Henrik is rijk. Dit verschil speelt een belangrijke rol maar geprobeerd wordt om dit gegeven niet mee te laten spelen.
Op een dag vindt er iets plaats waardoor ze elkaar niet meer zien. 41 jaar later komt Konrád naar Henrik om die gebeurtenis te bespreken.
Het boek begint met de kennismaking van de beide vrienden en hoe hun gezamenlijke leven verloopt tot de gebeurtenis. Niet echt een boeiend gedeelte.
Daarna vindt HET gesprek plaats en dat gesprek maakt het boek zo bijzonder.
Er worden prachtige zinnen in uitgesproken waardoor je af en toe even moet stoppen om die tot je door te laten dringen. Daarnaast voert het gesprek je langzaam naar het hoogtepunt van de gebeurtenis. Je blijft de hele tijd geboeid.
Het zou echt zonde zijn dit boek niet te lezen.
Groet Bernadet
(ook overgenomen van literatuur-leeskring 16-1-2002)
tja, kan niet anders zeggen dan meesterwerk. Het leest als een trein, maar de zinnen zijn ook fantastisch mooi, opbouw is perfect en ik kon me helemaal vinden in de twee mannen waar het omdraait. Ik vond hun gesprek en hun gevoelens diepmenselijk. Dit boek heeft me aangezet om meer van Marai te lezen en dat is achteraf geen verkeerde beslissing geweest.
Niet voor ante-"gloed"-ianen.
Dat iedereen die "Gloed" nog niet gelezen heeft niet verder leze !
Ik denk dat Konráds weigering om te antwoorden op de vraag of Krisztina mee in het komplot om Henrik te doden zat
juist de bekentenis ís :
als Krisztina niet medeplichtig was zou Konrád haar zéker vrij pleiten.
Nu weigert hij erop te antwoorden...
Henrik begrijpt deze stilzwijgende bekentenis.
De twee mannen doen er liever het zwijgen toe,
en verbranden samen
-als een laatste gezamelijk eerbetoon en liefdesgunst aan Krisztina -
het enige bewijsstuk dat haar nog zou kunnen schaden.
Zo interpreteer ik het.
Voorlopig.
g
Ik denk dat Konráds weigering om te antwoorden op de vraag of Krisztina mee in het komplot om Henrik te doden zat
juist de bekentenis ís :
als Krisztina niet medeplichtig was zou Konrád haar zéker vrij pleiten.
Nu weigert hij erop te antwoorden...
Henrik begrijpt deze stilzwijgende bekentenis.
De twee mannen doen er liever het zwijgen toe,
en verbranden samen
-als een laatste gezamelijk eerbetoon en liefdesgunst aan Krisztina -
het enige bewijsstuk dat haar nog zou kunnen schaden.
Zo interpreteer ik het.
Voorlopig.
g
Wat een prachtig boek......Een en al passie. Het is een boek dat blijft hangen, denk ik. Zo zal ik me nog vaak afvragen of het waar is dat je echt belangrijke dingen weet zonder telefoon of internet, dat je de echte vragen die je je leven lang bezighouden niet hoeft te stellen, omdat je het antwoord weet en altijd al wist.
En Jom: ja, natuurlijk wist Krisztina het.
En Jom: ja, natuurlijk wist Krisztina het.
Ook dit gaat voorbij.
Ik ben ook naar het toneelstuk geweest, ook zo mooi.
In mijn hoofd zit dat Konrád op gegeven moment wel antwoord wilde geven maar dat Henrik hem niet aan het woord liet komen toen, bang als hij was voor de waarheid.
Ben blij dat je het mooi vond Petra! Dit is echt zo'n boek dat je kan herlezen en herlezen en herlezen en volgens mij ontdek je steeds weer nieuwe prachtige zinnen. Het blijft je bezighouden zo'n verhaal.
ik denk dat ik er vanavond maar weer eens in duik.
Bernadet
In mijn hoofd zit dat Konrád op gegeven moment wel antwoord wilde geven maar dat Henrik hem niet aan het woord liet komen toen, bang als hij was voor de waarheid.
Ben blij dat je het mooi vond Petra! Dit is echt zo'n boek dat je kan herlezen en herlezen en herlezen en volgens mij ontdek je steeds weer nieuwe prachtige zinnen. Het blijft je bezighouden zo'n verhaal.
ik denk dat ik er vanavond maar weer eens in duik.
Bernadet
Heb net Gloed uit en ik vind het een moeilijk boek...
De aanloop was zeer traag om niet te zeggen saai.. bij het gesprek vond ik het wel goed te doen, leest vlot, net genoeg spanning om te willen voortlezen,... maar het einde????
Dat sommige dingen beantwoord werden zonder woorden kan ik inkomen...
Dat hij al wist hoe het zat tussen krisztina en Konrad... oke...
Maar volgens mij was de eerste vraag ook beantwoord....
dan de 2de vraag... daar kom ik helemaal niet uit.... en begrijp ook niet wat hij met het antwoord wil bereiken.... Passie.... leeft een mens voor /van het verlangen naar passie of van de passie voor een persoon????
'k weet dat het een retorische vraag is maar 'k vind ze totaal nutteloos...
inge
De aanloop was zeer traag om niet te zeggen saai.. bij het gesprek vond ik het wel goed te doen, leest vlot, net genoeg spanning om te willen voortlezen,... maar het einde????
Dat sommige dingen beantwoord werden zonder woorden kan ik inkomen...
Dat hij al wist hoe het zat tussen krisztina en Konrad... oke...
Maar volgens mij was de eerste vraag ook beantwoord....
dan de 2de vraag... daar kom ik helemaal niet uit.... en begrijp ook niet wat hij met het antwoord wil bereiken.... Passie.... leeft een mens voor /van het verlangen naar passie of van de passie voor een persoon????
'k weet dat het een retorische vraag is maar 'k vind ze totaal nutteloos...
inge
Ha Inge!
Henrik wist helemaal niets, hij had er 40 jaar over gedaan en dit was voor hém de oplossing. Zo heeft hij het bedacht. Het hoeft helemaal niet zo geweest te zijn.
Henrik miste elke vorm van passie, hooguit was zijn passie het proberen uit te zoeken wat er nu gebeurd was.
Conrad en de vrouw van Henrik hadden wel een passie, de kunst, volgens Henrik was dat wat Conrad en zijn vrouw ook deelden, en dat misten ze erg bij Henrik.
Henrik was recht toe recht aan, oppervlakkig, miste het diepere wat Conrad en zijn vrouw wel hadden.
Dettie

Henrik wist helemaal niets, hij had er 40 jaar over gedaan en dit was voor hém de oplossing. Zo heeft hij het bedacht. Het hoeft helemaal niet zo geweest te zijn.
Henrik miste elke vorm van passie, hooguit was zijn passie het proberen uit te zoeken wat er nu gebeurd was.
Conrad en de vrouw van Henrik hadden wel een passie, de kunst, volgens Henrik was dat wat Conrad en zijn vrouw ook deelden, en dat misten ze erg bij Henrik.
Henrik was recht toe recht aan, oppervlakkig, miste het diepere wat Conrad en zijn vrouw wel hadden.
Dettie
dus dettie, jij zegt nu dat het een mogelijk scenario is dat henrik in zijn hoofd opgebouwd heeft.... het is even waarschijnlijk dat hij de bal volledig misslaat?
en
is iemand die rechttoe, rechtaan, die oppervlakkig is daarom niet passioneel??? 'k bedoel...
moeilijk uit te leggen.... 'k zal hier nog eens moeten over denken....

en
is iemand die rechttoe, rechtaan, die oppervlakkig is daarom niet passioneel??? 'k bedoel...
moeilijk uit te leggen.... 'k zal hier nog eens moeten over denken....



Hij snapte niet waarom zijn vrouw en Conrad in vervoering konden raken van kunst. Hij was daarvoor veel te rechtlijnig.
Ja Henrik heeft alles bedacht en is daar 40 jaar mee bezig geweest.
ALS Conrad commentaar/antwoord had gegeven en alles was anders dan Henrik bedacht had dan was hij 40!! jaar voor niets bezig geweest. Conrad wil op gegeven moment wat zeggen maar dan valt Henrik hem in de rede, bang als hij is dat hij er naast zit.
Dettie
Ja Henrik heeft alles bedacht en is daar 40 jaar mee bezig geweest.
ALS Conrad commentaar/antwoord had gegeven en alles was anders dan Henrik bedacht had dan was hij 40!! jaar voor niets bezig geweest. Conrad wil op gegeven moment wat zeggen maar dan valt Henrik hem in de rede, bang als hij is dat hij er naast zit.
Dettie
oke... kan ik inkomen alhoewel ik meer iets had als "zwijgen is toestemmen" en niet alleen Konrad, zweeg maar ook Krisztina zweeg...
Of was Henrik zo koppig dat ze wisten dat iets zeggen geen zin had???? Was henrik iemand waarvan alleen zijn mening telde en juist was????
Want uiteindelijk stond hij "boven" Krisztina en Konrad...
Interessante stelling dettie, als je het op die manier bekijkt dan verandert dat heel het verhaal.....
inge
Of was Henrik zo koppig dat ze wisten dat iets zeggen geen zin had???? Was henrik iemand waarvan alleen zijn mening telde en juist was????
Want uiteindelijk stond hij "boven" Krisztina en Konrad...
Interessante stelling dettie, als je het op die manier bekijkt dan verandert dat heel het verhaal.....
inge
en niet alleen Konrad, zweeg maar ook Krisztina zweeg...
Of was Henrik zo koppig dat ze wisten dat iets zeggen geen zin had???? Was henrik iemand waarvan alleen zijn mening telde en juist was????
Want uiteindelijk stond hij "boven" Krisztina en Konrad...
Ja, dat denk ik Inge, het had toch geen nut Henrik wat te vertellen gezien zijn houding.
Hij was de 'rijke' Maar wat Conrad niet begrepen heeft is dat Henrik hem als zijn échte vriend zag. Wat Henrik dan onder vriendschap verstaat dan he.
Conrad voelde zich waarschijnlijk zelf ook de 'mindere' van arme komaf, zijn ouders hadden krom voor hem gelegen. Henrik zou nooit begrepen hebben hoe hard Conrad heeft moeten knokken.
Maar Henrik zag ook de schoonheid van kunst niet. (vandaar nooit in de kamer van Conrad komen, die kunst was een stukje van Conrad wat hij zélf had verworven. Conrad wilde niet dat Henrik dát stukje door zijn lompe gedrag kapot zou maken. Dat stukje was van hém, Conrad)
Henrik gedroeg zich als een olifant in een porceleinwinkel.
Later heeft hij wel ingezien dat Conrad en zijn vrouw de kunst met elkaar konden delen... en misschien, misschien is alles zo gelopen zoals Henrik denkt. Maar het hoeft niet zo te zijn.
Dettie
Oke dit zijn enkele interessante stellingen:
Konrad voelt zich inderdaad de mindere van Henrik... tot die conclusie was ik ook al gekomen... en dan is het inderdaad moeilijk voorstellen dat iemand die in je ogen je "meerdere" is echt vriendschap kan voelen voor jou... Zeker als je zelf een "trots" persoon bent...
Alles komt weer op hetzelfde neer hé... het niet begrijpen van de vriendschap, een trots karakter en weinig vertrouwen in elkaar en hun vriendschap... Of ga ik nu té kort door de bocht?
inge
Maar wat Conrad niet begrepen heeft is dat Henrik hem als zijn échte vriend zag. Wat Henrik dan onder vriendschap verstaat dan he.
Conrad voelde zich waarschijnlijk zelf ook de 'mindere' van arme komaf, zijn ouders hadden krom voor hem gelegen. Henrik zou nooit begrepen hebben hoe hard Conrad heeft moeten knokken.
Konrad voelt zich inderdaad de mindere van Henrik... tot die conclusie was ik ook al gekomen... en dan is het inderdaad moeilijk voorstellen dat iemand die in je ogen je "meerdere" is echt vriendschap kan voelen voor jou... Zeker als je zelf een "trots" persoon bent...
Maar Henrik zag ook de schoonheid van kunst niet. (vandaar nooit in de kamer van Conrad komen, die kunst was een stukje van Conrad wat hij zélf had verworven. Conrad wilde niet dat Henrik dát stukje door zijn lompe gedrag kapot zou maken. Dat stukje was van hém, Conrad)
Henrik gedroeg zich als een olifant in een porceleinwinkel.
Alles komt weer op hetzelfde neer hé... het niet begrijpen van de vriendschap, een trots karakter en weinig vertrouwen in elkaar en hun vriendschap... Of ga ik nu té kort door de bocht?
inge
Of ga ik nu té kort door de bocht?
Ja
Henrik had wel vertrouwen in de vriendschap maar door het verschil in afkomst kon Conrad niet hetzelfde voelen. Hij zag veel als een liefdadigheid, niet als een oprecht iemand iets gunnen, wat Henrik wel deed, hij gunde Conrad veel. Dat heeft Conrad nooit begrepen.
Henrik vertrouwde Conrad wel maar andersom kon Conrad dat niet.
Conrad hield Henrik overal van weg terwijl Henrik Conrad wél overal bij haalde.
Dettie
die zit te genieten van deze discussie over haar favoriete boek.
Ja

Henrik had wel vertrouwen in de vriendschap maar door het verschil in afkomst kon Conrad niet hetzelfde voelen. Hij zag veel als een liefdadigheid, niet als een oprecht iemand iets gunnen, wat Henrik wel deed, hij gunde Conrad veel. Dat heeft Conrad nooit begrepen.
Henrik vertrouwde Conrad wel maar andersom kon Conrad dat niet.
Conrad hield Henrik overal van weg terwijl Henrik Conrad wél overal bij haalde.
Dettie
die zit te genieten van deze discussie over haar favoriete boek.
nou Dettie, het zal niet mijn favoriete boek worden
Ik ben nog altijd meer weg van nachttrein naar lissabon
'k kan nog altijd niet echt een mening vormen over het boek...
het is prettig geschreven, leest vlot maar het komt tot geen punt vind ik...
de hele monologie die niet echt tot een essentie komt...
Ja het heeft misschien diepgang en is misschien filosofisch maar het leid in mijn ogen tot niets.... 'k begrijp nog altijd niet waar de schrijver met het schrijven van het boek naartoe wilt...
een eenzijdig gesprek tussen 2 mannen over een bepaalde gebeurtenis in hun leven...
maar het brengt geen oplossingen, geen "waarheden" aan het licht...
Ik zou het beter gevonden hebben had Konrad ook zijn visie gegeven... Nu is het hele onderwerp eenzijdig belicht... zonder maar iets op te lossen...
Voor mij komt het erop neer dat ze allebei 41 jaar van hun leven verspild hebben...

Ik ben nog altijd meer weg van nachttrein naar lissabon

'k kan nog altijd niet echt een mening vormen over het boek...
het is prettig geschreven, leest vlot maar het komt tot geen punt vind ik...
de hele monologie die niet echt tot een essentie komt...
Ja het heeft misschien diepgang en is misschien filosofisch maar het leid in mijn ogen tot niets.... 'k begrijp nog altijd niet waar de schrijver met het schrijven van het boek naartoe wilt...
een eenzijdig gesprek tussen 2 mannen over een bepaalde gebeurtenis in hun leven...
maar het brengt geen oplossingen, geen "waarheden" aan het licht...
Ik zou het beter gevonden hebben had Konrad ook zijn visie gegeven... Nu is het hele onderwerp eenzijdig belicht... zonder maar iets op te lossen...
Voor mij komt het erop neer dat ze allebei 41 jaar van hun leven verspild hebben...
Ik weet niet zo goed hoe ik moet uitleggen dat het juist wel tot iets leidt.
Henrik had nooit zo diep nagedacht, was de (over)heersende man die over alles heen denderde gebleven als dat met Conrad niet gebeurd was.
Juist door de twijfel of het inderdaad zo was als hij dacht (toen in dat bos) moest hij gaan nadenken, om te begrijpen waarom zijn beste vriend zoiets zou willen doen. (Het is een vermoeden van Henrik, hij weet het niet zeker) Hij moest gaan zien dat zijn levenswaarden niet voor iedereen opgaan. Juist door de twijfel of hij het wel goed had gehoord in dat bos moest hij dingen van een andere kant gaan bekijken. Dat maakte hem een completer en veel minder eenzijdig mens.
Dettie
Henrik had nooit zo diep nagedacht, was de (over)heersende man die over alles heen denderde gebleven als dat met Conrad niet gebeurd was.
Juist door de twijfel of het inderdaad zo was als hij dacht (toen in dat bos) moest hij gaan nadenken, om te begrijpen waarom zijn beste vriend zoiets zou willen doen. (Het is een vermoeden van Henrik, hij weet het niet zeker) Hij moest gaan zien dat zijn levenswaarden niet voor iedereen opgaan. Juist door de twijfel of hij het wel goed had gehoord in dat bos moest hij dingen van een andere kant gaan bekijken. Dat maakte hem een completer en veel minder eenzijdig mens.
Dettie
Weet je dettie,
Hij had inderdaad 41!!! jaar de tijd gehad om te denken... maar ik kan me niet van het gevoel ontdoen dat hij vooral, tijdens het spreken tot conclusies kwam.... Ik denk dat hij 41 jaar gewoon op wraak gezonnen had (voor hij naar de beneden gaat neemt hij even een pistool uit een lade om dan terug te leggen)
En hij zal gedurende die 41 jaar wel nagedacht hebben maar ik denk dat zijn "jachtinstinct" de overhand had... dat hij pas tijdens zijn monologie dingen écht anders ging gaan zien.... dat hij op dat moment inzag dat hij al die jaren verspild had met zinnen op wraak... en dat het op hun leeftijd en zoals de omstandigheden nu waren, inderdaad geen zin meer had....
En misschien is dat heel het punt van het verhaal... dat dingen ongemerkt veranderen en als je zelf niet meeveranderd, je gewoon de dingen verspilt....
inge
Hij had inderdaad 41!!! jaar de tijd gehad om te denken... maar ik kan me niet van het gevoel ontdoen dat hij vooral, tijdens het spreken tot conclusies kwam.... Ik denk dat hij 41 jaar gewoon op wraak gezonnen had (voor hij naar de beneden gaat neemt hij even een pistool uit een lade om dan terug te leggen)
En hij zal gedurende die 41 jaar wel nagedacht hebben maar ik denk dat zijn "jachtinstinct" de overhand had... dat hij pas tijdens zijn monologie dingen écht anders ging gaan zien.... dat hij op dat moment inzag dat hij al die jaren verspild had met zinnen op wraak... en dat het op hun leeftijd en zoals de omstandigheden nu waren, inderdaad geen zin meer had....
En misschien is dat heel het punt van het verhaal... dat dingen ongemerkt veranderen en als je zelf niet meeveranderd, je gewoon de dingen verspilt....
inge
nou ja, het viel me gewoon op, hij wilde geen radio in huis, hij was niet voor de nieuwe dingen te vinden... liever wilde hij alles zoals in de tijd dat hij "in het leven stond"....
ook die vriendschap wilde hij zoals ze vroeger was....
voor hem moest alles blijven zoals voor het "voorval"...
uiteindelijk is hij gestopt met leven de dag na het voorval....
zegt hij ook ergens in het boek...
inge
ook die vriendschap wilde hij zoals ze vroeger was....
voor hem moest alles blijven zoals voor het "voorval"...
uiteindelijk is hij gestopt met leven de dag na het voorval....
zegt hij ook ergens in het boek...
inge
Terug naar “Door leden gelezen boeken en samenleesboeken”
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 2 gasten